Τα trigger warnings δεν είναι αστεία, ούτε μόδα
Και σε έναν κόσμο χαμένο σε ένα αλγοριθμικό τρενάκι του τρόμου, παραμένουν για ορισμένους εξαιρετικά σημαντικά.
Με βάζει βασικά η Δ. στη θέση μου, κι εκεί που περίμενα να μιλήσει με την επιείκεια του φίλου, μου λέει: «Ρε μαλάκα, ναι, ήταν υπερβολικά σκληρό αυτό που έγραψες». Μιλούσε για μια αναφορά σε αυτοκτονία σε ένα παλαιότερο κείμενό μου, η οποία είναι πολύ πιθανό ότι μπορεί να πλήγωνε κάποιο άτομο που παλεύει με ζητήματα ψυχικής υγείας και για την οποία δεν είχα βάλει καμία προειδοποίηση.
Είχε δίκιο και δεν το είχα δει για έναν πολύ απλό λόγο: ένιωθα αδιάβροχος απέναντι σε προτάσεις που μπορεί να σκίζουν δέρματα ανθρώπων, ένιωθα πως δεν υπάρχει όριο στο τι μπορεί να ειπωθεί, πως όλα είναι game στο παιχνίδι των λέξεων –πράγμα που εν μέρει το πιστεύω ακόμα– και πως τα κείμενα αυτά είναι σαν χάρτινα καραβάκια που από τη στιγμή που φεύγουν από τα χέρια μου ταξιδεύουν μακριά και πεθαίνουν μόνα τους, πως δηλαδή δεν ασχολείται και κανένας ιδιαίτερα μαζί τους.
Λάθος. Καταλαβαίνω σιγά σιγά πως το τι και πώς γράφουμε/ανεβάζουμε σε site, blog, προφίλ σε social media κ.ο.κ. αγγίζει κόσμο και (καλώς) ελέγχεται κατά κάποιον τρόπο από τους ίδιους ακριβώς ανθρώπους.
Αυτό το κενό έρχονται να καλύψουν τα trigger warnings, όχι ως λογοκρισία, αλλά ως προληπτική ιατρική, ένα δικό μας safe-proofing του διαδικτύου.
Τελικά διέγραψα από το κείμενο την επίμαχη πρόταση –δεν ήταν στην πραγματικότητα και ιδιαίτερα αναγκαία– όμως δεν ήμουν σίγουρος κατά πόσο αυτή ήταν η σωστότερη αντίδραση. Γιατί το να μη μιλάμε για την αυτοκτονία, τις διάφορες ψυχικές διαταραχές και το οποιοδήποτε πιθανώς triggering θέμα δεν είναι λύση, όταν ειδικά υπάρχουν κείμενα σαν αυτό, που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ακόμη και εμψυχωτικά για όποιο άτομο τα διαβάσει. Όταν η μεγάλη τέχνη γύρω μας καταπιάνεται πολύ συχνά με τις κάθε είδους φρικαλεότητες της ανθρώπινης εμπειρίας.
Κάπως έτσι λοιπόν μάς γυρνάω πίσω στην κουβέντα των trigger warnings, στα οποία δεν αποδόθηκε ποτέ η σοβαρότητα που τους αναλογούσε, και ιδιαίτερα την περίοδο που πρωτοεμφανίστηκαν στα timeline μας σχεδόν όλοι τα προσπεράσαμε με μεγάλη ευκολία ως νεωτερισμούς, ως «υπερβολικά» ή, στην καλύτερη, αχρείαστα. Λέγοντας στα άτομα που τα ζητάνε να σταματήσουν να είναι χιονονιφάδες, γιατί ο πραγματικός κόσμος δεν έρχεται με trigger warnings, αλλά σου σκάει στο πρόσωπο δίχως καμία προειδοποίηση.
Αλλά σε μια εποχή που το σοκαριστικό περιεχόμενο, τα ανατριχιαστικά βίντεο και φωτογραφίες βρίσκονται ένα refresh μακριά, και όπου μια ολόκληρη βιομηχανία θησαυρίζει από τέτοια κλικ, τα trigger warnings μάς είναι απολύτως αναγκαία: όχι ως λογοκρισία, αλλά ως προληπτική ιατρική, ως ένα δικό μας safe-proofing του διαδικτύου.
Με χαρά διαβάζω πριν μερικές ημέρες στη LiFO, σε κείμενο του Γιάννη:
«Η ομοφυλοφιλία είναι για μένα νοημοσύνη, αντίσταση, ομορφιά, ποίηση»: Ο πρώτος ανοιχτά ομοφυλόφιλος Άραβας συγγραφέας Abdellah Taïa μιλά στη LiFO. (Προσοχή: Το κείμενο περιλαμβάνει περιγραφές σεξουαλικής κακοποίησης και αυτοτραυματισμού.)
Και σκέφτομαι πως τελικά τα trigger warnings δεν ούτε κάποια υπερβολή ούτε μόδα, αλλά η ανάγκη μας για έναν κόσμο με λιγότερες γωνίες, με λιγότερα μέρη για να χτυπήσει κανείς.
Οπότε το να δίνεις στα άτομα τη δυνατότητα να αποφύγουν μια είδηση, ένα βίντεο, μια δημοσίευση που μιλά για ένα θέμα που μπορεί να τα γεμίσει τρομακτικά συναισθήματα, που είναι πιθανό να τα πετάξει σε μια τρομακτικά μαύρη λαγουδότρυπα του μυαλού, είναι τελικά δείγμα ελάχιστης ενσυναίσθησης.
Και προτού πάρουν φωτιά τα πληκτρολόγια όσων παραδοσιακά θα διαφωνήσουν με όσα γράφω: ναι, το τι θα τριγκάρει τον καθένα μας είναι περίπλοκο, μπερδευτικό και τρομερά δύσκολο να προβλεφθεί, και προφανώς δεν μπορούμε να γεμίσουμε το διαδίκτυο με μικρές ταμπελίτσες που θα γράφουν «προσοχή κίνδυνος». Υπάρχουν όμως μερικά θέματα τα οποία μπορούμε να υποθέσουμε a priori ότι είναι πιθανό να ενοχλήσουν κάποια άτομα, όπως οι σκηνές και τα κείμενα που παραπέμπουν σε αυτοκτονίες, αυτοτραυματισμό, βιασμούς, περιστατικά κακοποίησης ή και βίας, για να αναφέρω μερικά μονάχα παραδείγματα.
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν από εκεί. Δικό μας άλλωστε το ίντερνετ, δικοί μας και οι κανόνες του.
