Σχετικά με τα ναρκωτικά που παίρνουν οι Μεξικανοί φορτηγατζήδες
Ένα παραισθησιογόνο ταξίδι στα όρια του ύπνου
Alexis Habouzit
lundimatin#323
24.01.2022
Στο Μεξικό, οι ρυθμοί εργασίας των οδηγών φορτηγών είναι τόσο έντονοι που λίγοι από αυτούς έχουν την πολυτέλεια να σταματούν για λίγες ώρες. Διασχίζουν τη χώρα απ' άκρη σ' άκρη, διανύουν αποστάσεις χιλιάδων χιλιομέτρων, χωρίς να κοιμούνται, για μέρες ολόκληρες. Φάρμακα, μεθαμφεταμίνες, μεσκαλίνη. Για να αντέξουν, οι περισσότεροι από αυτούς παίρνουν ναρκωτικά. Μπορείς να βρείς τα πάντα στους πάγκους που στοιχίζονται στην άκρη των δρόμων, και το Μεξικό είναι διάσπαρτο από εργαστήρια, που συγκαταλέγονται μεταξύ των μαγαλύτερων παραγωγών μεθαμφεταμινών στον κόσμο. Στους αυτοκινητόδρομους του Yucatàn, συναντάμε τον Miguel, τον Victor και την Guadalupe, ένα χρονικό μιας κοινότοπης καθημερινότητας ανάμεσα στους Μεξικανούς φορτηγατζήδες.
*
Βρισκόμαστε στο νοτιοανατολικό Μεξικό, στα σύνορα των πολιτειών Τσιάπας και Ταμπάσκο, όπου το έργο κατασκευής του "τρένου των Μάγια" υπόσχεται την άφιξη μαζικού τουρισμού και ένα μοντέλο ανάπτυξης που οι τοπικές κοινότητες απορρίπτουν κατηγορηματικά. Σχεδόν 1.000 χιλιόμετρα από την Πόλη του Μεξικού, την ομοσπονδιακή πρωτεύουσα, ο αυτοκινητόδρομος 186 σηματοδοτεί την είσοδο στη χερσόνησο Γιουκατάν. Μια απεραντοσύνη καλυμμένη από τροπικά δάση, που διασχίζεται από ευθείες οδούς εκατοντάδων χιλιομέτρων που συνδέουν τις παραθαλάσσιες και τουριστικές πόλεις της περίφημης Riviera Maya.
Από το λιμάνι του Campeche, ο Alfredo προμηθεύει φρέσκα ψάρια σε διάφορα χωριά της ενδοχώρας. Γύρω στα πενήντα, πρόσχαρος, πιάνει ένα κουτάκι παγωμένης μπύρας από την παγωνιέρα που έχει δίπλα του. Πίνει τρεις ή τέσσερις τέτοιες μπύρες κάθε ώρα, περίπου δύο λίτρα, έτσι ξεδιψάει και μπορεί πιο εύκολα να αντέξει τα μεγάλα καθημερινά του ταξίδια.
Κάτω από τον καυτό ήλιο και την αποπνικτική υγρασία, ένα αμερικανικό φορτηγό, σε κατακόκκινο μπορντό χρώμα, σταματά στην άκρη του δρόμου, ακριβώς έξω από ένα βενζινάδικο. Καθώς ο κινητήρας γουργουρίζει, νανουρισμένος από τις δονήσεις του μεγαθήριου, ο 42χρονος Miguel απολαμβάνει μια σύντομη στιγμή ανάπαυλας. Με το ένα χέρι βγάζει από την τσέπη του τζιν του μια γυάλινη πίπα και με το άλλο ένα σακουλάκι με λευκή σκόνη από το ραδιόφωνο που μόλις είχε αποσυναρμολογήσει. Κρυσταλλική μεθαμφεταμίνη. Τα γυαλιά του και ένα χαμόγελό χωρίς δόντια τού δίνουν την όψη ενός εξηντάχρονου και βάλε διανοούμενου σε έξαψη. Βοηθάει το σύννεφο από καπνό που βγαίνει από την πίπα του και τον περιβάλλει με μια θολή αύρα που εξαπλώνεται μέσα στην καμπίνα.
