Οι προεκλογικές περίοδοι είναι μια κανονική «τρέλα» για έναν πολιτικό, καθώς οι υποχρεώσεις, οι επαφές με στελέχη και πολίτες, οι ομιλίες και οι δημόσιες εμφανίσεις τον κρατούν σε διαρκή υπερένταση. Είναι επίσης η χειρότερη περίοδος για να πάρεις μια πολιτική συνέντευξη που να είναι ουσίας και όχι «κασέτα», αξίζει όμως να προσπαθήσεις για το καλύτερο και αυτό επιχείρησα στη συνάντηση που είχαμε με τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στο πλαίσιο της προγραμματισμένης ομιλίας του στα Γιάννενα, με φόντο την Παμβώτιδα και τα χιονισμένα ακόμα στις ψηλότερες κορφές τους ηπειρώτικα βουνά.
Στο πλαίσιο αυτό και με δεδομένα τα στενά χρονικά περιθώρια, του ζήτησα να τοποθετηθεί σε ορισμένα καίρια ζητήματα. Κόντρα λοιπόν στις δημοσκοπήσεις, τις οποίες πιστεύει ότι θα διαψεύσει η αποφασιστική συμμετοχή των πολιτών στην εκλογική διαδικασία, πιστεύει ακράδαντα στην εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, καθώς εκτιμά ότι «στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι Έλληνες θέλουν να υπάρξει μια αλλαγή στη ζωή τους» και άρα «δεν επιθυμούν να ξαναδούν πρωθυπουργό τον κ. Μητσοτάκη», στον οποίο καταλογίζει αποτυχία σε όλες τις μεγάλες κρίσεις που κλήθηκε να διαχειριστεί. Διακηρύσσει ότι ήρθε η ώρα για «δικαιοσύνη για όλους», για «δικαιοσύνη παντού», από την εργασία, τις αμοιβές και την παιδεία μέχρι την ίδια τη δικαιοσύνη ως θεσμό αλλά και την αστυνομία.
Δεν είμαι της λογικής «να πούμε μια συγνώμη να ξεμπερδέψουμε», αλλά του να κατανοήσουμε την ουσία ενός σφάλματος ώστε να μην το επαναλάβουμε. Σε κάθε περίπτωση, κάναμε μεν λάθη, αλλά υπηρετώντας μια σειρά σωστές στρατηγικές επιλογές.
Παραδέχτηκε ότι το κόμμα του ως κυβέρνηση έκανε μεν λάθη, πλην όμως υπηρετώντας «μια σειρά σωστές στρατηγικές επιλογές», στις οποίες περιλαμβάνει τις εξαντλητικές διαπραγματεύσεις του πρώτου εξαμήνου του ’15 αλλά και την «αλλαγή πλεύσης» που ακολούθησε, καθώς επίσης τη Συμφωνία των Πρεσπών. «Οδηγός» του ήταν, σε κάθε περίπτωση, καθώς λέει, η λαϊκή εντολή και τα συμφέροντα της χώρας, τα οποία βάζει μπροστά από το όποιο πολιτικό κόστος για τον ίδιο και την παράταξή του. Τούτου δοθέντος και ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των εκλογών, δεν τον απασχολεί καθόλου το δικό του πολιτικό μέλλον αλλά το «πώς θα είναι αύριο η ζωή των πολιτών», θα πει.
Μιλήσαμε ακόμα για την απλή αναλογική, της οποίας υπεραμύνεται, όπως και για το ενδεχόμενο των μετεκλογικών συνεργασιών, για τις σχέσεις πολιτείας και Εκκλησίας, για τα ΛΟΑΤΚΙ+ δικαιώματα που υπόσχεται να ενισχύσει κατοχυρώνοντας γάμο και τεκνοθεσία, για τις προτεραιότητες που θα δώσει στην εξωτερική πολιτική, για το κόστος που έχει για την προσωπική ζωή ενός πολιτικού η ενασχόλησή του με τα κοινά αλλά και για την υποχρέωσή του να προσπαθεί να απαντά πειστικά σε κάθε ερώτηση που του απευθύνεται, ανεξάρτητα από το πόσο «καλή», «κακή» ή «άβολη» είναι.
