Ανά τους αιώνες, ο άνεμος της αλλαγής πνέει και σμιλεύει το λιμάνι της πόλης των Αθηνών. Δημιουργημένος με τα νήματα της ιστορίας, ο Πειραιάς, φιλοξενεί ιστορίες αντοχής και μεταμόρφωσης. Από την ίδρυσή του ως σύγχρονου δήμου το 1834, ο Πειραιάς υπήρξε κοιτίδα κομβικών στιγμών. Η βιομηχανική άνθηση της δεκαετίας του 1870 –όταν η πόλη χτίζεται σύμφωνα με τα πρωτοποριακά σχέδια των αρχιτεκτόνων Κλεάνθη, Schaubert και Klenze– έφερε ένα κύμα ευημερίας, που σύντομα θα κλονιστεί από την προσφυγική κρίση του 1922. Η εισροή των ανθρώπων και από διάφορες περιοχές της χώρας αναμόρφωσε τον κοινωνικό ιστό της πόλης, φέρνοντας ένα μείγμα πολιτισμών από μέρη όπως η Ύδρα, η Χίος και η Μάνη.Ο Πειραιάς έγινε καταφύγιο για κύματα προσφύγων σε όλη την ιστορία, με την κάθε ομάδα να αφήνει ανεξίτηλο το στίγμα της στο ήθος της πόλης. Τα τελευταία χρόνια εξελίσσεται μια σταδιακή αντιστροφή του οικονομικού κλίματος. Η έλευση της Cosco, η προσέλκυση ταξιδιωτών από την ήδη τουριστική Αθήνα, η άνοδος του airbnb, αλλά και το ενδιαφέρον ξένων φοιτητών και digital nomads να ζήσουν στο επίνειο της Αθήνας, δημιουργούν νέες δυναμικές στην πόλη και γεννούν νέες ανάγκες.
Αυτό είναι το σημείο εκκίνησης του PIRAEÚS GATE, ενός φιλόδοξου και πρωτοποριακού εγχειρήματος ανάπλασης, από την DKG Development, σε συνεργασία με τον αρχιτέκτονα Γιώργο Τσολάκη και το γραφείο Tsolakis Architects. Πρόκειται για ένα σχέδιο που επιδιώκει τη μεταμόρφωση ενός υποβαθμισμένου βιομηχανικού τοπίου σε έναν δυναμικό και πολυλειτουργικό αστικό ιστό. Στο επίκεντρο του σχεδίου βρίσκεται η ανάπτυξη μιας σειράς κτιρίων, που θα ενσωματώνουν σύγχρονες αρχιτεκτονικές λύσεις με σεβασμό στην ιστορικότητα και την ταυτότητα της περιοχής. «H DKG Development οραματίζεται ένα πρότυπο έργο για τον Πειραιά, συμβατό με την υπερηφάνεια που διαχρονικά χαρακτηρίζει τους Πειραιώτες, συνδυάζοντας τις διεθνείς προσλαμβάνουσες της ευημερίας και την τοπικότητα, με στόχο τη δημιουργία μίας κοινής συνιστώσας ανάπτυξης. Σήμερα εξάλλου ο Πειραιάς εξελίσσεται σε ένα επιχειρηματικό κέντρο με την παρουσία δυναμικών εταιριών. Εν προκειμένω, το όραμα της DKG Development είναι να αναβιώσει μία πολεοδομικά ανενεργή περιοχή λόγω των υπαρχουσών χρήσεων γης και να επισημάνει αυτό που συμβαίνει ήδη από την ίδια την εξέλιξη της ζωής της πόλης», δηλώνει ο Κωνσταντίνος Πετρίδης, CEO της DKG Development. «Για εμάς, κάθε περιοχή πρέπει να διασφαλίζει τη θέση της, όχι απλώς ως ένα γεωγραφικό τοπόσημο, αλλά ως ζωντανό μωσαϊκό ανθρώπινης εμπειρίας. Μέσα από τα έργα μας, ανακαλύπτουμε ολοένα και περισσότερα. Καταδυόμαστε στην ουσία και τις στρώσεις της πόλης. Συχνά ανακαλύπτουμε υπάρχοντα βιομηχανικά κτίρια στατικά επικίνδυνα που αποτελούν εστίες παραβατικότητας και υποβάθμισης του αστικού ιστού. Εμείς θα τα αναγεννήσουμε με μία ματιά στο μέλλον. Και θα τα επανατοποθετήσουμε στις σύγχρονες ανάγκες των κατοίκων και επισκεπτών αλλά και όλων των ομάδων, που με τη δυναμική του προσελκύει ο Πειραιάς, με την καλή, σύγχρονη αρχιτεκτονική. Με αναγνωρισμένη και κυρίως ελληνική υπογραφή, δίνοντας ψήφο εμπιστοσύνης στους Έλληνες αρχιτέκτονες που εδώ και μια δεκαετία μεγαλουργούν. Θέλουμε ακόμα να δώσουμε πίσω στους πολίτες χώρους πρασίνου και δημοσίους χώρους», καταλήγει.
