«Ένα γλυκό ξημέρωμα»: Κόμικς για την Αθήνα της Κατοχής

«Ένα γλυκό ξημέρωμα»: Κόμικς για την Αθήνα της Κατοχής Facebook Twitter
1

Η σειρά εκδηλώσεων με τίτλο «12 Οκτωβρίου 1944 - Η Αθήνα Ελεύθερη» που θα πραγματοποιηθεί στο Πολιτιστικό Κέντρο «Μελίνα» του Δήμου Αθηναίων, στην οποία εντάσσεται και η έκθεση «Ένα γλυκό ξημέρωμα» με ιστορίες κόμικς για την Αθήνα της Κατοχής, θέτει έναν προβληματισμό σχετικά με την επιλογή να γιορτάζουμε την είσοδο της Ελλάδας στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και όχι την απελευθέρωσή της από τους ναζί.


Ο επιμελητής της έκθεσης κ. Γιάννης Κουκουλάς παίρνει σαφή θέση πάνω στο ζήτημα: «Δεν το βρίσκετε λίγο αλλόκοτο να γιορτάζουμε την ημέρα κήρυξης του πολέμου; Και μάλιστα με στρατιωτικού τύπου παρελάσεις μιας σικέ ομοιομορφίας και πειθαρχίας; Φυσικά και πρέπει να αλλάξει αυτό. Δεν είναι εύκολο, αλλά ελπίζω να συμβάλουμε κι εμείς στον διάλογο που πρέπει να γίνει και στη διαμόρφωση φιλειρηνικών συνειδήσεων ανθρώπων που θα μελετούν το παρελθόν, θα τιμούν τα ιστορικά γεγονότα, δεν θα αρκούνται σε εμβατήρια και δεν θα αναλίσκονται σε εκφωνήσεις συνθημάτων» προσθέτει.

«Ένα γλυκό ξημέρωμα»: Κόμικς για την Αθήνα της Κατοχής Facebook Twitter
Soloup


Οι δημιουργοί ασχολούνται με τη φτώχεια και την πείνα, με τις ναζιστικές θηριωδίες, με τους μαυραγορίτες και τους γερμανοτσολιάδες, με την αντίσταση και την αυτοθυσία, έχοντας στο επίκεντρο όμως τους ανθρώπους, τα προσωπικά τους δράματα και τη συντριβή τους.

Οι δημιουργοί ασχολούνται με τη φτώχεια και την πείνα, με τις ναζιστικές θηριωδίες, με τους μαυραγορίτες και τους γερμανοτσολιάδες, με την αντίσταση και την αυτοθυσία, έχοντας στο επίκεντρο όμως τους ανθρώπους, τα προσωπικά τους δράματα και τη συντριβή τους.


Ο τίτλος της έκθεσης «Ένα γλυκό ξημέρωμα» προέρχεται από ένα αγραμμοφώνητο ρεμπέτικο τραγούδι του ελασίτη λοχαγού Νίκου Δημόπουλου-Τούντα. Το έγραψε με αφορμή το μπλόκο της Κοκκινιάς με τους εκατοντάδες νεκρούς, συλληφθέντες και βασανισθέντες. Αν και προδιαθέτει για κάτι εύθυμο κι ευχάριστο, οι στίχοι αποκαλύπτουν τη ναζιστική βαρβαρότητα.

Ο Τούντας τραυματίστηκε λίγο αργότερα και δολοφονήθηκε στο κρεβάτι του από προδότες. Ένα πραγματικά γλυκό ξημέρωμα ήρθε με την απελευθέρωση της Αθήνας, αλλά ούτε κι αυτό διήρκεσε πολύ. Η πρώτη στροφή είναι χαρακτηριστική:

Ένα γλυκό ξημέρωμα
βαράγαν οι τσολιάδες
τα σπίτια μας μπλοκάρανε
με τους Γερμαναράδες


Στην έκθεση συμμετέχουν δεκαπέντε Έλληνες δημιουργοί, κατά συντριπτική πλειονότητα έμπειροι και πολυβραβευμένοι, αλλά και ορισμένοι νεότεροι.

