FacebookTwitter Χάλκινο άγαλμα Αρτέμιδος. Ο εύρωστος αυτός γυναικείος τύπος είχε παλαιότερα αποδοθεί σε κάποια μεγάλη ποιήτρια ή Μούσα και είχε συνδεθεί με πλαστικούς τύπους που αποδίδονται στον Σιλανίωνα. Η θεά 'Αρτεμις αναγνωρίζεται από τη φαρέτρα (η στερέωση της οποίας διακρίνεται στην πλάτη του αγάλματος) και από τη θέση των δακτύλων που κρατούσαν το τόξο. Κλασσικιστικό έργο, αποδιδόμενο στο γλύπτη Ευφράνορα, λόγω της ομοιότητος με τον Απόλλωνα Πατρώο της Αγοράς (μέσα του 4ου. π.Χ.).
Τον πυρήνα του Αρχαιολογικού Μουσείου του Πειραιά αποτέλεσε η συλλογή των επιτύμβιων μνημείων από την περιοχή του βόρειου νεκροταφείου της αρχαίας πόλης, που αποκαλύφθηκαν στον κήπο του αρχαιόφιλου Ι. Μελετόπουλου, τα ευρήματα από τις ανασκαφές του Ι. Δραγάτση, που διενεργήθηκαν για λογαριασμό της Αρχαιολογικής Εταιρείας, καθώς και τυχαία ευρήματα από την περιοχή του Πειραιά. Η μικρή, αλλά σημαντική αυτή συλλογή, που συνεχώς εμπλουτιζόταν με νέα ευρήματα αλλά και με δωρεές και παραδόσεις αρχαιοτήτων, φιλοξενήθηκε αρχικά στο γυμνάσιο της πόλης, στην πλατεία Κοραή. Το 1935 ιδρύθηκε το πρώτο Αρχαιολογικό Μουσείο Πειραιά, που στεγάσθηκε στο μικρό κτήριο εκλεκτικιστικής τεχνοτροπίας, στην οδό Φιλελλήνων, στη βόρεια πλευρά του θεάτρου της Ζέας. Έγινε το κεντρικό μουσείο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Αττικής και από το 1960 συγκέντρωνε ευρήματα από τις ανασκαφές στον Πειραιά, στην υπόλοιπη Αττική και στα νησιά του Αργοσαρωνικού.
Η μόνιμη έκθεση του Αρχαιολογικού Μουσείου Πειραιά περιλαμβάνει ευρήματα των σωστικών και συστηματικών ανασκαφών του Πειραιά, της Καλλιθέας, του Μοσχάτου, της αττικής παραλίας ως τη Βάρκιζα, των νησιών του Αργοσαρωνικού και των Κυθήρων, καθώς και δύο αξιόλογες ιδιωτικές συλλογές, τη Συλλογή Μελετοπούλου-Νομίδου και τη Συλλογή Γερουλάνου. Πρόκειται για πήλινα και χάλκινα αγγεία, ειδώλια, μικροαντικείμενα, κοσμήματα, μουσικά όργανα, χάλκινα και μαρμάρινα αγάλματα, αναθηματικά και επιτύμβια ανάγλυφα, που χρονολογικά καλύπτουν τη μακρά περίοδο από το 18ο αι. π.Χ. έως τον 4ο αι. μ.Χ., ωστόσο κυριαρχούν τα εκθέματα του 5ου και 4ου αι. π.Χ., κυρίως όσα σχετίζονται με την παράλληλη πορεία της Αθήνας και του Πειραιά, και εκείνα που αναφέρονται στον ιδιωτικό βίο, κατά κύριο λόγο τα ταφικά μνημεία. Μερικά από τα εκθέματα του μουσείου είναι ιδιαίτερα σπάνια, όπως τα περίφημα χάλκινα αγάλματα, το εντυπωσιακό μνημείο της Καλλιθέας, τα ειδώλια του μινωικού ιερού κορυφής των Κυθήρων και του μυκηναϊκού ιερού των Μεθάνων.
