Λέων Τολστοϊ
Άννα Καρένινα
Μτφρ.: Άρης Αλεξάνδρου, Άγρα
Ο Μίλαν Κούντερα έλεγε πως όταν ο Τολστόι έγραφε την Άννα Καρένινα άκουγε τη σοφία του μυθιστορήματος, ενώ ο Τζορτζ Στάινερ θεωρούσε ότι αυτό είναι το πρώτο ολοκληρωμένο επικό και ερωτικό μυθιστόρημα του σύγχρονου κόσμου. Παρ' ότι ο ίδιος ο συγγραφέας από το βιβλίο θα ταυτιζόταν περισσότερο με τον ψύχραιμο –και διόλου αψίκορο– Λέβιν, αποδίδει με τον πλέον αριστοτεχνικό τρόπο τις εσωτερικές συγκρούσεις μιας ηρωίδας που ζει τον έρωτα με τον μοναδικό τρόπο που μπορεί να τον ζήσει κανείς, απόλυτα. Η τύχη της παντρεμένης Άννας Καρένινα, η οποία ερωτεύεται παράφορα τον κόμη Βρόνσκι, διαπράττοντας το ύψιστο αδίκημα της μοιχείας για την κλειστή ηθικά Ρωσία του 19ου αιώνα, είναι τραγική, ακριβώς γιατί το μόνο που μπορεί να διακόψει έναν μεγάλο έρωτα είναι ο θάνατος.
Γιώργος Σεφέρης
Αλληλογραφία, Α' τόμος (1936-1940)
Ίκαρος
«Ξέρεις, συλλογίζομαι ακόμη πως έτσι θα μπορέσουμε, όταν μας δοθεί να ιδωθούμε, να μην πούμε ούτε μια λέξη παρά να χαζεύει ο ένας τον άλλο. Και θα είναι τόσο ξεκουραστικό. Καληνύχτα αγάπη, όλη τη μέρα σήμερα γύρευα τη στοργή σου» ή «Πού είσαι τώρα; Πού είσαι πάντα, άμα δεν είσαι εδώ κοντά, πολύ κοντά. Τροφή της πρόσκαιρης ζωής μου». Αποσπάσματα από τα γράμματα που έστελνε ο Γιώργος Σεφέρης στη Μαρίκα Λόντου –τη δική του Μαρώ– από τον Σεπτέμβρη του 1936 έως τον Οκτώβριο του 1940 (ο β' τόμος συγκροτείται από τα «συζυγικά»). Όλη η αγωνία μιας σχέσης που συναντά αμέτρητα εμπόδια, ο έρωτας που παραμένει παράφορος και η ανάγκη να συγκροτηθεί ο εαυτός μέσα από αμοιβαίες εξομολογήσεις καθιστούν την αλληλογραφία αυτή μια πολύτιμη μαρτυρία αλλά και ένα εξαίρετο δείγμα λογοτεχνικής επάρκειας. Υπέροχη γλώσσα και εξομολογητικός ερωτικός λόγος σε έναν σπάνιο τόμο υπό τη φιλολογική επιμέλεια του Μ.Ζ. Κοπιδάκη.
Gabriel Garcia Marquez
Ο έρωτας στα χρόνια της χολέρας
Μτφρ.: Κλαίτη Σωτηριάδου, Λιβάνης
Πενήντα ένα χρόνια, 9 μήνες και 4 ημέρες πέρασαν, κι όμως δεν ήταν ικανά να τον κάνουν να την ξεχάσει. Τουλάχιστον αυτό συνέβη στον Φλορεντίνο Αρίσα, τον πρωταγωνιστή του διάσημου βιβλίου του Μάρκες, ο οποίος ερωτεύεται τη Φερμίνα Δάσα και δεν το ξεπερνά ποτέ. Εκείνη θα φτιάξει οικογένεια, θα αλλάξει ρότα, αλλά ο Φλορεντίνο θα περιμένει έως ότου ο σύζυγος πεθάνει και μπορέσουν να ολοκληρώσουν την υπόσχεση της αλλοτινής συγκίνησης και της μοναδικής εικόνας που δεν κατάφερε να σκοτώσει ούτε ο χρόνος, ούτε οι δυσκολίες, ούτε καν η χολέρα που μαστίζει την περιοχή. Η διασημότερη, ίσως, ιστορία αγάπης μετά το Εκατό Χρόνια Μοναξιάς και ίσως η καλύτερη που έγραψε ποτέ ο Κολομβιανός συγγραφέας.
