Σπύρος Γιανναράς

Σπύρος Γιανναράς Facebook Twitter
0
  • Μεγάλωσα με το όνομα του πατέρα μου να βαραίνει ιδιαίτερα κάθε μου βήμα. Δεν έφταιγε εκείνος, ήταν όλοι οι υπόλοιποι που περίμεναν από εμένα κάτι περισσότερο. Αναζητούσαν τον γιο του επώνυμου πατέρα στο πρόσωπό μου. Επειδή ακριβώς ήταν μια δύσκολη σχέση, άργησα πολύ να τον διαβάσω ουσιαστικά, κι αυτό έγινε μετά τα 30 μου. Αν κέρδισα κάτι σημαντικό από εκείνον, ήταν περισσότερο η επαφή μου με κάποιους ανθρώπους, όπως ο Αναστάσιος Αλβανίας ή ο Βασίλειος Γοντικάκης, που αποπνέουν μια αγάπη, μια ζεστασιά και μια ανοιχτοσύνη πνεύματος. Από αυτούς κατάλαβα ότι η Εκκλησία είναι κάτι άλλο από αυτό που ξέρουμε σήμερα κι ένιωσα καλύτερα. Δεν είμαι άνθρωπος που θα πάω κάθε Κυριακή στην εκκλησία, αλλά δεν είμαι μακριά της. Με ενδιαφέρει το υπαρξιακό της βάθος και η μεταφυσική της διάσταση.
  • Γεννήθηκα στο Χαλάνδρι, αλλά μεγάλωσα στη Νέα Σμύρνη. Ένα νότιο προάστιο της Αθήνας που εξακολουθεί να είναι ακόμα γειτονιά. Βγαίνεις στην πλατεία και πέφτεις πάνω σε γνωστούς. Κάποιοι μαγαζάτορες σε θυμούνται παιδί. Έχεις φίλους στο μικρό βιβλιοπωλείο «Κουκκίδα» το οποίο προσπαθείς να στηρίξεις στα δύσκολα, και στο παλιό δισκάδικο Record House. Τα ανοιχτά γήπεδα μπάσκετ της γειτονιάς είναι γεμάτα αναμνήσεις, όπως και ο κινηματογράφος Σπόρτινγκ, το παλιό μου σχολείο, η Εστία Νέας Σμύρνης.

Νομίζω ότι καταφέρνω πια να μπαίνω στο πετσί ενός ήρωα και να αντλώ πράγματα. Πολλές φορές αντλώ από βιώματα κοντινών μου ανθρώπων, που μου τα έχουν διηγηθεί ή που τα έχω δει να τα ζούνε και μπαίνω στη θέση τους.

  • Την Παλαιά Διαθήκη με έσπρωξε να τη διαβάσω ο Κωστής Παπαγιώργης για τη γλώσσα, όπως και την Ιλιάδα, την οποία προσπάθησα να διαβάσω στο πρωτότυπο. Με τον Κωστή γνωρίστηκα χάρη στη γυναίκα του, την οποία συνάντησα σε ένα γάμο. Της είπα πόσο με είχε επηρεάσει και μου είπε «μην τα λες σ' εμένα, να του τα πεις του ίδιου». Πήγα και του χτύπησα την πόρτα και από εκείνη τη μέρα κάναμε πολύ στενή παρέα. Αυτό κράτησε 10-12 χρόνια, μέχρι που πέθανε. Με επηρέασε πάρα πολύ, ήταν ένας δεύτερος πατέρας για μένα. Και με βοήθησε να έρθω πιο κοντά στον δικό μου πατέρα. Από εκείνον έμαθα ότι αν έχουν κάποιο νόημα τα γράμματα, είναι να σε κάνουν πιο ανθρώπινο. Ήταν ζεστός άνθρωπος και απότοκος της φοβερής καλλιέργειας και μόρφωσης που είχε. Αν κάτι πήρα από εκείνον, ήταν ότι μπορείς να είσαι σε ένα πολύ υψηλό επίπεδο, χωρίς να είσαι μακριά από τον κόσμο, χωρίς να είσαι ελιτιστής. Επίσης, μου μετέδωσε την αγάπη για τη γλώσσα, ως λέξεις και φράσεις.
Σπύρος Γιανναράς Facebook Twitter
Με την επιστροφή μου στην Ελλάδα δούλεψα για δέκα χρόνια στην «Καθημερινή», γράφοντας κυρίως για βιβλίο, εικαστικά και φωτογραφία... Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO
 

 

