«Αίνιγμα»: Η αληθινή ιστορία του μαθηματικού Alan Turing σε μια παράσταση στο Bios

«Αίνιγμα»: Η αληθινή ιστορία του μαθηματικού Alan Turing σε μια παράσταση στο Bios Facebook Twitter
Η επικαιρότητα είναι και θα παραμείνει η πυξίδα της Ομάδας 90οC. Ανεβάζουμε παραστάσεις όταν θεωρούμε ότι κάτι μας ενοχλεί ή μας «τσιγκλάει». Φωτο: Μάνος Χρυσοβέργης
3

— Δημήτρη, τι είναι το θέατρο-ντοκουμέντο;

Είναι ένα θεατρικό είδος που θέτει, ως δραματουργική αφετηρία, κάποιο ιστορικό πρόσωπο ή γεγονός, με στόχο να δομήσει μια δραματοποιημένη αφήγηση, επιστημονικά τεκμηριωμένη. Είναι μια θεατρική φόρμα που γεννήθηκε από τα σπλάχνα του Εθνικού Ινστιτούτου Δημοσιογραφίας της Μόσχας, μετά την Επανάσταση του 1917, για τις ανάγκες της κρατικής προπαγάνδας. Δημοσιογράφοι διάβαζαν δυνατά την εφημερίδα της ημέρας σε συγκεντρωμένο πλήθος, το οποίο, λόγω των υψηλών ποσοστών αναλφαβητισμού, δεν γνώριζε ανάγνωση. Στη συνέχεια, η «ομιλούσα εφημερίδα» έγινε «ζωντανή εφημερίδα». Άρχισε να παρουσιάζει στη σκηνή αφίσες, διαγράμματα και στατιστικούς πίνακες και να προσθέτει δραματοποιημένο υλικό, σκετς, ακόμη και μουσική. Ο Πισκάτορ και ο Μπρεχτ δανείστηκαν πολλά στοιχεία από τις θεατρικές αυτές πρωτοβουλίες προκειμένου να δημιουργήσουν το περίφημο «επικό» θέατρο.

— Αυτό είναι το νέο καλλιτεχνικό / δραματουργικό στίγμα της ομάδας;

Αντιλαμβάνομαι την ανάγκη των θεατρολόγων να ορίσουν το θεατρικό γεγονός, μια παράσταση ή μια θεατρική ομάδα. Ειδικά σήμερα, που όλα είναι χύμα. Η ομάδα μας, όμως, μάλλον ασυναίσθητα, κάνει αυτό που έκανε και ο Πισκάτορ, που ως διευθυντής της Volksbühne ενθάρρυνε τους θεατρικούς συγγραφείς της εποχής του να καταπιάνονται με θέματα που αφορούν τη «σύγχρονη πραγματικότητα». Η επικαιρότητα είναι και θα παραμείνει η πυξίδα της Ομάδας 90οC. Ανεβάζουμε παραστάσεις όταν θεωρούμε ότι κάτι μας ενοχλεί ή μας «τσιγκλάει». Και κάθε φορά τις ανεβάζουμε με το δραματουργικό εργαλείο που θεωρούμε ότι βοηθάει στην αφήγηση. Αυτό απελευθερώνει τον πειραματισμό και μας οδηγεί σε νέα όρια.

Ο Σεφέρης υποστήριζε πως οι ξένοι δεν μπορούν να μεταφράσουν την ελληνική ποίηση, γιατί δεν είναι «συνένοχοι στο υπονοούμενο». Αυτό είναι η Ομάδα 90οC, για εμάς: είμαστε όλοι συνένοχοι στο υπονοούμενο.

— Πες μου λίγα πράγματα για τον Τιούρινγκ.