Όλες οι ιστορίες είναι τετρασέλιδες και, φυσικά, αυτοτελείς, καθώς αφηγούνται συγκεκριμένα «περιστατικά», άλλα βασισμένα σε πραγματικά γεγονότα και άλλα ως μυθοπλασίες που εδράζονται και εκτυλίσσονται στην Αθήνα της Κατοχής, αναπλάθοντας το κλίμα και το πνεύμα της εποχής.

Οι δημιουργοί ασχολούνται με τη φτώχεια και την πείνα, με τις ναζιστικές θηριωδίες, με τους μαυραγορίτες και τους γερμανοτσολιάδες, με την αντίσταση και την αυτοθυσία, έχοντας στο επίκεντρο όμως τους ανθρώπους, τα προσωπικά τους δράματα και τη συντριβή τους. Αλλά και την αξιοπρέπειά τους. Και τον αγώνα τους απέναντι στους κατακτητές.

«Ένα γλυκό ξημέρωμα»: Κόμικς για την Αθήνα της Κατοχής Facebook Twitter
Αλεξία Οθωναίου

 

Στόχος της έκθεσης είναι να ανοίξει ένας διάλογος για τον τρόπο με τον οποίο τιμούμε ή νομίζουμε πως τιμούμε το παρελθόν. Επίσης, να επανέλθει στη δημόσια σφαίρα η έννοια της Ιστορίας όχι μόνο ως γνώσης γεγονότων και αριθμών, αλλά και ως επαφής με τις ανθρώπινες «μικρές» ιστορίες, ώστε να μην ξεχαστούν τα εγκλήματα του ναζισμού κατά της ανθρωπότητας. Και να μην επαναληφθούν.

Η προσέγγιση της Ιστορίας με τη βοήθεια των κόμικς δεν είναι κάτι απλό − εξαρτάται από τη δεξιοτεχνία του δημιουργού κόμικς και τη διάθεση του αναγνώστη. Αν ο αναγνώστης έχει ανοιχτούς ορίζοντες κι επιθυμεί να γνωρίσει και να κατανοήσει το παρελθόν, τα κόμικς είναι ένα πολύ καλό μέσο. «Οπτικοποιούν και συμπυκνώνουν την πληροφορία, έχουν ευσύνοπτα κείμενα και η εγγενής αφαιρετικότητά τους εμπλέκει άμεσα και καθοριστικά τον αναγνώστη στη διαδικασία της αναζήτησης, χωρίς να του στερεί την ουσία» εξηγεί ο επιμελητής της έκθεσης.


Στο ερώτημα αν η προσέγγιση της Ιστορίας μέσω των κόμικς θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και στην εκπαίδευση, ο κ. Κουκουλάς είναι βέβαιος: «Ασφαλώς. Στο πλαίσιο του πολυγραμματισμού και των πολλαπλών μεθόδων στη σύγχρονη εκπαίδευση, τα κόμικς πρέπει να καταλάβουν τη θέση που τους αρμόζει, σύμφωνα με την αποτελεσματικότητά τους και την αποδοχή τους από τα παιδιά. Οι συντηρητικές αγκυλώσεις του παρελθόντος περί παραλογοτεχνίας και υποκουλτούρας, ευτυχώς, σταδιακά σβήνουν», τονίζει. Όσο για την πραγματοποίηση αντίστοιχης έκθεσης στο μέλλον, κάτι τέτοιο είναι πιθανό. Τα τελευταία χρόνια, άλλωστε, το ελληνικό κοινό φαίνεται να είναι δεκτικό προς τα κόμικς, ενώ το θέμα της μνήμης και της γνώσης της Ιστορίας θα είναι πάντα επίκαιρο.

