«Hotel Éternité» του Γ. Καλαβριανού: Μια ουτοπία όπου βασιλεύει η ψευδαίσθηση του αέναου παρόντος

«Hotel Éternité» του Γ. Καλαβριανού: Μια ουτοπία όπου βασιλεύει η ψευδαίσθηση του αέναου παρόντος Facebook Twitter
Παρά τις όποιες αδυναμίες του, το Hotel Éternité συνιστά μια φρέσκια, δυνατή απόπειρα να καταπιαστεί κανείς με το θέμα του χρόνου, εμπλουτίζοντας τη σύγχρονη ελληνική δραματουργία με τη φαντασία, την ποιητικότητα και τη μελαγχολία των λογισμών του.
0

Το Hotel Éternité δεν έχει καμία σχέση με τα κοινά ξενοδοχεία. Εδώ είναι πάντοτε καλοκαίρι. Οι εποχές δεν αλλάζουν. Τίποτα δεν παλιώνει. Δεν φθείρονται οι βελούδινοι καναπέδες, δεν σκονίζονται οι κουρτίνες, δεν μαραίνονται τα λουλούδια στα βάζα.


Τα γηρατειά είναι ανύπαρκτη έννοια. Το ίδιο και ο θάνατος – λέξη ούτως ή άλλως απαγορευμένη. Στο Hotel Éternité ο χρόνος και ο χώρος έχουν παγώσει. «Το σήμερα δεν υπάρχει, το αύριο δεν ήρθε και το χθες δεν έφυγε» εξηγεί η δαιμόνια ιδιοκτήτρια Μαίρη, η οποία έχει αφιερώσει τη ζωή της στον εξορκισμό της φθοράς.


Οι ένοικοι του ιδιόρρυθμου ετούτου ξενοδοχείου βίωσαν κάποτε κάτι μοιραίο και απέκτησαν «ξεχωριστή αντίληψη του χρόνου». Μια μεγάλη απώλεια, συνήθως ερωτική, τους καθήλωσε στο τραυματικό γεγονός. Σε αυτούς το Hotel Éternité προσφέρει νέες αναμνήσεις, καθώς και διαρκή άσκηση – πεζοπορία, ορειβασία, χειροτεχνίες κ.ο.κ. Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν οι ένοικοι που αρνούνται να μεγαλώσουν: φορούν τα ίδια ρούχα, διατηρούν το ίδιο μακιγιάζ, τις ίδιες συνήθειες με την εποχή της δόξας τους. Καθρέφτες ούτως ή άλλως δεν υπάρχουν πουθενά.

Μια τρίτη κατηγορία συνιστούν όσοι έχουν πολύ μικρό προσδόκιμο ζωής: γι' αυτούς το προσωπικό του ξενοδοχείου επιμηκύνει τον χρόνο με ποικιλία τεχνασμάτων, κάνει π.χ. τον «ήλιο» να ανατέλλει δύο φορές μέσα σε ένα εικοσιτετράωρο. Τέλος, χωριστή κατηγορία αποτελούν οι νέοι και οι ανοϊκοί, οι οποίοι πάσχουν από καθολική έλλειψη αντίληψης του χρόνου. Στους νέους δείχνουν συνεχώς βίντεο από καταστροφές και ατυχήματα, μήπως τους συνετίσουν. Στους ανοϊκούς δεν μπορούν να προσφέρουν πολλά πράγματα.

Ο Γιάννης Καλαβριανός συνθέτει μια γοητευτική ελεγεία για την απώλεια και τη μνήμη. Για την αδυναμία συμφιλίωσης με όλα τα «εάν» της ζωής μας, με όσα είπαμε αλλά και όσα θέλαμε να πούμε ή να κάνουμε και δεν προλάβαμε ή δεν βρήκαμε το θάρρος.


«Αγαπητή μου, η ανάγκη να πιστέψεις σε κάτι είναι πιο ισχυρή από την αλήθεια» εξηγεί η ιδιοκτήτρια στη νεοαφιχθείσα υπάλληλο. Η μεγαλύτερη ψευδαίσθηση του ανθρώπου, η αθανασία, γίνεται πραγματικότητα στο Hotel Éternité. Ή μήπως όχι; Οι ρωγμές του εύθραυστου αυτού παράλληλου σύμπαντος, οι μαύρες τρύπες του, αρχίζουν σιγά-σιγά να γίνονται αισθητές. Ένα φυτό που ξεράθηκε προκαλεί μέγιστη αναταραχή μεταξύ των εργαζομένων. Μια υπάλληλος πανικοβάλλεται όταν ανακαλύπτει μια άσπρη τρίχα στο φρύδι της: «Τι θα κάνω; Θα με διώξει, όπως εκείνη την κοπέλα που έκανε ρυτίδες στο μέτωπο!» αναφωνεί.

