Η ατελέσφορη τοξικότητα

Η ατελέσφορη τοξικότητα Facebook Twitter
Σε αυτήν τη συγκυρία, ποιος πραγματικά πιστεύει ότι η κοινωνία θα ξαναβρεί ευκολότερα τον βηματισμό της, αν η πολιτική ζωή μπει σε μια ασύμμετρης έντασης πολιτική σύγκρουση, όπου θα κυριαρχούν οι αφορισμοί και οι χυδαιότητες;
0



ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΠΡΑΓΜΑ
που χρειάζεται η χώρα σήμερα είναι η επιστροφή σε μια ανεξέλεγκτη πολιτική τοξικότητα. Καμιά κοινωνία δεν πάει μπροστά μέσα από μια αέναη, άνευ ορίων, εμφυλιοπολεμικού τύπου πολιτική σύγκρουση. Και καμιά χώρα που έχει περάσει όσα η δική μας δεν θα μπορέσει να σηκώσει εύκολα κεφάλι χωρίς ένα μίνιμουμ πολιτικής συναίνεσης. Όχι κατ’ ανάγκην σε κάποια βασικά πεδία ακολουθούμενης πολιτικής αλλά, αν μη τι άλλο, στο πλαίσιο της πολιτικής αντιπαράθεσης. Αν κάτι μας έδειξε η περασμένη δεκαετία είναι ότι κοινωνία, οικονομία και πολιτική αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Όπως, επίσης, μας δίδαξε ότι αν το τζίνι βγει από το μπουκάλι, δύσκολα ξαναμπαίνει μέσα. Οι υποδαυλιζόμενες εξάρσεις συχνά καταλήγουν σε παροξυσμικές καταστάσεις. 


Αυτή την ώρα, ως κοινωνία αντιμετωπίζουμε τη μεγαλύτερη κρίση που γνώρισε η ανθρωπότητα εδώ και δεκαετίες. Και αν σε ό,τι αφορά το υγειονομικό σκέλος πλησιάζουμε, χάρη στους εμβολιασμούς, στην αρχή του τέλους, οι συνέπειες στην οικονομία δεν έχουν φανεί ακόμα στο σύνολό τους. Όχι μόνο η Ελλάδα, όλος ο κόσμος, έχει μπει σε μια περιπέτεια, η οποία έχει δρόμο μπροστά της.


Σε αυτήν τη συγκυρία, ποιος πραγματικά πιστεύει ότι η κοινωνία θα ξαναβρεί ευκολότερα τον βηματισμό της, αν η πολιτική ζωή μπει σε μια ασύμμετρης έντασης πολιτική σύγκρουση, όπου θα κυριαρχούν οι αφορισμοί και οι χυδαιότητες; Σε ποια άλλη σοβαρή ευρωπαϊκή χώρα κυριαρχούν τέτοιου είδους  συγκρουσιακές λογικές; Και ποιο θεσμικό κόμμα εξουσίας πιστεύει πραγματικά ότι μπορεί να αντλήσει πολιτικά οφέλη από την επικράτηση μιας παροξυσμικής ρητορικής; Όσο και αν οι επιπτώσεις της πανδημίας έχουν επιφέρει μια επικίνδυνη κοινωνική κόπωση και εκνευρισμό, η πλειονότητα της κοινής γνώμης εξακολουθεί να θέλει τα ίδια πράγματα που ήθελε και πριν: ηρεμία, σταθερότητα, ασφάλεια και μια αισιόδοξη προοπτική για την επόμενη μέρα. Όποιος εκφράσει αυτά τα αιτήματα, θα κυριαρχήσει πολιτικά. Όποιος αναλωθεί σε εκτός μέτρου συγκρουσιακές λογικές, θα κάνει μια τρύπα στο νερό. Θα φανατίσει το κοινό του, αλλά ουδείς θα τον ακούει. 