— Στην Ηγουμενίτσα διαμηνύσατε στον πρωθυπουργό ότι ήρθε η ώρα να πάει σπίτι του, στα Γιάννενα καταγγείλατε τη «χειρότερη κυβέρνηση της Μεταπολίτευσης», διακηρύσσοντας ότι την ερχόμενη Δευτέρα θα έχουμε μια διαφορετική πραγματικότητα. Μήπως αισιοδοξείτε υπερβολικά για την εκλογική σας νίκη; Δεν φοβάστε μήπως διαψευστείτε, όπως το ’19; Και τι άλλαξε άραγε από τότε αφού, παρά τη δεδομένη κυβερνητική φθορά, όλες οι δημοσκοπήσεις δίνουν πρωτιά στη ΝΔ;
Αυτό που έχει αλλάξει είναι ότι ο κ. Μητσοτάκης έχει ήδη κυβερνήσει τέσσερα χρόνια, τον έχουμε λοιπόν καταλάβει καλά και νομίζω ότι αυτό που συμπυκνώνει την κυβερνητική του θητεία είναι η αδιαφορία για τα προβλήματα των πολλών και μια ακραία αλαζονεία. Μια τετραετία στην οποία το εισόδημα των περισσότερων πολιτών μειώθηκε αισθητά, ιδίως τον τελευταίο ενάμιση χρόνο. Απέτυχε, επιπλέον, να αντιμετωπίσει όλες τις μεγάλες κρίσεις που προέκυψαν στο μεταξύ, με την Ελλάδα να συσσωρεύει αρνητικά ρεκόρ. Αναφορικά με την πανδημία, εξελιχθήκαμε σε μια από τις χειρότερα πληττόμενες χώρες στον Δυτικό κόσμο αναλογικά με τον πληθυσμό, μετρώντας 37.000 νεκρούς, χειρότερα δηλαδή κι από τη Βραζιλία του Μπολσονάρο. Η ενεργειακή κρίση, πάλι, μας οδήγησε να είμαστε η χώρα με την ακριβότερη τιμή ρεύματος σε σχέση με την αγοραστική δύναμη των πολιτών. Σε συνδυασμό με την επισιτιστική κρίση, φτάσαμε να έχουμε τιμές Βρετανίας ενόσω αμειβόμαστε με μισθούς Βουλγαρίας. Νομίζω λοιπόν ότι στη συντριπτική τους πλειοψηφία οι πολίτες που σκέφτονται να προσέλθουν στις κάλπες θέλουν να υπάρξει μια αλλαγή στη ζωή τους, δεν επιθυμούν επομένως να ξαναδούν πρωθυπουργό τον κ. Μητσοτάκη. Γι’ αυτό και χαριτολογώντας τον προέτρεψα να πάει σπίτι του, με αφορμή τα διάφορα pass που έχει δώσει – «στο σπίτι σου να pass!». Οι δημοσκοπήσεις, τώρα, πιστεύω ότι θα διαψευστούν, όπως συνέβη πρόσφατα και σε άλλες χώρες όπου η συμμετοχή των πολιτών στην εκλογική διαδικασία ήταν αποφασιστική.
— «Δικαιοσύνη για όλους» είναι το κεντρικό σύνθημα αυτής της προεκλογικής καμπάνιας του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ. Όμως στην Ελλάδα πολλοί πιστεύουν ότι και η ίδια η δικαιοσύνη χρειάζεται εξυγίανση, όπως άλλωστε και η αστυνομία, η οποία εκτός από τη συχνή καταφυγή στη χρήση βίας ελέγχεται και για εκτεταμένη διαφθορά.