«Hotel Éternité» του Γ. Καλαβριανού: Μια ουτοπία όπου βασιλεύει η ψευδαίσθηση του αέναου παρόντος Facebook Twitter
Η προσγείωση στην πραγματικότητα διαγράφεται βεβιασμένη και όλα όσα οδηγούν σε αυτήν ελλιπώς ανεπτυγμένα. Πάνω που έχουμε εισέλθει στον κόσμο των ηρώων, τον βλέπουμε να γκρεμίζεται.


Ο Γιάννης Καλαβριανός συνθέτει μια γοητευτική ελεγεία για την απώλεια και τη μνήμη. Για την αδυναμία συμφιλίωσης με όλα τα «εάν» της ζωής μας, με όσα είπαμε αλλά και όσα θέλαμε να πούμε ή να κάνουμε και δεν προλάβαμε ή δεν βρήκαμε το θάρρος. «Να ζεις σημαίνει να χάνεις χρόνο» ακούγεται η φωνή από το μεγάφωνο. «Μόνο σε ένα πράγμα επιτρέπεται να είναι κανείς τσιγκούνης: στον χρόνο» επιμένει η Μαίρη. «Μην τον σπαταλάτε, δεν είναι άπειρος».


Αυτό είναι το τραγικό παράδοξο: η συνειδητοποίηση του πεπερασμένου χρόνου κάνει τη ζωή αληθινή. Τη γεμίζει λαχτάρα, αίσθηση επείγοντος και ανάγκη σύνδεσης με καθετί που αξίζει. «Ίσως είναι η τελευταία μου άνοιξη» λέει αγχωμένη η νεαρή υπάλληλος που ανακάλυψε την άσπρη τρίχα. «Πρέπει να κάνω μόνο σημαντικά πράγματα».

«Ο θάνατος είναι η μητέρα της ομορφιάς» έχει πει σοφά ο ποιητής Γουάλας Στίβενς. Αν δεν υπήρχε η επίγνωση του τέλους, θα χανόμασταν μέσα σε μια απέραντη πλαδαρότητα. Θα ζούσαμε ανέμελοι σαν τους Λωτοφάγους. Δεν θα καταλαβαίναμε τίποτα. Χωρίς την αγωνία του χρόνου δεν μπορεί να αναδυθεί το αληθινό είναι.

Η κεντρική σύλληψη του έργου, μια ουτοπία όπου βασιλεύει η ψευδαίσθηση του αέναου παρόντος, αιχμαλωτίζει αβίαστα τη φαντασία του θεατή. Ποιος δεν θα ήθελε να πάει σε ένα μέρος όπου θα παρέμενε για πάντα νέος; Τα κωμικά στοιχεία μπλέκονται αρμονικά με τα λυρικά, όπως ακριβώς συναντιούνται καθημερινά η γελοιότητα και η θλίψη της ανθρώπινης προσπάθειας να ξεφύγει από τα δεσμά της.


Έχω όμως την αίσθηση ότι το έργο δεν εκπληρώνει επαρκώς τις προθέσεις του. Βιάζεται. Μας εισάγει γλυκά στη ζωή των υπαλλήλων του ξενοδοχείου, παρακολουθούμε με ενδιαφέρον τον αγώνα τους να νικήσουν τη φθορά –τόσο των ίδιων όσο και των ενοίκων–, όταν όμως φτάνει η ώρα να καταρρεύσει το οικοδόμημα, αυτό συμβαίνει απότομα. Το μέγεθος της συντριβής τους δεν εισπράττεται εις βάθος. Ο θεατής δεν προλαβαίνει να την αφομοιώσει. Ο χρόνος της ανθρωπότητας έχει ανάγκη από τον θεατρικό χρόνο για να ξεδιπλωθεί. Κι αυτός δεν μας δίνεται: νιώθουμε σαν να μας τραβάνε το χαλί κάτω από τα πόδια.

«Hotel Éternité» του Γ. Καλαβριανού: Μια ουτοπία όπου βασιλεύει η ψευδαίσθηση του αέναου παρόντος Facebook Twitter
Τα κωμικά στοιχεία μπλέκονται αρμονικά με τα λυρικά, όπως ακριβώς συναντιούνται καθημερινά η γελοιότητα και η θλίψη της ανθρώπινης προσπάθειας να ξεφύγει από τα δεσμά της.