«Ο σχεδιασμός του masterplan επηρεάζεται από την επιθυμία για χώρους πρασίνου για χαλάρωση, κάλυψη αναγκών προσωρινής διαβίωσης και σύγχρονων εταιρικών δομών. Ταυτόχρονα, όπως το αστικό τοπίο παίρνει μορφή, οι δράσεις της πόλης και οι μεταφορές ενσωματώνονται. Προτείνουμε ένα σύμπλεγμα χώρων που αποτελείται από χώρους πρασίνου και κτίρια πολλαπλών χρήσεων τα οποία συμπληρώνουν το παζλ της πόλης, καλύπτοντας τις προλεχθείσες ανάγκες, ενώ παράλληλα παρέχουν ενεργό δημόσιο χώρο σε ανενεργό προς το παρόν σημείο της πόλης», συμπληρώνει ο αρχιτέκτονας Γιώργος Τσολάκης.
Το νέο έργο, δικαίως, ονομάζεται «PIRAEÚS GATE», καθώς βρίσκεται χωροταξικά σε ένα στρατηγικό σημείο, από το οποίο ο επισκέπτης θα παίρνει μια πρόγευση για όσα θα δει συνεχίζοντας από το Νέο Φάληρο μέχρι την Πειραϊκή και τη Δραπετσώνα. Όλες οι δρομολογούμενες αλλαγές όχι μόνο θα διευκολύνουν την κίνηση εντός της πόλης, αλλά θα ενθαρρύνουν την είσοδο σε αυτήν.
Μία πρότυπη γειτονιά, ευρωπαϊκών προδιαγραφών
Στα σχέδια περιλαμβάνονται δύο ψηλά κτίρια μικτής χρήσης, το SkyWay και BlueSky, που θα φιλοξενούν διαχειριζόμενα διαμερίσματα, ξενοδοχειακές λύσεις, εμπορικά καταστήματα, πάρκινγκ και αποθηκευτικούς χώρους.
Εν συνεχεία, προβλέπεται το Gateway Business Hub, με δώδεκα ορόφους, που θα στεγάζει γραφεία και εμπορικά, ενώ στην ίδια φιλοσοφία έχει σχεδιαστεί και το Urban Workspaces GL, με οκτώ ορόφους. Σύμφωνα με τις νέες ανάγκες που προέκυψαν στην αγορά εργασίας μετά την εμπειρία της πανδημίας και της τηλεργασίας, τα γραφεία θα μπορούν να συνδυάσουν και το «μαζί» και το «χώρια» στην εργασιακή καθημερινότητα.
Ο Γιώργος Τσολάκης καθιερώνει, επομένως, μικρούς χώρους που προσφέρουν τη δυνατότητα επιλογής ανάμεσα σε κλειστές ή ανοιχτές αίθουσες, ιδιωτικές ή δημόσιες συζητήσεις, αποστάσεις που εγγυώνται την ασφάλεια όλων. Από τη νέα, συμπεριληπτική κοινότητα, δεν θα μπορούσε να απουσιάζει η νεολαία. Έτσι το S&S Nexus Center θα κατασκευαστεί βάσει των πιο σύγχρονων προδιαγραφών για διαχειριζόμενα διαμερίσματα και φοιτητικές εστίες. Συγκεκριμένα, πέρα από τα διαμερίσματα, υπάρχει πρόβλεψη για βιβλιοθήκη, κολυμβητήριο και γυμναστήριο, κοινόχρηστους χώρους για προβολή ταινιών, γιόγκα, συναθροίσεις κλπ. Σε όλα τα υπό σχεδιασμό κτίρια ο αρχιτέκτονας συμμορφώνεται με τους επικρατούντες κανόνες στην πόλη – τα καταστήματα τοποθετούνται και εδώ στους ισόγειους, διαφανείς, όγκους, ενώ τα γραφεία και οι κατοικίες στους ορόφους των νέων κτιρίων, οι βοηθητικοί χώροι και τα πάρκινγκ στα υπόγεια. Παράλληλα αξιοποιούνται πρανή, πλατώματα, αίθρια και δώματα ως δημόσιοι χώροι πρασίνου, ανοιχτοί σε όλους. Στην ίδια λογική της μικτής χρήσης, που «παντρεύει» την κατοικία με τα εμπορικά, τους εσωτερικούς με στους εξωτερικούς κοινόχρηστους χώρους, θα γίνει και το «Urban Oasis Piraeus», που καταλαμβάνει το χώρο του εγκαταλελειμμένου βιομηχανικού συμπλέγματος της ΑΖΕΛ.