«Δικαιοσύνη για όλους» σημαίνει δικαιοσύνη παντού. Στην εργασία, όπου οι απλήρωτες υπερωρίες έχουν γίνει νόμος, δικαιοσύνη στους μισθούς, που είναι από τους χαμηλότερους στην Ε.Ε. –είχαμε μάλιστα μείωση και του μέσου ονομαστικού και του μέσου πραγματικού μισθού τα τελευταία χρόνια, με ένα σωρό εργαζόμενα νοικοκυριά να μην μπορούν να βγάλουν ούτε τον μισό μήνα, ενόσω φέτος 15 μεγάλες, εισηγμένες στο Χρηματιστήριο εταιρείες είχαν ρεκόρ κερδοφορίας εικοσαετίας, με πάνω από 1 δισ. κέρδη η καθεμιά–, δικαιοσύνη στην παιδεία με την καθολική πρόσβαση των νέων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, δικαιοσύνη βεβαίως και στη δικαιοσύνη, όπως σωστά το θέσατε. Διαφορετικά δεν θα μπορέσει να αποκατασταθεί το αίσθημα του δίκιου στην ελληνική κοινωνία και η εμπιστοσύνη της σε πολιτεία και θεσμούς.
— Πώς, όμως, μπορεί να γίνει αυτό;
Δείχνοντας καταρχάς εμπιστοσύνη στους δικαστικούς λειτουργούς και δίνοντάς τους ανάσες ώστε να σταματήσει η χειραγώγησή τους από την πολιτική εξουσία. Πιστεύω βαθιά ότι οι δικαστές στη μεγάλη τους πλειοψηφία δεν είναι διαπλεκόμενοι, οι λίγοι που το πράττουν δίνουν το στίγμα. Μια διαφορετική αντίληψη της κεντρικής πολιτικής εξουσίας θα έθετε, εκτιμώ, σημαντικές τομές και σε αυτό τον χώρο. Μεγάλες τομές εξυγίανσης και κάθαρσης χρειάζονται βεβαίως και στην αστυνομία – είναι νομίζω χαρακτηριστικό ότι τα προηγούμενα χρόνια είχαμε επιχειρήσει να ελέγξουμε τη λεγόμενη Greek Mafia και τώρα βλέπουμε αστυνομικούς να συνεργάζονται μαζί της αντί να την καταδιώκουν. Προς τούτο σκοπεύουμε να δημιουργήσουμε ένα πλαίσιο λογοδοσίας, διαφάνειας και αξιοκρατίας, γνωρίσματα που λείπουν εντελώς από την κυβέρνηση Μητσοτάκη.
— Θα πράξετε το ίδιο και για την αστυνομική βία;
Μα όταν η ίδια η πολιτική ηγεσία δίνει το μήνυμα ότι «εσείς είστε το κράτος» και ότι δεν υπάρχουν κανόνες, δεν είναι οι αστυνομικοί αυτοί με τους οποίους θα έπρεπε καταρχάς να τα βάλουμε. Αρκετοί είναι, άλλωστε, εικοσάχρονα παιδιά που πολλές φορές φανατίζονται, ακολουθώντας τις κατευθυντήριες γραμμές που τους δίνονται. Αν αυτές αλλάξουν, αν δηλαδή δοθεί στους αστυνομικούς να καταλάβουν ότι δεν είναι κάποια υπέρτατη εξουσία αλλά πολίτες με στολή, με συγκεκριμένα καθήκοντα, υποχρεώσεις και δικαιώματα, θα αλλάξουν και οι σχέσεις ανάμεσα στα όργανα της τάξης και τους πολίτες.
— Ακόμα, πάντως, και φιλικά διακείμενοι ψηφοφόροι σάς καταλογίζουν έλλειψη αυτοκριτικής διάθεσης.
Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και γενικότερα η αριστερά έχει πολύ ψηλά στις αξίες της την έννοια της αυτοκριτικής. Δεν νομίζω λοιπόν ότι στέκει αυτή η «κατηγορία» – είμαστε ίσως το μόνο κόμμα που όχι μόνο έχει κάνει την αυτοκριτική του αλλά και ολόκληρο απολογισμό για το κυβερνητικό του έργο, τις αποφάσεις, τις επιλογές, τα σωστά και τα λάθη του. Άλλο, όμως, η αυτοκριτική και άλλο το «αυτομαστίγωμα». Βεβαίως, λοιπόν, έχουμε παραδεχθεί ότι κάναμε και λάθη, γιατί μόνο έτσι θα μπορούσαμε να τα διορθώσουμε. Δεν είμαι της λογικής «να πούμε μια συγνώμη να ξεμπερδέψουμε», αλλά του να κατανοήσουμε την ουσία ενός σφάλματος ώστε να μην το επαναλάβουμε. Σε κάθε περίπτωση, κάναμε μεν λάθη, αλλά υπηρετώντας μια σειρά σωστές στρατηγικές επιλογές. Ορθά επιλέξαμε, για παράδειγμα, στις διαπραγματεύσεις του ’15 να τηρήσουμε τη λαϊκή εντολή μέχρι τέλους, παρότι αυτό μας έφτασε στο χείλος του γκρεμού. Έπρεπε όμως να υπάρξει το παράδειγμα μιας κυβέρνησης που τιμά την ψήφο που της δόθηκε και αυτό κάναμε το πρώτο εξάμηνο. Μετά, όταν είδαμε το απόλυτο αδιέξοδο, ότι ειδικά οι πιο αδύναμοι, τους οποίους εκπροσωπούσαμε, θα κατέληγαν στον Καιάδα, ήταν επίσης ορθή η επιλογή μας, κι ας με κατηγόρησαν τότε οι πολιτικοί μου αντίπαλοι, υποκριτικά οι περισσότεροι, για «κωλοτούμπα». Μια ακόμα ορθή μας πολιτική επιλογή, αν και ανορθόδοξη, ήταν η Συμφωνία των Πρεσπών, διότι προέκυψε μια ευκαιρία να λύσουμε ένα εθνικό θέμα που χρόνιζε δεκαετίες και η οποία δύσκολα θα παρουσιαζόταν μελλοντικά, κάτι που θα το πληρώναμε. Διότι ναι μεν εμείς χρεωθήκαμε το πολιτικό κόστος, αλλά φανταστείτε πόσο ζημιογόνο θα ήταν για την Ελλάδα να δεχθεί αναγκαστικά την είσοδο της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ με το τότε συνταγματικό της όνομα, ως Μακεδονία «σκέτο», δηλαδή.
Δεν σκέφτομαι την ήττα, σκέφτομαι μόνο τη νίκη. Θα σας πω πολύ ειλικρινά ότι εκείνο που απασχολεί τη συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων με τους οποίους επικοινωνώ δεν είναι το πολιτικό μου μέλλον αλλά το πώς θα είναι αύριο η ζωή τους.
— Σας καταλογίζουν, ακόμα, διολίσθηση σε συντηρητικές θέσεις προκειμένου να προσεγγίσετε ένα ευρύτερο κοινό. Δεν είπατε, για παράδειγμα, τίποτα προεκλογικά για τις παράνομες επαναπροωθήσεις προσφύγων, για τις οποίες τόσες καταγγελίες αλλά και διεθνείς καταδίκες υπάρχουν, ανταλλάξατε επίσης φιλοφρονήσεις με τον γνωστό για τις ακραία ομοφοβικές του θέσεις μητροπολίτη Πειραιώς.
Για τις επαναπροωθήσεις έχουμε επανειλημμένα τοποθετηθεί, ζητώντας διερεύνηση των καταγγελιών, ενώ έχουν υπάρξει και επερωτήσεις βουλευτών μας σχετικά. Για το άλλο που λέτε, δεν έχουμε αποφασίσει στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ να κηρύξουμε τον πόλεμο στην Εκκλησία ή στους ιεράρχες με διαφορετικές από εμάς απόψεις. Αναγνωρίζουμε μεν τον ρόλο τους ως πνευματικών ηγετών, άλλο όμως η Εκκλησία και άλλο το κράτος, άλλη η δουλειά του δεσπότη και άλλη του πολιτικού, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορούν να συνομιλούν και να έχουν καλές σχέσεις. Δεν σκοπεύω, έπειτα, να θεσπίσω τον θρησκευτικό γάμο των ομόφυλων ζευγαριών αλλά τον πολιτικό! Θεωρώ λοιπόν υπερβολικές τις επικρίσεις, ειδικά όταν είμαστε το πρώτο κόμμα που έκανε ως κυβέρνηση σημαντικά βήματα στην κατεύθυνση της ισότητας των ΛΟΑΤΚΙ+ συμπολιτών μας – σύμφωνο συμβίωσης, νομική αναγνώριση ταυτότητας φύλου, ίση μεταχείριση στην εργασία, δικαίωμα αναδοχής κ.ά. Δεσμευόμαστε δε απόλυτα ότι θα κάνουμε ακόμα περισσότερα, κατοχυρώνοντας γάμο και τεκνοθεσία για όλα τα ζευγάρια, με μια συνολική αλλαγή στο οικογενειακό δίκαιο. Θα μου επιτρέψετε όμως να σας πω ότι τα τελευταία χρόνια έχει επέλθει μια σημαντική αλλαγή στον τρόπο που σκέφτεται ο κόσμος και ιδίως οι νέοι άνθρωποι, η οποία με κάνει πολύ αισιόδοξο. Πράγματα που μια δεκαετία πριν τα θεωρούσαμε ταμπού, τελικά δεν είναι τόσο όσο νομίζαμε, ιδίως σε ό,τι αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα. Με πρωτοπόρα τη νεολαία, η κοινωνία έχει κάνει πολλά βήματα μπροστά.