Francis Scott Fitzgerald
Ο Μεγάλος Γκάτσμπυ
Μτφρ.: Άρης Μπερλής, Άγρα
Μεγάλος, υπέροχος, γοητευτικός, ανεξέλεγκτος, όπως και να περιγράψεις τον άκρως αντιφατικό ήρωα του Φιτζέραλντ, το σίγουρο είναι ότι αποτελεί τον πιο αντιπροσωπευτικό ερωτοχτυπημένο πρωταγωνιστή της αμερικανικής λογοτεχνίας. Κι αυτό γιατί, παρά τα πλούτη, τους γαλάζιους κήπους και τα ωραία αυτοκίνητα, ο Γκάτσμπυ καταρρέει επειδή δεν μπόρεσε να έχει πραγματικά δική του την αγαπημένη του Νταίζη. Στα ελληνικά κυκλοφορούν πολλές μεταφράσεις του Γκάτσμπυ, αλλά έχει κανείς την αίσθηση ότι ο Άρης Μπερλής, που είχε λατρέψει τις flappers, τον Φιτζέραλντ και την εποχή εκείνη, έγινε ο ίδιος ο ήρωάς του για τις ανάγκες της μετάφρασης. Όπως είχε δηλώσει και σε συνέντευξή του στη LifΟ, ταυτιζόταν γιατί ο Γκάτσμπυ είναι ο ήρωας που «αναμοχλεύει εφηβικές φαντασιώσεις και απωθημένα, καθώς και "νύξεις ερωτικής αθανασίας", όπως θα έλεγε και ο Γουέρντσγουερθ».
Άννυ Πρου
Το μυστικό του Brokeback Mountain
Μτφρ.: Αύγουστος Κορτώ, Καστανιώτης
Κι όμως, σε αυτούς τους ξερότοπους, στα ερημικά τοπία της Βόρειας Αμερικής, στις άδειες ζωές ανθρώπων που «έχουν έρημο μέσα στην ψυχή τους», μπορούν και ανθούν έρωτες τεράστιοι. Και μάλιστα ανάμεσα σε άνδρες, αποδεικνύοντας ότι ο αληθινός έρωτας ζει και μεγαλώνει, κορώνει και γίνεται απερίγραπτος ακόμα και σε άκρως φαλλοκρατικά περιβάλλοντα, όπως προστάζει το πανέμορφο διήγημα αυτής της συλλογής της Πρου που ενέπνευσε την ομώνυμη ταινία. Γι' αυτό και οι δυο πρωταγωνιστές αψηφούν τους κανόνες ενός οριοθετημένου περιβάλλοντος που τους θέλει παντρεμένους με παιδιά, καθώς, όπως έλεγε και ο Κούντερα, είναι «τα εμπόδια που μετατρέπουν έναν έρωτα σε ερωτική ιστορία».
Μίλαν Κούντερα
Η αβάσταχτη ελαφρότητα της ύπαρξης
Μτφρ.: Γιάννης Χάρης, Εστία
Όλες οι παρεξηγήσεις, οι ανατροπές, τα παιχνίδια του έρωτα δοσμένα σε ένα μυθιστόρημα που ακροβατεί ανάμεσα στη μυθοπλασία και το φιλοσοφικό δοκίμιο. Ο έρωτας είναι το βασικό όχημα για την άνοδο και την πτώση, την πιο αδιανόητη διαπλανητική ανύψωση και τον πιο χυδαίο ξεπεσμό – ο μοναδικός τρόπος απόλυτης βίωσης της ύπαρξης. Αλλά είναι και μια απόδειξη ότι τη ζωή διαφεντεύουν ταυτόχρονα το τυχαίο και η μοίρα, όπως και η φαντασία και το όνειρο. Αυτό το ξέφρενο γαϊτανάκι που αποκαλύπτει το ουσιαστικό λοξοδρόμισμα κάθε ερωτικής ιστορίας, που ενίοτε συνορεύει με το κιτς, είναι που έκανε το μυθιστόρημα του Κούντερα περιεκτικό, στοχαστικό, αλλά γραμμένο με ένα έντονα παιχνιδιάρικο κλείσιμο του ματιού.
Πάτι Σμιθ
Πάτι και Ρόμπερτ
Μτφρ.: Αλέξης Καλοφωλιάς, Κέδρος
«Ήμασταν γεμάτοι αντιφάσεις: φως και σκοτάδι μαζί» γράφει η Πάτι για τον ανεξάντλητο έρωτά της προς τον Ρόμπερτ Μέιπλθορπ, που την έκανε να γράψει την πιο ελεγειακή, ποιητική, άγρια, συναρπαστική και απόλυτα ρεαλιστική ιστορία για ζευγάρι που βίωσε τον έρωτά του ως μια ολοζώντανη, καλλιτεχνική πράξη. Δεν είχε σημασία αν εκείνος αγάπησε τα αγόρια, αν ζούσε με τα ναρκωτικά κι εκείνη με την ποίηση, αλλά ότι κάθε ανάσα που ανέπνεαν, κάθε σπιθαμή του μικρού χώρου που μοιράζονταν στο μυθικό ξενοδοχείο Chelsea, μετατρεπόταν σε μικρή πράξη αιωνιότητας. Η δεκαετία του '70 στη Νέα Υόρκη είναι το σκηνικό όπου απλώνει η Πάτι Σμιθ τα καλλιτεχνικά της όνειρα σαν άλλος Ρεμπό, που είναι και πηγή έμπνευσής της, βάζοντας πλώρη για το άγνωστο ταξίδι της δημιουργίας με ένα άλλο «Μεθυσμένο Καράβι» που έγραψε πραγματικά ιστορία.
