Ο Οδυσσέας δεν έχει πια όρεξη για φιλιά

Ο Οδυσσέας δεν έχει πια όρεξη για φιλιά Facebook Twitter
Όσο κι αν ονειρεύεται την Έντα Γκάμπλερ, όσο κι αν κραδαίνει τα πιστόλια της πέρα δώθε, η εξαίσια Αγνή του Χάρη Χαραλάμπους-Καζέπη δεν είναι παρά μια femme fatale της κακιάς ώρας. Φωτ.: Αλέξανδρος Σκουρλέτης
0

Αγέρωχη περιφέρεται τα βράδια από το ένα δωμάτιο στο άλλο. Η ουρά της βελούδινης ρόμπας της κυματίζει ανάλαφρα, συλλέγοντας λαίμαργα τη σκόνη που συσσωρεύεται στο ξύλινο πάτωμα. Δεν την απασχολούν, όμως, ούτε οι ρύποι ούτε η φθορά των αντικειμένων γύρω της: γνώριζε πάντοτε πώς να υπερνικά την ποταπότητα, ακτινοβολώντας κομψότητα και πυγμή.

Τα σκυλιά γαβγίζουν στην πύλη. Θαμμένοι στους πρόποδες του λόφου, απέναντι από το ξενοδοχείο της, οι νεκροί βασιλείς αδιαφορούν για την αναρχία της βλάστησης. Εκείνη, αποφασισμένη να μην ξεθωριάσει ποτέ, κοιτάζει τα ερείπια από το παράθυρό της και περιμένει... Κανένας δεν θα καταλάβει τι κρύβεται πίσω από το υπέροχο πείσμα της. Πόσο ετοιμόρροπη στέκεται πίσω από το λαμπερό προσωπείο της. Τα έχει σχεδιάσει όλα έτσι ώστε να παραμένει ανεξιχνίαστη.

Καθημερινά ξεσκονίζει τ’ αναμνηστικά που κράτησε από τους μνηστήρες της. Κάποτε είχε πολλούς. Άνδρες όλων των ειδών και των ηλικιών παρατάσσονταν σε κύκλο, ενώ εκείνη κατέβαινε νωχελικά τη σκάλα πετώντας ένα ένα τα ρούχα της. Λυσίμαχος Βουρέν - ενεχυροδανειστής, Μάριο Μολίνα - μάγειρας, Ξαβιέ Χερνάντεζ - δάσκαλος, Τιμόθεος Τιμοθέου - αστυνομικός, Ευτύχιος - δόκιμος μοναχός, η λίστα ατελείωτη. Έδιναν μάχη για ένα βλέμμα της, εκείνη, όμως, βράχος – αθεράπευτα αφοσιωμένη στον μοναδικό άνδρα που τη συγκλόνισε ποτέ συθέμελα. «Θα έρθει κι όλα θα φανερωθούν», λέει στον αδελφό της. «Τον έχω ονειρευτεί τόσα βράδια που αποκλείεται να μη γυρίσει».

Κωμωδία, ποίηση και ψυχανάλυση σπάνια συνευρίσκονται τόσο γόνιμα εναγκαλισμένες όσο εδώ, σε τούτο το συγκινητικά «λοξό», ευρηματικά πολυσήμαντο κείμενο του Άκη Δήμου που συναντά αποθεωτική μεταχείριση στα χέρια του Γιάννη Σκουρλέτη και των ηθοποιών του.

Τι κι αν δεν έμαθε ποτέ τ’ όνομά του; Τι κι αν πέρασαν μαζί μονάχα μία νύχτα; «Υπάρχουν νύχτες που μετράνε σαν χρόνια», επιμένει η Αγνή ανακαλώντας τον αποχωρισμό τους. Έκτοτε, σταμάτησαν τα ρολόγια, έφυγαν οι επισκέπτες, άδειασαν οι σάλες. Γέμισαν οι τοίχοι γρατζουνιές.