— Έχετε κάνει επανειλημμένα ανοίγματα στην ευρύτερη αριστερά, χωρίς όμως ανταπόκριση μέχρι στιγμής. Πόσο πιθανή θεωρείτε, ρεαλιστικά μιλώντας, μια μετεκλογική συνεργασία εφόσον χρειαστεί;
Εμείς έχουμε καταθέσει δημόσια, και προς τους δημοκρατικούς προοδευτικούς πολίτες και προς τις προοδευτικές δυνάμεις, αυτό που ονομάσαμε «συμβόλαιο αλλαγής»: έντεκα βασικά άρθρα που νομίζω ότι η εφαρμογή τους θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά τη ζωή των ανθρώπων το επόμενο διάστημα. Από κει και πέρα, θεωρώ απολύτως φυσιολογικό σε μια προεκλογική περίοδο τα κόμματα, και ιδίως αυτά των οποίων το κοινό έχει όμορες ιδεολογικές θέσεις, να έχουν μια ανταγωνιστική σχέση και να μην ανοίγει κανείς τα χαρτιά του για την επόμενη μέρα, ιδίως οι μικρότερες πολιτικές δυνάμεις. Πιστεύω, όμως, ότι η απλή αναλογική, ένα πάγιο αίτημα της αριστεράς το οποίο υλοποιήσαμε, θα αναγκάσει και τα μικρότερα κόμματα να αναλάβουν ευθύνη. Δεν θα είναι εύκολο να μας πείσει ο κ. Κουτσούμπας, για παράδειγμα, ότι το πρόγραμμα της ΝΔ δεν διαφέρει από του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, όταν το ένα πρεσβεύει την κατάργηση των εργασιακών δικαιωμάτων και το άλλο αξιώνει την επαναφορά τους, επιμένοντας στον αφορισμό «τι Πλαστήρας, τι Παπάγος». Το ίδιο ισχύει και για τον κ. Ανδρουλάκη, ο οποίος θα πρέπει να μας εξηγήσει πώς είναι δυνατό να υπάρξει η σοσιαλιστική κυβέρνηση των ονείρων του –γιατί αυτό δήλωσε– με τη ΝΔ. Μετεκλογικά λοιπόν θα αναγκαστούν όλοι να απαντήσουν υπεύθυνα στο πώς επιθυμούν να κυβερνηθεί η χώρα, ειδικά αν ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ είναι πρώτο κόμμα και άρα δεν θα μπορούν να κρυφτούν πίσω από το ότι «δεν βγαίνουν τα κουκιά». Αν δεν το πράξουν και εξαιτίας τους πάμε σε δεύτερη εκλογική αναμέτρηση, η οποία δεν θα διεξαχθεί με την απλή αναλογική αλλά με τις σαράντα έδρες bonus, αντιλαμβάνεστε ότι το μεγάλο κόστος θα είναι για τους ίδιους, καθώς θα πρόκειται ουσιαστικά για ένα δημοψήφισμα ανάμεσα στους δύο πρώτους.
— Δεν μετανιώνετε πάντως που θεσπίσατε ως κυβέρνηση την απλή αναλογική.
