ΜΕ ΜΕΓΑΛΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΚΑΙ ΑΓΩΝΙΑ περιμένουν τώρα στην Ευρώπη να δουν πώς θα επηρεάσει η νέα προεδρική θητεία του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο τις σχέσεις των ΗΠΑ με την Ε.Ε., τον ρόλο του ΝΑΤΟ και την αντιμετώπιση της Ρωσίας και της Κίνας, μαζί με το ουκρανικό και το παλαιστινιακό ζήτημα. Η Ελλάδα, πιο ειδικά και παραδοσιακά, ενδιαφέρεται κυρίως για τα θέματα της Ανατολικής Μεσογείου και τα ελληνοτουρκικά.
Ελληνες διπλωμάτες αναφέρουν ότι στο παρελθόν και η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας είχαν ιδιαίτερα καλή συνεργασία με την προηγούμενη κυβέρνηση Τραμπ και πρώην υπουργός της κυβέρνησης Τσίπρα επιβεβαιώνει ότι κατά τη δική τους κυβερνητική περίοδο οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις έφτασαν στο καλύτερο σημείο που έχουν βρεθεί ποτέ από τη Μεταπολίτευση.
Η συμφωνία της αμυντικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ υπογράφηκε επί των ημερών της κυβέρνησης Τραμπ με την κυβέρνηση Μητσοτάκη, αλλά είχε προετοιμαστεί από την κυβέρνηση Τσίπρα, η οποία είχε ενταφιάσει για χάρη της τις πολιτικές της αρχές και τις παλιές αριστερές της θέσεις.
Τον περασμένο Ιούλιο, από το βήμα του συνεδρίου του «Economist» που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα, ο πρώην υφυπουργός Εξωτερικών της προηγούμενης κυβέρνησης Τραμπ, ο οποίος ήταν αρμόδιος για τις ευρωπαϊκές και ευρασιατικές υποθέσεις, Γουές Μίτσελ, επισήμανε το αυτονόητο: ότι η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ εξυπηρετεί πάντα τα αμερικανικά συμφέροντα. Αυτά, είπε, συμπεριλαμβάνουν μια καλή σχέση με την Ευρώπη, η οποία θα πρέπει να επικεντρώνεται λιγότερο στο τι θα μπορούσε να κάνει ο ένας ή ο άλλος Αμερικανός Πρόεδρος και περισσότερο στο τι κάνουν οι ανταγωνιστές της.
Το αν ο Ερντογάν αποκαλεί τον Τραμπ «φίλο» του έχει μικρή σημασία ή μάλλον καθόλου, διότι το θέμα στην εξωτερική πολιτική είναι τι κάνει κάποιος στους τομείς που ενδιαφέρουν και όχι τι λέει για αδιάφορα θέματα.
Το ίδιο ισχύει και για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις. Οι ελληνικές κυβερνήσεις των τελευταίων ετών θεωρούν ότι υπάρχει ταύτιση των στρατηγικών συμφερόντων της Ελλάδας και των ΗΠΑ και οι τελευταίες θεωρούν την Ελλάδα ως την πιο αξιόπιστη σύμμαχο τους στην περιοχή, ειδικά μετά την προσέγγιση που υπήρξε ανάμεσα σε Ταγίπ Ερντογάν, Βλαντίμιρ Πούτιν και το καθεστώς του Ιράν.
Το αν ο Ερντογάν αποκαλεί τον Τραμπ «φίλο» του έχει μικρή σημασία ή μάλλον καθόλου, διότι το θέμα στην εξωτερική πολιτική είναι τι κάνει κάποιος στους τομείς που ενδιαφέρουν και όχι τι λέει για αδιάφορα θέματα.
Ο κ. Μίτσελ, αρμόδιος για την πολιτική της κυβέρνησης Τραμπ στην περιοχή, αναφερόμενος το 2018 στο θέμα της ΑΟΖ της Κύπρου, είχε δηλώσει πως «η οπτική γωνία της Τουρκίας είναι η μειοψηφία του ενός εναντίον όλου του υπόλοιπου κόσμου» και πως «ο υπόλοιπος κόσμος έχει μια καθαρή, ευθεία άποψη για την ΑΟΖ της Κύπρου, η οποία βασίζεται στο Διεθνές Δίκαιο». Είχε αναφέρει τότε ότι μέρος της στρατηγικής των ΗΠΑ ήταν να ενισχυθεί ο ρόλος της στην Ανατολική Μεσόγειο και ο τρόπος να το κάνουν αυτό θα ήταν αυξάνοντας την επίσημη συμμετοχή τους στο σχήμα συνεργασίας Ελλάδας - Κύπρου - Ισραήλ. Εκτοτε αυτή η στρατηγική δεν έχει αλλάξει. Την ακολούθησε και η κυβέρνηση Μπάιντεν και αναμένεται να τη συνεχίσει η νέα κυβέρνηση Τραμπ.
Αυτό το περιεχόμενο, όπως εκτιμάται, είχε και η πρόσφατη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Μάικ Πομπέο, πρώην υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ επί κυβέρνησης Τραμπ, ο οποίος αναμένεται να αναλάβει κάποια σημαντική θέση στη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Ο Μάικ Πομπέο, ως υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, είχε την πιο σκληρή στάση απέναντι στην Τουρκία για την υπόθεση των ρωσικών πυραύλων S-400, η οποία είχε τεθεί εκτός του προγράμματος για τα F-35.
Τον Ιανουάριο του 2023 το βιβλίο του, το οποίο κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ με τον τίτλο Never give an inch: Fighting for the America I love, προκάλεσε την έντονη αντίδραση της ηγεσίας της Τουρκίας λόγω όσων αναφέρει από την εμπειρία του ως υπουργού Εξωτερικών. Ο πρώην υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, όπως και ο τότε εκπρόσωπος του Ταγίπ Ερντογάν, Ιμπραήμ Καλίν, τον κατηγόρησαν ότι πάντα υποστήριζε την Ελλάδα. Ο Τσαβούσογλου, μάλιστα, είχε ισχυριστεί ότι ήταν ο Πομπέο που είχε διαταράξει την πολιτική ισορροπίας των ΗΠΑ στα ελληνοτουρκικά και σίγουρα ο Ερντογάν δεν θα ήθελε να τον ξαναβρει μπροστά του, πολύ περισσότερο σε κάποια θέση όπως αυτή του υπουργού Άμυνας, που ακούγεται ως πιθανή. Βεβαίως, τίποτα δεν μπορεί να είναι σίγουρο μέχρι να ανακοινώσει ο Ντόναλντ Τραμπ τη σύνθεση της κυβέρνησής του, άλλωστε ούτε η πολιτική του μπορεί να είναι εντελώς προβλέψιμη. Αυτό όμως που δύσκολα μπορεί να αλλάξει είναι ότι η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ εξυπηρετεί πάντα τα αμερικανικά συμφέροντα.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
To νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.