Ο Τιούρινγκ ήταν ο μαθηματικός που αποκρυπτογράφησε τους κώδικες επικοινωνίας των Ναζί, συντομεύοντας τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο κατά 2 χρόνια – εκτιμάται πως έσωσε τουλάχιστον 17 εκατομμύρια ψυχές. Επινόησε τον προγραμματίσιμο υπολογιστή κι έθεσε τα θεωρητικά θεμέλια της Τεχνητής Νοημοσύνης. Ο Turing ήταν πρωταθλητής - μαραθωνοδρόμος. Ήταν αυτιστικός. Ήταν άθεος. Ήταν ομοφυλόφιλος. Έζησε την ερωτική του ζωή κόντρα στο πουριτανισμό της εποχής του, από τον οποίο καταδικάστηκε σε χημικό ευνουχισμό. Βρέθηκε νεκρός στα 41 του χρόνια. Μισό αιώνα μετά τον θάνατό του, η ανθρωπότητα αναγνώρισε το έργο του. Το μελέτησε. Η συγκλονιστική του ιστορία συγκίνησε. Η ζωή του έγινε βιβλία, ιστότοποι, ταινίες και θεατρικά έργα. Το 2019 ανακηρύχθηκε ως η «πιο εμβληματική προσωπικότητα του 20ού αιώνα» (πηγές: ΒΒC/ΤΙΜΕ). Η προσωπογραφία του θα κοσμεί στο εξής το χαρτονόμισμα των 50 βρετανικών λιρών.

«Αίνιγμα»: Η αληθινή ιστορία του μαθηματικού Alan Turing σε μια παράσταση στο Bios Facebook Twitter
Φέτος, έχω τη τεράστια τιμή, τύχη και χαρά να συνεργάζομαι με μια παρέα νέων ανθρώπων, εξαιρετικά ταλαντούχων, όλοι μαθητές μου από τη Σχολή Θεοδοσιάδη, στην οποία είχα τη τύχη να διδάξω υποκριτική από το 2014 έως και το 2019. Φωτο: Μάνος Χρυσοβέργης

— Τι επίκαιρο υπάρχει στην υπόθεση «Άλαν Τιούρινγκ»;

Μεταξύ πολλών –όπως π.χ. το ότι όλοι πια κρατάμε μια μηχανή Τιούρινγκ στα χέρια μας– ο, by the way ομοφυλόφιλος, Τιούρινγκ καταδικάστηκε από το ίδιο το κράτος που ευεργέτησε, επειδή κάποιοι συντηρητικοί κύκλοι της εποχής, καβαλημένα καλάμια της κοινωνικής τους τάξης, σε συνθήκες υστερικού συντηρητισμού, υπερεκτίμησαν κατά πολύ το προσωπικό τους IQ. Η παράσταση αυτή, σε εξοργιστική αντιστοιχία, 70 χρόνια μετά τον θάνατο του Turing, ανεβαίνει λίγες εβδομάδες αφότου 178 βουλευτές του Ελληνικού Κοινοβουλίου (χώρα της Ε.Ε.;), έπειτα από εισήγηση της υπερσυντηρητικής κυβερνητικής πλειοψηφίας (Ν.Δ.), προφανώς καθ' υπόδειξη των άπληστων παπάδων, αδιαφορώντας για όλες τις διεθνείς συνθήκες ανθρωπίνων δικαιωμάτων (ΟΗΕ - Ε.Ε.), καταψήφισαν τη συνταγματική ισότητα, μεταξύ άλλων (ΑμεΑ), και στους ομοφυλόφιλους συμπολίτες σας.

— Η παράσταση, είναι εμπλουτισμένη με πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό.

Υλικό που εάν απουσίαζε δεν θα υπήρχε παράσταση. Υλικό που συλλέξαμε έπειτα από επίπονη και επιμελή έρευνα. Ο Ανδρέας Τρούσσας είναι ένας από τους καλύτερους μοντέρ της χώρας μας κι ένας σπουδαίος μουσικός. Έχει γράψει τις μουσικές για όλες τις παραστάσεις μας. Πέρα από αδελφικός φίλος είναι ο πιο πολύτιμος συνεργάτης μου.

— Πες μου για την ομάδα.

Ο Ανδρέας με τον Μελέτη Γεωργιάδη, τη Ζώγια Σεβαστιανού και τον Γιώργο Λυντζέρη αποτελούν τον πυρήνα. Το θέατρο που μας αφορά πρέπει να έχει την απλότητα ενός μικρού παιδιού. Είναι η «συμμορία συνενοχής» της ομάδας.

