«Ο Παγοπώλης έρχεται»: Η αίσθηση μιας διαρκούς επιστροφής

«Ο Παγοπώλης έρχεται»: Η αίσθηση μιας διαρκούς επιστροφής Facebook Twitter
Η Έλενα Τοπαλίδου, ως Χίκι, προσελκύει την τραυματισμένη προσοχή μας άμα τη εμφανίσει της, δημιουργώντας με την παρουσία της μια διάσταση «φευγαλέα», ακαθόριστη, αινιγματική, ωσάν ο Χίκι να είναι μια μορφή φασματική. Φωτ.: Γκέλυ Καλαμπάκα
0

Παρίες, ναυαγοί, τρελοί, αποκλεισμένοι, εγκαταλελειμμένοι, απεγνωσμένοι, εξορισμένοι, ξοφλημένοι.

Ο ένας παράτησε το Αναρχικό Κίνημα μετά από τριάντα χρόνια αφοσίωσης και τώρα περνά τις μέρες του βουτηγμένος σ’ ένα μπουκάλι ουίσκι. Ο άλλος απολύθηκε από την εφημερίδα και ανέλαβε αρχηγός του Ριζοσπαστικού Κινήματος για το Αύριο. Ο τρίτος ήταν κάποτε ακροβάτης σε τσίρκο. Ο τέταρτος πολέμησε στην Αφρική και τώρα αγαπά να επιδεικνύει μια ουλή στην πλάτη. Τον πέμπτο τον σάρωσε η απληστία. Τον έκτο η πατρική υπεροχή. Και τούτος, ο άρτι αφιχθείς ανυπόμονος νεαρός, έστειλε τη μητέρα του στη φυλακή και ψάχνει ένα μέρος να κρυφτεί από τις Ερινύες.

Όλοι τους κατοικούν στο Παλάτι των Άπιαστων Ονείρων, στο μπαρ του Χάρι Χόουπ, στο West Side της Νέας Υόρκης. Άνεργοι, άφραγκοι, ανεπιθύμητοι, καταναλώνουν τεράστιες ποσότητες αλκοόλ, καβγαδίζουν, φωνάζουν, αναπολούν με μανία τα παλιά και ονειρεύονται τη μέρα που θα κάνουν το άλμα, θα ανοίξουν την πόρτα και θα επιστρέψουν φρεσκοπλυμένοι στους κόλπους της κοινωνίας.

Ένα καθαρτήριο χαμένων ψυχών, ένα καταφύγιο όπου οι νόμοι και οι κανόνες έχουν πάψει προ πολλού να ισχύουν, ένας χώρος υφασμένος από τις μεθυσμένες ανάσες, τις σμπαραλιασμένες επιθυμίες, τις ανήμπορες, καταδικασμένες προσδοκίες αυτών των ανδρών που αρνούνται πεισματικά κάθε ένταξη στον κόσμο της κανονικότητας και στις παραγωγικές τάξεις της οικονομίας.

Μπορεί να παραπατά, μπορεί να μας «πετά» συχνά έξω, αυτό όμως δεν σημαίνει πως η παράσταση δεν έχει να προσφέρει στον θεατή μια γοητευτική επίσκεψη στον κόσμο του Ο’Νιλ.

Γραμμένο δέκα χρόνια πριν από το «Περιμένοντας τον Γκοντό», το έργο αυτό του Ο’Νιλ, βασισμένο στις προσωπικές του αναμνήσεις, όταν, νεαρός ναυτικός και τυχοδιώκτης, σύχναζε στα μπαρ των λαϊκών συνοικιών της Νέας Υόρκης, προοικονομεί εντυπωσιακά το μπεκετικό σύμπαν της στάσης, της αναμονής και της αδιάκοπης διύλισης του χρόνου μέσα από τον λόγο.

«Να μιλάς προκειμένου να μην πεθάνεις», μοιάζει να είναι η μοναδική επιταγή στην οποία υπακούουν οι θαμώνες αυτής της συντροφιάς των απελπισμένων. 