Το σημερινό μουσείο θεμελιώθηκε το 1966 ως επέκταση του παλαιού και άνοιξε τις πύλες του στο κοινό το 1981. Η έκθεσή του οργανώθηκε υπό την επίβλεψη των διαδοχικών Εφόρων Αρχαιοτήτων του Πειραιά, Ευθύμιου Μαστροκώστα, Όλγας Αλεξανδρή και Βασίλειου Πετράκου. Σταθμοί στην ιστορία του μουσείου υπήρξαν τα έτη 1982, όταν έγινε η πρώτη τμηματική ανασύσταση του εντυπωσιακού ταφικού μνημείου της Καλλιθέας, και το 1985, με την επανέκθεση του ιερού της Κυβέλης. Το 1996 ξεκίνησαν εργασίες επανέκθεσης και ανακαίνισης του μουσείου, με αφορμή την πλήρη αναστήλωση του εντυπωσιακού μνημείου της Καλλιθέας από το γλύπτη Σ. Τριάντη. Μέχρι το 1998 η μόνιμη έκθεση ανανεώθηκε υπό την επίβλεψη του Εφόρου Γ. Σταϊνχάουερ και εμπλουτίσθηκε με δύο νέες αίθουσες, μία αφιερωμένη στο ρόλο του Πειραιά στην αρχαιότητα και μία αφιερωμένη στη συλλογή κεραμικής και μικροαντικειμένων, που σχετίζονται με τον ιδιωτικό βίο. Το Νοέμβριο του ίδιου έτους πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια του νέου μουσείου, ενώ το παλαιό μουσείο μετατράπηκε σε αποθήκη γλυπτών. [...]
Κορνηλία Αξιώτη, Αρχαιολόγος
Υπουργείο Πολιτισμού - Οδυσσεύς
FacebookTwitter Μικρό απότμημα από πλαίσιο νεοαττικού αναγλύφου, αποτελούμενου και από άλλα τμήματα που πλέον έχουν συγκολληθεί (ΜΠ2028, 2116, 1834). Από τις μορφές λείπουν: ο δεξιός πήχης του Έλληνα με τα άκρα των χεριών και το δεξί του πόδι από τη μέση της κνήμης περίπου και κάτω. Το πρόσθιο μέρος του αριστερού άκρου του ποδιού της Αμαζόνας και μικρά τμήματα της περιμέτρου της ασπίδας της. Από τη σειρά Νεοαττικών διακοσμητικών πινάκων από κλασικά ανάγλυφα, περί τα μέσα του 2ου αιώνα μ.Χ., από το λιμάνι του Πειραιά. FacebookTwitter 'Αγαλμα μικρού αγοριού που κρατάει σφαίρα, αφιέρωμα σε κάποιο ιερό του Πειραιά (ελληνιστικοί χρόνοι) FacebookTwitter Ανάγλυφη παράσταση τριών Νυμφών που προχωρούν προς τ' αριστερά, βωμού, δέντρου και τέταρτης γυναικείας μορφής. FacebookTwitter Προτομή του Γαϊου Μεμμίου Θρέπτου από το δήμο των Λαμπτρών της Ατικής, αφιέρωμα του ίδιου στο Δία 'Υψιστο (2ος αι. μ.Χ.). FacebookTwitter Αριστερ., αδριάντας υπερφυσικού μεγέθους του ρωμαίου αυτοκράτορα Αδριανού (117-138 μ.Χ.). Βρέθηκε στο λιμάνι του Πειραιά. Δεξ., οι τρεις Χάριτες κρατημένες από τα χέρια κατευθύνονται αριστερά. Αντίγραφο πρωτότυπου έργου του Σωκράτους, Βοιωτού γλύπτη του αυστηρού ρυθμού (γύρω στο 470.π.Χ.). FacebookTwitter Ταφικό μνημείο της Καλλιθέας. Εντυπωσιακό σε μέγεθος και πολυτέλεια ταφικό μνημείο, το αποκορύφωμα της υπερβολής, που χαρακτηρίζει τα ταφικά μνημεία του 4ου αι. π.