Ο Οδυσσέας δεν έχει πια όρεξη για φιλιά Facebook Twitter
Οι τρεις ήρωες παρουσιάζονται, από τους ηθοποιούς και από τον σκηνοθέτη, ως ριζικές εκφράσεις επιτήδευσης και υπερβολής. Φωτ.: Αλέξανδρος Σκουρλέτης

Αιχμάλωτοι του παρελθόντος, η Αγνή και ο Ίων, τα δυο τέκνα ενός άστοργου στρατιωτικού και μιας αυτόχειρος μητέρας, διάγουν εν αναμονή. Ο καθένας επινοεί τις δικές του τελετουργίες για να αντεπεξέλθει. Όσο δριμύτερη η ματαίωση τόσο σφοδρότερη η επανάληψη: ένα τραύμα βασιλικών διαστάσεων αξιώνει βασιλικές αναπαραστάσεις. Η Αγνή θα συνεχίσει να υποδύεται την πιο πιστή σύζυγο όλων των εποχών («παραλίγο να με βάφτιζαν Πηνελόπη») με την ίδια ζέση, διεκδικώντας τον δικό της θρόνο στο παλάτι των ψευδαισθήσεων. Κι ας γνωρίζει κατά βάθος πως είναι πολύ αργά για να ξανασμίξει με τον Οδυσσέα της.

Γιατί παρόλο που επιστρέφει, ετούτος ο Οδυσσέας δεν έχει πλέον όρεξη για φιλιά. Τον ενδιαφέρει η νεκρή βασίλισσα και όχι η σύγχρονη εκδοχή της. Ο τάφος και όχι το κρεβάτι της. Ο πολυμήχανος ομηρικός τυχοδιώκτης κατάντησε ένας μυωπικός ιστοριοδίφης που προτιμά να γράφει ταξιδιωτικούς οδηγούς αντί να ταξιδεύει.

Κυκλικές διαδρομές, φθίνοντες αντικατοπτρισμοί, η επανάληψη ως οδύνη και ως ηδονή. Το ήδη και το όχι ακόμη. Αστραφτερές λεκτικές μονομαχίες, παραληρηματικοί μονόλογοι, αντικείμενα-φετίχ, ρομαντικές ολισθήσεις, ραγίσματα που απειλούν την ευφρόσυνη επιφάνεια, ένα δωμάτιο αλλεπάλληλων αντηχήσεων: κωμωδία, ποίηση και ψυχανάλυση σπάνια συνευρίσκονται τόσο γόνιμα εναγκαλισμένες όσο εδώ, σε τούτο το συγκινητικά «λοξό», ευρηματικά πολυσήμαντο κείμενο του Άκη Δήμου που συναντά αποθεωτική μεταχείριση στα χέρια του Γιάννη Σκουρλέτη και των ηθοποιών του.

Ο σκηνοθέτης επινοεί ένα ακραίο παιχνίδι μεταξύ πραγματικού και φανταστικού, φύσης και κατασκευής. Αν όλα τα σημαντικά συμβαίνουν στα σύνορα, εδώ βρισκόμαστε διαρκώς «ανάμεσα» (στο Υψηλό και στο Χαμηλό, στον μύθο και στην παρωδία, στο ευγενές και στο μπανάλ, στο παλιό και στο καινούργιο, στο θήλυ και στο άρρεν), σε κατάσταση μεθυστικού μετεωρισμού.

Ο Οδυσσέας δεν έχει πια όρεξη για φιλιά Facebook Twitter
Ο Ίωνας του Στέλιου Δημόπουλου, με τα καρτουνίστικα ροζ μάγουλα, το στενό τζιν και το ακόμα πιο στενό μπλουζάκι, είναι ο νεότερος, ποδοπατημένος από τον πατέρα, αδελφός που ξεχειλίζει κωμικό παράπονο σε κάθε του βήμα, σε κάθε του λέξη. Φωτ.: Αλέξανδρος Σκουρλέτης

Το ρεαλιστικό σκηνικό μιας vintage τραπεζαρίας (με εταζέρες, μπιμπλό, καθρέφτες, κορνίζες, βάζα και σεμεδάκια) φιλοξενεί τις πλέον αντινατουραλιστικές, παρανοϊκές φιγούρες. Η ξέφρενη σπινθηροβόλα αίσθηση του boulevard και της φάρσας αναδύεται μέσα από τους αλλεπάλληλους παφλασμούς μιας γλυκόπικρης ερωτικής νοσταλγίας. Το σοβαρό είναι φαιδρό και το φαιδρό σοβαρό, ταυτόχρονα.

