Ακόμα φοβάται το Χόλιγουντ την αλήθεια για την ατομική βόμβα;

Ακόμα φοβάται το Χόλιγουντ την αλήθεια για την ατομική βόμβα; Facebook Twitter
Θα μπορέσει ποτέ η Αμερική να αναμετρηθεί πλήρως με αυτά τα γεγονότα στον κινηματογράφο;
0

TO 1945 ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ στο Χόλιγουντ τα γυρίσματα του πρώτου κινηματογραφικού δράματος υψηλού προϋπολογισμού για τη δημιουργία και τη χρήση της ατομικής βόμβας. Σχεδόν αμέσως εμφανίστηκε μια άλλη ανταγωνιστική ταινία με το ίδιο θέμα (και μάλιστα σε σενάριο της συγγραφέως Άυν Ραντ). Στις επόμενες επτά και πλέον δεκαετίες όμως, μόνο δύο άλλες ταινίες μυθοπλασίας προέκυψαν στο Χόλιγουντ με βάση αυτό το κοσμοϊστορικό γεγονός.

Στο ίδιο διάστημα, γυρίστηκαν άπειρες ταινίες στο Χόλιγουντ με θέμα την απόβαση στη Νορμανδία και την ήττα του Αδόλφου Χίτλερ. Αυτό δεν αποτελεί έκπληξη, καθώς αυτές οι αφηγήσεις εστιάζουν στην αμερικανική ανδρεία που οδήγησε στην τελική νίκη και απεικονίζουν τις αμερικανικές δυνάμεις να απελευθερώνουν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Οι επιθέσεις στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι είναι μια διαφορετική ιστορία. Οι κινηματογραφικές απεικονίσεις αυτών των βομβαρδισμών ήταν στην καλύτερη περίπτωση ελλιπείς ενώ στη χειρότερη έμοιαζαν με «ξέπλυμα» και αφήνουν ανοιχτό το ερώτημα αν η Αμερική θα μπορέσει ποτέ να αναμετρηθεί πλήρως με αυτά τα γεγονότα στον κινηματογράφο.

Το Χόλιγουντ δεν έδωσε ποτέ στους Αμερικανούς μια ευκαιρία να αντιμετωπίσουν αυτό το κρίσιμο ερώτημα σε έναν κόσμο με χιλιάδες πυρηνικές κεφαλές που βρίσκονται ακόμα σε κατάσταση συναγερμού.

Η MGM κυκλοφόρησε την ταινία The Beginning or the End («Η αρχή του τέλους») το φθινόπωρο του 1945, μερικές εβδομάδες μετά τις επιθέσεις στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, η οποία ήταν άμεσα επηρεασμένη από τις προειδοποιήσεις των ατομικών επιστημόνων –όχι όμως του ίδιου του Οπενχάιμερ– ενάντια στην περαιτέρω ανάπτυξη των πυρηνικών όπλων.

Σύντομα, ωστόσο, επενέβησαν τόσο ο Λευκός Οίκος του Προέδρου Τρούμαν όσο και ο στρατηγός Λέσλι Γκρόουβς, διευθυντής του διαβόητου Manhattan Project, διατάζοντας να γίνουν δεκάδες αναθεωρήσεις στην ταινία.

Ο Τρούμαν απαίτησε να  γίνει ακόμη και ένα δαπανηρό επαναληπτικό γύρισμα έτσι ώστε να μεταχειριστεί πιο ευνοϊκά η ταινία την απόφασή του να κάνει χρήση της ατομικής βόμβας. Ζήτησε –και πέτυχε– επίσης την αντικατάσταση του ηθοποιού που τον υποδυόταν, αφού ο Λευκός Οίκος παραπονέθηκε ότι ο αρχικός ερμηνευτής δεν είχε την κατάλληλη «στρατιωτική συμπεριφορά».

