Συρία. Ένας σεισμός μπορεί να κρύβει έναν άλλον.
Αν η Τουρκία είναι το κύριο θύμα του τρομερού σεισμού που συγκλόνισε την περιοχή, η Συρία δοκιμάζεται επίσης σκληρά. Με ακόμη πιο καταστροφικές συνέπειες, λόγω μιας δεκαετίας καταστολής και πολέμου, καθώς και κυρώσεων που πλήττουν κυρίως τον πληθυσμό.
Henri Mamarbachi
Orient XXI - 08.02.2023
Ξεχασμένη από τη διεθνή κοινότητα και τα δυτικά μέσα ενημέρωσης μετά από πολύχρονο πόλεμο, οι συνέπειες του οποίου εξακολουθούν να είναι αισθητές, η Συρία έδωσε ένα νέο βίαιο και τραγικό στίγμα στον κόσμο την επομένη του σεισμού που έπληξε τη νοτιοανατολική Τουρκία και σκότωσε χίλιους ανθρώπους στο έδαφός της, επηρεάζοντας πολλές περιοχές στο βορρά, όπως και το Χαλέπι, τη δεύτερη πιο μαρτυρική πόλη της χώρας. Συνολικά, ο σεισμός σκότωσε πάνω από 6.000 ανθρώπους και στις δύο χώρες. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) την Τρίτη 7 Φεβρουαρίου, περίπου 23 εκατομμύρια άνθρωποι ενδέχεται να έχουν πληγεί.
Εκτιμώντας την καταστροφική κατάσταση που πλήττει τον συριακό πληθυσμό, η οποία ενισχύεται από τη φυσική αυτή καταστροφή, πολίτες σε θέσεις ευθύνης απηύθυναν νέα έκκληση για την άρση των κυρώσεων από τις δυτικές χώρες. "Μπροστά σε αυτή τη δυστυχία που πλήττει τον συριακό πληθυσμό, ίσως οι κυβερνήσεις των δυτικών χωρών θα μπορούσαν να άρουν τις κυρώσεις κατά της Συρίας (...) Ο Θεός να μας προστατεύσει!", δήλωσε στο Orient XXI στις 6 Φεβρουαρίου ο Nabil Antaki, γιατρός και ανθρωπιστής, επικεφαλής της οργάνωσης Blue Marists, η οποία είναι παρούσα στο Χαλέπι από την αρχή του πολέμου τη δεκαετία του 2000.
Οι Blue Marists έχουν αναλάβει την αποστολή να ανταποκριθούν στις έκτακτες ανάγκες του πληθυσμού, υποδεχόμενοι στις τάξεις τους παιδιά από άπορες οικογένειες όλων των θρησκειών, ενώ παράλληλα παρέχουν πολύμορφη υποστήριξη σε ενήλικες, οργανώνοντας και μαθήματα κατάρτισης. Οι εκκλήσεις τους τα τελευταία χρόνια έχουν αναμεταδοθεί από πολλές ΜΚΟ, εκκλησίες και προσωπικότητες, χωρίς αποτέλεσμα.
Οι κυρώσεις είναι μια σειρά οικονομικών μέτρων που ελήφθησαν το 2011 από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά, την Αυστραλία, την Ελβετία και τον Αραβικό Σύνδεσμο, κυρίως λόγω της καταστολής των πολιτών. Τον Αύγουστο του 2011, οι ΗΠΑ επέβαλαν εμπάργκο στον πετρελαϊκό τομέα και δέσμευσαν τα οικονομικά περιουσιακά στοιχεία ορισμένων επιφανών προσώπων και του ίδιου του κράτους, καθώς και μια σειρά μέτρων που είχαν ευρύ αντίκτυπο στον συριακό πληθυσμό και στις τιμές των βασικών τροφίμων και των ιατρικών προϊόντων. Τον Σεπτέμβριο του 2011, η ΕΕ ενέκρινε με τη σειρά της ένα εμπάργκο κατά του συριακού πετρελαϊκού τομέα.
Παρά τις εκκλήσεις για την άρση των κυρώσεων κατά της Συρίας, που τονίζουν τα δεινά του τοπικού πληθυσμού, οι κυρώσεις εξακολουθούν να ισχύουν και οι επιπτώσεις τους στον λαό είναι πραγματικές, αν και δύσκολα μετρήσιμες. Για την ΕΕ και τη συριακή αντιπολίτευση -η οποία έχει πλέον αποδυναμωθεί πολύ- ο κύριος στόχος είναι να τιμωρηθεί το καθεστώς του Μπασάρ Αλ Άσαντ για τις εγκληματικές του πράξεις κατά του λαού του και να επιτευχθεί η εφαρμογή μιας νέας πολιτικής διαδικασίας.
Το Παρίσι και η Ουάσιγκτον, που υποστηρίζουν μια σκληρή πολιτική απέναντι στη Δαμασκό, θεωρούν ότι το συριακό καθεστώς παραμένει ο κύριος υπαίτιος της ανθρωπιστικής κρίσης στη Συρία, όπου 13 εκατομμύρια άνθρωποι χρειάζονται επείγουσα ανθρωπιστική βοήθεια, ενώ αρχίζουν να υποφέρουν από τις κακουχίες του χειμώνα χωρίς πετρέλαιο, βενζίνη ή ηλεκτρικό ρεύμα, με ένα εθνικό νόμισμα σε ελεύθερη πτώση (η συριακή λίρα, που βρίσκεται σε συνεχή καθοδική πορεία, αξίζει το μισό της αξίας που είχε το φθινόπωρο του 2002).
