Ισραηλινά αίσχη, δυτική και αραβική συνενοχή
"Κανένας Ισραηλινός δεν θα έπρεπε να είχε κοιμηθεί καλά το βράδυ της Παρασκευής. Οι αστυνόμοι μας αποτελούν τάγματα εφόδου. Οι Παλαιστίνιοι το γνωρίζουν αυτό εδώ και πολύ καιρό, αλλά τώρα πρέπει να το καταλάβουν και οι Ισραηλινοί: την ισραηλινή αστυνομία δεν την κρατά πια τίποτα."
Gideon Levy
Haaretz - 15.05.2022
Alain Gresh
Orient XXI - 16.05.2022
Ο Alain Gresh είναι διευθυντής του γαλλικού σάιτ Orient XXI
Editorial
Obscène [αισχρός, πρόστυχος -σ.σ.]. Σύμφωνα με το Dictionnaire étymologique de la langue française του Alain Rey, το επίθετο, δανεισμένο από το λατινικό obscenus, σημαίνει "δυσοίωνος, ζοφερός" και έχει επικρατήσει στην κοινή γλώσσα να σημαίνει "που έχει μία φρικτή όψη που πρέπει να κρύψουμε".
Η Αντιγόνη στην Ιερουσαλήμ
Αυτός είναι ο πρώτος χαρακτηρισμός που έρχεται στο μυαλό βλέποντας τις εικόνες από την κηδεία της Παλαιστίνιας δημοσιογράφου Shirin Abu Akleh, η οποία δολοφονήθηκε από τον ισραηλινό στρατό την Τετάρτη 11 Μαΐου 2022. Αστυνομικοί επιτίθενται στο φέρετρό της, το οποίο σχεδόν ανατρέπεται, χτυπούν με ρόπαλα τους διαδηλωτές, πετούν χειροβομβίδες κρότου λάμψης και σκίζουν παλαιστινιακές σημαίες. Η ενέργεια αυτή, πέρα από κάθε πολιτική κρίση, πληγώνει τη βαθύτερη ανθρώπινη αξιοπρέπεια, παραβιάζει μια ιερή αρχή που έρχεται από τα βάθη των αιώνων: το δικαίωμα να κηδεύεσαι με αξιοπρέπεια, το οποίο συνοψίζεται στο μύθο της Αντιγόνης. Η Αντιγόνη φωνάζει στον βασιλιά Κρέοντα, ο οποίος αρνείται να θάψει τον αδελφό της και του οποίου τις εντολές έχει παραβιάσει:
"και μήτε
πίστευα τόση δύναμη πως νάχουν
τα δικά σου κηρύγματα, ώστ' ενώ είσαι
θνητός να μπορής των θεών τους νόμους
τους άγραφτους κι ασάλευτους να βιάζης·"
Σοφοκλής, Αντιγόνη. ΣΟΦ Αντ 384–581 (μετ. Ι. Ν. Γρυπάρης)
Το Ισραήλ δεν προσπαθεί καθόλου να κρύψει τις ενέργειές του, επειδή δεν τις θεωρεί αισχρές. Ενεργεί στο φως της ημέρας, με αυτή την chutzpah, αυτή την αλαζονεία, αυτό το αποικιοκρατικό αίσθημα ανωτερότητας που χαρακτηρίζει όχι μόνο την πλειοψηφία της ισραηλινής πολιτικής τάξης, αλλά και ένα μεγάλο μέρος των μέσων ενημέρωσης, ευθυγραμμισμένο με το αφήγημα που διαδίδουν οι εκπρόσωποι του στρατού. Ο Itamar Ben-Gvir μπορεί να είναι ένας φασίστας βουλευτής - όπως και είναι πολλά μέλη της σημερινής κυβέρνησης ή της αντιπολίτευσης, αν και με διαφορετικές αποχρώσεις- αλλά εκφράζει ένα κοινό αίσθημα στο Ισραήλ όταν γράφει:
"Όταν οι τρομοκράτες πυροβολούν τους στρατιώτες μας στην Τζενίν, πρέπει να ανταποδώσουν τα πυρά με κάθε αναγκαία δύναμη, ακόμη και όταν "δημοσιογράφοι" του Αλ Τζαζίρα βρίσκονται στην περιοχή στη μέση της μάχης για να διασπάσουν την προσοχή των στρατιωτών μας."