Ακόμα φοβάται το Χόλιγουντ την αλήθεια για την ατομική βόμβα; Facebook Twitter
Ακόμα και η ταινία του Νόλαν όμως επιλέγει να αφιερώσει πολύ περισσότερο χρόνο στις δοκιμές της πρώτης ατομικής βόμβας παρά στο τι συνέβη όταν αυτή χρησιμοποιήθηκε εναντίον δύο πόλεων.

Ο ίδιος ο Οπενχάιμερ θεώρησε το σενάριο αδύναμο και τους χαρακτήρες του «ηλίθιους». Παρ' όλα αυτά υπέγραψε την σχετική βεβαίωση που επέτρεπε στην ταινία να τον απεικονίσει ως κύριο χαρακτήρα και αφηγητή. Όσο για το «αντίπαλο» έργο της Paramount, για το οποίο η Άυν Ραντ έγραψε ένα σενάριο το οποίο χαρακτήρισε ως «φόρο τιμής στην ελεύθερη αγορά», ο παραγωγός Χαλ Γουόλις, αφού διάβασε τις πρώτες 55 σελίδες του, αποφάσισε να βάλει λουκέτο στην παραγωγή της ταινίας.

Έξι χρόνια θα περνούσαν μέχρι την επόμενη ταινία με θέμα την Χιροσίμα, το Above and Beyond, και πάλι σε παραγωγή της MGM, που εξερευνούσε τα γεγονότα από την οπτική γωνία του πιλότου του Enola Gay, Πολ Τίμπετς (τον οποίο υποδύεται ο Ρόμπερτ Τέιλορ). Ο Οπενχάιμερ δεν εμφανίζεται.

Στην κλιμάκωση του έργου, ο Τίμπετς απελευθερώνει τη βόμβα και βλέποντας την Χιροσίμα να φλέγεται, στέλνει την αναφορά του στον ασύρματο: «Τα αποτελέσματα είναι καλά», λέει. Στη συνέχεια το επαναλαμβάνει, αυτή τη φορά βλοσυρά. Αυτό δεν υπήρχε στο αρχικό σενάριο, αλλά προστέθηκε αργότερα, ενδεχομένως για να εξανθρωπιστούν οι άνδρες που έριξαν τη βόμβα.

Ο πραγματικός Τίμπετς επέκρινε αυτή τη σκηνή, παρόλο που η ταινία δεν αμφισβητούσε με κανέναν τρόπο την επίσημη αφήγηση του βομβαρδισμού. Ακόμη και μια αναλαμπή ανάμεικτων συναισθημάτων έμοιαζε για τους ιθύνοντες υπερβολικά επικριτική.

Χρειάστηκε να περάσουν σχεδόν τέσσερις δεκαετίες για να γυρίσει το Χόλιγουντ άλλη ταινία με το ίδιο θέμα. Ήταν το 1989 και η ταινία Fat Man and Little Boy (ελληνικός τίτλος «Οι άνθρωποι της σκιάς») του Ρόλαντ Τζοφέ με τον Πολ Νιούμαν ως στρατηγό Γκρόουβς και τον Ντουάιτ Σουλτζ ως έναν ηθικά αντιφατικό Oppenheimer. Ο Vincent Canby των New York Times είχε παρατηρήσει ότι με τον στρατηγό να εκφράζει τις απόψεις του πολύ πιο πειστικά από οποιονδήποτε άλλον, η ταινία ήταν «εκπληκτικά αναποτελεσματική» στην έκφραση των ενδοιασμών για τη βόμβα που ο σκηνοθέτης δήλωνε ότι ήθελε να εκφράσει.

Τουλάχιστον είναι η μόνη ταινία που απεικονίζει τον πραγματικό θάνατο ενός επιστήμονα στη βάση του Λος Άλαμος από έκθεση σε ραδιενέργεια. Από τότε, σιγή ασυρμάτου στο Χόλιγουντ, μέχρι σήμερα και το Oppenheimer του Κρίστοφερ Νόλαν.  

Προς το τέλος του Above and Beyond, ένας δημοσιογράφος φωνάζει στον Τίμπετς: «Το κοινό θέλει να μάθει πώς νιώθετε για τη χρήση ενός τέτοιου όπλου». Κι εκείνος απαντά: «Το κοινό πώς νιώθει γι’ αυτό;».