Τρούμαν Καπότε
Πρόγευμα στο Τίφφανυς
Μτφρ.: Ανδρέας Αποστολίδης, Πατάκη
Βγαλμένο από τη φωταγωγημένη 5η Λεωφόρο, το σύντομο αυτό μυθιστόρημα –ή μήπως νουβέλα;– του Τρούμαν Καπότε αποκαλύπτει τα πιο βαθιά σκοτάδια της ερωτικής αυταπάτης: άπιαστος και ανυπότακτος ενίοτε, ο έρωτας αποδεκατίζεται από τον αμοραλισμό και τις προσωπικές φιλοδοξίες. Κανείς δεν κατάλαβε, θαρρώ, πως πίσω από την αδιέξοδη –σε αντίθεση με την ταινία– ιστορία της ελευθεριακής Χόλι Γκολάιτλι, η οποία δεν ήθελε να έχει δική της ούτε καν τη γάτα της πόσο μάλλον έναν άνδρα, κρύβεται η συντριπτική συνθήκη του έρωτα που καταστρέφει και διαλύει, όπως τον βίωσε πρωτίστως ο ίδιος ο Τρούμαν Καπότε.
Ίαν ΜακΓιούαν
Εξιλέωση
Μτφρ.: Γιάννης Σκαρπέλος, Νεφέλη
Ο έρωτας δεν θα άφηνε το ίδιο έντονο αποτύπωμα αν δεν συνδεόταν με την εμμονή και την ενοχή, και αυτό ο ΜακΓιούαν το ξέρει καλά. Και αν δεν μπορούσε να μεταφερθεί με τον περίτεχνο και λυρικό τρόπο στο χαρτί από τον συγγραφέα, ο οποίος, εν προκειμένω, καταγράφει μια ιστορία που δεν αφορά μόνο τους δύο πρωταγωνιστές αλλά διαμορφώνει αδιανόητα τρίγωνα, καταστρέφει ζωές και τελικά αλλάζει την πορεία περισσότερων από δύο ανθρώπων. Ποτέ ο έρωτας δεν είχε τόσες παράλληλες επιπτώσεις στις ζωές των πρωταγωνιστών σε ένα μόλις μυθιστόρημα, γιατί ακριβώς βιώνεται με τρόπο οδυνηρό και αμετάκλητο, ώσπου να γίνει μοίρα, θάνατος και πέτρα.
Patriciα Highsmith
Κάρολ
Μτφρ.: Θοδωρής Τσαπακίδης, Μεταίχμιο
Όταν η ευκατάστατη αριστοκράτισσα Κάρολ επισκέπτεται το πολυκατάστημα όπου δουλεύει η Τερίζ, έρχονται τα πάνω κάτω και παίρνουν χρώμα άλλοτε φωτεινό και άλλοτε πένθιμο, όπως συνήθως συμβαίνει με τις παθιασμένες ιστορίες που προκύπτουν απροσδόκητα, όπως ακριβώς φεύγουν. Μπορεί ο έρωτας της Τερίζ με την Κάρολ εκ των πραγμάτων να μην έχει ευτυχές τέλος, αλλά αποκαλύπτει την ουσιαστική ικανότητα της Χάισμιθ να μπαίνει βαθιά στις ψυχές και να αφουγκράζεται τα σκοτάδια τους. Δεν είναι τυχαίο ότι είναι από τα ελάχιστα μη αστυνομικά που έγραψε, ίσως γιατί δεν υπάρχει μεγαλύτερο σασπένς από αυτό μιας αξιομνημόνευτης ερωτικής ιστορίας.
Και 2 πρόσφατες εκδόσεις:
Κωνσταντίνος Τζαμιώτης
Ίσως την επόμενη φορά
Μεταίχμιο
Επιτέλους ένας Έλληνας συγγραφέας γράφει μια σύγχρονη ερωτική ιστορία γεμάτη σαρκικές στιγμές και υπαρξιακά αδιέξοδα που ταράζει τους πρωταγωνιστές αλλά τους αφήνει σε απόλυτη εκκρεμότητα ως προς το ίδιο τους το πάθος. Άλλωστε η εποχή μας δεν εμπνέει τεράστιους έρωτες ακριβώς επειδή δεν επιτρέπει μεγάλες υπερβάσεις και δεν θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια ενός περιχαρακωμένου βίου.
Michael Kumpfmuller
Το μεγαλείο της ζωής
μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, Άγρα
Είναι πολλοί οι μύθοι γύρω από τον Κάφκα, ότι ήταν μισάνθρωπος, ερημικός, δύστροπος, ενώ στην πραγματικότητα οι έντονες σχέσεις του αποκαλύπτουν μάλλον το αντίθετο. Ερευνώντας σε βάθος το υλικό που είχε στη διάθεσή του, ο Κούμπφμιλερ γράφει ένα μυθιστόρημα εμπνευσμένο από την πραγματική ιστορία του Κάφκα με τον τελευταίο και μεγαλύτερο έρωτα της ζωής του, την Ντόρα Ντιαμάντ, τη γυναίκα που στάθηκε δίπλα του μέχρι το τέλος.
ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΑΥΤΟ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ ΣΤΙΣ 13.2.2018