Κόμματα και πρόσωπα που αναδείχτηκαν μέσα από έναν ακραίο καταγγελτικό ρόλο και, υποδαυλίζοντας κοινωνικές εντάσεις, θεωρούν ότι αυτός είναι ο μόνος δρόμος για την πολιτική επιτυχία. Όπως, αντίστοιχα, περσόνες της άλλης πλευράς που έκαναν καριέρα ως «αντίβαρα», μπαίνουν στον χορό για προφανή προσωπικά οφέλη, συνεχίζοντας το γαϊτανάκι της τοξικότητας.


Για ορισμένους, αυτή η ανεξέλεγκτη συγκρουσιακή συμπεριφορά είναι καθαρά αταβιστική. Κόμματα και πρόσωπα που αναδείχτηκαν μέσα από έναν ακραίο καταγγελτικό ρόλο και, υποδαυλίζοντας κοινωνικές εντάσεις, θεωρούν ότι αυτός είναι ο μόνος δρόμος για την πολιτική επιτυχία. Όπως, αντίστοιχα, περσόνες της άλλης πλευράς που έκαναν καριέρα ως «αντίβαρα», μπαίνουν στον χορό για προφανή προσωπικά οφέλη, συνεχίζοντας το γαϊτανάκι της τοξικότητας. 

cover 675
Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Χωρίς αμφιβολία, η ρητορική αυτή βρίσκει ευήκοα ώτα σε όλες τις ηλικίες, ιδίως σε ένα μέρος της γενιάς εκείνης που πολιτικοποιήθηκε μέσα στο πολιτικό καμίνι της τελευταίας δεκαπενταετίας. Σημερινοί 28άχρονοι έζησαν ως έφηβοι τα Δεκεμβριανά του 2008, ακούγοντας συνθήματα όπως «το κράτος δολοφονεί» και παρακολουθώντας χάπενινγκ του τύπου «όμορφες πόλεις, όμορφα καίγονται». Στα 18-20 χρόνια τους έζησαν την ένταση (και τις αυταπάτες, και τις ακρότητες, και τις υπερβολές) της αντιμνημονιακής περιόδου. Οι συμπεριφορές της περιόδου εκείνης, παρά τις διαψεύσεις που ακολούθησαν, αποτελούν το κύριο φορτίο της πολιτικής τους μνήμης. Τους καθόρισαν πολιτικά. Και τα βιώματα αυτά επανέρχονται και εκδηλώνονται ξανά, με διαφορετικό τρόπο και με αφορμές συχνά άσχετες μεταξύ τους. Με κοινό υπόστρωμα όχι τόσο την ιδεολογία, καθώς αυτή είναι συνήθως ασαφής και συχνά χαοτική, αλλά κυρίως τη δυσπιστία απέναντι σε αυτό που ο καθένας εκλαμβάνει ως «σύστημα», η οποία ανατροφοδοτείται από την έλλειψη θετικής ατομικής ή συλλογικής προοπτικής. 


Το κοινό αυτό όμως είναι μειοψηφικό. Γι’ αυτό και η επιστροφή της τοξικότητας, εκτός από επικίνδυνη για τη χώρα, είναι και πολιτικά ατελέσφορη. Το πανηγύρι των φανατικών κατά κανόνα αφορά τους ίδιους τους φανατικούς, όχι την πλειονότητα της κοινωνίας. Η δε εικόνα των σόσιαλ μίντια είναι συχνά παραπλανητική. Ναι μεν κατακτούν ολοένα και σημαντικότερο ρόλο στον πολιτικό διάλογο, αλλά το timeline του καθενός δεν είναι η κοινωνία. Οι φανατικοί που κάνουν αβάντα ο ένας στον άλλον, οι πιο ταλαντούχοι εξ αυτών, που, λόγω της επιδραστικότητάς τους, αισθάνονται σπουδαίοι opinion leaders, οι συντονισμένες ενέργειες που ενισχύουν τον ενθουσιασμό της συμμετοχής σε μια κινηματική δράση, όταν δεν πατάνε πάνω σε ευρέως αποδεκτές παραδοχές, κρύβουν μια κλασική παγίδα: ναρκισσιστική αυτοαναφορικότητα και εγκλωβισμό σε μια ρητορική και μια θεματολογία άσχετες με τις ανησυχίες των πολλών. 


