ΒΡΗΚΕ ΔΟΥΛΕΙΑ εντασσόμενη σε ένα διετές πρόγραμμα ενίσχυσης εργοδοτών του ΟΑΕΔ για την πρόσληψη ανέργων που θεωρούνται ευάλωτα άτομα, το οποίο «τρέχει» από το 2017. Από πέρσι τον Ιούνιο, ύστερα από πρωτοβουλία του Σωματείου Υποστήριξης Διεμφυλικών, και υλοποιώντας σχετική οδηγία της Ε.Ε., συμπεριλήφθηκαν σε αυτό με υπουργική απόφαση οι τρανς άνθρωποι, η ανταπόκριση όμως από πλευράς εργοδοτών υπήρξε σχεδόν μηδενική, δείγμα ότι η κοινωνία χρειάζεται πολλή δουλειά ακόμα για να γίνει πραγματικά συμπεριληπτική.
— Είναι φιλικό και ασφαλές το εργασιακό σου περιβάλλον; Ήσουν ευπρόσδεκτη εκεί;
Ναι, απολύτως! Η αλήθεια είναι, ωστόσο, ότι με τον εργοδότη και τη μητέρα του γνωριζόμαστε χρόνια και με εκτιμούν πολύ. Όταν έμαθα, λοιπόν, για το πρόγραμμα, του ζήτησα να με προσλάβει μέσω αυτού στο κατάστημα ηλεκτρικών ειδών που διατηρεί στο Νέο Φάληρο.
Δέχτηκε ευχαρίστως, κάναμε τις σχετικές αιτήσεις και εδώ και τρεις μήνες εργάζομαι εκεί ως πωλήτρια. Μάλιστα, απ’ όσο γνωρίζω, είμαι η μόνη τρανς γυναίκα που έχει καταφέρει μέχρι στιγμής να βρει εργασία με αυτόν τον τρόπο.
Το σχολείο το εγκατέλειψα στην Α’ Γυμνασίου, όταν με διώξανε κυριολεκτικά με τις κλοτσιές, επειδή πρόσβαλλα, λέει, τα χρηστά ήθη με την εμφάνισή μου. Ναι, πολύ χρηστά ήταν, τι να σου λέω!
— Ξέρεις άλλα τρανς άτομα που προσπάθησαν και δεν τα κατάφεραν;
Αρκετές. Παρότι η επιχορήγηση φτάνει στο 90% του μισθού και των ασφαλιστικών εισφορών, δεν βρίσκονται πρόθυμοι εργοδότες, είτε επειδή έχουν πρόβλημα οι ίδιοι είτε επειδή φοβούνται τις αντιδράσεις των πελατών, των άλλων υπαλλήλων, αν έχουν, της γειτονιάς κ.λπ. ‒ οι καιροί δεν είναι και οι καλύτεροι για «ρίσκα». Τα έζησα και η ίδια τόσο όταν αναζήτησα εργασία στο παρελθόν –είχα απευθυνθεί σε εργοστάσιο, σε μαγαζί με ρούχα, μέχρι και σε τυροπιτάδικο, αλλά τίποτα! – όσο και όταν επισκεπτόμουν το μαγαζί όπου δουλεύω τώρα.
Έλεγαν π.χ. στη μητέρα του εργοδότη μου, με την οποία κάνουμε πολλή παρέα, «τι τη θέλετε αυτήν εδώ, σας χαλάει την εικόνα» και τέτοια. Εκείνη, βέβαια, δεν σήκωνε κουβέντα και τους έβαζε στη θέση τους, πόσοι το κάνουν όμως;
— Πώς βιοποριζόσουν πριν;
Με τη σεξεργασία. Όμως η πανδημία δυο χρόνια τώρα μας τσάκισε και οικονομικά, πολλές δεν είχαμε λεφτά όχι για νοίκι και λογαριασμούς αλλά ούτε και για το καθημερινό φαΐ. Για κάποιο βοήθημα, βέβαια, ούτε λόγος, είμαστε, βλέπεις, άνθρωποι «αόρατοι».