«Ο Παγοπώλης έρχεται»: Η αίσθηση μιας διαρκούς επιστροφής Facebook Twitter
Επιχειρώντας να μεταφέρει το έργο στο σήμερα, επιδιώκοντας ν’ αφουγκραστεί τους σύγχρονους απόκληρους και ονειροπόλους σε πρόσωπα του περιβάλλοντός του, ο Ακύλλας Καραζήσης επέλεξε νέους ηθοποιούς για να στοιχειοθετήσει την ανάγνωσή του. Έτσι, εκτός από το πάθος τους, επιστράτευσε μοιραία και τη «φρεσκάδα» τους. Φωτ.: Γκέλυ Καλαμπάκα

Δεν υπάρχει παρόν ή μέλλον – μονάχα το παρελθόν που συμβαίνει ξανά και ξανά, τώρα. Κάθε μέρα, κάθε ώρα, οι ήρωες του «Παγοπώλη» αφηγούνται με περισσό ζήλο τις ιστορίες που σημάδεψαν τη ζωή τους: αυτή η αφηγηματική πράξη είναι και η μόνη πραγματική τους δραστηριότητα, η μόνη τους προστασία απέναντι στο παράλογο, η μόνη τους μέθοδος να αντιμετωπίσουν την τρέλα, τη συνειδητοποίηση ότι τίποτε ποτέ δεν θα αλλάξει, μια συνειδητοποίηση που την αρνούνται με όλες τις δυνάμεις απώθησης που έχουν ξεμείνει στα αγκυλωμένα κόκαλά τους. 

Κι αν ο δικός τους Γκοντό αφιχθεί, τελικά, δεν θα είναι καθόλου αυτός που ελπίζανε. Ο αγαπημένος τους Χίκι, ο πλανόδιος πωλητής που είναι έξω καρδιά και με γενναιόδωρη τσέπη, θα εμφανιστεί και πάλι, πιστός στο ετήσιο ραντεβού τους, αυτήν τη φορά όμως θα έχει «άγριες» διαθέσεις.

Θα τους ζητήσει να πούνε την αλήθεια για τον εαυτό τους. Να σκοτώσουν τις ζωτικές ψευδαισθήσεις, τα «άπιαστα όνειρα» που δηλητηριάζουν τις ζωές τους. Να αναγνωρίσουν ότι δεν υπάρχει «αύριο». «Δεν το καταλαβαίνετε ότι τότε θα είστε ελεύθεροι να είστε ο εαυτός σας, χωρίς να χρειάζεται να νιώθετε τύψεις ή να λέτε ψέματα για τη δήθεν αναμόρφωσή σας;» τους παρακαλά. Κι αν, έστω για λίγο, τον πιστέψουν, κι αν, έστω απρόθυμα, σπεύσουν να ακολουθήσουν τη συμβουλή του, όλα θα αποδειχθούν μάταια και θα καταρρεύσουν εν ριπή οφθαλμού.

Η μοναδική «σωτηρία», μερικές φορές, είναι η αυταπάτη και κανένας εξωτερικός «καθοδηγητής», όσο πεπεισμένος ή πεφωτισμένος κι αν παρουσιάζεται, δεν μπορεί να μας φέρει, ακαριαία και βεβιασμένα –επειδή εκείνος το αποφάσισε– αντιμέτωπους με το αβάσταχτο.

«Ο Παγοπώλης έρχεται»: Η αίσθηση μιας διαρκούς επιστροφής Facebook Twitter
Ο Ακύλλας Καραζήσης, σε συνεργασία με τον μεταφραστή του Αντώνη Γαλέο, συμπύκνωσε αριστοτεχνικά το πρωτότυπο σε μια πιο προσβάσιμη εκδοχή διατηρώντας ζωντανή την ουσία και το πνεύμα του. Φωτ.: Γκέλυ Καλαμπάκα

Αφού αφαίρεσε προσεκτικά χαρακτήρες και κομμάτια διαλόγων από το πρωτότυπο, ο Ακύλλας Καραζήσης, σε συνεργασία με τον μεταφραστή του Αντώνη Γαλέο, συμπύκνωσε αριστοτεχνικά το πρωτότυπο σε μια πιο προσβάσιμη εκδοχή (αντί για πέντε ώρες παράστασης, όπως θα ήταν κανονικά, εδώ έχουμε δύο), διατηρώντας ζωντανή την ουσία και το πνεύμα του.