Χ. Ανήκει στο Νικήρατο Πολυξένου, μέτοικο-σιτέμπορο από την Ίστρια (περιοχή της σημερινής Ρουμανίας), και στο γιο του, Πολύξενο Νικηράτου, που είχαν ταφεί δίπλα στα Μακρά Τείχη, στο δρόμο από τον Πειραιά προς την Αθήνα. Έχει σχήμα ναΐσκου με δύο ιωνικούς κίονες, που στηρίζεται επάνω σε ψηλό βάθρο, το οποίο επιστέφει ζωφόρος με παράσταση αμαζονομαχίας. Η κρηπίδα επάνω από το βάθρο έχει τρεις βαθμίδες, από τις οποίες οι δύο πρώτες φέρουν επιγραφές με τα ονόματα των νεκρών και ζωφόρο με τέρατα και άγρια ζώα. Μέσα στο ναΐσκο, μπροστά στο φόντο από γκρίζο μάρμαρο, προβάλλονται τρία αγάλματα. Αριστερά ο πατέρας, στο κέντρο ο νεαρός αθλητής γιος του, που θυμίζει τα αγάλματα του Λυσίππου, και δεξιά ο μικρότερος δούλος, που φορτώνεται το ιμάτιο του κυρίου του. Η ζωφόρος του μνημείου τονιζόταν ακόμη περισσότερο με χρώματα, ίχνη των οποίων διατηρούνται μέχρι σήμερα. FacebookTwitter Στήλη με έξεργο ανάγλυφο του τύπου της στήλης του Ιλισσού. Ο νεκρός νέος στηρίζει το κεφάλι στο υψωμένο χέρι, μπροστά του στεκόταν ο παις (περί το 330 π.Χ.). Από το βόρειο νεκροταφείο του Πειραιώς στην οδό Θηβών. FacebookTwitter Η αίθουσα του ιερού της Κυβέλης. Λατρευτικό άγαλμα της Μητέρας των θεών (Κυβέλης) από το Μοσχάτο (αναπαράσταση ιερού) - 4ος αι. π.Χ. FacebookTwitter Επιτύμβια λήκυθος με παράσταση καθιστής γυναίκας που χαιρετάει άλλην. Δεξιά κάποιος συγγενής (1ο μισό του 4ου αι. π.Χ.). FacebookTwitter Μεγάλο επιτύμβιο μνημείο. Μια γυναίκα που πέθανε στη γέννα δεξιώνεται, καθισμένη σε δίφρο, τον όρθιο σύζυγό της. Πίσω της η θεραπαινίδα με το νεογέννητο. Τον κύκλο κλείνει στο βάθος η θλιμένη μορφή της μητέρας της. Από την οδό Πειραιώς (350-330 π.Χ.). FacebookTwitter 'Αγαλμα νέου που φέρει στους ώμους πτυχωτό ιμάτιο. Κρατάει δέσμη κυλίνδρων και αλάβαστρο. Πιθανώς από ταφικό μνημείο (ρωμαϊκών χρόνων). FacebookTwitter Η Αθηνά του Πειραιώς. Η θεά φορά δωρικό πέπλο με μακρύ απόπτυγμα, ανασηκωμένο πίσω ώστε να καλύπτει τους ώμους, και λοξή αιγίδα. Το κορινθιακό κράνος διακοσμούν δύο γλαύκες. Στο αριστερό χέρι κρατούσε δόρυ, στο δεξί φιάλη. 'Εχει αποδοθεί στον Κηφισόδοτο ή στον Ευφράνορα. Πρωτότυπο του τέλους του 4ου αι., κατ' άλλους κλασσικιστικό έργο ελληνιστικής εποχής. FacebookTwitter Αριστ., στήλη επιτύμβια του 2ου τετάρτου του 4ου αι. π.Χ. που εικονίζει τον Αθηναίο 'Ανδρωνα να χαιρετάει έναν από τους γιούς του, επίσης πεθαμένο. FacebookTwitter Χάλκινο άγαλμα Αρτέμιδος. FacebookTwitter Αριστ., μεγάλο τραγικό προσωπείο. Πιθανώς αναθηματικό. Το σχήμα της κόμωσης συνηγορεί για την απόδοση στο γλύπτη Σιλανίωνα (μέσα 4ου αι. π.Χ.). Δεξ., ερμαϊκή στήλη που έστησε η βουλή του Αρείου Πάγους προς τιμήν του (άγνωστου) ποιητή 'Ελικος Μηνοφίλου από την Παλλήνη, μετά από αίτημα του πατέρα του (ρωμαϊκών χρόνων). FacebookTwitter Ηρωϊκό αναθεματικό ανάγλυφο. Τον 'Ηρωα Ιππέα συνοδεύει ο δούλος του και δύο κυνηγετικά σκυλιά. Απέναντί του, μπροστά στο βωμό, σεβίζων άνδρας (4ος αι. π.