"Οδήγησα για πρώτη φορά φορτηγό όταν ήμουν 14 ετών. Ως έφηβος, ζούσα σε μια φτωχή περιοχή της Πόλης του Μεξικού, όπου βλέπαμε να κυκλοφορούν όλα τα είδη ναρκωτικών και είχα ήδη δοκιμάσει λίγο απ' όλα. Καπνίζω μεθαμφεταμίνη εδώ και ενάμιση χρόνο, με κρατάει ξύπνιο και σε εγρήγορση. Οι μέρες είναι μεγάλες και μονότονες, κοιμάσαι λίγο."
Το φορτίο είναι ελαφρύ, χιλιάδες ρολά χαρτιού τουαλέτας, και το φορτηγό τρέχει με ταχύτητα πάνω από τις άπειρες λακκούβες του δρόμου. Κάθε ώρα, το τελετουργικό είναι το ίδιο, μια σύντομη στάση στην άκρη του δρόμου. Μια ματιά στον καθρέφτη, ένα χέρι πίσω από το ραδιόφωνο του οχήματος, ένας αναπτήρας για να ζεσταθεί η πίπα, βαθιές εισπνοές και ένα μακάριο χαμόγελο. Κι ύστερα ξεκινάει πάλι. Ο δρόμος δεν περιμένει. Ούτε το αφεντικό.
"Υπάρχουν χρόνοι που πρέπει να τηρείς, ιδίως για τους πελάτες. Και μερικές φορές, ακόμη κι όταν επιστρέφεις και είσαι άδειος, η εταιρεία σου ζητάει να κάνεις γρήγορα, να είσαι εκεί την τάδε ώρα, γιατί σε περιμένει ένα άλλο φορτίο."
'Οταν παίρνει και νυχτώνει στο Champotón, μια μικρή παραθαλάσσια πόλη, οι λίγοι ψαράδες που έχουν πέσει για ύπνο δίνουν τη θέση τους σε εκατοντάδες φορτηγατζήδες που απολαμβάνουν ένα διάλειμμα επάξια κερδισμένο. Ο Miguel αφαιρεί τα κλειδιά από τη μίζα, ο κάθετος σωλήνας της εξάτμισης πάνω από την καμπίνα σταματά να φτύνει τον μαύρο καπνό του και ο κινητήρας επιτέλους σβήνει με έναν αναστεναγμό.
Μαζί με την κόρη της, την Irene, η Doña Guadalupe κρατάει έναν από τους δεκάδες πάγκους που στοιχίζονται στην άκρη του δρόμου. Οι cachimbas. Μερικά βασικά προϊόντα, ένα γεύμα, ένας καφές, αυτό είναι το στέκι των νταλικέρηδων, όπου ενημερώνονται για τις τελευταίες φήμες. Η στάση είναι ζωτικής σημασίας, ένα σάντουιτς που τρώγεται βιαστικά, αλλά πάνω απ' όλα, είναι το σημείο του ανεφοδιασμού. Δεν προλαβαίνει η Irene να επιστρέψει από το πίσω μέρος του καταστήματος με μια σακούλα "κρύσταλλο", και ο Miguel έχει βγάλει ήδη την πίπα του: "Το εστιατόριο εδώ είναι απλώς ένα κάλυμμα, στην πραγματικότητα πουλάμε λίγο απ' όλα", εξηγεί η Doña Guadalupe. "Μεθαμφεταμίνες, κοκαΐνη, αλλά και ένα σωρό φάρμακα. Μπορείς να τα βρεις παντού, πραγματικά παντού στη χώρα, σε όλες τις cachimbas", επιμένει ο Miguel. "Αλλά αν φτάσω και δεν σταθμεύσω το φορτηγό μου ακριβώς μπροστά, δεν θα μου πουλήσουν τίποτα, διατρέχουν κίνδυνο, ανά πάσα στιγμή μπορεί να γίνει επιδρομή, ακόμη κι αν συνήθως προειδοποιούνται από τα πριν."
Μια ώρα και τρεις πίπες μεθαμφεταμίνης αργότερα, ενθουσιώδης και ξεκαρδισμένος στα γέλια, ο Miguel συνεχίζει το ταξίδι με κατεύθυνση τη Mérida, όπου πρέπει να φτάσει πριν χαράξει, αφήνοντας πίσω του την cachimba της Doña Guadalupe. Η μουσική ακούγεται ασταμάτητα από τα ηχεία, reggaeton στο φουλ, δίπλα σε έναν βωμό όπου από τον θρόνο του ο Χριστός ατενίζει τους επισκέπτες με την κρίση του. Η Irene θα έχει βάρδια όλη τη νύχτα. Έχει να κοιμηθεί σχεδόν 48 ώρες. Όμως η υπηρεσία λειτουργεί 24 ώρες το 24ωρο και έχει ό,τι χρειάζεται για να μην νιώθει την κούραση.