  • Από αρκετά μικρός σχετίστηκα, προτού καταλάβω ποιος είναι, και με τον Ζήσιμο Λορεντζάτο. Ήταν πολύ φίλος του πατέρα μου και αυτός με έσπρωξε στο γράψιμο και στο μπάσκετ. Πήγαινα στην Κηφισιά, όπου περνούσα ώρες, και μιλούσαμε. Ήταν συγγραφέας της γενιάς του '30, με βαθιά ευρωπαϊκή παιδεία. Μου απήγγελλε ποιήματα και με έκανε να αγαπήσω τη λογοτεχνία.
  • Έχασα τη μητέρα μου νωρίς και ήταν κάτι που μου κόστισε πάρα πολύ. Έφυγε στα 70 της από καρκίνο των πνευμόνων. Ήταν λαογράφος και ως μαθήτρια της Αγγελικής Χατζημιχάλη, συνεχίστρια του έργου της. Υπήρξε πολύ ισχυρή προσωπικότητα και καθόλου η τυπική Ελληνίδα μαμά. Μέχρι να φύγω από το σπίτι μου στα 18 δεν είχα ακούσει ότι υπάρχουν γυναικείες και αντρικές δουλειές. Είχα μάθει να πλένω, να σιδερώνω, να μαγειρεύω και εννοείται ότι αυτά τα κάνουμε όλοι.
  • Η γιαγιά μου ήταν καθηγήτρια Γαλλικών και οι δυο μου γονείς γαλλοσπουδαγμένοι, οπότε αυτό είναι σημαντικό κομμάτι μου, νιώθω λίγο Γάλλος μέσα μου. Στο Παρίσι πήγα το 1995 για σπουδές φιλολογίας και έμεινα περίπου πέντε χρόνια. Και μπορεί να ήταν μια περίοδος πλούσια σε επαφή με τον πολιτισμό –είδα πολύ σινεμά, εκθέσεις, μουσεία–, αλλά ήταν δύσκολα χρόνια, τόσο οικονομικά όσο και από άποψη μοναξιάς. Μπορεί να ήμουν στο πανεπιστήμιο όλη μέρα και να μην μπορούσα να ανταλλάξω μια κουβέντα με έναν άνθρωπο. Όλοι τους ήταν πάρα πολύ κλεισμένοι στον εαυτό τους. Υπήρχε μια αντίληψη ότι άλλος είναι ο δημόσιος χώρος και άλλος ο ιδιωτικός. Εκεί κατάλαβα πόσο πολύ μετράνε οι ταξικές διαφορές στη Γαλλία, ακόμα και μέσα στο πανεπιστήμιο. Είχα έναν συμφοιτητή βαρόνο που δεν μιλούσε σε κανέναν, αν δεν ήταν της ίδιας κοινωνικής τάξης. Είναι πολύ ισχυρά τα στεγανά, κι εξάλλου και το πανεπιστήμιο είναι ένα πλαίσιο πολύ ανταγωνιστικό.
Σπύρος Γιανναράς Facebook Twitter
Τη δημοσιογραφία και τη μετάφραση λογοτεχνίας, που εν τω μεταξύ ξεκίνησα να κάνω, τα έβλεπα σαν ασκήσεις που εξυπηρετούν το γράψιμο... Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO
  • Με την επιστροφή μου στην Ελλάδα δούλεψα για δέκα χρόνια στην «Καθημερινή», γράφοντας κυρίως για βιβλίο, εικαστικά και φωτογραφία. Τη δημοσιογραφία και τη μετάφραση λογοτεχνίας, που εν τω μεταξύ ξεκίνησα να κάνω, τα έβλεπα σαν ασκήσεις που εξυπηρετούν το γράψιμο. Συνδέθηκα με τον Μισέλ Ουελμπέκ, που κατάφερα να του πάρω συνέντευξη λίγο μετά το Γκονκούρ. Ανοίχτηκε και πέρασα μια μέρα μαζί του, αποκαλύπτοντάς μου ένα άλλο πρόσωπο. Επίσης, συνδέθηκα αρκετά με τον Πιερ Ασουλίν και με κάποιους λιγότερο γνωστούς συγγραφείς που γνώρισα σε ένα συνέδριο του περιοδικού «L' atelier du roman».