Όπως εξηγούν οι άνθρωποι της DKG Development, το μικροκλίμα που θα προκύψει, όταν θα έχουν ολοκληρωθεί οι κατασκευές, θα είναι ιδιαίτερα φιλικό για τους περίοικους: ο διαχωρισμός μεταξύ των κτιρίων και η προκύπτουσα διαφάνεια θα διευκολύνουν τη ρυθμισμένη ροή αέρα εντός του κεντρικού ανοιχτού χώρου, εξασφαλίζοντας ποιοτική ψύξη. Ο αέρας, άλλωστε, θα φιλτράρεται και από τις πράσινες ταράτσες και δάπεδα. Όλα τα κτίρια, τα οποία αναπτύσσει η DKG Development, θα είναι ενεργειακά αυτόνομα, ενώ προβλέπεται ανακύκλωση λυμάτων για άρδευση και πιστή υλοποίηση ανακύκλωσης από τις εταιρίες- ιδιοκτήτες. Και οι ιδιαιτερότητες δεν τελειώνουν με την εφαρμογή μεθόδων βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής. Το PIRAEÚS GATE θα περιβάλλεται από μεγάλους οδικούς άξονες και ανισόπεδες διαβάσεις. Συνεπώς, η νέα πολιτεία θα πρέπει να αναπτυχθεί ταυτόχρονα σε δύο επίπεδα με υψομετρική διαφορά 10 μέτρων, μια πραγματική πρόκληση για τη σύγχρονη αρχιτεκτονική. Έτσι, δημιουργούνται δημόσια περάσματα μέσα από τις κτιριακές δομές, επεκτείνει δρόμους που μέχρι σήμερα ήταν αδιέξοδα, ενοποιεί στάθμες του αστικού ιστού. Ενδεικτικά, στην υψηλότερη στάθμη πλησίον του κεντρικού δρόμου Γρηγορίου Λαμπράκη θα συναντούμε κεντρικές εισόδους των κτιρίων και στην κατώτερη πλησίον της Ομηρίδου Σκυλίτση θα βρίσκουμε παράλληλα εισόδους για τα ισόγεια αλλά και για τα υπόγεια βοηθητικών χώρων.
Βιωσιμότητα με πολλαπλές αναγνώσεις
«Στόχος μας είναι η δημιουργία μίας βιώσιμης, πράσινης γειτονιάς, που θα λειτουργήσει ως σύμβολο της αναγέννησης του Πειραιά. Στο PIRAEÚS GATE, τα κτίρια θα είναι πιστοποιημένα με το πρότυπο LEΕD, και φιλοδοξούμε το έργο στο σύνολό του να αποτελέσει την πρώτη LEΕD πιστοποιημένη γειτονιά στην Ελλάδα», διευκρινίζει η Δρ. Αγγέλα Μιχαλοπούλου, Business Development Director της DKG Development. Όπως συμπληρώνει, σχολιάζοντας τη συνεργασία της DKG Development με τον αρχιτέκτονα, «ο Γιώργος Τσολάκης έχει διοχετεύσει το ταλέντο του στον επανασχεδιασμό εμβληματικών τοποσήμων στο νότιο παραλιακό μέτωπο της Αττικής· από την ανάπλαση της Μαρίνας Αλίμου έως την ανέγερση του Μουσείου Εναλίων Αρχαιοτήτων στο Λιμάνι του Πειραιά. Το όραμα του αρχιτέκτονα για τον Πειραιά συμπίπτει με εκείνο της DKG Development, που επιδιώκει μέσα από τα έργα της την οικοδομική ανάπλαση πόλεων με την ταυτόχρονη αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των κατοίκων τους. Απόλυτα συμβατή σχέση για την DKG Development, η διοίκηση της οποίας έχει δηλώσει ότι αντιμετωπίζει τον Πειραιά ως “μια περιοχή με εξαιρετικές δυνατότητες” και φιλοδοξεί να διασφαλίσει τη θέση της ως ένα “ζωντανό μωσαϊκό ανθρώπινης εμπειρίας”».