Το Χόλιγουντ δεν έδωσε ποτέ στους Αμερικανούς μια ευκαιρία να αντιμετωπίσουν αυτό το κρίσιμο ερώτημα σε έναν κόσμο με χιλιάδες πυρηνικές κεφαλές που βρίσκονται ακόμα σε κατάσταση συναγερμού. Ακόμα και η ταινία του Νόλαν όμως επιλέγει να αφιερώσει πολύ περισσότερο χρόνο στις δοκιμές της πρώτης ατομικής βόμβας παρά στο τι συνέβη όταν αυτή χρησιμοποιήθηκε εναντίον δύο πόλεων.

Με στοιχεία από Los Angeles Times

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Οι 10 αγαπημένες ταινίες της Μαρίνας Σάττι

Μυθολογίες / «Οι εικόνες του Ζβιάγκιντσεφ είναι υπνωτιστικές»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες της Μαρίνας Σάττι

Στην κινηματογραφική λίστα της τραγουδοποιού, η σιωπή λέει περισσότερα από τα λόγια, οι εικόνες αποκαλύπτουν κρυμμένα συναισθήματα, οι κόσμοι είναι γεμάτοι αβεβαιότητες και συγκρούσεις, και η μουσική έχει μια ιερή διάσταση.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
21 ντοκιμαντέρ του 21ου αιώνα που αξίζει να δείτε

Οθόνες / 21 ντοκιμαντέρ του 21ου αιώνα που αξίζει να δείτε

Από μια σπουδαία στιγμή του σκορσεζικού σινεμά ως την ψηφιακή επανάσταση της Ανιές Βαρντά κι από το συγκλονιστικό δίπτυχο του Τζόσουα Οπενχάιμερ ως τη μεγάλη φιλμική «σκανταλιά» του Banksy, αυτοί είναι 21 σταθμοί του σύγχρονου σινεμά τεκμηρίωσης που πρέπει να έχει δει κάθε σινεφίλ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
«Μπορεί να γίνει μια παραγωγή σαν το “Flow” στην Ελλάδα, αρκεί να το θέλουμε»

Οθόνες / «Μπορεί να γίνει μια παραγωγή σαν το “Flow” στην Ελλάδα, αρκεί να το θέλουμε»

Με αφορμή τη δεύτερη απονομή των βραβείων Stratos, που τιμούν το ελληνικό animation, o πρόεδρος της ASIFA HELLAS Κωνσταντίνος Κακαρούντας μιλά για την άνθηση της σκηνής, τις προκλήσεις και για το πώς η Ελλάδα μπορεί να πετύχει μια παραγωγή οσκαρικού επιπέδου.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
 «Εσύ, θείο, δεν θα φύγεις, θα μείνεις εδώ μαζί μου!» ή Γιάννα Δεληγιάννη: «Βρίσκω την ουσία μόνο στο να στηρίζει ο ένας τον άλλον». ή Η Γιάννα Δεληγιάννη προβάλλει ταινίες στους μαθητές της άγονης γραμμής.

Οθόνες / Η Γιάννα Δεληγιάννη προβάλλει ταινίες στους μαθητές της άγονης γραμμής

Η κινηματογραφίστρια και πρόεδρος της Cinemathesis μιλά για την πρωτοβουλία της να υλοποιεί κινηματογραφικά εργαστήρια για παιδιά σε απομακρυσμένα δημοτικά σχολεία της άγονης γραμμής, το όραμα και το αποτύπωμα της δράσης της, για τις δυσκολίες που αντιμετώπισε και για το τι λείπει από την τυπική εκπαίδευση.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί το «Adolescence» έχει αναδειχθεί σε παγκόσμιο φαινόμενο;

Pulp Fiction / Γιατί το «Adolescence» έχει αναδειχθεί σε παγκόσμιο φαινόμενο;