  • Θεωρώ ότι το μυθιστόρημα απαιτεί μεγάλη κοινωνική τοιχογραφία και καθώς δεν περάσαμε βιομηχανική επανάσταση, δεν είχαμε πάλη των τάξεων –σημαντικό κομμάτι για το μυθιστόρημα–, δεν υπήρξε η πρώτη ύλη ώστε να αναπτυχθεί στην Ελλάδα. Έχουμε μεγάλα μυθιστορήματα, αλλά δεν είναι η μεγάλη μας παράδοση. Το διήγημα που μπορεί να επικεντρωθεί στη μικρή ή προσωπική ιστορία μάς ταιριάζει περισσότερο. Ίσως τώρα που έχουμε αστικοποιηθεί και ζούμε στην πόλη, και ιδιαίτερα με την κρίση, είναι πιο εύκολο να δούμε να εξελίσσεται και το ελληνικό μυθιστόρημα. Πάντως, είναι εντελώς άλλο πράγμα το γράψιμο ενός μεγάλου κειμένου από εκείνο της μικρής φόρμας του διηγήματος, η οποία έχει άλλη οικονομία και άλλα χαρακτηριστικά. Εγώ αυτό αγαπώ πολύ και προσπαθώ να ελέγξω και να κάνω καλά. Μου φαίνεται άλλος κόσμος, προς το παρόν, το μυθιστόρημα.
  • Αγαπώ πολύ τον Ιωάννου, ο οποίος είναι μεγάλο σχολείο και σε επίπεδο γραφής και σε επίπεδο οικονομίας κειμένου. Λίγοι έχουν καταφέρει να κάνουν μικρά διηγήματα σε μικρό χώρο. Υπήρξαν μεγάλες τομές στο διήγημα παγκοσμίως, που σε βοηθάνε να καταλάβεις τι είναι αυτό. Ο Τσέχοφ είναι μια τομή μεγάλη, όπως υπήρξε αργότερα ο Κάρβερ. Είναι κάποιοι που διαμορφώνουν το είδος. Ο Μπόρχες και ο Κορτάσαρ από τη Λατινική Αμερική, επίσης. Στην Ελλάδα πάει το μυαλό μας στην ηθογραφία, στον Παπαδιαμάντη και στον Βιζυηνό. Χωρίς να τους μειώνω καθόλου, όταν γράφεις σήμερα διήγημα, δεν μπορείς να έχεις αυτούς στο μυαλό. Στη θεωρία της λογοτεχνίας ακόμα και ένα αυτοβιογραφικό κείμενο θεωρείται μυθοπλασία. Ο Ιωάννου έκανε ακριβώς αυτό. Βασιζόταν σε πράγματα που ζούσε και τα μετέτρεπε σε λογοτεχνία. Νομίζω ότι είναι θέμα λογοτεχνικότητας, αυτό κρίνει κάθε είδος.
Σπύρος Γιανναράς Facebook Twitter
Θεωρώ ότι το μυθιστόρημα απαιτεί μεγάλη κοινωνική τοιχογραφία και καθώς δεν περάσαμε βιομηχανική επανάσταση, δεν είχαμε πάλη των τάξεων –σημαντικό κομμάτι για το μυθιστόρημα–, δεν υπήρξε η πρώτη ύλη ώστε να αναπτυχθεί στην Ελλάδα... Φωτό: Πάρις Ταβιτιάν/ LIFO
  • Χαίρομαι που πολύς κόσμος νομίζει ότι στη νέα μου συλλογή διηγημάτων μιλάω ο ίδιος ή ότι είναι δικές μου εκμυστηρεύσεις. Το αυτοβιογραφικό κομμάτι, όμως, είναι πολύ μικρό. Νομίζω ότι καταφέρνω πια να μπαίνω στο πετσί ενός ήρωα και να αντλώ πράγματα. Πολλές φορές αντλώ από βιώματα κοντινών μου ανθρώπων, που μου τα έχουν διηγηθεί ή που τα έχω δει να τα ζούνε και μπαίνω στη θέση τους. Ελπίζω ότι το βιβλίο μου θα αγγίξει κάποιους ανθρώπους, ότι θα αναγνωρίσουν κάτι από τη ζωή τους. Αν το γράψιμο δεν σε κάνει να ανοιχτείς σε άλλους, δηλαδή να καταλάβω τον εαυτό μου και να πλησιάσω τους άλλους, για μένα δεν έχει νόημα. Η τέχνη εν γένει και η λογοτεχνία συγκεκριμένα. Δεν υπάρχει φραγμός και αυτό υπηρετεί. Και σε αυτό ο Παπαγιώργης ήταν υπόδειγμα.