«Αίνιγμα»: Η αληθινή ιστορία του μαθηματικού Alan Turing σε μια παράσταση στο Bios Facebook Twitter
Ο Στέλιος Ψαρουδάκης είναι ο λόγος, ο άνθρωπος και ηθοποιός που με ώθησε να αναλάβω αυτό το στοίχημα, το «ΑΙΝΙΓΜΑ». Φωτο: Μάνος Χρυσοβέργης

— Συνενοχής σε ποιο πράγμα;

Είναι μία φράση του Σεφέρη, που όταν μου την είπε ο Βουτσινάς, τρελάθηκα. Ο Σεφέρης υποστήριζε πως οι ξένοι δεν μπορούν να μεταφράσουν την ελληνική ποίηση, γιατί δεν είναι «συνένοχοι στο υπονοούμενο». Αυτό είναι η Ομάδα 90οC, για εμάς: είμαστε όλοι συνένοχοι στο υπονοούμενο. Και οφείλουμε μαζί με τους ηθοποιούς, που εναλλάσσονται ανάλογα με το ρεπερτόριο, να οδηγήσουμε τον θεατή να καταλάβει αυτό το υπονοούμενο, που δεν είναι ποτέ το ίδιο, και το ανακαλύπτουμε κάθε φορά από την αρχή.

— Ο Στέλιος Ψαρουδάκης;

Αγάπη. Με τον Στέλιο Ψαρουδάκη συνεργαστήκαμε για πρώτη φορά στο «FiT». Ο Στέλιος είναι ο λόγος, ο άνθρωπος και ηθοποιός που με ώθησε να αναλάβω αυτό το στοίχημα, το «Αίνιγμα». Χωρίς Τιούρινγκ είναι προφανές πως δεν θα υπήρχε παράσταση. Όμως ο Τιούρινγκ που δόμησε ο Στέλιος Ψαρουδάκης, με πολύ διάβασμα και σκληρή δουλειά, είναι ότι πιο κοντινό έχω σε Τιούρινγκ, μετά τον ίδιο τον Τιούρινγκ. Και το λέω μετά λόγου γνώσεως. Κάνει κάτι εξαιρετικά δύσκολο, πολύ αποτελεσματικά. Είναι ένας σπουδαίος ηθοποιός ο Στέλιος. Είναι λαμπερός, ταλαντούχος, ουσιαστικός καλλιτέχνης, ακούραστος εργάτης, γενναιόδωρος συνεργάτης, ευγενής, μεθοδικός και με άποψη.

— Φέτος έχεις και μαθητές σου από τη Σχολή Θεοδοσιάδη.

Πράγματι. Φέτος, έχω τη τεράστια τιμή, τύχη και χαρά να συνεργάζομαι με μια παρέα νέων ανθρώπων, εξαιρετικά ταλαντούχων, όλοι μαθητές μου από τη Σχολή Θεοδοσιάδη, στην οποία είχα τη τύχη να διδάξω υποκριτική από το 2014 έως και το 2019. Είναι ο James Rodi που πρωταγωνίστησε ως «μαθητευόμενο άτομο» στο ανορθόγραφο «Μάθειμα» μας, η Σεμέλη Παπαοικονόμου που έπαιξε την «υπηρέτρια» στην ίδια παράσταση και έκανε και τη μετάφραση για το «Αίνιγμα», πάνω στην οποία βασίστηκα για να κάνω τη διασκευή μου, ο Φοίβος Παπακώστας, η Ειρήνη Βαλατσού, και ο Πέτρος Λιόντας. Όλοι τους λαμπερά πλάσματα, ταλαντούχοι, εργάτες και επαγγελματίες που μοιραζόμαστε το ίδιο ακούραστο κέφι για θέατρο, άγχος, αντιξοότητες, απρόβλεπτα, παράδοξα, σκληρή δουλειά και όνειρα, δείπνα, κρασιά και άλλες νυχτερινές τρέλες. Είμαι περήφανος και τους εκτιμώ βαθύτατα.

«Αίνιγμα»: Η αληθινή ιστορία του μαθηματικού Alan Turing σε μια παράσταση στο Bios Facebook Twitter
Φωτο: Μάνος Χρυσοβέργης

— Πες μου κάτι τελευταίο...

«Δεν έχω βλάψει ποτέ κανέναν με τις πράξεις μου!»: Αυτή η φράση που ψέλλισε ο Turing, στο δικαστήριο, με συνθλίβει...

— Επόμενο βήμα;

Στον δικό μας χώρο πια.

