Το μπλουζάκι που σε κάνει αόρατο στις κάμερες ασφαλείας
*
Το όπλο αντί-επιτήρησης είναι ένα t-shirt
Riccardo LUNA
Stazione Futura - La Repubblica, 8 Νοεμβρίου 2019
*
Υπάρχει ένα μπλουζάκι που σε κάνει αόρατο στα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης ή στις χιλιάδες κάμερες στις πόλεις μας και στο λογισμικό αναγνώρισής τους. Το δημιούργησε μία ομάδα ερευνητών από το MIT του Κέιμπριτζ, το Βορειοανατολικό Πανεπιστημίο της Βοστώνης κι από την IBM. Ο στόχος ήταν να αποδειχθεί πως ένα μπλουζάκι μπορεί να εξαπατήσει τα συστήματα αυτόματης αναγνώρισης χρησιμοποιώντας μια τεχνική σχεδιασμού που ονομάζεται "αντιφατική", ανταγωνιστική. Συνίσταται στην κατασκευή ενός σχεδίου στο οποίο κάποιες λεπτομέρειες, ίσως αόρατες στο ανθρώπινο μάτι, θα μπορούσαν να βραχυκυκλώσουν έναν αλγόριθμο που επιτρέπει την αυτόματη αναγνώριση οποιουδήποτε ανθρώπου.
Το πιο ενδιαφέρον σ' αυτήν την περίπτωση είναι η μεγάλη αλλαγή που βλέπουμε να συντελείται μέσα σε λίγο χρόνο. Μόλις πριν από ένα χρόνο το πρόβλημα ήταν να καταστούν αλάνθαστα τα συστήματα αναγνώρισης: σκεφτείτε τα αυτοκίνητα που κινούνται ατόματα, λειτουργούν μόνο εάν οι ενσωματωμένοι υπολογιστές είναι σε θέση να αναγνωρίσουν απόλυτα τι υπάρχει γύρω τους. Εάν μπερδέψουν ένα όριο ταχύτητας 25 χιλιομέτρων την ώρα με ένα των 75, το ατύχημα είναι σίγουρο. Και έτσι, όταν μια άλλη ομάδα ερευνητών στο MIT έδειξε τον περασμένο Ιούνιο ότι σε ορισμένες περιπτώσεις ένας υπολογιστής είχε μπερδέψει μια χελώνα με ένα τουφέκι, προέκυψε ασφαλώς ένα σοβαρό πρόβλημα. Μετα από έναν χρόνο όμως, η αίσθηση της παρακολούθησης φαίνεται να έχει γίνει πιο σημαντική από τη λειτουργία των υπολογιστών. Αρκετές μελέτες το επιβεβαιώνουν.
Για παράδειγμα, διαπιστώθηκε ότι η όψη ενός προσώπου σαν του ασπρόμαυρου κλόουν, του Juggalo, που έχουν υιοθετήσει οι φανς της μουσικής μπάντας Insane Clown Posse, εμποδίζει την αναγνώριση του λογισμικού, αλλά είναι δύσκολο να σκεφτεί κανείς ότι κάνεις μία βόλτα έτσι χωρίς να προκληθεί συναγερμός. Ένας Βέλγος ερευνητής δημιούργησε με τη σειρά του κάποια σχέδια που οδηγούν στο ίδιο αποτέλεσμα όταν τα κρεμάσεις γύρω από το λαιμό σου. Αλλά ακόμη κι έτσι: το να περπατάς με χαρτονάκια στο λαιμό δεν είναι εύκολο. Τα πράγματα είναι διαφορετικά με το t-shirt. Γι' αυτά υπάρχει μια αγορά. Όπως φαίνεται από τη σειρά των t-shirt που παρουσίασε ο χάκερ Kate Ross τον Αύγουστο: κοστίζουν κάτι λιγότερο από 40 δολάρια και εμφανίζουν μια σειρά σχεδίων που μπερδεύουν τις κάμερες ταχύτητας, τις κάμερες στους δρόμους, οι οποίες βρίσκονται εκεί για να καταγράφουν όρια ταχύτητας, με το ενδεχόμενο να μπορούν και κάποιες απ' αυτές να γίνουν ένα ισχυρό εργαλείο μαζικής επιτήρησης. Γι 'αυτό, ανάμεσα στα διάφορα αντιφατικά σχέδια, το πιο επιτυχημένο είναι η ανατύπωση, με ειδικούς χαρακτήρες, της τέταρτης τροποlογίας του Αμερικανικού Συντάγματος, που μιλά για προσωπική ελευθερία.