Καθόλου. Ήταν μια απόλυτα σωστή απόφαση, μια μεγάλη αλλαγή στην πολιτική ζωή του τόπου. Όλες οι σοβαρές ευρωπαϊκές χώρες έχουν σύστημα απλής αναλογικής, που σημαίνει λιγότερη πολιτική τοξικότητα, περισσότερη προγραμματική συζήτηση και σύγκλιση, σταθερότερες κυβερνήσεις. Πιστεύω στην απλή αναλογική και θα είναι μεγάλο κρίμα να «φύγει» χωρίς να δοκιμάσουμε πώς λειτουργεί.
— Αν, ωστόσο, τελικά χάσετε τις εκλογές, έχετε σκεφτεί την πιθανότητα να παραιτηθείτε; Η ΝΔ άλλαξε τρεις αρχηγούς την τελευταία δεκαετία. Θεωρείστε αναντικατάστατος;
Δεν σκέφτομαι την ήττα, σκέφτομαι μόνο τη νίκη. Θα σας πω πολύ ειλικρινά ότι εκείνο που απασχολεί τη συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων με τους οποίους επικοινωνώ δεν είναι το πολιτικό μου μέλλον αλλά το πώς θα είναι αύριο η ζωή τους. Και αν προκύψει να έχουμε άλλα τέσσερα χρόνια Μητσοτάκη, η δική μου μετέπειτα πολιτική σταδιοδρομία θα είναι το λιγότερο κακό.
— Έστω ότι η κάλπη σάς ευνοεί. Στα εσωτερικά μας ζητήματα αναφερθήκαμε αρκετά, ποιο όμως θα ήταν το πρώτο σας μέλημα ως πρωθυπουργού αναφορικά με την εξωτερική πολιτική της χώρας σε ένα παγκοσμιοποιημένο, αλληλοεξαρτώμενο διεθνές περιβάλλον;
Εκτιμώ ότι αυτό που προέχει είναι να επαναφέρουμε την Ελλάδα στην εθνική γραμμή που είχε πριν από την τελευταία τετραετία, να ξαναγίνει δηλαδή πόλος σταθερότητας και ασφάλειας, γέφυρα ανάμεσα σε Δύση και Ανατολή και όχι προκεχωρημένο φυλάκιο της πρώτης. Βλέπουμε, ας πούμε, ότι η εμπόλεμη κατάσταση στην Ουκρανία παίρνει μια χρόνια διάσταση, κάτι αρκετά προβληματικό. Προφανώς και καταδικάσαμε ορθά ως χώρα την παράνομη ρωσική εισβολή, προφανώς και σταθήκαμε ορθά στο πλευρό των αμυνόμενων, υπερασπιζόμενοι το διεθνές δίκαιο, εκτιμούμε ωστόσο ότι κακώς η κυβέρνηση έστειλε πολεμικό υλικό και μάλιστα θανατηφόρο στην Ουκρανία, κάτι που δεν είναι ο ρόλος της Ελλάδας, αποδυναμώνοντας έτσι και την αμυντική μας ικανότητα. Ο κ. Μητσοτάκης προέβη σε μια κίνηση που απέφυγε ακόμα και η Γερμανία. Βλέπω επίσης τις εξελίξεις στην Τουρκία, υπήρξε ένα διάστημα μετά τον φοβερό σεισμό στο οποίο δημιουργήθηκε ένα θετικό κλίμα. Εντούτοις οι εκλογές εκεί, κόντρα στις δημοσκοπήσεις, φαίνεται πως στη δεύτερη αναμέτρηση θα βγάλουν ξανά νικητή τον Ερντογάν, ο οποίος ελπίζω, αν εκλεγεί, να μην έχει την ίδια πίεση που τον ανάγκαζε να εξάγει ένταση, αναπτύσσοντας μια επιθετική ρητορική απέναντι στους γείτονές του και ειδικά απέναντι στην Ελλάδα, πράγμα που δεν είχε κάνει στα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησής του. Πιστεύω ακράδαντα ότι ο μόνος δρόμος για να επιλύσουμε τις διαφορές μας σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ στη βάση του διεθνούς δικαίου, αναπτύσσοντας ταυτόχρονα μια θετική ατζέντα με εμπορικές, πολιτιστικές και άλλες ανταλλαγές, «περνά» από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, χωρίς υποχωρήσεις στις δικές μας «κόκκινες γραμμές», όπως η μη ύπαρξη «γκρίζων» ζωνών και η άμυνα των νησιών μας.