«Ένα γλυκό ξημέρωμα»: Κόμικς για την Αθήνα της Κατοχής Facebook Twitter
Γιώργος Γούσης
«Ένα γλυκό ξημέρωμα»: Κόμικς για την Αθήνα της Κατοχής Facebook Twitter
Γιώργος Τραγάκης
«Ένα γλυκό ξημέρωμα»: Κόμικς για την Αθήνα της Κατοχής Facebook Twitter
Δημήτρης Καμένος
«Ένα γλυκό ξημέρωμα»: Κόμικς για την Αθήνα της Κατοχής Facebook Twitter
Γιώργος Φαραζής


«Ένα γλυκό ξημέρωμα»: Κόμικς για την Αθήνα της Κατοχής Facebook Twitter
Θανάσης Πέτρου

«Ένα γλυκό ξημέρωμα»: Κόμικς για την Αθήνα της Κατοχής Facebook Twitter
Θοδωρής Μπαργιώτας
«Ένα γλυκό ξημέρωμα»: Κόμικς για την Αθήνα της Κατοχής Facebook Twitter
Λέανδρος
«Ένα γλυκό ξημέρωμα»: Κόμικς για την Αθήνα της Κατοχής Facebook Twitter
Πέτρος Ζερβός
«Ένα γλυκό ξημέρωμα»: Κόμικς για την Αθήνα της Κατοχής Facebook Twitter
Τόμεκ
«Ένα γλυκό ξημέρωμα»: Κόμικς για την Αθήνα της Κατοχής Facebook Twitter
Πέτρος Χριστούλιας
|article_no_max_width|
1

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Project Mycelium: Η διάβρωση, η αναγέννηση και τα μανιτάρια που φυτρώνουν σε μια φανταστική τουαλέτα της Κάλλας

Εικαστικά / Μια πρωτοποριακή συνάντηση τέχνης, επιστήμης, ιστορίας και οικολογίας

Στο Project Mycelium, τρία εντυπωσιακά κοστούμια, που θα μπορούσαν να φοράνε η Μαρία Κάλλας, η βασίλισσα Αμαλία και ο Ιωάννης Καποδίστριας, καταβροχθίζονται από ζωντανούς μύκητες.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Εικαστικά / Οι αόρατες δυνάμεις στο έργο της Καλλιόπης Παυλίδη

Η 27χρονη εικαστικός μιλά για τη διαδρομή της από την Αθήνα στο Λος Άντζελες, για το πώς το ερωτικό πάθος μεταμόρφωσε την τέχνη της, καθώς και για τη μυστικιστική διάσταση στα έργα της. Για τη γνωριμία της με τη Lana Del Rey απέφυγε να μιλήσει.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
«Η εμμονή του βλέμματος»: Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

The Review / Μας αφορά η τέχνη του Τέτση σήμερα;

Ποιο είναι το αποκαλούμενο «εθνικό αφήγημα» που υπηρετεί η Εθνική Πινακοθήκη; Ο Χρήστος Παρίδης συζητά με τον δημοσιογράφο και επιμελητή εκθέσεων Δημήτρη Τρίκα για τη νέα επετειακή έκθεση στη μνήμη του Παναγιώτη Τέτση, η οποία μόλις εγκαινιάστηκε στην Εθνική Πινακοθήκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου / Περικλής Βυζάντιος: από το Παρίσι της Μπελ Επόκ στο φως της Ύδρας 

Εικαστικά / Το εξαίσιο ελληνικό φως του Περικλή Βυζάντιου

Μια ανασκόπηση της ζωής και του έργου του ζωγράφου, που ήταν γνωστός για τα ελληνικά τοπία και την Ύδρα, με αφορμή την αναδρομική έκθεση του Περικλή και του Ντίκου Βυζάντιου στο Ίδρυμα Θεοχαράκη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
 Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Εικαστικά / Μαρία Ελένα Βιέρα ντα Σίλβα: Η Συλλογή Guggenheim επανασυστήνει στο κοινό μια σημαντική ζωγράφο

Με αφορμή την αναδρομική έκθεση στη Συλλογή Peggy Guggenheim στη Βενετία, έφτασε η στιγμή να ανακαλύψουμε τη ζωγράφο που θεωρείται εθνικός θησαυρός για την Πορτογαλία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ματίς και Μαργκερίτ: Βλέποντας τον ζωγράφο μέσα από τα μάτια της κόρης του

Εικαστικά / Ματίς και Μαργκερίτ: Βλέποντας τον ζωγράφο μέσα από τα μάτια της κόρης του

