Λουκίνο Βισκόντι, Ρόμι Σνάιντερ και Κοκό Σανέλ
στο σκετς "Η δουλειά" της σπονδυλωτής ταινίας Boccaccio '70 (1962)
*
Ο Λουκίνο Βισκόντι φτάνει στο Παρίσι το 1936, σε ηλικία 30 ετών. Όταν συναντήθηκε με την Γκαμπριέλ Σανέλ, λένε πως γοητεύτηκε από εκείνο το μείγμα "γυναικείας ομορφιάς, ανδρικής ευστροφίας και ακατάπαυστης ενεργειάς" που την χαρακτήριζε. Η Σανέλ μεσολάβησε για να συναντήσει τον Ζαν Ρενουάρ που θα γινόταν μέντορας του Βισκόντι, παροτρυνοντάς τον να γίνει σκηνοθέτης. Ο Ρενουάρ προσέλαβε τον Βισκόντι ως βοηθός του στις ταινίες Toni (1935) και Partie de campagne (1936).
Η συνεργασία της σχεδιάστριας με το Χόλιγουντ μπορεί να ήταν απογοητευτική (η πιο αξιοσημείωτη ταινία από τις τρεις που έκανε εκεί, κατόπιν πρόσκλησης της Metro Goldwyn Mayer, ήταν η ταινία Tonight ή Never, όπου έντυσε την Γκλόρια Σουάνσον ως τραγουδίστρια της όπερας), αλλά είχε πολύ μεγαλύτερη επιτυχία στον ευρωπαϊκό κινηματογράφο, όπου συνεργάστηκε στις ταινίες μερικών από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες: έφτιαξε τα κοστούμια για την Ζαν Μορό στις ταινίες Les Amants (1958) του Λουί Μαλ και Les liaisons dangereuses (1960) του Ροζέ Βαντίμ, αλλά και για την Ντελφίν Σερίγκ στο L' Année dernière à Marienbad (1961) του Αλαίν Ρενέ, και για την Μισέλ Μοργκάν στο Le quai des brumes του Μαρσέλ Καρνέ (1938).
Το 1962, αφότου έγινε ένας αναγνωρισμένος σκηνοθέτης με ταινίες όπως το Ossessione (1943) (ένα σπουδαίο φιλμ νουάρ, ένα ιδιάιτερο λαμπρό ντεμπούτο στον κινηματογράφο κι ένα ακόμη χρέος προς τον Renoir, ο οποίος, δινοντάς του μία κόπια της ταινίας The Postman Always Rings Twice, ενέπνευσε τον Βισκόντι σ' αυτό το ντεμπούτο που θεωρήθηκε ως η πρώτη νεορεαλιστική ταινία), το La terra trema (1948), και το Rocco ei suoi fratelli (1960), ο Βισκόντι συναντήθηκε εκ νέου με την Σανέλ και της ζήτησε να σχεδιάσει τα κοστούμια για το Boccaccio'70, και να ντύσει την Ρόμι Σνάιντερ για το δικό του επεισόδιο. Η σχεδιάστρια έκανε κάτι περισσότερο από αυτό. Επανεφηύρε την Ρόμι, αποστάζοντας την ουσία του στυλ Σανέλ και βοηθώντας την να την αφομοιώσει σα δική της. Η Σανέλ ανέπτυξε μια μακρά σχέση με την Ρόμι, όπως έκανε και με άλλα αστέρια του γαλλικού κινηματογράφου, όπως οι Ζαν Μορό, η Ανούκ Εμέ και η Ντελφίν Σερίγκ. "Υπάρχουν τρεις άνθρωποι που μου άλλαξαν τη ζωή: ο Αλέν, ο Βισκόντι, και η Κοκό Σανέλ," θα έλεγε αργότερα η Ρόμι.
Στο Boccaccio '70, η Ρόμι, η σύζυγος τρόπαιο ενός πλούσιου Μιλανέζου ερωτομανή (Τόμας Μίλιαν), αποφασίζει να ψάξει για δουλειά για να κερδίζει δικά της χρήματα. Τα ρούχα της Σανέλ εξυπηρετούν υπέροχα την ηθική της ιστορίας. "Αυτά τα ρούχα είναι λάθος! Είναι πολύ κομψά για κάποιον που ψάχνει για δουλειά ", λέει Η Ρόμι ντυμένη με ένα σύνολο από μπροκάρ, τέλεια χτενισμένη και στολισμένη. Πώς θα γίνει αυτό; Ο σύζυγός της συμφωνεί να την αντιμετωπίζει σαν κολ γκέρλ, αφήνοντας επιταγές μετά το σεξ.
Τα πλήθη των θαυμαστών που φορούσαν Σανέλ στο απώγειο της δόξας της σχεδιάστριας, αγόραζαν κάτι περισσότερο από ρούχα. Μιμούνταν το στυλ Σανέλ. "Είχε εφεύρει εκείνη την περίφημη στάση Σανέλ, χαλαρή, γατίσια, και με ένα αυθάδες σικ, με το ένα πόδι μπροστά, τους γοφούς προστά, τους ώμους κάτω, το ένα χέρι στην τσέπη και το άλλο να χειρονομεί", έγραψε η συντάκτρια της Vogue Μπετίνα Μπάλαρντ, όπως αναφέρεται στο βιβλίο της Ζυστίν Πικαρντί, Coco Chanel: Ο θρύλος και η ζωή.
Η Romy Schneider κινείται με χάρη μέσα στα ρούχα της Σανέλ... και τα κοσμήματα. Πρώτα με το ντε πιες από τουίντ και τα σκαρπίνια που κουμπώνουν μπροστά, η ενσάρκωση του στυλ Σανέλ. Ξαπλώνει, στέκεται με το ένα πόδι και τους γοφούς μπροστά, κινείται με φυσικό και κομψό τρόπο μέσα στο ρούχο της - είναι φανερό πως η Κοκό Σανέλ της δίδαξε και τη γλώσσα του σώματος, όπως το μαρτυράει ασφαλώς και η περίφημη φωτογράφιση των δύο στο 31 Rue Cambon το 1962, στο πλαίσιο γυρισμάτων για την ταινία. Το ρούχο έρχεται λίγο αργότερα, αφού εμφανισθεί με ένα λευκό νεγκλιζέ κι έπειτα μια απλή σειρά μαργαριταριών γύρω από το λαιμό καθώς ετοιμάζεται να κάνει ένα μπάνιο. Στη συνέχεια θα φορέσει το σύνολο από μπροκάρ. Θα δέσει τη ζώνη στο φορεμά της, εφαρμόζοντας παιχνιδιάρικα ένα τυπικό σετ κοσμημάτων Σανέλ και χτενίζοντας τα μαλλιά της στον καθρέφτη. Η μεταμόρφωση είναι πλήρης: είναι μια φαμ φατάλ, ένα μείγμα γοητείας και κομψότητας. Η κρυφή γοητεία της μπουρζουαζίας.
Ada Pîrvu - Classiq
An online journal that celebrates cinema, culture, style and storytelling.
05.2017
Μτφ. Σ.Σ.