Η προσγείωση στην πραγματικότητα διαγράφεται βεβιασμένη και όλα όσα οδηγούν σε αυτήν ελλιπώς ανεπτυγμένα. Πάνω που έχουμε εισέλθει στον κόσμο των ηρώων, τον βλέπουμε να γκρεμίζεται. Στα τελευταία 25 λεπτά, οι υπάλληλοι ξαφνικά εξεγείρονται, διαμαρτύρονται, δηλώνουν κουρασμένοι και ηττημένοι από το τεράστιο ψέμα. Η συγκίνηση που θα μπορούσε να γεννηθεί απ' όλον αυτόν τον μάταιο αγώνα τήξης του χρόνου αναδύεται κυρίως μέσα από υπέροχα ποιητικά θραύσματα, ορισμένους μονολόγους, και όχι από τη «λύση» του δράματος.

Η σκηνοθεσία υπηρετεί το κείμενο, χωρίς όμως να το απογειώνει. Θα μπορούσε, νομίζω, να πειραματιστεί περισσότερο με την έννοια του (πειραγμένου, παγωμένου, αλλοιωμένου) χρόνου, πράγμα που δεν κάνει. Συναρπαστική, παρ' όλα αυτά, σε σκηνογραφικό επίπεδο αποδεικνύεται η αίθουσα με τα βαλσαμωμένα πουλιά-σύμβολα που περιφράσσουν ένα «τετράγωνο» από το οποίο δεν υπάρχει διαφυγή (Εύα Μανιδάκη).


Εξαιρετική, επίσης, η Μαρία Κατσιαδάκη ως Μαίρη: το σώμα της, η φωνή της, το ανέκφραστο πρόσωπό της ενσαρκώνουν, αυστηρά και ανάγλυφα όλο το πείσμα του ανθρώπου, την απόλυτη άρνησή του να δεχτεί το αναπόφευκτο. Ένα σκληρό περίβλημα που κρύβει επιμελώς τη λαχτάρα να γαντζωθεί κανείς στη ζωή και σε ό,τι την ομορφαίνει. Δυναμική κι επείγουσα, τέλος, η Χριστίνα Μαξούρη ως υπάλληλος και νέα γυναίκα που ορθώνει οργισμένη το ανάστημά της απέναντι στην αδικία της ανθρώπινης κατάστασης.


Εν κατακλείδι, θα λέγαμε πως, παρά τις όποιες αδυναμίες του, το Hotel Éternité συνιστά μια φρέσκια, δυνατή απόπειρα να καταπιαστεί κανείς με το θέμα του χρόνου, εμπλουτίζοντας τη σύγχρονη ελληνική δραματουργία με τη φαντασία, την ποιητικότητα και τη μελαγχολία των λογισμών του.

Γιάννης Καλαβριανός

Hotel Éternité

Σκηνοθεσία: Γιάννης Καλαβριανός

Παίζουν: Δέσποινα Γιαννοπούλου, Γιώργος Γλάστρας, Μαρία Κατσιαδάκη, Χρήστος Κραγιόπουλος, Νίκος Λεκάκης, Χριστίνα Μαξούρη, Αλεξία Μπεζίκη, Αργύρης Ξάφης

Εθνικό Θέατρο, Κτίριο Τσίλλερ, Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος»

 

Θέατρο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ρομέο Καστελούτσι: «Όπου παρεμβάλλεται το κράτος, δεν υπάρχει χώρος για τον έρωτα. Ο έρωτας είναι εναντίον του κράτους και το κράτος εναντίον του έρωτα».

Θέατρο / Ρομέο Καστελούτσι: «Πάντα κάποιος πολεμά τον έρωτα. Και οι εραστές είναι πάντα τα θύματα»

Ο σπουδαίος Ιταλός σκηνοθέτης, λίγο πριν επιστρέψει στην Αθήνα και στη Στέγη για να παρουσιάσει τη «Βερενίκη» του, μας μίλησε για τον έρωτα, τη γλώσσα και τη μοναξιά, την πολιτική και την ανυπέρβλητη Ιζαμπέλ Ιπέρ.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
CHECK How soon is now: Μια παράσταση για τους μετεξεταστέους της συστημικής ιστορίας