Είναι περασμένα μεσάνυχτα όταν τα φώτα ενός μικρού φορτηγού σβήνουν μπροστά από την cachimba. Ένας άνδρας βγαίνει, παραγγέλνει έναν καφέ και κάθεται σε ένα τραπέζι. Λίγη ζάχαρη, μετά ανοίγει δύο κάψουλες, τις οποίες ρίχνει στον καφέ του. Perico, το πιο κοινό ναρκωτικό για τους Μεξικανούς οδηγούς φορτηγών. Πρόκειται για ένα φάρμακο που μπορείς να βρεις στα φαρμακεία, με ιατρική συνταγή, το οποίο συνήθως χρησιμοποιείται για απώλεια βάρους. Όμως, το perico που πωλείται μαζικά στις cachimbas και καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες, προκαλεί επίσης αϋπνία.
Ο Victor είναι 35 ετών, αν και φαίνεται 50. Τα μάτια του έχουν κύκλους και το βλέμμα του κάτι το μοιρολατρικό. Δικαιολογείται. "Δεν είχα εύκολη ζωή, στην παιδική μου ηλικία, στα νιάτα μου, το μόνο που έκανα ήταν να δουλεύω, να δουλεύω, να δουλεύω, χωρίς να χορταίνω φαγητό. Σήμερα, είμαι διαβητικός. Και μετά είναι και τα χάπια, ξέρω ότι με επηρεάζουν, ότι βλάπτουν την υγεία μου. Αλλά δυστυχώς τα χρησιμοποιώ για τη δουλειά μου."
'Εχοντας ξεκινήσει από το Cancún αργά το πρωί, επιστρέφει σπίτι του στη Guadalajara. Πάνω από 2.000 χιλιόμετρα, δύο μέρες και δύο νύχτες στο δρόμο, χωρίς ύπνο. "Τα 6 δισκία κοστίζουν 150 πέσος [6,5 ευρώ], τα παίρνω σε ένα ταξίδι, δύο το βράδυ, δύο το πρωί, και μετά πάλι δύο το βράδυ, μερικές φορές περισσότερα..."
"Είναι αλήθεια ότι το κρύσταλλο είναι φθηνότερο, αλλά είναι πιο εθιστικό, και μόλις αρχίσεις, καταλήγεις να το παίρνεις ακόμα και όταν δεν εργάζεσαι, όταν είσαι στο σπίτι σου νιώθεις ότι θέλεις να καπνίσεις, εθίζεσαι. Από την αρχή της χρονιάς, 29 τόνοι μεθαμφεταμίνης έχουν ήδη κατασχεθεί στο Μεξικό, πολύ περισσότερο από την κοκαΐνη (8 τόνοι). "Είναι ένα πολύ συνηθισμένο ναρκωτικό εδώ και πολύ εθιστικό, δύο ή και τρεις φορές πιο εθιστικό από την κοκαΐνη".
Ο Victor οδηγεί φορτηγά από τα 20 του χρόνια. Ήταν παιδικό του όνειρο να ταξιδέψει στη χώρα. Πριν από αυτό ήταν οδηγός λεωφορείου. "Στα πρώτα μου ταξίδια, έμενα ξύπνιος, χωρίς να παίρνω ναρκωτικά. Κοίταζα τις πινακίδες, ανακάλυπτα μέρη, τοπία. Είχα μάλιστα την τύχη να μείνω και λίγες ημέρες στο Cancún, για να κάνω τουρισμό. Ήταν κάτι καινούργιο για μένα, όλος αυτός ο δρόμος."
"Αλλά έτσι και κάνεις την ίδια διαδρομή ξανά και ξανά, μετά από λίγο γίνεται επικίνδυνο. Αντιστεκόμουν, αντιστεκόμουν. Μέχρι που μια μέρα με πήρε ο ύπνος στο τιμόνι. Ευτυχώς, οι περισσότεροι αυτοκινητόδρομοι είναι εξοπλισμένοι με ηχητικά σήματα, και καθώς απόκλινα προς την άκρη του δρόμου, ξύπνησα από τις δονήσεις. Τότε ήταν που αποφάσισα να πάρω μερικά δισκία. Αυτή ήταν και η αρχή, ήμουν στο δρόμο μόλις τρεις ή τέσσερις μήνες."