Info
Η συλλογή διηγημάτων του Σπύρου Γιανναρά Ο βασιλιάς έρχεται όποτε του καπνίσει κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Άγρα.

 

Η συνέντευξη δημοσιεύθηκε πρώτη φορά στην έντυπη LiFO τον Ιούνιο του 2015

Οι Αθηναίοι
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Περηφανευόμαστε ότι δώσαμε τα φώτα μας στον κόσμο, αλλά δεν κρατήσαμε ούτε ένα λυχναράκι»

Oι Αθηναίοι / «Περηφανευόμαστε ότι δώσαμε τα φώτα μας στον κόσμο, αλλά δεν κρατήσαμε ούτε ένα λυχναράκι»

Η αρχιτέκτονας και υπεύθυνη των Αρχείων Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής του Μουσείου Μπενάκη, Μάρω Καρδαμίτση-Αδάμη, δεν λησμόνησε ποτέ στην πορεία της πως η μορφή ενός κτιρίου πρέπει να έχει χαρακτήρα, ειλικρίνεια και κλίμακα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος αφηγείται τη ζωή του στη LIFO

Γεννήθηκε Σαν Σήμερα / Ο Λευτέρης Παπαδόπουλος αφηγείται τη ζωή του στη LIFO

Δημοσιογράφος, στιχουργός. Θα ήταν ευχαριστημένος αν, απ’ όλα τα τραγούδια του, έμενε στην ιστορία το τετράστιχο: «Το απομεσήμερο έμοιαζε να στέκει, σαν αμάξι γέρικο, στην ανηφοριά».
ΣΤΑΥΡΟΣ ΔΙΟΣΚΟΥΡΙΔΗΣ
Χρυσέλλα Λαγαρία: «Δεν είναι τόσο τρομακτικό το να είσαι τυφλός»

Οι Αθηναίοι / Χρυσέλλα Λαγαρία: «Δεν είναι τόσο τρομακτικό το να είσαι τυφλός»

Η συνιδρύτρια και διευθύντρια της Black Light και συνδημιουργός της σειράς podcast της LiFO «Ζούμε ρε» δραστηριοποιείται ώστε οι ΑμεΑ να διαθέτουν ίσες ευκαιρίες και απεριόριστη πρόσβαση, δίχως στιγματισμούς και διακρίσεις. Και είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Lorenzo

Οι Αθηναίοι / Lorenzo: «Η techno σκηνή έχει γίνει χρηματιστήριο»

Γνώρισε την techno στη Φρανκφούρτη των αρχών των ‘90s. Ερχόμενος στην Αθήνα, όσο έβλεπε ότι ο κόσμος σοκαριζόταν με τις εμφανίσεις του, τόσο περισσότερο του άρεσε να προκαλεί. Ο θρυλικός χορευτής του Factory και ιδρυτής της ομάδας Blend είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Ελισάβετ Κοτζιά

Οι Αθηναίοι / «Τα πρώτα χρόνια λέγανε ότι τις κριτικές μου τις έγραφε ο πατέρας μου»

Η Αθηναία της εβδομάδας Ελισάβετ Κοτζιά γεννήθηκε μέσα στα βιβλία· κάποια στιγμή, τα έβαλε στην άκρη, για να ξανασυναντήσει τη λογοτεχνία μέσα από μια αναπάντεχη εμπειρία. Άφησε το οικονομικό ρεπορτάζ για την κριτική βιβλίου. Τη ρωτήσαμε γιατί το ελληνικό μυθιστόρημα δεν έχει ιδιαίτερη απήχηση στο εξωτερικό, και δεν πιστεύει πως για το ζήτημα αυτό υπάρχουν απλές απαντήσεις.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Λούλα Αναγνωστάκη: «Όσο και αν τη χτυπάω μέσα από τα έργα μου, είμαι υπέρ της Ελλάδας»

Πέθανε Σαν Σήμερα / Λούλα Αναγνωστάκη: «Όσο και αν τη χτυπάω μέσα από τα έργα μου, είμαι υπέρ της Ελλάδας»

Σε μια από τις ελάχιστες συνεντεύξεις της, η κορυφαία θεατρική συγγραφέας της Ελλάδας, που πέθανε σαν σήμερα, μίλησε με πρωτοφανή ειλικρίνεια και απλότητα.
ΣΤΑΥΡΟΣ ΔΙΟΣΚΟΥΡΙΔΗΣ
Αρετή Γεωργιλή

Οι Αθηναίοι / «Δεν θα σταματήσω να υπερασπίζομαι το δικαίωμα της γυναίκας να νιώθει ελεύθερη να εκφράζεται»

Η Αρετή Γεωργιλή γεννήθηκε στη Νέα Φιλαδέλφεια και τα δώδεκα τελευταία χρόνια, αφότου άνοιξε το Free Thinking Zone, ζει εκεί και στην Αθήνα. Είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κατιάνα Μπαλανίκα