Θέατρο / How soon is now: Μια παράσταση για τους μετεξεταστέους της Iστορίας

Σκηνοθετημένη από έναν νέο δημιουργό, η παράσταση που βασίζεται στο τελευταίο κείμενο της Γλυκερίας Μπασδέκη επιχειρεί έναν διάλογο με μία από τις πιο σκοτεινές περιόδους της ελληνικής ιστορίας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Αγορίτσα Οικονόμου

Αγορίτσα Οικονόμου / «Πέφτω να κοιμηθώ και σκέφτομαι ότι κάτι έχω κάνει καλά»

Βρέθηκε να κυνηγάει το όνειρο της υποκριτικής, χωρίς να γνωρίζει τον τρόπο, αλλά με τη βεβαιότητα ότι δεν ήθελε ποτέ να μείνει με την απορία «γιατί δεν το έκανα;». Μέσα από σκληρή δουλειά και πολλούς μικρούς ρόλους, κατάφερε να βρει τον δρόμο της στην τέχνη, στον οποίο προχωρά και αισθάνεται τυχερή. Η Αγορίτσα Οικονόμου είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ 

Θέατρο / «Αν κλάψω με ένα έργο, είμαι σε καλό δρόμο»

Ο Χρήστος Θεοδωρίδης, που έχει σκηνοθετήσει με επιτυχία δύο έργα φέτος, του Βιριπάγιεφ και της Αναγνωστάκη, εξηγεί γιατί τον ενδιαφέρουν τα κείμενα που μιλάνε στον άνθρωπο σήμερα, ακόμα κι αν σε αυτά ακούγονται ακραίες απόψεις που ενοχλούν και τον ίδιο.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Να είσαι γκέι στη Νέα Υόρκη

Θέατρο / «Η Κληρονομιά μας»: Τι αποκομίσαμε από την εξάωρη παράσταση στο Εθνικό

«Μία ποπ queer saga, παραδομένη πότε στη μέθη των κοκτέιλ Μανχάταν και πότε στο πένθος μιας αλησμόνητης συλλογικής απώλειας» – Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για το πολυβραβευμένο έργο του Μάθιου Λόπεζ, που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα από τον Γιάννη Μόσχο.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
«Δεν είμαι ασεβής, ούτε ιδιοσυγκρασιακή ούτε αιρετική»

Θέατρο / «Δεν είμαι ασεβής, ούτε ιδιοσυγκρασιακή, ούτε αιρετική»

Μετά την Ορέστεια του Στρίντμπεργκ και τις πρόβες για το έργο του Βασίλη Βηλαρά, η Λένα Κιτσοπούλου μιλάει για προσδοκίες και αποφάσεις, για επιτυχίες και απορρίψεις, για το «σύστημα» μέσα στο οποίο δουλεύει και για όλους εκείνους τους χαρακτηρισμούς που της αποδίδουν.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Με Μαρμαρινό, Κουρεντζή, Ράσσε, Mouawad και Ζυλιέτ Μπινός στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Επιδαύρου

Πολιτισμός / Μαρμαρινός, Κουρεντζής, Ράσε, Mouawad και Ζιλιέτ Μπινός στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Επιδαύρου

Καλλιτέχνες με ιστορικό ίχνος στην Επίδαυρο θα παρουσιάσουν τη δουλειά τους δίπλα σε ξένους και άλλους Έλληνες δημιουργούς, ενώ στις 19 Ιουλίου θα ακούσουμε την ορχήστρα Utopia υπό τη διεύθυνση του Θ. Κουρεντζή.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μπορεί το ελληνικό θέατρο να σατιρίσει τον εαυτό του;      

Θέατρο / Μπορεί το ελληνικό θέατρο να σατιρίσει επιτυχημένα τον εαυτό του;      

«Αν θες να αναμετρηθείς με κάτι, αν θες να πας στην ουσία, πρέπει να πονέσεις» – Κριτική για την πολυσυζητημένη παράσταση «Merde!» των Βασίλη Μαγουλιώτη και Γιώργου Κουτλή στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Ο Γιάννος Περλέγκας βρίσκει τη χαρά της δημιουργίας στη φλόγα για συνύπαρξη

Θέατρο / «Έχω νιώσει ακατάλληλος και παρωχημένος δεινόσαυρος μέσα στο θεατρικό τοπίο που αλλάζει»