Οι τρεις ήρωες παρουσιάζονται, από τους ηθοποιούς και από τον σκηνοθέτη, ως ριζικές εκφράσεις επιτήδευσης και υπερβολής. Απεχθάνονται καθετί φυσικό, κομψό, «όμορφο», καλοταιριασμένο. Έχουν παραπανίσιες τρίχες, κιλά και πόζες. Επιλέγουν τρανς ταυτότητες, τη δημιουργική επανα-σκηνοθεσία του σώματός τους, υιοθετημένες φωνές, χειρονομίες, βλέμματα. Συνενώνουν τα θραύσματα του παρελθόντος, του οικογενειακού και συλλογικού μύθου με τα είδη, τα ύφη και τις τονικότητες της θεατρικής τέχνης. Αγοραίοι διάλογοι και ποιητικές εξάρσεις. Kωμωδία μυστηρίου και μελοδραματικές εκλάμψεις. Ένας φανφαρόνος ντετέκτιβ στο μπουντουάρ της Κυρίας με τις καμέλιες. «Φιγούρες της τράπουλας, δίχως πάχος»*. Θέατρο μέσα στο θέατρο και ρόλος μέσα στον ρόλο: ποιος υποδύεται ποια και πότε σταματά η «ερμηνεία»; Βολβός κρεμμυδιού με ατελείωτες στρώσεις.

Όσο κι αν ονειρεύεται την Έντα Γκάμπλερ, όσο κι αν κραδαίνει τα πιστόλια της πέρα δώθε, η εξαίσια Αγνή του Χάρη Χαραλάμπους-Καζέπη δεν είναι παρά μια femme fatale της κακιάς ώρας: με μισάνοιχτη ρόμπα και παντόφλες, θορυβώδεις στοματικές συνήθειες και λευκό μέικ απ που λιώνει υπό το φως των προβολέων, επιδεικνύει την αξιαγάπητη μεγαλομανία της την ίδια στιγμή που αδυνατεί παταγωδώς να σταθεί στο ύψος των μυθικών φαντασιώσεών της. Όμως δεν το βάζει κάτω, αντιστέκεται. «Παίζει» την Πηνελόπη, «παίζει» το φύλο της, επιδεικτικά, αψήφιστα, με απαράμιλλο κωμικό νάζι, ξορκίζοντας έτσι, μέσα από αυτή την απολαυστικά κωμική επιτέλεση της θηλυκότητας, όχι μόνο τον φόβο αντιποίνων από τη σπάθη της κανονικότητας αλλά και το ασήκωτο βάρος της οικογενειακής ιστορίας της.

Ο Οδυσσέας δεν έχει πια όρεξη για φιλιά Facebook Twitter
Στον Άνδρα του Θανάση Δήμου όλα είναι «μεγάλα»: η πληθωρική αύρα του, η επιτηδευμένα βροντερή φωνή του, ο τρόπος που χτυπάει το χέρι του στο τραπέζι, οι οργισμένες «κορόνες» του, το μουστάκι του. Φωτ.: Αλέξανδρος Σκουρλέτης

Ο Ίωνας του Στέλιου Δημόπουλου, με τα καρτουνίστικα ροζ μάγουλα, το στενό τζιν και το ακόμα πιο στενό μπλουζάκι, είναι ο νεότερος, ποδοπατημένος από τον πατέρα, αδελφός που ξεχειλίζει κωμικό παράπονο σε κάθε του βήμα, σε κάθε του λέξη. Μια θαυμαστή ενορχήστρωση κίνησης, φωνής και φράντζας, η εξαιρετική ερμηνεία του ηθοποιού προσφέρει το αναγκαίο –sporty και ποπ– αντίβαρο στην παλιομοδίτικη αισθητική της Αγνής.  

