Η ΚΟΥΡΣΑ ΤΩΝ ΕΞΙ υποψηφίων ξεκίνησε και επίσημα προχθές με την παρουσίαση της πολιτικής τους πλατφόρμας. Άλλοι άνοιξαν τα χαρτιά τους, άλλοι τα κράτησαν κλειστά και άλλοι μισόκλειστα. Σε τρεις εβδομάδες τα μέλη του ΠΑΣΟΚ θα αποφασίσουν ποιοι από αυτούς θα περάσουν στον δεύτερο γύρο. Όσοι μείνουν εκτός θα καθορίσουν κι εκείνοι σε έναν βαθμό το αποτέλεσμα, ανάλογα με τη δύναμη που θα καταγράψουν, τις συμμαχίες που θα κάνουν και τις αποφάσεις που θα πάρουν για το ποιον θα στηρίξουν.
Ο Νίκος Ανδρουλάκης υπερασπίστηκε την πολιτική του αυτόνομου ΠΑΣΟΚ, το οποίο, όπως είπε, είναι πλέον έτοιμο για να κάνει το επόμενο βήμα. Ο τίτλος που έβαλε στη θητεία του ως προέδρου ήταν «το ΠΑΣΟΚ επέστρεψε». Θύμησε το: «Ούτε Τσίπρας ούτε Μητσοτάκης», που ήταν το σύνθημά του στις προηγούμενες εκλογές, για το οποίο θεωρεί ότι δικαιώθηκε.
Επισήμανε ότι πήγε το κόμμα από το 8% στο 13%, αυξάνοντας κατά 5 μονάδες το ποσοστό μέσα σε 2,5 χρόνια, και (αποφεύγοντας τον ενικό αριθμό, αν και μιλούσε για την υποψηφιότητά του) υποστήριξε πως «εμείς που ξαναβάλαμε το τρένο στις ράγες μπορούμε να κάνουμε και το μεγάλο άλμα», αλλά «άλμα όχι στο άγνωστο, ρισκάροντας ό,τι πετύχαμε με κόπο, χωρίς διχόνοια και λαϊκισμό», διότι «δεν υπάρχουν εύκολες υποσχέσεις».
Δεν τέθηκε το ερώτημα αν το ΠΑΣΟΚ θα έμπαινε ποτέ ξανά σε κυβέρνηση συνεργασίας με τη ΝΔ. Ήταν όμως σαν ένα φάντασμα που πλανιόταν πάνω από την κεντρική επιτροπή εχθές.
Οι αιχμές περί εύκολων υποσχέσεων αφορούσαν μάλλον τον Χάρη Δούκα, για τον οποίο οι υποστηρικτές του θεωρούν ότι δεν έχει δοκιμαστεί στην πράξη και δεν έχει δώσει ακόμα δείγμα της δουλειάς που μπορεί να κάνει στον δήμο, για τον οποίο τον υποστήριξε το κόμμα. Ο Νίκος Ανδρουλάκης υποστήριξε ότι το ΠΑΣΟΚ μπορεί να είναι η επόμενη προοδευτική διακυβέρνηση του τόπου και ότι κάποιοι «δεν ψάχνουν “πρωθυπουργίσιμο”» αλλά «διαχειρίσιμο» πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ.
Κάνοντας τον απολογισμό των 2,5 ετών της προεδρίας του, μίλησε για την αύξηση του ποσοστού και των εδρών του κόμματος, για την ανάδειξη νέων προσώπων που προώθησε, για τα γραφεία του ΠΑΣΟΚ που άνοιξαν σε όλη την Ελλάδα ξανά, για τη δεύτερη θέση και τη νέα αύξηση που παρουσιάζουν στις τελευταίες δημοσκοπήσεις. Υποστήριξε ότι κάποιοι απαξιώνουν όσα πέτυχε το ΠΑΣΟΚ αυτό το διάστημα για να προωθήσουν τις δικές τους φιλοδοξίες και υποσχέθηκε ότι, εάν επανεκλεγεί, θα βελτιώσει τη λειτουργία του κόμματος, παραδεχόμενος ότι έκανε λάθη.
