Συρία. Μισθοφόροι για τη Ρωσία ως ένδειξη ευγνωμοσύνης;
Henri Mamarbachi
ORIENT XXI - 04.04.2022
Πρώην δημοσιογράφος του Γαλλικού Πρακτορείου (Agence France Presse - AFP), ο Henri Mamarbachi εργάστηκε ως προϊστάμενος του γραφείου της Βηρυτού και της Ραμπάτ, καθώς και στο οικονομικό και διπλωματικό τμήμα στην έδρα του πρακτορείου.
Πολλές αναφορές, που είναι δύσκολο να επιβεβαιωθούν, κυκλοφορούν σχετικά με τη στρατολόγηση Σύρων μισθοφόρων για την Ουκρανία. Θα ήταν ένα συμβολικό δώρο που θα προσέφερε το καθεστώς στη Ρωσία.
Η είδηση της αποστολής Σύρων μαχητών ή μισθοφόρων έτοιμων να πολεμήσουν μαζί με τα ρωσικά στρατεύματα στην Ουκρανία θα μπορούσε να ήταν αστεία, αν δεν ήταν τόσο θλιβερή. Πάνω απ' όλα, αντικατοπτρίζει την εικόνα μιας αιματοκυλισμένης χώρας που καλείται πάλι, αντι ανταλλάγματος, να χρησιμεύσει ως τροφή για τα κανόνια, στρατολογώντας διάφορους φτωχοδιάβολους για να συνδράμουν την "Ομάδα Βάγκνερ", τα ανεπίσημα αυτά ρωσικά τάγματα που αποστέλλονται σε διάφορες εμπόλεμες περιοχές σε όλο τον κόσμο. Η Συρία συνεχίζει να πληρώνει ένα βαρύ τίμημα για τον πόλεμο και τον "ευεργέτη" της. Και αν και πολύ μακριά, οι μάχες στην Ουκρανία σπρώχνουν ακόμη περισσότερο τον συριακό πληθυσμό, με τα εκατομμύρια των εκτοπισμένων, στην εξαθλίωση, σε μία χώρα που μαστίζεται πλέον από τον υποσιτισμό.
Ο κυνισμός των δικτατόρων καλά κρατεί. Ο Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος εμφανώς δεν τα βρίσκει όπως τα ήθελε στην Ουκρανία, απευθύνθηκε στον ισχυρό άνδρα της Συρίας Μπασάρ Αλ Άσαντ, υπενθυμίζοντάς του τη ρωσική στρατιωτική υποστήριξη που έσωσε το καθεστώς του το 2015 από τους τζιχαντιστές και άλλους αντάρτες και του επέτρεψε να ανακτήσει μεγάλο μέρος της επικράτειάς του. Περισσότεροι από 63.000 Ρώσοι στρατιώτες είχαν αναπτυχθεί στη Συρία, σύμφωνα με τη Μόσχα, και έκτοτε η χώρα έγινε η μοναδική βάση για το ρωσικό ναυτικό και την αεροπορία στη Μεσόγειο. Επιπλέον, η Συρία χρησίμευσε ως κανονικό πεδίο εκπαίδευσης για τον ρωσικό στρατό. Νέα όπλα δοκιμάστηκαν εκεί: "περισσότερα από 300", καυχήθηκε μάλιστα ο Ρώσος υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού τον Ιούλιο του 2021.