Το βλέπουμε πλέον ξεκάθαρα. Τις τελευταίες εβδομάδες η κυβέρνηση, με ορισμένα λάθη ή άστοχους χειρισμούς της, έκανε κάποια πολιτικά δώρα στον ΣΥΡΙΖΑ. Τα οποία εκείνος επέστρεψε με εξαιρετική μεγαλοψυχία στην κυβέρνηση, ακριβώς επειδή δεν μπόρεσε να προσαρμόσει την κριτική του στο ύφος που η συγκυρία απαιτεί και οι καθοριστικοί ψηφοφόροι προσδοκούν. Η εικόνα της κυβέρνησης επλήγη ανεπαίσθητα, πολύ λιγότερο απ’ όσο θα μπορούσε να έχει συμβεί, κυρίως επειδή η αντιπολίτευση (επισήμως ή ανεπισήμως) επέλεξε μια υπέρμετρα τοξική ρητορική που προκάλεσε αποστροφή και αντισυσπειρώσεις, καθώς και συγκρούσεις πάνω σε ζητήματα μειοψηφικού ενδιαφέροντος και περιορισμένων ταυτίσεων. 


Το να αφήνεις την πολιτική στρατηγική σου να διαμορφώνεται από φανατικούς δεν είναι έξυπνη ιδέα. Είναι απλώς επικίνδυνο. Πολλαπλώς.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Γιατί το επίπεδο του δημοσίου διαλόγου είναι τόσο απελπιστικά χαμηλό;

Δημήτρης Π. Σωτηρόπουλος / Γιατί το επίπεδο του δημοσίου διαλόγου είναι τόσο απελπιστικά χαμηλό;

Αντί να διαφωνήσουμε για το ένα ή το άλλο θέμα, όπως και είναι θεμιτό και αναμενόμενο σε μια δημοκρατία διαλόγου, το μόνο που ξέρουμε να κάνουμε είναι να εξευτελιζόμαστε οι ίδιοι και να εξευτελίζουμε τους άλλους, ωσάν να ήταν οι χειρότεροι εχθροί μας.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ Π. ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ
Ψάχνοντας τις ευθύνες, ξεχάσαμε τους κακούς

Αρετή Γεωργιλή / Ψάχνοντας τις ευθύνες, ξεχάσαμε τους κακούς

Γιατί όλη αυτή η πολιτική χυδαιότητα που αποπροσανατολίζει την κοινή γνώμη από το πραγματικό πρόβλημα και στρέφει τη συζήτηση σε μια στείρα κομματική αντιπαράθεση, στις πλάτες όλων αυτών των παιδιών, που το μόνο που ζητούν είναι δικαίωση και γαλήνη;
ΑΡΕΤΗ ΓΕΩΡΓΙΛΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τα μεγάλα έργα που αλλάζουν τη χώρα: Ποια προχωρούν και ποια καθυστερούν

Ρεπορτάζ / Τα μεγάλα έργα που αλλάζουν τη χώρα: Ποια προχωρούν και ποια καθυστερούν

Νέοι αυτοκινητόδρομοι, νέες γραμμές μετρό, νοσοκομεία, σιδηρόδρομοι, αεροδρόμια. Στις μακέτες όλα φαίνονται φανταστικά. Πότε όμως στ' αλήθεια παραδίδονται, πόσο κοντά στις μακέτες θα είναι η πραγματικότητα; Και ποια οφέλη μπορεί να προσφέρουν στην κοινωνία και την οικονομία;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Απειλείται η οικονομία από νέο κραχ;

Οπτική Γωνία / Έρχεται νέο παγκόσμιο κραχ;