Αίνιγμα

BIOS (Πειραιώς 84, 21 0342 5335)

Κρατήσεις: Viva.gr

Ημέρες & Ώρες Παραστάσεων: Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο στις 21:00 και Κυριακή στις 20:00

Τελευταία παράσταση: Κυριακή 16/02/2020

Facebook / Instagram / YouTube

www.90vathmoic.com 

 

Θέατρο
3

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Επιστροφή στο σπίτι της γιαγιάς: Ένα θεατρικό τσουνάμι αναμνήσεων

Θέατρο / Επιστροφή στο σπίτι της γιαγιάς: Ένα θεατρικό τσουνάμι αναμνήσεων

Ο νεαρός σκηνοθέτης Δημήτρης Χαραλαμπόπουλος ανεβάζει στην Πειραματική του Εθνικού το «ΜΑ ΓΚΡΑΝ'ΜΑ», μια ευαίσθητη σκηνική σύνθεση, αφιερωμένη στη σιωπηλή ηρωίδα της οικογενειακής ιστορίας μας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Ματαρόα στον ορίζοντα»: Φέρνοντας ένα θρυλικό ταξίδι στη σημερινή του διάσταση

Θέατρο / «Ματαρόα στον ορίζοντα»: Ένα θρυλικό ταξίδι στη σημερινή του διάσταση

Στην πολυεπίπεδη νέα παραγωγή της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ, λόγος, μουσική και σκηνική δράση συνυπάρχουν ισάξια και συνεισφέρουν από κοινού στην αφήγηση των επίδοξων ταξιδιωτών ενός ουτοπικού πλοίου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το video art στο ελληνικό θέατρο

Θέατρο / Video art στο ελληνικό θέατρο: Έχει αντικαταστήσει τη σκηνογραφία;

Λειτουργεί το βίντεο ανταγωνιστικά με τη σκηνογραφία και τη σκηνική δράση ή αποτελεί προέκταση του εθισμού μας στην οθόνη των κινητών μας; Οι γιγαντοοθόνες είναι θεμιτές στην Επίδαυρο ή καταργούν τον λόγο και τον ηθοποιό; Πώς φτάσαμε από τη video art στα stage LED screens; Τρεις video artists, τρεις σκηνοθέτες και ένας σκηνογράφος καταθέτουν τις εμπειρίες τους.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Κωνσταντίνος Ρήγος

Οι Αθηναίοι / «Έχω αισθανθεί να απειλούμαι τη μέρα, όχι δουλεύοντας τη νύχτα»

Οκτάνα, Επίδαυρος, ΚΘΒΕ, Πέγκυ Ζήνα, Εθνικό, Λυρική, «Brokeback Mountain» και «Ρωμαίος και Ιουλιέτα». Ως χορογράφος και σκηνοθέτης, ο Κωνσταντίνος Ρήγος έχει κάνει τα πάντα. Και παρότι έχει αρκετούς haters, νιώθει ότι αυτοί που τον καταλαβαίνουν είναι πολύ περισσότεροι.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Οσιέλ Γκουνεό: «Είμαι πρώτα χορευτής και μετά μαύρος»

Χορός / «Δεν βλέπω τον εαυτό μου ως έναν μαύρο χορευτή μπαλέτου αλλά ως έναν χορευτή καταρχάς»

Λίγο πριν εμφανιστεί ως Μπαζίλιο στον «Δον Κιχώτη» της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, ο κορυφαίος κουβανικής καταγωγής χορευτής Οσιέλ Γκουνεό –έχει λάβει πολλά βραβεία, έχει επίσης εμφανιστεί στο Θέατρο Μπολσόι της Μόσχας, στην Όπερα του Παρισιού, στο Λίνκολν Σέντερ της Νέας Υόρκης και στο Ελίζιουμ του Λονδίνου– μιλά για την προσωπική του πορεία στον χορό και τις εμπειρίες που αποκόμισε, ενώ δηλώνει λάτρης της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Σμαράγδα Καρύδη: «Ήθελα να είμαι η Βουγιουκλάκη και ο Ρέτσος μαζί»

Οι Αθηναίοι / Σμαράγδα Καρύδη: «Ήθελα να είμαι η Βουγιουκλάκη και ο Ρέτσος μαζί»

Ηθοποιός, σκηνοθέτις, ακατάτακτη και αγαπημένη του κοινού, η Σμαράγδα Καρύδη θυμάται πως ανέκαθεν ήθελε το σύμπαν, χωρίς να περιορίζεται. Στον απολογισμό της μέχρι τώρα πορείας της, ως η Αθηναία της εβδομάδας, καταλήγει πως, ούτως ή άλλως, «στο τέλος ανήκεις εκεί που μπορείς να φτάσεις», ενώ δηλώνει πως πάντα θα επιλέγει συνειδητά να συντάσσεται με τη χαρά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το ανάπηρο σώμα που αντιστέκεται