Η Συρία ήταν η μόνη αραβική χώρα που υποστήριξε τιε ενέργειες του Ρώσου συμμάχου της ήδη από τις 25 Φεβρουαρίου, δηλαδή τρεις ημέρες πριν από την έναρξη της εισβολής στην Ουκρανία. "Ο πρόεδρος Άσαντ τόνισε ότι αυτό που συμβαίνει σήμερα είναι μια διόρθωση της ιστορίας και μια αποκατάσταση της ισορροπίας της διεθνούς τάξης μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης", ανέφερε σε ανακοίνωσή της η συριακή προεδρία. "Η αντιμετώπιση της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ αποτελεί δικαίωμα για τη Ρωσία", πρόσθεσε ο Μπασάρ Αλ Άσαντ, ο οποίος χαρακτήρισε τον ατλαντικό οργανισμό "παγκόσμια απειλή" και "εργαλείο για την εφαρμογή των ανεύθυνων πολιτικών των δυτικών χωρών που αποσκοπούν στην αποσταθεροποίηση του κόσμου". Επιπλέον, ο Άσαντ και ο Πούτιν μοιράζονται ένα κοινό ιδανικό: τη δημιουργία μιας όσο το δυνατόν πιο ομοιογενούς επικράτειας, απαλλαγμένης από αντιφρονούντες, "τρομοκράτες" και άλλους "Ναζί".
Ο Άσαντ το συνηθίζει να "διορθώνει την Ιστορία". Ο πατέρας του Χαφέζ Αλ Άσαντ είχε πάρει την εξουσία το 1970 μετά από πραξικόπημα που χαρακτηρίστηκε τότε ως "διορθωτικό κίνημα" (harake tashihieh).
Σήμερα, λοιπόν, βρίσκεται σε εξέλιξη στη χώρα μια εκστρατεία στρατολόγησης πρώην στρατιωτών του συριακού στρατού από ιδιωτικές ρωσικές εταιρείες, όπως η Wagner - υπενθυμίζουμε ότι Σύροι μισθοφόροι έχουν σταλεί και στη Λιβύη. Συγκεκριμένα, στις 11 Μαρτίου, ο Σοϊγκού είχε προτείνει την αποστολή Σύρων στο ουκρανικό μέτωπο στον Πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος έσπευσε να δώσει την εγκρισή του σε συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας του. Είπε ότι "πάνω απ' όλα, αυτοί που θέλουν, που ζήτησαν [να πάνε να πολεμήσουν] είναι υπήκοοι της Μέσης Ανατολής, Σύριοι", σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της ρωσικής προεδρίας Ντμίτρι Πεσκόφ. Ο Πούτιν είχε φυσικά εγκρίνει αυτή την πρόταση, υποστηρίζοντας ότι "οι δυτικοί νονοί του ουκρανικού καθεστώτος δεν κρύβονται καν" και συγκεντρώνουν "μισθοφόρους από όλο τον κόσμο για να τους στείλουν στην Ουκρανία".
Την ίδια ημέρα, η ρωσική κρατική τηλεόραση μετέδωσε μη χρονολογημένες εικόνες που παρείχε το Υπουργείο Άμυνας, οι οποίες έδειχναν μια διαδήλωση Σύρων πιστών στο καθεστώς. Εκεί που ήταν συγκεντρωμένοι, ντυμένοι με στρατιωτικές στολές και κρατώντας όπλα, είχαν για φόντο πανό στα ρωσικά χρώματα και πορτρέτα του Ρώσου προέδρου. "Βετεράνοι έρχονται στους χώρους στρατολόγησης των συριακών ενόπλων δυνάμεων και θέλουν να μάθουν αν στρατολογούνται εθελοντές για να βρεθούν στο πλευρό της Ρωσίας, όπως έγινε με τη Συρία", διευκρίνισε το υπουργείο, σύμφωνα με τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης.
Σύμφωνα με διάφορες πηγές, οι βοηθητικές αυτές δυνάμεις του ρωσικού στρατού θα λάμβαναν μηνιαίους μισθούς που θα κυμαίνονταν από 800 έως 1 800 δολάρια (724 έως 1 629 ευρώ). Μια ολόκληρη περιουσία για μια συριακή οικογένεια και περίπου εκατό φορές περισσότερα από όσα κερδίζει ένας στρατιώτης το μήνα. Και για τον Μπασάρ Αλ Άσαντ, ένας τρόπος να ευχαριστήσει τον Ρώσο προστάτη του.