— Υπάρχει κάποια ερώτηση που θα επιθυμούσατε να σας γίνει αλλά δεν σας τέθηκε προεκλογικά ή κάποια που να σας προβλημάτισε ιδιαίτερα;
Η αλήθεια είναι ότι μου έγιναν πάρα πολλές ερωτήσεις, κάποιες μάλιστα ήταν πιο χαλαρές κι αυτό μου άρεσε. Πρώτη φορά ερωτήθηκα τόσο για την προσωπική μου ζωή και τέτοιες συνεντεύξεις είναι μερικές φορές πιο ενδιαφέρουσες από τις αυστηρά πολιτικές. Γενικά μιλώντας θα έλεγα ότι δεν υπάρχουν καλές ή κακές ερωτήσεις, υπάρχουν καλές ή κακές απαντήσεις, ακόμα λοιπόν και στη δυσκολότερη, την πιο «άβολη» ερώτηση οφείλεις ως πολιτικός να απαντήσεις πειστικά.
— Ένας πολιτικός που φιλοδοξεί να κυβερνήσει μια χώρα είναι υποχρεωμένος να υποβληθεί σε κάποιες θυσίες όσον αφορά την προσωπική του ζωή. Ποια ήταν και παραμένει η μεγαλύτερη για σας;
Δεν είναι μόνο κάποιες θυσίες, το δύσκολο για έναν πολιτικό είναι να έχει προσωπική ζωή συνολικά. Εσείς, ας πούμε, μπορείτε μετά από εδώ να πάτε άνετα σε ένα μπαρ, να πιείτε το ποτό σας και να διασκεδάσετε. Για μένα αυτό, όπως καταλαβαίνετε, δεν είναι το ίδιο εύκολο. Κι ενώ η επαφή με τους πολίτες πρέπει να είναι πάντα ευπρόσδεκτη για έναν πολιτικό, κάποιες στιγμές που θέλεις να μείνεις μόνος σου ή να συναναστραφείς κάποια αγαπητά σου πρόσωπα η τόση αναγνωρισιμότητα είναι προβληματική. Η μεγαλύτερη δυσκολία είναι ακριβώς να βρίσκεις λίγο χρόνο να αφιερώσεις στους ανθρώπους που αγαπάς, στην οικογένεια, τους στενούς φίλους, κι όταν τελικά τον βρεις να μην τρέχει ακόμα και τότε αλλού το μυαλό σου. Δεν παραπονιέμαι όμως γι’ αυτό καθώς αυτήν τη δυσκολία δεν την έχουν μόνο οι πολιτικοί αλλά και οι περισσότεροι σύγχρονοι εργαζόμενοι. Με εξαντλητικά ωράρια και απασχόληση σε δύο και τρεις δουλειές για την επιβίωση, η καθημερινότητα ενός εργαζόμενου είναι πολύ δυσχερέστερη.
— Αν σας ρωτούσα, εν κατακλείδι, για τη μεγαλύτερη χαρά που πήρατε ως τώρα από την πολιτική;
Στην πολιτική σπάνια χαίρεσαι. Οι πίκρες και οι αντιξοότητες συνήθως πλειοψηφούν, αυτό είναι δεδομένο. Αν κερδίσεις τις εκλογές, η χαρά είναι βέβαια μεγάλη αλλά κρατά λίγο, αν τις χάσεις, στενοχωριέσαι για όλη την επόμενη τετραετία, ελπίζοντας στο μεταξύ να τις ξανακερδίσεις. Οφείλω όμως να πω ότι για μένα η μεγαλύτερη χαρά και ταυτόχρονα το μεγαλύτερο βάρος είναι η επαφή με τους ανθρώπους. Πόσο μάλλον που τυγχάνω ένα πολιτικό πρόσωπο που αγαπήθηκε πάρα πολύ αλλά και μισήθηκε εξίσου. Η ανυπόκριτη αγάπη των ανθρώπων μου δίνει δύναμη και έμπνευση να συνεχίσω, με γεμίζει επίσης ευθύνη ώστε να ανταποκριθώ στις προσδοκίες τους, κάτι όχι πάντοτε εύκολο.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