Με αφορμή το έργο του Μπέρνχαρντ «Η δύναμη της συνήθειας», ο Γιάννος Περλέγκας μιλά με ταπεινότητα και πάθος για το θέατρο, με το οποίο συνεχίζει να παλεύει και που διαρκώς τον νικά. Αυτό, όμως, είναι που τον κρατά ζωντανό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Άρης Χριστοφέλλης

Όπερα / «Ακόμα και όσοι θαυμάζουν σχεδόν ειδωλολατρικά την Κάλλας, λίγα γνωρίζουν για την τέχνη της»

Ο κόντρα τενόρος Άρης Χριστοφέλλης, επιστημονικός σύμβουλος του ντοκιμαντέρ «Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας», εξηγεί τους λόγους για τους οποίους η θρυλική σοπράνο παραμένει μια ανυπέρβλητη καλλιτέχνιδα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Αργυρώ Χιώτη: Ένα «αουτσάιντερ» στο τιμόνι του Εθνικού Θεάτρου

Θέατρο / Αργυρώ Χιώτη: Ένα «αουτσάιντερ» στο τιμόνι του Εθνικού Θεάτρου

Ποια είναι τα προσωπικά της στοιχήματα και ποιες είναι οι προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει η νέα καλλιτεχνική διευθύντρια του Εθνικού - η πρώτη γυναίκα που αναλαμβάνει αυτή τη θέση από το 1994.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Κληρονομιά μας, ένα πανόραμα της και της ιστορίας των γκέι ανδρών

Θέατρο / «Η κληρονομιά μας»: Η ιστορία της gay κοινότητας γίνεται ένα συγκινητικό θεατρικό έργο

Ο Γιάννης Μόσχος σκηνοθετεί το έργο του Αμερικανού συγγραφέα Μάθιου Λόπεζ, ένα έργο με αφετηρία την γκέι ζωή που αφορά την αγάπη και την πολυπλοκότητα των ανθρώπινων σχέσεων, είτε ομόφυλες είτε ετερόφυλες, τα όνειρα, τους φόβους και τα ματαιωμένα σχέδια. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια απρόβλεπτη συζήτηση για τη σεξουαλικότητα με τη Γαλήνη Χατζηπασχάλη

Θέατρο / Γαλήνη Χατζηπασχάλη: «Δεν μιλάμε για τα σεξουαλικά βοηθήματα κι ας πουλιούνται εκατομμύρια δονητές»

Πρωταγωνιστεί στο «Στο διπλανό δωμάτιο ή το έργο του δονητή», μια παράσταση που φωτίζει το πώς, ακόμη και σήμερα, δυσκολευόμαστε να μιλήσουμε ανοιχτά για το σεξ. Με αφορμή το έργο, κάναμε μια απρόβλεπτη συζήτηση με την αγαπημένη ηθοποιό για τα ταμπού, την εμμηνόπαυση και τη γυναικεία σεξουαλική χειραφέτηση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Mάνα Κουράγιο στο Εθνικό: Πόσο «κουράγιο» πια;

Θέατρο / Mάνα Κουράγιο στο Εθνικό: Πόσο «κουράγιο» πια;

Mια επιμελής εικονογράφηση του μπρεχτικού αριστουργήματος εκτυλίσσεται ενώπιόν μας, χωρίς να δονείται από καμία εσωτερική αναγκαιότητα - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για την παράσταση που σκηνοθετεί ο Στάθης Λιβαθινός.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
«Βαρόνος “Φ”»: Ένας καταχρεωμένος «ευγενής» σε μια τρελή κωμωδία εξαπάτησης

Θέατρο / Ένας καταχρεωμένος «ευγενής» σε μια τρελή κωμωδία εξαπάτησης

Πιάνοντας το νήμα από την ιδέα μιας καυστικής κωμωδίας ηθών του 1870 που μιλά για την απάτη, η ιστορία ενός ψευτοευγενούς στην παράσταση «Βαρόνος “Φ”» φτάνει στη σύγχρονη υποκρισία και στον εαυτό που θέλουμε να δείχνουμε στην κοινωνία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το ΜΑΜΙ είναι ένα ποίημα για τις ζωές των γυναικών

Θέατρο / «ΜΑΜΙ»: Εικόνες από τη ζωή μιας μητέρας

Το ποιητικό σύμπαν του 26χρονου σκηνοθέτη που μας μάγεψε με το «Goodbye Linditta», εστιάζει αυτήν τη φορά στην ιστορία μιας γυναίκας μέσα από τα μάτια ενός αγοριού που δεν θέλει να τη θεοποιήσει αλλά να την παρατηρήσει.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