«Να γράφεις ποιήματα που, αν τα πετάξεις στο παράθυρο, θα σπάσει το τζάμι» έγραφε ο Δανιήλ Χαρμς απαντώντας νοερά στον ομοϊδεάτη του Φραντς Κάφκα για τη λογοτεχνία που είναι «σαν το τσεκούρι που σπάει την παγωμένη θάλασσα μέσα μας». Ήταν, άλλωστε, και οι δύο, εκτός από κομματικά και ιδεολογικά ανένταχτοι, συγγραφείς που αφουγκράζονταν το παράλογο ως το μεδούλι του, φορείς ενός αλλόκοτου χιούμορ που μετέτρεπε τα κείμενα σε μεστή, απέριττη τέχνη. Μέσα από την πρωτοποριακή ομάδα Τσιναρί, στην οποία συμμετείχε ο Ρώσος, πρωτοποριακός καλλιτέχνης Χαρμς, άλλαξαν τα δεδομένα της συμβολικής, σουρεαλιστικής σοβιετικής καρδιάς που δεν καρφώθηκε σε ταμπέλες – «η λογοτεχνία ή πρέπει να είναι ελεύθερη ή να μην υπάρξει» εξήγγειλε ο μονίμως αποσυνάγωγος Χαρμς.
Ένα από τα πιο ειρωνικά, σκωπτικά του κείμενα είναι το Old Woman, που αφηγείται την ιστορία ενός θαυματοποιού ο οποίος έρχεται αντιμέτωπος με το πτώμα μιας ηλικιωμένης – και δεν είναι να απορεί κανείς πώς ένας εκλεπτυσμένος είρωνας, όπως ο Ρόμπερτ Γουίλσον, το επέλεξε για την ομώνυμη παράστασή του στο Φεστιβάλ Αθηνών. Η συνάντηση αυτή των δυο διαφορετικών εκφραστών της πρωτοπορίας όπως είναι ο Γουίλσον και ο Χαρμς βρίσκει τον ιδανικό συνένοχο στο πρόσωπο του Μιχαήλ Μπαρίσνικοφ, ο οποίος δεν μπορεί παρά να είναι εξοικειωμένος με το υπέροχα αλλόκοτα έργο του Χαρμς. Μια αλλούτερη, ανοίκεια προσέγγιση, απόλυτα επίσης οικεία στον Νταφόε, το όνομα του οποίου είναι συνώνυμο με το Wooster Group, της πρωτοποριακής αυτής νεοϋορκέζικης ομάδας.
Τη διασκευή του γκροτέσκου αυτού αριστουργήματος του Χαρμς, που θα ανέβει στη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, υπογράφουν από κοινού οι Γουίλσον – Νταφόε – Μπαρίσνικοφ.
σχόλια