Εμπορικοί πόλεμοι, γεωπολιτικές απειλές και ο κίνδυνος παγκόσμιας ύφεσης. Πόσο θα επηρεαστεί η Ελλάδα από τη νέα εποχή Τραμπ; Ο καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ, Κώστας Μήλας, μιλά στη LiFO.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Οπτική Γωνία / Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Υπάρχει τελικά ασυμβίβαστο μεταξύ χριστιανισμού και φεμινισμού; Μπορούν οι δύο ταυτότητες να συνυπάρξουν ή πρόκειται για έναν αδύνατο συνδυασμό; Δύο γυναίκες παραθέτουν τα επιχειρήματα κάθε πλευράς.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Ρεπορτάζ / Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Το πράσινο της πόλης μπορεί να είναι περιορισμένο, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις είναι αξιόλογο - και η άνοιξη το φέρνει ξανά στο προσκήνιο, μαζί με τα προβλήματά του. Λύσεις υπάρχουν· το ζητούμενο είναι να εισακουστούν.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ζωή, όπως Ζορό

Βασιλική Σιούτη / Ζωή, όπως Ζορό

Τιμωρός του κατεστημένου ή εκπρόσωπος μιας δήθεν αντισυστημικής ελίτ που παίζει με τα σπίρτα; Η δημοσκοπική εκτόξευσή της είναι γεγονός και όλοι προσπαθούν να μαντέψουν πόσο θα κρατήσει και ποιες θα είναι οι συνέπειες.   
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Πράγματι, μεγάλος αριθμός των Ένορκων Διοικητικών Εξετάσεων καταλήγουν σε απαλλακτικά πορίσματα»

Οπτική Γωνία / Οι ΕΔΕ στην Ελλάδα: Πόσες καταλήγουν σε απαλλακτικά πορίσματα;

Πότε διενεργείται μια Ένορκη Διοικητική Eξέταση; Είναι αλήθεια ότι μεγάλος αριθμός ΕΔΕ καταλήγουν στο αρχείο και τι πρέπει να αλλάξει στο ρυθμιστικό πλαίσιο; Μιλά στη LiFO ο δικηγόρος στον Άρειο Πάγο, Νίκος Βιτώρος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ακαρνανικά Όρη: Ενεργειακές Κοινότητες-«μαϊμού» και διά της πλαγίας

Ρεπορτάζ / Ακαρνανικά Όρη: Ενεργειακές κοινότητες-«μαϊμού» και διά της πλαγίας

Μια κραυγαλέα κατάχρηση του θεσμού των ενεργειακών κοινοτήτων στα Ακαρνανικά Όρη αμαυρώνει τον θεσμό, παρακάμπτει την περιβαλλοντική νομοθεσία και αποκαλύπτει την αδυναμία της διοίκησης να ελέγξει την επιχειρηματική δραστηριότητα που βλάπτει το περιβάλλον και την οικονομία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Τελικά αν οι γκέι δεν κάνουν παιδιά θα σωθούν οι γυναίκες απ’ το trafficking; 

Οπτική Γωνία / Τελικά, αν οι γκέι δεν κάνουν παιδιά, θα σωθούν οι γυναίκες από το trafficking; 

Τι αλλάζει με την τροποποίηση Φλωρίδη για την παρένθετη κυοφορία και γιατί ο όρος «παρένθετη μητρότητα» είναι λάθος; Η νομικός Μαριάννα Βασιλείου λύνει όλες μας τις απορίες.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
JASON MOMOA

Οπτική Γωνία / Το σινεμά ως τοποθέτηση προϊόντος: Το «Minecraft» σπάει ταμεία

Η τεράστια επιτυχία της κινηματογραφικής διασκευής του δημοφιλούς παιχνιδιού θεμελιώνει μια νέα εποχή στο στουντιακό σινεμά που καθιστά την ταύτιση θεατή και καταναλωτή εντονότερη από ποτέ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