Είναι αδύνατο να γνωρίζουμε τον ακριβή αριθμό των Σύρων μαχητών. Ο Πούτιν ανέφερε τον αριθμό των 12.000 ανδρών, ο οποίος φαίνεται υπερβολικός, αλλά το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (SOHR) με έδρα το Λονδίνο, το οποίο υπήρξε μία από τις κύριες επί τόπου πηγές πληροφοριών κατά τη διάρκεια της συριακής σύγκρουσης, ανέβασε ακόμη περισσότερο τον αριθμό αυτό, αναφέροντας στις 15 Μαρτίου ότι η Ρωσία έχει καταρτίσει καταλόγους με 40.000 μαχητές του συριακού στρατού και των συμμαχικών πολιτοφυλακών που είναι έτοιμοι να αναπτυχθούν στην Ουκρανία. "Περισσότεροι από 40.000 Σύριοι έχουν εγγραφεί μέχρι στιγμής για να πολεμήσουν στο πλευρό της Ρωσίας στην Ουκρανία", δήλωσε ο Ράμι Άμπντελ Ραμάν, διευθυντής του SOHR, χωρίς όμως να αναφερθεί σε αναχωρήσεις προς τη ζώνη των μαχών. Σύμφωνα πάντα με την ΜΚΟ, Ρώσοι αξιωματικοί, σε συντονισμό με τον συριακό στρατό και τις συμμαχικές πολιτοφυλακές, έχουν ανοίξει γραφεία στρατολόγησης σε περιοχές που κατέχει το καθεστώς της Δαμασκού. Ωστόσο, ένας αξιωματούχος της συριακής κυβέρνησης διέψευσε την ύπαρξη αυτής της εκστρατείας στρατολόγησης. "Μέχρι στιγμής, κανένα όνομα δεν έχει καταγραφεί, κανένας στρατιώτης δεν έχει στρατολογηθεί και κανείς δεν έχει πάει στη Ρωσία για να πολεμήσει στην Ουκρανία", δήλωσε στην AFP ο Ομάρ Ραχμούν της Επιτροπής Εθνικής Συμφιλίωσης.
Σύμφωνα με τον ειδησεογραφικό ιστότοπο της συριακής αντιπολίτευσης Baladi News, η Ρωσία ζήτησε από τις Δυνάμεις Εθνικής Άμυνας (NDF), τοπικές πολιτοφυλακές που δημιουργήθηκαν τον Νοέμβριο του 2012 για να υποστηρίξουν τον συριακό στρατό, να στείλουν άνδρες για να πολεμήσουν στην Ουκρανία. Και σύμφωνα πάντα με το τοπικό αυτό μέσο ενημέρωσης που επικαλείται ο Syrian Observer, ο Νάμπελ Αλ-Αμπνταλάχ, επικεφαλής αυτής της πολιτοφυλακής στη χριστιανική πόλη Al-Suqaylabiyah στη βορειοδυτική επαρχία της Χάμα, είχε εκφράσει την υποστήριξή του προς τη Ρωσία εξυμνώντας τους φιλικούς δεσμούς μεταξύ του Άσαντ και του Πούτιν. Το Baladi News ανέφερε ότι η ρωσική πλευρά ζητούσε από τον Αμπνταλάχ να καταγράψει τα ονόματα των μαχητών στη ρωσική αεροπορική βάση στο Χεμεϊμίν, σε μια ακτή βόρεια της Λατάκειας, προσφέροντας εξαμηνιαίες συμβάσεις.
Σε κάθε περίπτωση, η Συρία δεν θα ήταν η μόνη χώρα που θα έστελνε άνδρες στη μάχη: αρκετές αφρικανικές χώρες όπου η Ρωσία έχει αναπτύξει στρατεύματα μέσω της ομάδας Βάγκνερ έχουν προθυμοποιηθεί, σύμφωνα με τα μέσα ενημέρωσης. Αλήθεια ή ψέμα, είναι αδύνατο να γνωρίζουμε σε αυτό το στάδιο τι ακριβώς αντιπροσωπεύουν αυτά τα τάγματα που θα πολεμήσουν στη ρωσική ή την ουκρανική πλευρά.