Τα προβλήματα, σε κάθε περίπτωση, αναφύονται αλλού: επιχειρώντας να μεταφέρει το έργο στο σήμερα, επιδιώκοντας ν’ αφουγκραστεί τους σύγχρονους απόκληρους και ονειροπόλους σε πρόσωπα του περιβάλλοντός του, ο Ακύλλας Καραζήσης επέλεξε νέους ηθοποιούς για να στοιχειοθετήσει την ανάγνωσή του.

Έτσι, εκτός από το πάθος τους, επιστράτευσε μοιραία και τη «φρεσκάδα» τους – την οποία εξαρχής εισπράττουμε (στη φωνή, στην κίνηση, στην αύρα τους) σε πείσμα των προθέσεων και των λόγων τους.

Ουδέποτε, με άλλα λόγια, αισθανόμαστε ότι τούτα τα παιδιά βιώνουν τελματωμένες ζωές και τρέφουν μαραμένες ελπίδες. Όχι επειδή δεν είναι καλοί ηθοποιοί ούτε, απαραίτητα, λόγω της ηλικίας τους, αλλά επειδή, επιπροσθέτως, ακολουθούν μια σκηνοθετική γραμμή που τους ζητά να στέκονται ανάλαφρα, ενίοτε ακόμη και κωμικά, να παίζουν χωρίς να «παίζουν», να μιμούνται, τρόπον τινά, τον σκηνοθέτη τους, ο οποίος αποφεύγει ανέκαθεν τη «δραματικότητα», όπως ο διάβολος το λιβάνι.  

Συνεπώς, βρισκόμαστε στην παράδοξη θέση να παρακολουθούμε μια ομάδα νέων που, παρά τις επίμονες «δηλώσεις» τους, δεν καταβάλλονται από κανένα αίσθημα απόγνωσης: παράγουν εξωτερικά υποκριτικά σχήματα και καμώνονται τους τελειωμένους, ενώ κάθε άλλο παρά τελειωμένοι είναι – τοποθετούνται εν πολλοίς στα πρόθυρα της παρωδίας. 

«Ο Παγοπώλης έρχεται»: Η αίσθηση μιας διαρκούς επιστροφής Facebook Twitter
Η Ελίνα Ρίζου μεταδίδει συγκινητικά τον τσακισμένο από τη μεταμέλεια ψυχισμό του επαναστατημένου γιου που οδηγείται στην αυτοκτονία μετά την «παρέμβαση» του Χίκι. Φωτ.: Γκέλυ Καλαμπάκα

Ως προς αυτό, φυσικά, δεν υπάρχει πλήρης ομοιογένεια και οι ποιότητες που εισπράττουμε διαφοροποιούνται ποικιλοτρόπως. Ο Γιώργος Κατσής, για παράδειγμα, ως ένας εκ των θαμώνων του μπαρ, πλάθει ένα ενδιαφέρον πορτρέτο νεο-μπλαζέ καλλιτέχνη που ακροβατεί μεταξύ κυνισμού και ρομαντισμού, ερμηνεύοντας προς το κοινό τον αφοπλιστικό μονόλογό του με μια αξιοθαύμαστα σύγχρονη υποκριτική λιτότητα. Η Ελίνα Ρίζου μεταδίδει συγκινητικά τον τσακισμένο από τη μεταμέλεια ψυχισμό του επαναστατημένου γιου που οδηγείται στην αυτοκτονία μετά την «παρέμβαση» του Χίκι.