Η φράση του επιβεβαιώνει ότι η δολοφονία της Shirin Abu Akleh δεν ήταν ένα ατύχημα, αλλά το αποτέλεσμα μιας σκόπιμης, συστηματικής και καλά μελετημένης πολιτικής. Πώς αλλιώς εξηγείται το γεγονός ότι κανένας από τους ισραηλινούς δημοσιογράφους που καλύπτουν τα ίδια γεγονότα δεν έχει σκοτωθεί ποτέ, ενώ, σύμφωνα με τους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα (RSF), 53 Παλαιστίνιοι συνάδελφοί τους έχουν χτυπηθεί με σφαίρες από το 2001, οι περισσότεροι από αυτούς φωτογράφοι και εικονολήπτες - οι πιο "επικίνδυνοι" επειδή διηγούνται σε εικόνες αυτό που συμβαίνει στο έδαφος; Αυτή η ασυμμετρία είναι μόνο μία από τις πολλές πτυχές του απαρτχάιντ που επικρατεί στο Ισραήλ-Παλαιστίνη και το οποίο περιγράφει τόσο καλά η Διεθνής Αμνηστία: ανάλογα με το αν είσαι κατακτητής ή κατακτημένος, οι ισραηλινές "κρίσεις" θα σε βγάλουν λευκό ή μαύρο, για να παραφράσουμε τον La Fontaine, με την ποινή να είναι συνήθως η θανατική καταδίκη για τους πιο αδύναμους.
Μπορεί ο εγκληματίας να διερευνήσει το έγκλημα που διέπραξε;
Για μια φορά, η δολοφονία της Shirin Abou Akleh προκάλεσε λίγο περισσότερες επίσημες διεθνείς αντιδράσεις από ό,τι συνήθως. Η φήμη της και το γεγονός ότι είναι Αμερικανίδα πολίτης και χριστιανή συνέβαλαν σε αυτό. Το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών εξέδωσε μάλιστα ψήφισμα με το οποίο καταδικάζει το έγκλημα και ζητά "άμεση, ενδελεχή, διαφανή και αμερόληπτη" έρευνα, χωρίς ωστόσο να φτάσει στο σημείο να απαιτήσει να είναι διεθνής, κάτι που το Ισραήλ εξακολουθεί να απορρίπτει. Μπορούν όμως οι υπεύθυνοι για το έγκλημα να εμπλέκονται και στη διεξαγωγή των ερευνών; Εδώ και χρόνια, ισραηλινές οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων όπως η B'Tselem και διεθνείς οργανώσεις όπως η Διεθνής Αμνηστία και το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (HWR) έχουν αποδείξει ότι οι "έρευνες" του στρατού δεν καταλήγουν σχεδόν ποτέ σε αποτελέσματα.
Θα έχουν αυτές οι επίσημες διαμαρτυρίες κάποιο αποτέλεσμα; Η απάντηση είναι ήδη αρνητική. Δεν θα υπάρξει διεθνής έρευνα, γιατί ούτε η Δύση ούτε οι αραβικές χώρες που έχουν εξομαλύνει τις σχέσεις τους με το Ισραήλ είναι έτοιμες να προχωρήσουν πέρα από λεκτικές καταγγελίες που δεν ενοχλούν κανένα. Ούτε είναι πρόθυμοι να αναγνωρίσουν αυτό που επιβεβαιώνει ωστόσο η πρόσφατη ιστορία, ότι δηλαδή κάθε παραχώρηση προς το Ισραήλ, κάθε άλλο παρά οδηγεί το Τελ Αβίβ να επιδείξει μεγαλύτερη "μετριοπάθεια", αλλά αντιθέτως ενθαρρύνει τον εποικισμό και την καταστολή. Ποιος θυμάται ότι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) ισχυρίζονταν ότι το άνοιγμα πρεσβείας από το Τελ Αβίβ στο Αμπού Ντάμπι θα μπορούσε να επηρεάσει την ισραηλινή πολιτική; Και η ανοχή της Ουάσιγκτον ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) προς την ισραηλινή κυβέρνηση, "σύμμαχό μας στον πόλεμο κατά της τρομοκρατίας", έχει επιφέρει έστω και μια επιβράδυνση στον εποικισμό των κατεχομένων εδαφών που προσποιούνται ότι καταδικάζουν;
Το Ανώτατο Δικαστήριο επικυρώνει την κατοχή