Μια νέα έκθεση στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στο Παρίσι με πορτρέτα της κόρης του Ανρί Ματίς, Μαργκερίτ, προσφέρει μια νέα οπτική στο έργο του μεγάλου Γάλλου καλλιτέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια άνοιξη γεμάτη τέχνη: 15 σημαντικές εκθέσεις που ξεκινούν τον Απρίλιο

Εικαστικά / Μια άνοιξη γεμάτη τέχνη: 15 σημαντικές εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Αφρικανική τέχνη, κριτική στην αποικιοκρατία, έργα για τα δικαιώματα των ζώων και εμπνευσμένα από διαστημικά ταξίδια, νέοι καλλιτέχνες και αναδρομικές εκθέσεις σε μουσεία και γκαλερί της Αθήνας.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τέσσερις σημαντικοί διεθνείς καλλιτέχνες αποτελούν τον προπομπό της μεγάλης έκθεσης που έρχεται τον Μάιο στο ΕΜΣΤ

Εικαστικά / ΕΜΣΤ: Τέσσερις διεθνείς καλλιτέχνες και μία θεματική έκθεση για τα ζώα που δεν έχει ξαναγίνει ποτέ

Δύο ατομικές εκθέσεις και δύο μεγάλης κλίμακας in situ εγκαταστάσεις φωτίζουν τη σχέση μας με τα ζώα και τις οικολογικές συνέπειες της αποικιοκρατίας ενώ αποτελούν προπομπό μιας μεγάλης έκθεσης που έρχεται τον Μάιο στο ΕΜΣΤ.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μιλώντας για τα ζώα σε υποταγή μιλώ για όλα τα υποταγμένα σώματα»

Εικαστικά / «Μιλώντας για τα ζώα σε υποταγή μιλώ για όλα τα υποταγμένα σώματα»

Στην υποβλητική της έκθεση στο ΕΜΣΤ, η εικαστικός Τζάνις Ράφα αναδημιουργεί ένα φανταστικό περιβάλλον άδειων στάβλων για να μιλήσει για τη σχέση του ανθρώπινου και του ζωικού κόσμου, ενώ μας προκαλεί να σκεφτούμε τις έννοιες της φροντίδας και της αγάπης, αλλά και την ανάγκη μας για κυριαρχία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Λάκης Παπαστάθης: Ένας ανήσυχος καλλιτέχνης, ένας υπέροχος άνθρωπος

Εικαστικά / Λάκης Παπαστάθης: Ένας ανήσυχος καλλιτέχνης, ένας υπέροχος άνθρωπος

Το Μουσείο Μπενάκη τιμά με μια σημαντική έκθεση τη μνήμη του σκηνοθέτη, διανοούμενου, ιστοριοδίφη και ερευνητή του λαϊκού μας πολιτισμού, συνδημιουργού του θρυλικού «Παρασκηνίου». Ο επιμελητής της έκθεσης, Γιώργος Σκεύας, μας μιλά γι’ αυτήν.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η μεγάλη έκθεση του Steve McQueen για τα κινήματα που διαμόρφωσαν τη Μεγάλη Βρετανία

Εικαστικά / Η Μεγάλη Βρετανία που αντιστάθηκε υπάρχει ακόμα στις φωτογραφίες αυτής της έκθεσης

Από τις σουφραζέτες των αρχών του 20ού αιώνα μέχρι τις διαμαρτυρίες για τον πόλεμο στο Ιράκ, η έκθεση σε επιμέλεια του Steve McQueen συγκεντρώνει τις πιο δυνατές εικόνες μιας χώρας που βγήκε πολύ συχνά και πολύ δυνατά στους δρόμους.  
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Αρχαιολογία & Ιστορία / Πώς η τεχνολογία αποκαθιστά το σημαντικότερο έργο της κλασικής ζωγραφικής 23 αιώνες μετά;

Η αρχαιομετρία, η τεχνητή νοημοσύνη και η καλλιτεχνική δημιουργία συνεργάστηκαν σε μια καινοτόμο μελέτη αποκατάστασης της τοιχογραφίας με το κυνήγι από τον τάφο του Φιλίππου στις Αιγές, ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην αναβίωση της αρχαίας τέχνης.
M. HULOT