Και, τέλος, η Έλενα Τοπαλίδου, ως Χίκι, προσελκύει την τραυματισμένη προσοχή μας άμα τη εμφανίσει της, δημιουργώντας με την παρουσία της μια διάσταση «φευγαλέα», ακαθόριστη, αινιγματική, ωσάν ο Χίκι να είναι μια μορφή φασματική, σχεδόν εξωπραγματική, ένας ζωντανός-νεκρός που αναλαμβάνει μια ύστατη επιχείρηση σωτηρίας των φίλων του ή, ακόμη, ενσαρκώνει, χλωμά και φευγαλέα, ένα κάλεσμα του ασυνειδήτου.

Μπορεί να παραπατά, μπορεί να μας «πετά» συχνά έξω, αυτό όμως δεν σημαίνει πως η παράσταση δεν έχει να προσφέρει στον θεατή μια γοητευτική επίσκεψη στον κόσμο του Ο’Νιλ. Όσο περνάει η ώρα, όσο πλησιάζουμε στο τέλος, η σκηνοθεσία διαμορφώνει σταδιακά μια ανεπαίσθητη «λούπα», μια συναρπαστική αίσθηση διαρκούς επιστροφής του ιδίου: κομμάτια ελαφρώς παραλλαγμένα, που διαδέχονται ρυθμικά, σχεδόν υπνωτιστικά το ένα το άλλο, μια επανάληψη που δεν οδηγείται ποτέ σε λύση, όπως ακριβώς και οι ζωές των ηρώων. Κλείνεις τα μάτια και, όταν τα ανοίγεις ξανά, ο εφιάλτης περιμένει ακόμη εκεί...  

«Ο Παγοπώλης έρχεται»: Η αίσθηση μιας διαρκούς επιστροφής Facebook Twitter
Ο Γιώργος Κατσής πλάθει ένα ενδιαφέρον πορτρέτο νεο-μπλαζέ καλλιτέχνη που ακροβατεί μεταξύ κυνισμού και ρομαντισμού, ερμηνεύοντας προς το κοινό τον αφοπλιστικό μονόλογό του με μια αξιοθαύμαστα σύγχρονη υποκριτική λιτότητα. Φωτ.: Γκέλυ Καλαμπάκα

Δείτε εδώ πληροφορίες για την παράσταση «Ο παγοπώλης έρχεται» που ανεβαίνει στο θέατρο Προσκήνιο.

Θέατρο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Χάρης Φραγκούλης: «Ένας δειλός συμβιβασμένος είμαι»

Portraits 2023 / Χάρης Φραγκούλης: «Ένας δειλός συμβιβασμένος είμαι»

Έχοντας σκηνοθετήσει μια «μη τυπική σύνθεση της Αντιγόνης» που αγαπήθηκε πολύ και καθώς ετοιμάζεται να λάβει το «χρίσμα» από τον Δημήτρη Παπαϊωάννου στη νέα του παράσταση, ο Χάρης Φραγκούλης δίνει πια περισσότερο χώρο στην τρυφερότητα.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
ΔΕΥΤΕΡΑ Δάφνη Μπεχτσή

Portraits 2023 / Δάφνη Μπεχτσή του Cinobo: «Το ενδιαφέρον είναι να ανακαλύψουμε το σινεμά που δεν μπαίνει σε πλαίσια»

Για το κοινό που αναζητά σινεφίλ, φεστιβαλικές ταινίες τις οποίες δύσκολα μπορεί να βρει πλέον στις κινηματογραφικές αίθουσες, το Cinobo είναι η πλατφόρμα που ικανοποιεί την ανάγκη αυτή. Η Δάφνη Μπεχτσή που το οραματίστηκε και το έστησε φιλοδοξεί να δημιουργήσει μια ζωντανή κοινότητα που θα στηρίζει το σινεμά σε όλες του τις μορφές.
M. HULOT

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μπορεί το ελληνικό θέατρο να σατιρίσει τον εαυτό του;      