Χ.). FacebookTwitter Αριστ., ο Απόλλων του Πειραίως. FacebookTwitter Αριστ., το πάνω μέρος της ανθεμωτής στήλης του Διογένη γιού του Απολλωνίδη από την Πύρρα της Λέσβου. Η λεπτή εργασία του ανθεμίου εξαίρεται χάρη στην πολύ καλή διατήρηση των χρωμάτων, ιδιαίτερα του κυανού βάθους της στήλης (πρώτο μισό του 4ου αι. π.Χ.). Από την Ηετιώνεια (Καστράκι Δραπετσώνας). Δεξ., υπερφυσικός επιτιθέμενος λέοντας. Πλαίσιωνε τη στήλη του Πειθονίκου στον ταφικό περίβολο των Ταμπουρίων. 'Ενα τυπικό δείγμα της υπερβολής των ταφικών μνημείων του τελευταίου τρίτου του 4ου αι., που οδήγησε στην απαγόρευσή τους από τον Δημήτριο Φαληρέα το 317 π.Χ. FacebookTwitter Ο Απόλλων του Πειραίως. Αρχαϊκό λατρευτικό άγαλμα, ένα από τα ελάχιστα σωζόμενα χάλκινα. Ο θεός κρατούσε στο αριστερό χέρι το τόξο και στο δεξί φιάλη για σπονδή. Χρονολογείται στις αρχές του 5ου αι. π.Χ., ή κατ' άλλους στη δεκαετία 530-520. FacebookTwitter Μαρμάρινη λήκυθος από ταφικό μνημείο της αμαξιτού οδού, δίπλα στο βόρειο σκέλος των Μακρών Τειχών (οδός Πειραιώς, 'Αγιος Ιωάννης Ρέντης). Εικονίζεται γενειοφόρος ιππέας με χιτωνίσκο, πέτασσο και ακόντιο δίπλα στο αλογό του. Από πάνω του το όνομά του σε γενική και το όνομα του δήμου του: Κράτωνος Σφητίου. Τον ιππέα υποδέχεται η γυναίκα του ντυμένη με χιτώνα και ιμάτιο, που καλύπτει το πάνω μέρος της κεφαλής. Πίσω της στέκεται η θεραπαινίδα με αχειρίδωτο χιτώνα και κοντά μαλλικά. Κρατά στο σηκωμένο αριστερό χέρι ένα κάνιστρο (τέλη του 5ου. π. Χ.). FacebookTwitter Επιτύμβια στήλη μικρού κοριτσιού που κρατάει στα χέρια του κούκλα. Πλάι υπήρχε χήνα από την οποία σώζεται μόνο το κεφάλι (αρχές 4ου π.Χ.). FacebookTwitter Στο έγκοιλο, η Αριστόκλεια Επιτέλους Ξυπεταίωνος καθισμένη σε κλισμό χαϊδεύει το κεφάλι του μικρού γιού της Αντία Αντιφάνους Αχαρνέα, που στέκεται μπροστά στα πόδια της. Τα ονόματα αναγράφονται στην κορυφή της στήλης (340-330 π. Χ.). FacebookTwitter Αριστ., σηκώματα (μετρητής υργρών) από την αγορά του Πειραιώς. Δεξ., άγαλμα καθισμένης σε βράχο Νύμφης, αντίγραφο του 2ου αι. μ.Χ. από το ελληνιστικό (2ος αι. π.Χ.) σύμπλεγμα, γνωστό με το όνομα "πρόσκληση σε χορό". FacebookTwitter 'Αγαλμα νέου που φέρει στους ώμους πτυχωτό ιμάτιο. Πιθανώς από ταφικό μνημείο (ρωμαϊκών χρόνων). FacebookTwitter Να και μια δική μου φωτογραφία σε μια περιοδική έκθεση εντός του Μουσείου με credit ... pireas-piraeus.blogspot.gr. Καλά πάμε! FacebookTwitter Το πίσω μέρος του Μουσείου με μια γενική άποψη του αρχαιολογικού χώρου του θεάτρου της Ζέας. Διακρίνεται αριστερά ένα τμήμα του παλαιού Μουσείου.