Στο πλαίσιο αυτής της αντιπαράθεσης, η Δαμασκός αρνείται κάθε εξωτερική ανθρωπιστική βοήθεια που δεν περνάει από τον έλεγχό της. Ένα αδιέξοδο που θα μπορούσε να διαρκέσει για πολλά χρόνια, με τον Μπασάρ Αλ Άσαντ να είναι ισχυρότερος παρά ποτέ, έναν κουρασμένο πληθυσμό που αφήνεται στην τύχη του και μια διεθνή κοινότητα που κάνει τα στραβά μάτια και έχει άλλες προτεραιότητες.
Ωστόσο, μπροστά σε αυτή τη νέα καταστροφή, "η Συρία καλεί τα κράτη μέλη του ΟΗΕ (...) τη Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού και άλλες ανθρωπιστικές ομάδες (...) να υποστηρίξουν τις προσπάθειες της συριακής κυβέρνησης να αντιμετωπίσει τον καταστροφικό σεισμό", ανέφερε το συριακό υπουργείο Εξωτερικών σε ανακοίνωσή του τη Δευτέρα.
Εν τω μεταξύ, ο σεισμός έπληξε πάλι, αλλά με διαφορετικό τρόπο, πόλεις όπως το Χαλέπι με τα δύο εκατομμύρια κατοίκους που έχουν φρικτή ανάμνηση από τους τραυματικούς βομβαρδισμούς της περιόδου 2012-2018. "Η κατάσταση είναι καταστροφική, οι άνθρωποι πέρασαν το υπόλοιπο της νύχτας και τη μέρα της Δευτέρας στους δρόμους. Πολλοί έφυγαν από τα σπίτια τους με τις πιτζάμες, δεκάδες κτίρια έχουν καταρρεύσει", δήλωσε τηλεφωνικά στο Orient XXI ο Dr Antaki, ο οποίος ζει και εργάζεται σε νοσοκομείο στο Χαλέπι.
Επικαλούμενος το Υπουργείο Υγείας της Συρίας, ο γιατρός αυτός είπε ότι υπάρχουν σε αυτήν την πόλη "περίπου 350 νεκροί και χιλιάδες τραυματίες", προσθέτοντας ότι η κυβέρνηση διέταξε το κλείσιμο των δημόσιων σχολείων για να τα μετατρέψει σε καταλύματα, ενώ "τα νοσοκομεία της πόλης συνεχίζουν να δέχονται θύματα".
Άλλοι κάτοικοι λένε ότι σκοπεύουν να περάσουν τις επόμενες νύχτες στους δρόμους, σε καταφύγια ή σε εκκλησίες και τζαμιά. Κτίρια που έχουν καταρρεύσει και δημόσια και αρχαιολογικά κτίρια που έχουν υποστεί ρωγμές εγείρουν φόβους για θανατηφόρους μετασεισμούς. Ωστόσο, όπως συμβαίνει συχνά, οι μεγαλύτερες ζημιές εντοπίζονται στις περιφερειακές και λαϊκές συνοικίες της χιλιόχρονης πόλης.
Το Χαλέπι είναι διάσημο για το φρούριό του, το οποίο έχει υποστεί ζημιές σε πολλά σημεία από τον σεισμό. Είναι ένα αρχιτεκτονικό κόσμημα της μεσαιωνικής περιόδου, όπως και η παλιά πόλη, η οποία εντάχθηκε το 2018 στον κατάλογο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς σε κίνδυνο της Unesco , μετά από χρόνια εμφυλίου πολέμου. Τζαμιά επλήγησαν επίσης και ένας ιερέας πέθανε στο σπίτι του.
Στη βόρεια Συρία, τουλάχιστον 1.600 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί, σύμφωνα με έναν προσωρινό απολογισμό, ενώ νωρίτερα σήμερα, η επίσημη συριακή υπηρεσία και τα σωστικά συνεργεία στις περιοχές των ανταρτών ανέφεραν ότι περισσότεροι από 2.000 άνθρωποι έχουν τραυματιστεί. Εκτός από το Χαλέπι, επλήγησαν πόλεις όπως η Χάμα και η Λαττάκεια, καθώς και η περιοχή της Ιντλίμπ που έχουν καταλάβει οι ισλαμιστές αντάρτες και συνορεύει με την Τουρκία. Για πρώτη φορά, η Δαμασκός υποσχέθηκε βοήθεια στους πληγέντες στην περιοχή που ελέγχεται από τους αντάρτες, παρά τους περιορισμένους πόρους της. Ελπίδα μέσα από τα συντρίμμια;
Ο Henri Mamarbachi είναι πρώην δημοσιογράφος της Agence France Presse (AFP). Εργάστηκε ως προϊστάμενος του γραφείου της Βηρυτού και του Ραμπάτ, καθώς και στο οικονομικό και διπλωματικό τμήμα στην έδρα του πρακτορείου.