Θέατρο / Μπορεί το ελληνικό θέατρο να σατιρίσει επιτυχημένα τον εαυτό του;      

«Αν θες να αναμετρηθείς με κάτι, αν θες να πας στην ουσία, πρέπει να πονέσεις» – Κριτική για την πολυσυζητημένη παράσταση «Merde!» των Βασίλη Μαγουλιώτη και Γιώργου Κουτλή στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Ο Γιάννος Περλέγκας βρίσκει τη χαρά της δημιουργίας στη φλόγα για συνύπαρξη

Θέατρο / «Έχω νιώσει ακατάλληλος και παρωχημένος δεινόσαυρος μέσα στο θεατρικό τοπίο που αλλάζει»

Με αφορμή το έργο του Μπέρνχαρντ «Η δύναμη της συνήθειας», ο Γιάννος Περλέγκας μιλά με ταπεινότητα και πάθος για το θέατρο, με το οποίο συνεχίζει να παλεύει και που διαρκώς τον νικά. Αυτό, όμως, είναι που τον κρατά ζωντανό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Άρης Χριστοφέλλης

Όπερα / «Ακόμα και όσοι θαυμάζουν σχεδόν ειδωλολατρικά την Κάλλας, λίγα γνωρίζουν για την τέχνη της»

Ο κόντρα τενόρος Άρης Χριστοφέλλης, επιστημονικός σύμβουλος του ντοκιμαντέρ «Μαίρη, Μαριάννα, Μαρία: Τα άγνωστα ελληνικά χρόνια της Κάλλας», εξηγεί τους λόγους για τους οποίους η θρυλική σοπράνο παραμένει μια ανυπέρβλητη καλλιτέχνιδα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Αργυρώ Χιώτη: Ένα «αουτσάιντερ» στο τιμόνι του Εθνικού Θεάτρου

Θέατρο / Αργυρώ Χιώτη: Ένα «αουτσάιντερ» στο τιμόνι του Εθνικού Θεάτρου

Ποια είναι τα προσωπικά της στοιχήματα και ποιες είναι οι προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει η νέα καλλιτεχνική διευθύντρια του Εθνικού - η πρώτη γυναίκα που αναλαμβάνει αυτή τη θέση από το 1994.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Κληρονομιά μας, ένα πανόραμα της και της ιστορίας των γκέι ανδρών

Θέατρο / «Η κληρονομιά μας»: Η ιστορία της gay κοινότητας γίνεται ένα συγκινητικό θεατρικό έργο

Ο Γιάννης Μόσχος σκηνοθετεί το έργο του Αμερικανού συγγραφέα Μάθιου Λόπεζ, ένα έργο με αφετηρία την γκέι ζωή που αφορά την αγάπη και την πολυπλοκότητα των ανθρώπινων σχέσεων, είτε ομόφυλες είτε ετερόφυλες, τα όνειρα, τους φόβους και τα ματαιωμένα σχέδια. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια απρόβλεπτη συζήτηση για τη σεξουαλικότητα με τη Γαλήνη Χατζηπασχάλη

Θέατρο / Γαλήνη Χατζηπασχάλη: «Δεν μιλάμε για τα σεξουαλικά βοηθήματα κι ας πουλιούνται εκατομμύρια δονητές»

Πρωταγωνιστεί στο «Στο διπλανό δωμάτιο ή το έργο του δονητή», μια παράσταση που φωτίζει το πώς, ακόμη και σήμερα, δυσκολευόμαστε να μιλήσουμε ανοιχτά για το σεξ. Με αφορμή το έργο, κάναμε μια απρόβλεπτη συζήτηση με την αγαπημένη ηθοποιό για τα ταμπού, την εμμηνόπαυση και τη γυναικεία σεξουαλική χειραφέτηση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Mάνα Κουράγιο στο Εθνικό: Πόσο «κουράγιο» πια;

Θέατρο / Mάνα Κουράγιο στο Εθνικό: Πόσο «κουράγιο» πια;