Θέατρο / Το ανάπηρο σώμα που αντιστέκεται

Πώς διαβάζουμε σήμερα τον «Γυάλινο Κόσμο» του Τενεσί Oυίλιαμς; Στην παράσταση του Θεάτρου Τέχνης ο Antonio Latella προσφέρει μια «άλλη» Λόρα που ορθώνει το ανάστημά της ενάντια στο κυρίαρχο αφήγημα περί επαγγελματικής ανέλιξης, πλουτισμού και γαμήλιας ευτυχίας.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Παραστάσεις για κάθε γούστο που θα συγκινήσουν, θα διασκεδάσουν και θα προβληματίσουν

Θέατρο / Πού οφείλεται τόση δίψα για το θέατρο;

Το θέατρο εξακολουθεί να προκαλεί debates και ζωηρές συζητήσεις, παρά τις κρίσεις και τις οικονομικές περικοπές που έχει υποστεί, και φέτος ανεβαίνουν στην Αθήνα παραστάσεις για κάθε γούστο που θα συγκινήσουν, θα διασκεδάσουν και θα προβληματίσουν.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

σχόλια

2 σχόλια
Με αφορμη την μαυρη αυτη ιστορια και την πολυλογια για το "Ιραν της Ευρωπης" - η οποια επαναλαμβανεται εν μερει και στο αρθρο δυστυχως. Την χρονια που ο Τουριγνκ αυτοκτουσε επειδη τον ειχαν αναγκασει νομικα να υποστει χημικο ευνουχισμο (ή κατι αντίστοιχο) διαβαζα προχθες οτι απαλειφοταν το αδικημα της ομοφυλοφιλιας απο τον Ελληνικο ποινικο κωδικα. (1951)Η για να το γραψω αλλοιως: παρα την δηθεν καθυστερηση της Ελληνικης κοινωνιας, και την καταπιεση που οντως υπηρχε κανενας ομοφυλοφιλος στην Ελλαδα δεν θα ειχε αναγκαστει ακομα και τοτε να περασει αυτα που περασε ο Τουριγνκ. Και φυσικα το εργο του δεν εχει αναγνωριστει 50 χρονια μετα - το εργο του ηταν αναγνωρισμενο και η ιστορια του σε οποιον εχει στοιχειωδως ασχοληθει με την πληροφορικη ως επιστημη.
Όντως η κοινή λογική έκανε τους Έλληνες νομοθέτες να απαλείψουν το ποινικό αδίκημα νωρίς. Αυτό όμως δεν αναιρεί το γεγονός ότι για πολλές δεκαετίες μείναμε μετά εκεί. Μας ξεπέρασε κατά πολύ η δυτική Ευρώπη, κυρίως στο κοινωνικό κομμάτι, και τα τελευταία χρόνια μας ξεπερνάει και μέρος της ανατολικής. Ο βαθύς συντηρητισμός, η ατολμία και η υποκρισία είναι χαρσκτηρηστικά της χώρας μας σε όλους τους τομείς. Για τον Τιούριγκ δεν είχα ακούσει πριν να γίνει η "αποκατάστασή" του στη Βρετανία πριν μερικά χρόνια, με συνέχεια την ταινία κλπΠιστεύω ότι ο κύριος λόγος που δεν είχα ακούσει ποτέ γι αυτόν είναι η ομοφυλοφιλία του και το δυσάρεστο σχετικό τέλος του. Θα πρεπε όλοι να τον ξέρουμε για την προσφορά του στον πόλεμο και όχι μόνο ως πρωτεργάτη της πληροφορικής. Μη μαλώνεις εμάς λοιπόν που δεν τον ξέραμε.
Το είδα πριν 2 βδομάδες. Πολύ καλή παράσταση. Η έξυπνη αφήγηση και η χρήση των σκηνικών με τις προβολές δίνουν στον θεατή της παράστασης την αίσθηση ότι παρακολουθεί ένα μονταρισμένο δραματοποιημένο ντοκυμαντέρ. Οι ερμηνείες επίσης πολύ καλές, όπως και τα γενικότερα μηνύματα που περνάει.Ευχάριστη έκπληξη, κυρίως γιατί πήγα τυχαία. Δείτε το.