Ιδιαίτερα επέμεινε πως κατάφερε να αυξήσει την επιρροή του κόμματος χωρίς να τον στηρίζουν ΜΜΕ και χωρίς τρολ και τοξικότητα, αλλά κάνοντας σοβαρή αντιπολίτευση, με την οποία έστειλαν δύο υπουργούς σπίτι τους μετά την πρόταση δυσπιστίας − με την οποία, όπως είπε, έδειξε και πώς εννοεί την αποτελεσματική δουλειά εναντίον της κυβέρνησης αλλά και τη συνεργασία με άλλες πολιτικές δυνάμεις για έναν κοινό σκοπό.
«Η δημοκρατική παράταξη μπορεί να γίνει κυβέρνηση με τις αρχές και τις αξίες ενός ΠΑΣΟΚ, που έμαθε από τα λάθη του» ήταν ένα από τα μότο του ενώ, αναφερόμενος προφανώς σε όσους τελευταία συνομιλούν εντατικά με στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, είπε πως «η συριζοποίηση στη λειτουργία, στη συμπεριφορά των στελεχών, στην πολιτική στρατηγική θα είναι καταστροφική για την πορεία μας και εν τέλει δώρο στη Νέα Δημοκρατία». Έκανε επίσης και μια έμμεση παρομοίωση με τους πρώην προέδρους του ΣΥΡΙΖΑ, λέγοντας πως κάποιοι υποψήφιοι «διαφημίζουν ότι θα κερδίσουν τον Κυριάκο Μητσοτάκη, χωρίς να μας λένε το πώς θα το πετύχουν», θυμίζοντας πως «και άλλοι υποσχέθηκαν λαγούς με πετραχήλια και είδαμε τα χαΐρια τους».
Ο Παύλος Γερουλάνος, με σύνθημα «τώρα είναι η ώρα για την αναγέννηση του ΠΑΣΟΚ», παρουσίασε συνοπτικά το πολιτικό του πρόγραμμα, το οποίο έχει ονομάσει «Αναγέννηση», πρόβαλε την εμπειρία διακυβέρνησης που έχει και είπε: «Ζητώ την ευθύνη να ηγηθώ του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος γιατί έχω την εμπειρία να το κάνω». Επισήμανε ότι ο πρόεδρος του κόμματος πρέπει να είναι βουλευτής. Αυτό το τόνιζαν ιδιαιτέρως και οι υποστηρικτές του, λέγοντας ότι δεν μπορεί να διεκδικούν να γίνουν κυβέρνηση και ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ να μην είναι στη Βουλή για να αντιμετωπίζει τον Μητσοτάκη.
«Το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί και δεν θα γίνει κυβέρνηση δι’ αντιπροσώπου. Ο πρόεδρος του κόμματος πρέπει να είναι βουλευτής», υποστήριξε ο Παύλος Γερουλάνος. «Ειδικά όσο πλησιάζουμε προς τις εκλογές. Διότι εκεί παίρνονται οι αποφάσεις, εκεί δίνονται οι μάχες και εκεί κρίνεται ο ηγέτης. Ό,τι και να πιστεύαμε πριν, ακόμα κι εγώ, τα είδαμε, τα ζήσαμε, καταλάβαμε. Η απουσία του προέδρου μας από τη Βουλή μάς κόστισε».