Στον Άνδρα του Θανάση Δήμου όλα είναι «μεγάλα»: η πληθωρική αύρα του, η επιτηδευμένα βροντερή φωνή του, ο τρόπος που χτυπάει το χέρι του στο τραπέζι, οι οργισμένες «κορόνες» του, το μουστάκι του. Διεγείρει το ενδιαφέρον με την είσοδό του αλλά και με την οπερατικά σκηνοθετημένη αρρενωπότητά του, τόσο υπερβολική στη σατιρική ανάπτυξη των σημείων της ώστε σπέρνει σταδιακά την πιο σοβαρή υποψία: δεν είναι μόνο η θηλυκότητα μεταμφίεση (Joan Riviere, Jacques Lacan) αλλά και η αρρενωπότητα. Aπλά υπέροχος.

«Μάθε με να φεύγω», εκλιπαρεί η Αγνή τον Άνδρα, σωριασμένη στο πάτωμα. Η συγκίνηση ξεπηδά ακαριαία, σε μια στιγμή κατάρρευσης, άκρως αιφνιδιαστικής στην έντασή της. Προφανώς, η απόγνωση ξέρει να κρύβεται πολύ καλά μέσα σε τούτο το αριστοτεχνικά γραμμένο και σκηνοθετημένο κυνηγητό των εραστών και των ταυτοτήτων.

* Gilles Deleuze, Η λογική του νοήματος

Δείτε περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση εδώ

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO

Θέατρο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Παραστάσεις για κάθε γούστο που θα συγκινήσουν, θα διασκεδάσουν και θα προβληματίσουν

Θέατρο / Πού οφείλεται τόση δίψα για το θέατρο;

Το θέατρο εξακολουθεί να προκαλεί debates και ζωηρές συζητήσεις, παρά τις κρίσεις και τις οικονομικές περικοπές που έχει υποστεί, και φέτος ανεβαίνουν στην Αθήνα παραστάσεις για κάθε γούστο που θα συγκινήσουν, θα διασκεδάσουν και θα προβληματίσουν.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ανδρέας Κωνσταντίνου

Θέατρο / Ανδρέας Κωνσταντίνου: «Δεν μ' ενδιαφέρει τι υποστηρίζεις στο facebook, αλλά το πώς μιλάς σε έναν σερβιτόρο»

Ο ηθοποιός που έχει υποδυθεί τους πιο ετερόκλητους ήρωες και θα πρωταγωνιστήσει στην τηλεοπτική μεταφορά της «Μεγάλης Χίμαιρας» αισθάνεται ότι επιλέγει την τηλεόραση για να ικανοποιήσει την επιθυμία του για κάτι πιο «χειροποίητο» στο θέατρο.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Ο Στρίντμπεργκ και η «Ορέστεια» προσγειώνονται στον κόσμο της Λένας Κιτσοπούλου

Θέατρο / Η Μαντώ, ο Αισχύλος και ο Στρίντμπεργκ προσγειώνονται στον κόσμο της Κιτσοπούλου

Στην πρόβα του νέου της έργου όλοι αναποδογυρίζουν, συντρίβονται, μοντάρονται, αλλάζουν μορφές και λένε λόγια άλλων και τραγούδια της καψούρας. Ποιος θα επικρατήσει στο τέλος;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Η εποχή μας δεν ανέχεται το λάθος»

Οι Αθηναίοι / «Η εποχή μας δεν ανέχεται το λάθος»

Η ηθοποιός Ρουμπίνη Βασιλακοπούλου θυμάται τα χρόνια του Θεάτρου Τέχνης, το πείραμα και τις επιτυχίες του Χυτηρίου, περιγράφει τι σημαίνει γι' αυτή το θεατρικό σανίδι και συλλογίζεται πάνω στο πέρασμα του χρόνου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Θωμάς Μοσχόπουλος

Θέατρο / «Άρχισα να βρίσκω αληθινή χαρά σε πράγματα για τα οποία πριν γκρίνιαζα»

Έπειτα από μια δύσκολη περίοδο, ο Θωμάς Μοσχόπουλος ανεβάζει τον δικό του «Γκοντό». Έχει επιλέξει μόνο νέους ηθοποιούς για το έργο, θέλει να διερευνήσει την επίδρασή του στους εφήβους, πραγματοποιώντας ανοιχτές πρόβες. Στο μεταξύ, κάνει μια πολύ ενδιαφέρουσα κουβέντα με την Αργυρώ Μποζώνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τι είναι για σένα το «Οξυγόνο»;