Αλλά για τη Συρία, το κόστος αυτού του νέου πολέμου, το οποίο προστίθεται στο κόστος ενός πολέμου που έχει στοιχίσει μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ζωές, είναι υπέρογκο. "Αρκεί να φτερνιστεί κάποιος σε μια μακρινή χώρα για να ταρακουνηθούμε στο σπίτι μας", αστειεύεται ο Αντουάν, ένας άνεργος ξεναγός για τον οποίο το κρέας αποτελεί μια πολυτέλεια που δεν μπορεί πλέον να αντέξει οικονομικά, όπως ισχύει και για πολλούς άλλους απεγνωσμένους Σύριους. "Μετά τη ρωσική επέμβαση, το σάντουιτς με φαλάφελ που είναι το φθηνότερο τρόφιμο για τον μέσο Σύριο έχει εκτοξευθεί από 1.300 σε 2.000 λίρες Συρίας" (από 0,46 σε 0,72 ευρώ). "Η τιμή ενός κιλού φακής, ενός βασικού προϊόντος, έχει υπερδιπλασιαστεί: από 3.000 σε 6.500 SYP [από 1,08 € σε 2,34 €], το μαγειρικό λάδι από 9.000 σε 14.000 SYP [από 3,24 € σε 5,04 €] και ένα κιλό αλεύρι από 2.200 σε 4.500 SYP [από 0,79 € σε 1,62 €]", δήλωσε στο Orient XXI.
Και σε αυτόν τον ιδιαίτερα βαρύ χειμώνα, που πλήττει τη Συρία όπως και τον γειτονικό Λίβανο, ο οποίος επίσης βρίσκεται σε κρίση, το πετρέλαιο θέρμανσης είναι σπάνιο και οι ελλείψεις στα τρόφιμα είναι συχνές. Η εκτίναξη του κόστους των πρώτων υλών αποτελεί επίσης ένα μεγάλο πρόβλημα για τη Συρία, η οποία εξαρτάται από το Ιράν και τη Ρωσία - τους δύο συμμάχους της - για το πετρέλαιο και το σιτάρι της.
Η Τεχεράνη και η Μόσχα -που μοιράζονται τη συριακή πίτα- κινούν τα πιόνια τους μπροστά ή πίσω ανάλογα με τις περιστάσεις. Το Ιράν κερδίζει έδαφος στη Συρία, εκμεταλλευόμενο το γεγονός ότι η Ρωσία είναι πολύ απασχολημένη με τον πόλεμό της στην Ουκρανία. Από την άποψη αυτή, η Δαμασκός και η Τεχεράνη ενίσχυσαν πρόσφατα τις σχέσεις τους, με αρκετές συναντήσεις υψηλού επιπέδου μεταξύ αξιωματούχων ασφαλείας και πολιτικών αξιωματούχων των δύο χωρών, προκειμένου να "προωθήσουν περαιτέρω τη συνεργασία τους", σύμφωνα με το The Syrian Observer της 4 Μαρτίου. Η ίδια έκδοση, επικαλούμενη το Baladi News, ανέφερε επίσης επεισόδια μεταξύ φιλο-ιρανικών και φιλο-ρωσικών στοιχείων στην πόλη Χασάκα της βορειοανατολικής Συρίας.
Έτσι, η Συρία υφίσταται τις συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία, έντεκα χρόνια μετά το ξέσπασμα μιας σύγκρουσης πρωτοφανούς αγριότητας στο έδαφός της, που την έχει γονατίσει, με 6 εκατομμύρια πρόσφυγες στον κόσμο και άλλους τόσους εκτοπισμένους μέσα στην ίδια τους τη χώρα. Σε αυτόν τον αδυσώπητο και απάνθρωπο αιώνα, οι μάζες των προσφύγων διαδέχονται η μία την άλλη, οδεύοντας προς ένα αβέβαιο μέλλον, με τους Ουκρανούς τώρα να ακολουθούν τους Σύριους και λοιπούς Αφγανούς και Αφρικανούς. Ατελείωτοι μαζικοί εκτοπισμοί.