Mια επιμελής εικονογράφηση του μπρεχτικού αριστουργήματος εκτυλίσσεται ενώπιόν μας, χωρίς να δονείται από καμία εσωτερική αναγκαιότητα - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για την παράσταση που σκηνοθετεί ο Στάθης Λιβαθινός.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
«Βαρόνος “Φ”»: Ένας καταχρεωμένος «ευγενής» σε μια τρελή κωμωδία εξαπάτησης

Θέατρο / Ένας καταχρεωμένος «ευγενής» σε μια τρελή κωμωδία εξαπάτησης

Πιάνοντας το νήμα από την ιδέα μιας καυστικής κωμωδίας ηθών του 1870 που μιλά για την απάτη, η ιστορία ενός ψευτοευγενούς στην παράσταση «Βαρόνος “Φ”» φτάνει στη σύγχρονη υποκρισία και στον εαυτό που θέλουμε να δείχνουμε στην κοινωνία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το ΜΑΜΙ είναι ένα ποίημα για τις ζωές των γυναικών

Θέατρο / «ΜΑΜΙ»: Εικόνες από τη ζωή μιας μητέρας

Το ποιητικό σύμπαν του 26χρονου σκηνοθέτη που μας μάγεψε με το «Goodbye Linditta», εστιάζει αυτήν τη φορά στην ιστορία μιας γυναίκας μέσα από τα μάτια ενός αγοριού που δεν θέλει να τη θεοποιήσει αλλά να την παρατηρήσει.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
O Τομά Ζολί στην Αθήνα: Ποιος είναι ο προκλητικός, ανατρεπτικός τελετάρχης των Ολυμπιακών Αγώνων

Θέατρο / O Τομά Ζολί στην Αθήνα: Ποιος είναι ο προκλητικός, ανατρεπτικός τελετάρχης των Ολυμπιακών Αγώνων

Ο πολυσυζητημένος σκηνοθέτης της τελετής έναρξης και λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού, που έγινε διάσημος για τις φιλόδοξες, μεγαλειώδεις παραστάσεις του, πιστεύει απόλυτα στη μαγική δύναμη του θεάτρου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Αντικείμενα»: Μια παράσταση για τη υπόθεση των αδερφών Παπέν

Θέατρο / Μια παράσταση για τις εξουσιαστικές σχέσεις και ένα φρικτό έγκλημα

Στην παράσταση «Αντικείμενα», ο Γιάννης Αποσκίτης, ο Γιώργος Κατσής και ο Πάνος Παπαδόπουλος αφηγούνται με ένα δικό τους πρωτότυπο έργο μια ιστορία που κρύβεται στην υπόθεση των αδερφών Παπέν, αλλά δεν έχει ακόμα γραφτεί.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Σπύρος A. Ευαγγελάτος: Μια μεγάλη διαδρομή

Πέθανε Σαν Σήμερα / Σπύρος A. Ευαγγελάτος: Μια μεγάλη διαδρομή στο ελληνικό θέατρο

Το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης κυκλοφόρησε έναν τόμο 535 σελίδων, αφιερωμένο στον σπουδαίο σκηνοθέτη, φιλόλογο, συγγραφέα και ακαδημαϊκό που άφησε ανεξίτηλη τη σφραγίδα του στην ιστορία του ελληνικού θεάτρου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Merde!»: Μια παράσταση για τα κωμικοτραγικά παρασκήνια του θεάτρου

Θέατρο / «Merde!»: Μια παράσταση για τα κωμικοτραγικά παρασκήνια του θεάτρου

Ο Βασίλης Μαγουλιώτης και ο Γιώργος Κουτλής συνσκηνοθετούν τον Νίκο Καραθάνο και την ομάδα των «Παιχτών» σε ένα νέο έργο με έναν αδηφάγο παραγωγό, έναν «ποιοτικό» σκηνοθέτη, έναν «εμπορικό» ηθοποιό, και τον γολγοθά της προετοιμασίας μιας παράστασης που πρέπει να αφορά τους πάντες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