Όπως συμβαίνει παντού στον κόσμο, λίγοι φορτηγατζήδες έχουν την άνεση να κοιμούνται αρκετά. Στο Μεξικό, μία σιέστα μερικών ωρών είναι καθαρή πολυτέλεια. Κι έτσι, η μεγάλη πλειοψηφία στο επάγγελμα παίρνει ναρκωτικά. Φυσικά, τα αφεντικά το γνωρίζουν και το ανέχονται. Ξέρουν πολύ καλά ότι για να διατηρηθεί ο ρυθμός που συχνά επιβάλλεται στους οδηγούς τους για να διανύσουν χιλιάδες χιλιόμετρα χωρίς να κλείσουν μάτι, τα ναρκωτικά είναι απαραίτητα. Η χρήση τους έχει γίνει ο κανόνας, μία κοινότυπη συνήθεια.
"Πριν από ένα μήνα, με έλεγξαν στην πολιτεία Michoacan. Είχα πάρει δύο κάψουλες και βρήκαν το βάζο γεμάτο. Αλλά δεν με συνέλαβαν. Μίλησα με το αφεντικό μου και δωροδόκησε με 8.000 πέσος [350 ευρώ], για να με αφήσουν να φύγω".
Κι ύστερα υπάρχει το πεγιότ, ένας κάκτος που χρησιμοποιείται παραδοσιακά από τους αυτόχθονες λαούς σε αρχέγονες πνευματικές τελετές. Χρησιμοποιείται επίσης όλο και περισσότερο σε ολιστικές τελετές για ιατρικούς σκοπούς. Το ενεργό συστατικό του είναι η μεσκαλίνη. Στη Δύση, ο Aldous Huxley ήταν ένας από τους πρώτους που πειραματίστηκε με αυτό. Και αν για τους πρώτους χριστιανούς ιεραποστόλους στις Άνδεις, η μεσκαλίνη άνοιγε τις πύλες του παραδείσου, εξ ου και το όνομα που έδωσαν σε έναν άλλο κάκτο, τον San Pedro, για τον Huxley, άνοιγε τις πύλες της αντίληψης, ενώ ενέπνευσε και το όνομα ενός γνωστού ροκ συγκροτήματος, των Doors.
Αλλά στους μεξικανικούς δρόμους, η χρήση και η κατάχρηση του πεγιότ και της μεσκαλίνης οδηγούν πάντα σε μια κολασμένη μάχη ενάντια στην κούραση, σπρώχνοντας τον ύπνο πέρα από τα όνειρα. Στις cachimbas, το πεγιότ πωλείται με τη μορφή κρεμώδους καραμέλας, που παρασκευάζεται με φιστίκια, μέλι και αμυγδαλόπαστα. Είναι γλυκό, είναι πεντανόστιμο. Δεν είναι πολύ εθιστικό. Αλλά αν ξεπεράσεις τη μικροδόση, το ταξίδι γίνεται παραισθησιογόνο.
Πολλοί αναμειγνύουν το πεγιότ με το perico. Οι ιστορίες φορτηγατζήδων με παραισθήσεις είναι πολλές.
"Οδηγοί που σταματούν ξαφνικά, αρχίζουν να τρέχουν επειδή νομίζουν ότι το φορτηγό έπαψε να κινείται. Άλλοι που βλέπουν το φεγγάρι να πέφτει, σταματούν και πηγαίνουν να το ψάξουν στη ζούγκλα. Άλλοι μας λένε ότι είδαν έναν γάιδαρο ή μια αγελάδα να τρέχει με την ταχύτητα του φορτηγού. Επιταχύνουν, αλλά ο γάιδαρος ή η αγελάδα επιταχύνουν επίσης. Ένας φορτιστής τηλεφώνου που μετατρέπεται σε φίδι, πνεύματα που χορεύουν κρεμασμένα από τα κλαδιά που υψώνονται πάνω από το δρόμο. Έχω ακούσει τόσες πολλές ιστορίες... τα σέβη μου στο πεγιότ. Αλλά ειλικρινά, προτιμώ τα μικρά μου pericos. Ξέρω ότι με αυτά τα χάπια μπορώ να δουλέψω σωστά, να είμαι άνετα. Και πάνω απ' όλα ξέρω ότι δεν είναι εθιστικό."