Ανέφερε ότι η ηγεσία ενός κόμματος είναι δουλειά πλήρους απασχόλησης και αποκλειστικής αφοσίωσης. «Δεν είναι δουλειά part time», είπε, φωτογραφίζοντας μάλλον τον Χάρη Δούκα, που υποστηρίζει ότι μπορεί να είναι και δήμαρχος Αθηναίων ταυτόχρονα. Αιχμές όμως άφησε και για τον Νίκο Ανδρουλάκη, όταν είπε ότι ο επικεφαλής, όταν ζητάει ενότητα, δίνει πρώτος το παράδειγμα κάνοντας τους άλλους «να καταλάβουν ότι θέλει να ηγηθεί όχι με την παρέα του, αλλά με το παράδειγμά του. Ενώνοντας. Βάζοντας όλους στο ίδιο τραπέζι, συνθέτοντας, συνομιλώντας, συναποφασίζοντας με τους καλύτερους».
Ο Παύλος Γερουλάνος δήλωσε ότι, αν εκλεγεί, ο στόχος του θα είναι η νίκη του ΠΑΣΟΚ στις επόμενες εθνικές εκλογές του 2027 και σε περίπτωση μη επίτευξής του στο χρονοδιάγραμμα που έθεσε, δεσμεύεται ότι θα εκκινήσει το ίδιο βράδυ τη διαδικασία εκλογής αρχηγού από τη βάση.
Ο Παύλος Γερουλάνος υποσχέθηκε επίσης πολλή δουλειά αν εκλεγεί, ώστε να πετύχουν τον στόχο. «Μετά τις 13 Οκτωβρίου, και κάθε μέρα, χρειάζεται κάθε οργάνωση του ΠΑΣΟΚ, από τη Χαριλάου Τρικούπη μέχρι κάθε τοπική, να δουλεύει σαν να μην υπάρχει αύριο. Σαν να έχουμε εκλογές την επόμενη μέρα. Καταμερισμός έργου σε όλους, αξιοποίηση κάθε στελέχους, στοχοθεσία, άνοιγμα στην κοινωνία. Γιατί, σε ένα κόμμα εξουσίας, όπως το ΠΑΣΟΚ, υπάρχει κάτι ακόμα σημαντικότερο από το να κερδίζεις την εσωκομματική κάλπη και την αρχηγία την Κυριακή: Να ξέρεις τι θα κάνεις τη Δευτέρα».
Ο Χάρης Δούκας, που ανέβηκε στο βήμα με την ομάδα των υποστηρικτών του να φωνάζει το σύνθημα «Όπως και στην Αθήνα, σε κάθε γειτονιά, Χάρη, γερά, να πέσει η δεξιά», δήλωσε πως «το ΠΑΣΟΚ δεν επιτρέπεται να βολεύεται, βλέποντας στις δημοσκοπήσεις το ποσοστό του να αυξάνεται 1 ή 2 μονάδες, όταν η ΝΔ χάνει 10 και ο ΣΥΡΙΖΑ 8 μονάδες, σε σχέση με τις τελευταίες εθνικές εκλογές».
Με αφορμή μία αναφορά της Άννας Διαμαντοπούλου για την τοπική αυτοδιοίκηση που πρέπει να είναι ανεξάρτητη, ο Χάρης Δούκας θέλησε να απαντήσει και στη γενικότερη κριτική που δέχεται, ότι ο δήμαρχος πρέπει να είναι όλων των Αθηναίων και να μην προβάλλει την κομματική του ταυτότητα, λέγοντας: «Να το ξέρουν όλοι, και οι συνυποψήφιοί μου και η Άννα, ότι η μάχη που δίνω τώρα για το ΠΑΣΟΚ είναι ταυτόχρονα και μάχη για την αυτονομία και την ανεξαρτησία της Αυτοδιοίκησης».
Ο Χάρης Δούκας θέλησε να απαντήσει και σε όσους, όπως είπε, «ρωτάνε κακόπιστα με ποιους θα πέσει η δεξιά», εννοώντας πιθανώς εκείνους που στηλιτεύουν τις επαφές με στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ. Σε αυτούς ο Χάρης Δούκας απάντησε πως «δεν θα γίνουμε κολυμβήθρα του Σιλωάμ, για να ξεπλύνουμε πολιτικές αμαρτίες όσων πλήγωσαν και λοιδόρησαν το ΠΑΣΟΚ για μια καρέκλα» και κάλεσε «όλους τους προοδευτικούς και δημοκράτες» που θέλουν να έρθουν ως «στρατιώτες».