Οι Αθηναίοι / Κατιάνα Μπαλανίκα: «Μέσα μου είμαι κουτάβι, γι’ αυτό και με πάταγαν όλοι»

Η ηθοποιός που αγαπήθηκε για τους κωμικούς της ρόλους έκανε μόνο δράμα στη σχολή. Θα ήθελε να ξαναπαίξει στην τηλεόραση αλλά βλέπει πως δεν θυμούνται τη γενιά της πια. Είναι ευγνώμων για τη ζωή της και την αφηγείται στη LiFO - γιατί είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μάριο Μπανούσι

Οι Αθηναίοι / Μάριο Μπανούσι: «Αν δεν εκτεθείς στη ζωή, δεν έχει νόημα»

Ο νεαρός σκηνοθέτης, που έχει ήδη μετρήσει διαδοχικά sold out, άρχισε να βλέπει θέατρο όταν μπήκε στη δραματική σχολή. Του αρέσει η ανθρώπινη αμηχανία, η σιωπή και η ησυχία τον γοήτευαν πάντα. Αν και δεν τα πάει καλά με τα λόγια, αφηγείται τη ζωή του στη LiFO.
M. HULOT
Γιώργος Τσιαντούλας, ηθοποιός, σκηνοθέτης

Οι Αθηναίοι / «Γελάτε γιατί χανόμαστε, κάντε σεξ, ταξιδέψτε, διαβάστε και φάτε, φάτε, φάτε»

Ο πολυσυζητημένος πρωταγωνιστής της ταινίας «Το καλοκαίρι της Κάρμεν», Γιώργος Τσιαντούλας, γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, ζει στο Παγκράτι, διατηρεί θεατρική ομάδα στα Τρίκαλα, έχει παίξει σε παραστάσεις του Ρομέο Καστελούτσι και του Δημήτρη Παπαϊωάννου και τα πιο ριψοκίνδυνα πράγματα που έχει κάνει είναι «γαστρονομικοί συνδυασμοί σε λάθος στιγμή και λάθος ώρα».
M. HULOT
Η Μαρινέλλα ειλικρινέστερη παρά ποτέ αφηγείται τη ζωή της όλη στη LIFO

Οι Αθηναίοι / Η Μαρινέλλα ειλικρινέστερη παρά ποτέ αφηγείται τη ζωή της όλη στη LiFO

Η μεγάλη κυρία του ελληνικού τραγουδιού μιλά για τις ανεξίτηλες συναντήσεις της πορείας της, για το πώς πήγε κόντρα στο ρεύμα της εποχής της, για μια ζωή χορτάτη. Δουλεύοντας επί 67 συναπτά έτη δεν ανέχεται να της πει κανείς «τι ανάγκη έχεις;».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αγνή Πικιώνη: «Η Αθήνα έχει εξελιχθεί σ’ ένα μαζικό λούνα παρκ»

Οι Αθηναίοι / «Δυσκολεύονταν να με πλησιάσουν επειδή ήμουν η κόρη του Πικιώνη»

Η Αγνή Πικιώνη, κόρη του οραματιστή αρχιτέκτονα που είχε αφοσιωθεί στη λαϊκή αρχιτεκτονική, μιλά για τη ζωή της δίπλα σε εκείνον, που της έμαθε ότι «ένας απλός άνθρωπος μπορεί να φτιάξει κάτι σημαντικό». Αρχιτέκτονας και η ίδια, φρόντισε να διασώσει και να ταξινομήσει το έργο του. Τη θυμώνει η μεταμοντέρνα αρχιτεκτονική και πιστεύει ότι η Αθήνα έχει χάσει το στοίχημα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιώργος Αρβανίτης: «Έλεγα "είμαι καλύτερος" και δεν με πήρε η φτώχεια από κάτω»

Οι Αθηναίοι / Γιώργος Αρβανίτης: «Πείσμωνα για να γίνω ο καλύτερος και δεν με πήρε η φτώχεια από κάτω»

Από μια νιότη γεμάτη αντιξοότητες, ο τροχός για εκείνον γύρισε, η ζωή του στράφηκε στο φως και έγινε βιβλίο. Η Ευρώπη τον ανακάλυψε από τις ταινίες του Αγγελόπουλου, στις ιστορίες του πρωταγωνιστούν ο Φίνος, ο Μαστρογιάνι και ο Κουροσάβα. Ο πολυβραβευμένος διευθυντής φωτογραφίας που ήταν «πάντα την κατάλληλη στιγμή στο κατάλληλο μέρος» είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