Θέατρο / Τι είναι για σένα το «Οξυγόνο»;

Ένα συναρπαστικό υβρίδιο θεάτρου, συναυλίας, πολιτικοκοινωνικού μανιφέστου και rave party, βασισμένο στο έργο του επικηρυγμένου στη Ρωσία δραματουργού Ιβάν Βιριπάγιεφ, ανεβαίνει στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης σε σκηνοθεσία Γιώργου Κουτλή και αποπειράται να δώσει απάντηση σε αυτό το υπαρξιακό ερώτημα.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Υπάρχει το «για πάντα» σε μια σχέση;

The Review / Υπάρχει το «για πάντα» σε μια σχέση;

Ο Αλέξανδρος Διακοσάββας και ο δημοσιογράφος και κριτικός θεάτρου Γιώργος Βουδικλάρης μιλούν για την παράσταση «Ο Χορός των εραστών» της Στέγης, τα υπαρξιακά ερωτήματα που θέτει το κείμενο του Τιάγκο Ροντρίγκες και τη χαρά τού να ανακαλύπτεις το next best thing στην τέχνη.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Φανί Αρντάν: «Σκυλάκι δεν είμαι, προτιμώ να παραμείνω λύκος»

Όπερα / Φανί Αρντάν: «Σκυλάκι δεν είμαι, προτιμώ να παραμείνω λύκος»

Πολυσχιδής και ανήσυχη, η Φανί Αρντάν δεν δίνει απλώς μια ωραία συνέντευξη αλλά ξαναζεί κομμάτια της ζωής και της καριέρας της, με αφορμή την όπερα «Αλέκο» του Σεργκέι Ραχμάνινοφ που σκηνοθετεί για την Εθνική Λυρική Σκηνή.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Το «Κυανιούχο Κάλιο» είναι μια παράσταση για το ταμπού των αμβλώσεων 

Θέατρο / «Κυανιούχο Κάλιο»: Μια παράσταση για το ταμπού των αμβλώσεων στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά

Όχι μόνο σε ανελεύθερα ή σκοταδιστικά καθεστώτα, αλλά και στον δημοκρατικό κόσμο, η συζήτηση για το δικαίωμα της γυναίκας σε ασφαλή και αξιοπρεπή ιατρική διακοπή κύησης παραμένει τρομακτικά επίκαιρη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τενεσί Ουίλιαμς: Ο ποιητής των χαμένων ψυχών

Θέατρο / Τενεσί Ουίλιαμς: Ο ποιητής των χαμένων ψυχών

«Εκείνο που με σπρώχνει να δημιουργώ θεατρικούς χαρακτήρες είναι ο έρωτας», έλεγε ο Ουίλιαμς, που πίστευε ότι ο πόθος «είναι κάτι που κατακλύζει πολύ μεγαλύτερο χώρο από αυτόν που μπορεί να καλύψει ένας άνθρωπος». Σε αυτόν τον πόθο έχει συνοψίσει τη φυγή και την ποίηση, τον χρόνο, τη ζωή και τον θάνατο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι δυο Ιφιγένειες του Ντμίτρι Τσερνιακόφ

Όπερα / Οι δυο βραβευμένες Ιφιγένειες του Ντμίτρι Τσερνιακόφ ανεβαίνουν σε περίοδο πολέμου

Λίγο πριν σηκωθεί η αυλαία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για τις δύο εμβληματικές όπερες του Γκλουκ, ο σημαντικός Ρώσος σκηνοθέτης εξηγεί τις σύγχρονες παραμέτρους της θυσίας της αρχαίας τραγικής ηρωίδας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ήμουν το νο. 7 από τους 100 άντρες που χώρισε η Γουλιώτη στη Στέγη

Θέατρο / Ήμουν το νο. 7 από τους 100 άντρες που χώρισε η Γουλιώτη στη Στέγη

Περίπου στις 17:30 το απόγευμα του Σαββάτου τόλμησα να ανέβω στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση για να συμμετάσχω σε έναν αδιανόητο 24ωρο θεατρικό μαραθώνιο, πλάι στο θηρίο υποκριτικής που ονομάζεται Στεφανία Γουλιώτη.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