Δύο πρόσφατα γεγονότα επιβεβαίωσαν την πλήρη αδιαφορία της ισραηλινής κυβέρνησης για τις "παραινέσεις" των φίλων της. Το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ επικύρωσε τη μεγαλύτερη εκτόπιση πληθυσμού από το 1967, την εκδίωξη 10.000 Παλαιστινίων που ζούσαν σε οκτώ χωριά νότια της Χεβρώνας, γράφοντας, χωρίς ίχνος ντροπής, ότι το ισραηλινό δίκαιο είναι πάνω από το διεθνές δίκαιο. Πολύ απασχολημένη με την τιμωρία της Ρωσίας, η Δύση δεν αντέδρασε. Και την ίδια ημέρα της κηδείας της Shirin Abu Akleh, η ισραηλινή κυβέρνηση ανακοίνωσε την κατασκευή 4.400 νέων κατοικιών στους οικισμούς της Δυτικής Όχθης. Γιατί να δείξει συγκράτηση, όταν γνωρίζει ότι δεν κινδυνεύει με καμία κύρωση, ενώ οι καταδίκες, όταν υπάρχουν, καταλήγουν στους σκουπιδοντενεκέδες του ισραηλινού υπουργείου Εξωτερικών και αντισταθμίζονται από τη μόνιμη υπενθύμιση της υποστήριξης προς το Ισραήλ. Μία στήριξη που επαναλήφθηκε τον Μάιο του 2022 από τον Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος δεσμεύτηκε να ενισχύσει με τη χώρα αυτή "τη συνεργασία σε όλα τα επίπεδα, συμπεριλαμβανομένου του ευρωπαϊκού επιπέδου [...]. Η ασφάλεια του Ισραήλ βρίσκεται στο επίκεντρο της εταιρικής μας σχέσης." Εξήρε μάλιστα τις προσπάθειες του Ισραήλ "να αποφύγει μία κλιμάκωση" στην Ιερουσαλήμ.
Αυτά που συμβαίνουν στους Αγίους Τόπους εδώ και δεκαετίες δεν είναι ούτε ένα επεισόδιο από τον "πόλεμο κατά της τρομοκρατίας" ούτε μια "αντιπαράθεση" μεταξύ δύο ισότιμων πλευρών, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι τίτλοι των μέσων ενημέρωσης και σχολιαστές. Οι Παλαιστίνιοι δεν δέχονται επίθεση από εξωγήινους, όπως θα ήθελε να μας κάνει να πιστέψουμε η αντίδραση του Γάλλου υπουργού Εξωτερικών Jean-Yves Le Drian στον επίσημο λογαριασμό του στο twitter: "Είμαι βαθιά σοκαρισμένος και απογοητευμένος από την απαράδεκτη βία που εμπόδισε την κηδεία της κας Shireen Abu Akleh να πραγματοποιηθεί ειρηνικά και με αξιοπρέπεια."
Όσο για όλους εκείνους τους τιμητές που κατηγορούν τους Παλαιστίνιους για τη χρήση βίας, η οποία είναι πολύ πιο περιορισμένη ωστόσο από εκείνη των Ισραηλινών, ας θυμηθούμε τι έγραφε ο Νέλσον Μαντέλα, ο οποίος έχει γίνει μια ταριχευμένη εικόνα για πολλούς σχολιαστές, ενώ ήταν ένας επαναστάτης που ηγήθηκε ενός ένοπλου αγώνα για να καταργηθεί το καθεστώς του απαρτχάιντ, του οποίου το Ισραήλ παρέμεινε ένας από τους πιο πιστούς συμμάχους ως το τέλος:
"Είναι πάντα ο καταπιεστής, όχι ο καταπιεσμένος, αυτός που καθορίζει τη μορφή του αγώνα. Αν ο καταπιεστής χρησιμοποιεί βία, ο καταπιεσμένος δεν θα έχουν άλλη επιλογή από το να απαντήσει με τη βία. Στην περίπτωσή μας, δεν ήταν παρά μια μορφή αυτοάμυνας."
Δεν θα μάθουμε πιθανότατα ποτέ την ταυτότητα του Ισραηλινού στρατιώτη που πάτησε τη σκανδάλη και σκότωσε την Παλαιστίνια δημοσιογράφο. Αυτό που γνωρίζουμε όμως είναι ότι η αλυσίδα της συνενοχής είναι μακρά. Αν ξεκινάει από το Τελ Αβίβ, φτάνει ως την Ουάσιγκτον, τρυπώνει στο Αμπού Ντάμπι και το Ραμπάτ, εντοπίζεται στο Παρίσι και τις Βρυξέλλες. Η δολοφονία της Shirin Abu Akleh δεν είναι μια μεμονωμένη πράξη, αλλά ένα συλλογικό έγκλημα.
Δείτε επίσης στο Αλμανάκ ένα πρόσφατο άρθρο του Gideon Levy: Είναι το αίμα της εμβληματικής δημοσιογράφου πιο κόκκινο από το αίμα των ανώνυμων Παλαιστινίων;