Έπειτα μεγάλωσα κι εγώ πια, είπα να δοκιμάσω κάτι άλλο. Έκανα πολλά χρόνια αυτήν τη δουλειά και όχι από επιλογή. Ήταν η μοναδική διέξοδος για να επιζήσω, όπως και για τη συντριπτική πλειονότητα των τρανς ατόμων της γενιάς μου. Άλλες δυνατότητες δεν υπήρχαν, η κοινωνία ήταν πολύ πιο συντηρητική, οι συνθήκες σκληρότερες και οι περισσότερες ήμασταν διωγμένες από τα σπίτια μας, δίχως καμία στήριξη.
— Ούτε να σπουδάσεις δεν μπορούσες εκείνες τις εποχές αν ήσουν τρανς άτομο, όχι να βρεις δουλειά.
Ποιες σπουδές, ούτε το σχολείο καλά-καλά δεν μπορέσαμε να βγάλουμε πολλά τρανς άτομα, και ύστερα κανείς δεν σε έπαιρνε στη δουλειά του. Και ξέρεις τι ονειρευόμουν να γίνω μικρή; Αστροφυσικός! Με γοήτευαν από παιδί τα άστρα.
Στη χειρότερη θέση ήμασταν οι πιο θηλυπρεπείς, όπως εγώ, που επιπλέον είχα μεγαλώσει σε ιδρύματα, όντας ένα ανεπιθύμητο παιδί χωρισμένων γονιών. Όταν έφτασα στα δεκατέσσερα με στείλανε στη φυσική μου μητέρα, που όμως δεν με δεχόταν εξαιτίας της τρανς κατάστασης.
Το σχολείο το εγκατέλειψα στην Α’ Γυμνασίου, όταν με διώξανε κυριολεκτικά με τις κλοτσιές, επειδή πρόσβαλλα, λέει, τα χρηστά ήθη με την εμφάνισή μου. Ναι, πολύ χρηστά ήταν, τι να σου λέω! Τότε ήταν που έφυγα από την Κέρκυρα, όπου είχα μεγαλώσει, και ήρθα στην Αθήνα.
Ξέρεις πόσο χάρηκα με τους μαθητές και τις μαθήτριες του Μουσικού Γυμνασίου που συμπαραστάθηκαν σε εκείνο το ΛΟΑΤΚΙ παιδί που αποβλήθηκε επειδή φορούσε φούστα; Ναι, σήμερα είναι κάπως καλύτερα τα πράγματα, η μηδενική ανταπόκριση στο πρόγραμμα αυτό, όμως, δείχνει ότι οι προκαταλήψεις και οι διακρίσεις ζουν και βασιλεύουν.
Εδώ είναι ακόμα πολύ δύσκολο να νοικιάσεις σπίτι αν είσαι τρανς άτομο, κι αν βρεις, θα σου ζητήσουν περισσότερα. Δεν συζητώ καν για την επαρχία, όπου πρέπει να έχεις τεράστια υπομονή και αντοχές.
— Όταν λήξει αυτό το πρόγραμμα τι σκέφτεσαι να κάνεις;
Όχι, βλέποντας και κάνοντας. Είναι όμως μια βοήθεια, έστω προσωρινή. Χρειάζονται κι άλλα τέτοια προγράμματα, ενημερωτικές καμπάνιες, ένα ευρύτερο υποστηρικτικό πλαίσιο. Καταρχάς, χρειάζεται αλλαγή κουλτούρας.
Πάνω απ’ όλα, χρειάζεται και μια παιδεία που να προβάλλει ήδη από το δημοτικό τις αξίες της ισότητας, της αποδοχής και της συνύπαρξης, μια παιδεία χωρίς παπαδίστικες νοοτροπίες και αγκυλώσεις. Λείπουν, όμως, δυστυχώς η τόλμη και η προθυμία από τους εκάστοτε κυβερνώντες.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