Είναι η τεχνική αρτιότητα μιας αστυνομικής σειράς με επίκαιρο κοινωνικό θέμα που της χαρίζει τόσο μεγάλο αντίκτυπο στο κοινό; Ή μήπως η πραγματική δύναμη πηγάζει από τον φόβο των γονιών για τις εγκληματικές παραλείψεις και, κυρίως, για την άγνοιά τους απέναντι στα κρυφά σημάδια του ψηφιακού κόσμου;
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η μαμά μου, ο Μπαρτ Ρέινολντς κι ένας θάνατος που παραμένει μυστηριώδης εδώ και μισό αιώνα

Οθόνες / Η μαμά μου, ο Μπαρτ Ρέινολντς κι ένας θάνατος που παραμένει μυστηριώδης εδώ και μισό αιώνα

Ο γιος της ηθοποιού Σάρα Μάιλς ήταν τεσσάρων ετών όταν βρέθηκε νεκρός ο μάνατζερ και πρώην εραστής της μητέρας του. Οι υποψίες είχαν πέσει τότε πάνω στον συμπρωταγωνιστή της Μπαρτ Ρέινολντς. 51 χρόνια αργότερα, ο Μπολτ προσπαθεί να θυμηθεί τι συνέβη.
LIFO NEWSROOM
Το Παιδί Τραύμα επιλέγει τις 10 αγαπημένες του ταινίες

Μυθολογίες / «Το Festen έχει επηρεάσει τους στίχους μου»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Παιδιού Τραύματος

Χάνεκε αλλά και Αγγελόπουλος, «Καμιά πατρίδα για τους μελλοθάνατους» αλλά και «Aftersun», το Παιδί Τραύμα επιλέγει 10 ταινίες που κυμαίνονται από τον ωμό ρεαλισμό και τη βία μέχρι τον θρίαμβο της ποίησης και της τρυφερότητας.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
10 εξαιρετικές ταινίες που μπορείτε να δείτε τώρα στο Netflix

Οθόνες / 10 εξαιρετικές ταινίες που μπορείτε να δείτε τώρα στο Netflix

Το Netflix έχει γίνει ο παράδεισος της εύκολης ψυχαγωγίας, αλλά για τους πραγματικούς σινεφίλ κρύβει και έναν άλλο κόσμο. Αυτή είναι μια λίστα με ταινίες που απαιτούν προσοχή και αφοσίωση, που αξίζουν τον κόπο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Movies

Οθόνες / Η Χιονάτη και 8 καλύτεροι λόγοι για να πάτε σινεμά

Ένα υποψήφιο για Όσκαρ animation για ενήλικες, το σκηνοθετικό ντεμπούτο της Αριάν Λαμπέντ και μια τολμηρή ταινία για την προσφυγική εμπειρία, γυρισμένη στην Αθήνα, είναι μερικές από τις προτάσεις της εβδομάδας που θα σας αποζημιώσουν.
THE LIFO TEAM
Tο πρόβλημα με την «Εφηβεία»

Daily / Tο πρόβλημα με την «Εφηβεία»

Συμπονά κανείς όχι μόνο τους γονείς που μετά την παρακολούθηση της δραματικής μίνι σειράς του Netflix θα ψάχνουν μάταια απαντήσεις στα «ιερογλυφικά» μηνύματα που κρύβονται στα κινητά των παιδιών τους, αλλά και τα ίδια τα παιδιά.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Σε μια άγνωστη χώρα»: Μια τολμηρή ταινία, γυρισμένη στην Αθήνα

Οθόνες / «Πιστεύει κανείς ότι οι Παλαιστίνιοι θα ξεχάσουν και θα συμβιβαστούν με την απώλεια;»

Ωμή, διεισδυτική, αφτιασίδωτη, η ταινία «To a land unknown» εστιάζει στο προσφυγικό και ιδιαίτερα στους Παλαιστίνιους πρόσφυγες στην Ελλάδα. Ο σκηνοθέτης Μαντί Φλάιφελ μίλησε στη LifO για όλα τα ζητήματα που θίγει η εξαιρετική και με έντονο ελληνικό «χρώμα» ταινία του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