Αυτό έκανε αρκετούς να αναρωτηθούν εάν ήταν έμμεση αναφορά σε στελέχη όπως ο Γιάννης Ραγκούσης και ο Χρήστος Σπίρτζης, οι οποίοι εγκατέλειψαν το ΠΑΣΟΚ για να πάνε στον ΣΥΡΙΖΑ (παρότι δεν είχαν διαφωνήσει ποτέ με τα μνημόνια), αλλά τώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ καταρρέει, θέλουν να επιστρέψουν για να «ενώσουν τις δυνάμεις τους». Αυτή η προοπτική ενοχλεί τα περισσότερα μέλη του ΠΑΣΟΚ, αλλά είναι γνωστό ότι ειδικά τα συγκεκριμένα στελέχη έχουν προσεγγίσει κάποιους υποψήφιους και ποντάρουν στο ότι, αν δεν επανεκλεγεί ο Νίκος Ανδρουλάκης, θα ανοίξει ξανά η πόρτα για αυτούς.
Ο Χάρης Δούκας πρόβαλε ότι είναι αυτός που μπορεί να νικήσει το «σύστημα». «Όπως το κάναμε στην Αθήνα, αυτήν τη φορά για τη χώρα», είπε. «Οκτώβρης ήταν το 1981, που ανέπνευσε επιτέλους ο λαός. Οκτώβρης ήταν πέρυσι, όταν κάναμε την ανατροπή στην Αθήνα. Αυτός ο Οκτώβρης θα γίνει η αφετηρία της νέας Αλλαγής», ανέφερε.
Ο Μιχάλης Κατρίνης είναι επίσης ένας από τους υποψήφιους που βλέπουν θετικά τη συμπόρευση με τον ΣΥΡΙΖΑ και συνομιλεί με στελέχη που βρίσκονται τώρα στην ηγεσία. «Όσοι θέλουν ένα μικρό ΠΑΣΟΚ του 13% και του 15%, ας μην ψηφίσουν εμένα. Όσοι θέλουν ένα ΠΑΣΟΚ που θα μετατραπεί σε δεκανίκι του κ. Μητσοτάκη για να παραμείνει στην εξουσία, ας μην ψηφίσουν εμένα», είπε στην ομιλία του ο Μιχάλης Κατρίνης, καταγγέλλοντας μηχανισμούς χειραγώγησης και απαξίωσης της υποψηφιότητάς του.
Επισήμανε ότι είναι ο μοναδικός που μιλάει ξεκάθαρα για μια μεγάλη παράταξη με άνοιγμα σε όλους τους δημοκρατικούς πολίτες, λέγοντας: «Ξέρω ότι αυτή η άποψη ενοχλεί. Και μαζί ενοχλούν και αυτοί που τη διατυπώνουν καθαρά και δυνατά. Γι’ αυτό και επιστρατεύτηκαν μηχανισμοί χειραγώγησης. Μηχανισμοί απαξίωσης της προσπάθειάς μου, αφού ο κίνδυνος για τα μεγάλα συμφέροντα είναι η δημιουργία μιας μεγάλης παράταξης που δεν θα μπορούν να την ελέγξουν».
Ο Μιχάλης Κατρίνης, ωστόσο, προέβαλε ως πλεονέκτημά του έναντι του Χάρη Δούκα, με τον οποίο έχουν παρόμοια πλατφόρμα, ότι εκείνος είναι βουλευτής. «Το αξίωμα του προέδρου του ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να υπηρετηθεί με άλλους, παράλληλους ρόλους», ανέφερε.
Η Άννα Διαμαντοπούλου, σε άλλο μήκος κύματος από τον Χάρη Δούκα και τον Μιχάλη Κατρίνη, διαφώνησε με πολιτικές και εκλογικές συμπράξεις κορυφής και κομματικές συγχωνεύσεις «με αυτές τις δυνάμεις, που θολώνουν και ρευστοποιούν την ταυτότητα και τον προσανατολισμό του ΠΑΣΟΚ, που πρέπει να τεθούν εκτός της στρατηγικής ατζέντας του κινήματός μας».
«Η εκ των έσω απόπειρα συριζοποίησης της πολιτικής του ΠΑΣΟΚ, όπως και η εκ των έξω προσπάθεια σύμπραξης, νομίζω ότι πέρα από προσεγγίσεις αποδεικνύεται από τα πράγματα μέγα πολιτικό λάθος», είπε. Δήλωσε ότι, αν εκλεγεί, θα εγγυηθεί την ενότητα με την αξιοποίηση όλου του δυναμικού του ΠΑΣΟΚ και, αν δεν εκλεγεί, θα βοηθήσει με όλες τις δυνάμεις της τη νέα ηγεσία να πετύχει. Το ΠΑΣΟΚ «χρειάζεται ένα big bang» ήταν το δικό της σύνθημα. Προέβαλε την εμπειρία της ως νομάρχη, υπουργού, επιτρόπου και ζήτησε να απευθυνθούν στο σύνολο των πολιτών που ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ ή ΝΔ ή απείχαν και να προσκαλέσουν στις κάλπες τον μεγαλύτερο δυνατό αριθμό πολιτών.
Η Νάντια Γιαννακοπούλου μίλησε για ένα ανοιχτό και όχι φοβικό κόμμα μηχανισμών και παρεών, δηλώνοντας πως το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να συνεχίσει να στέλνει θολά μηνύματα. Στην ομιλία της είπε ότι ήταν λάθος η στάση του ΠΑΣΟΚ για τα μη κρατικά πανεπιστήμια, υποστηρίζοντας ότι αυτό τους στοίχισε. Είπε ότι το κόμμα ή θα αλλάξει και θα είναι ανοιχτό στην κοινωνία ή δεν θα πείσει κανέναν. «Το ΠΑΣΟΚ δεν ήταν ποτέ ούτε σιωπητήριο, ούτε ησυχαστήριο ιδεών. Πάμε και να έχουμε το θάρρος».
Ισχυρίστηκε επίσης ότι δεν κατέθεσε την υποψηφιότητά της για να πλασαριστεί και να καταγράψει ποσοστό ή να εξαργυρώσει αργότερα, αλλά για να εκφράσει τις ανάγκες της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας. Η Νάντια Γιαννακοπούλου επίσης δήλωσε την αντίθεσή της με κάθε σχέδιο συνεργασίας με τον ΣΥΡΙΖΑ.
Το θέμα αυτό, αν δηλαδή υπάρχει ή όχι λόγος για συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ (και ποιον ΣΥΡΙΖΑ), δεν τέθηκε από κανέναν ανοιχτά, ειδικά από όσους παρασκηνιακά το στηρίζουν. Όπως δεν τέθηκε και το ερώτημα αν το ΠΑΣΟΚ θα έμπαινε ποτέ ξανά σε κυβέρνηση συνεργασίας με τη ΝΔ. Ήταν όμως σαν ένα φάντασμα που πλανιόταν πάνω από την κεντρική επιτροπή εχθές. Στην πραγματικότητα, αυτά είναι από τα βασικά ερωτήματα που θα κληθούν να απαντήσουν με την ψήφο τους τα μέλη του ΠΑΣΟΚ. Θέλουν αυτόνομη πορεία, συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ ή κλείσιμο του ματιού στη ΝΔ του Μητσοτάκη; Οι υποψηφιότητες καλύπτουν όλες τις επιλογές, κι ας μην άνοιξαν εχθές όλοι τα χαρτιά τους.
