— Τι το τόσο κακό είχε η επίδειξη του οίκου Schiaparelli που εγκαινίασε την Εβδομάδα Μόδας στο Παρίσι;
Το μεγαλύτερο «ανάθεμα» έπεσε κατ’ αρχάς για τη χρήση αληθοφανέστατων τρισδιάστατων κεφαλών άγριων ζώων πάνω σε πανάκριβες δημιουργίες υψηλής ραπτικής και κατά δεύτερον για το όλο κραυγαλέο και κάπως φτηνό marketing που επιχειρήθηκε από τον οίκο και τον καλλιτεχνικό διευθυντή του, Daniel Roseberry. Αυτή, όμως, είναι η πρώτη ανάγνωση, η οποία και εξυπηρέτησε την επιθυμία τόσο του οίκου όσο και του καλλιτεχνικού του τιμονιέρη να γίνει viral το «ποδαρικό» στη γαλλική Εβδομάδα Μόδας.
Η δεύτερη ανάγνωση έχει να κάνει με το θράσος του οίκου να σερβίρει ως όραμα μία κακόγουστη διαφημιστική πανήγυρη, η οποία σιγονταρίστηκε από διάφορους ζάμπλουτους influencers, πρόθυμους δημοσιογράφους και fashion sites που άκριτα στηρίζουν οτιδήποτε συμβαίνει στο σύμπαν της υψηλής ραπτικής. Η τρίτη ανάγνωση αφορά το περίεργο μονοπάτι που ειδικά την τελευταία διετία έχει πάρει η μόδα.
Η κομψότητα συνήθως το σκάει από κάποιο ανοιχτό κλουβί, οι μεγάλες ιδέες εμφανίζονται όλο και πιο σπάνια και η βιομηχανία μοιάζει να τρέφεται κυρίως από το σκάνδαλο και τον εντυπωσιασμό, από το κραυγαλέο και το αμφιλεγόμενο. Ακόμα χειρότερα, τα παράγωγα αυτής της «υψηλής ραπτικής» όλο και πιο συχνά φαίνεται πλέον να αποτελούν προϊόν μαρκετίστικων υπολογισμών και πάρε-δώσε με τους απανταχού influencers, παρά αποτέλεσμα πραγματικής έμπνευσης.
— Μα, (ο Roseberry) ήθελε να παρουσιάσει τους 9 κύκλους της Κόλασης του Δάντη, όχι;
Ο Roseberry ήθελε να κάνει θόρυβο και τα κατάφερε. Οι αναλογίες της συνταγής του ήταν 50% σκέτη πρόκληση μέσω των ενοχλητικών εικόνων που δημιούργησε και 50% υπερδιάσημοι guest stars, με τεράστια fan bases στα social media που χωρίς καμία κριτική ματιά και καμία ενσυναίσθηση θα λειτουργούσαν ως «αγωγοί» του μηνύματος του. Μεταξύ αυτών των προθύμων, και μία της οικογένειας Καρντάσιαν (η Κάιλ Τζένερ με σήμα το... λιοντάρι), με τις γνωστές μηδενικές ευαισθησίες και τη συνολικά προβληματική αισθητική.
Όσο για τον κακόμοιρο τον Δάντη Αλιγκέρι, το συγκεκριμένο show τον έφτασε κατ’ ευθείαν στην «Κόλαση» χωρίς καμία ενδιάμεση στάση και καμία ελπίδα να περάσει έστω και απ’ έξω από το καθαρτήριο. Ας το πούμε απλά: όλο αυτό ήταν ένα αποκρουστικό θέαμα που ο οίκος κέρασε με χαρακτηριστική απάθεια στο κοινό, πιστεύοντας ότι θα τη βγάλει καθαρή, αν το βάφτιζε «καλλιτεχνικό όραμα» και φυσικά αν έβγαζε ανίδεους, άσχετους και αγράμματους όσους τόλμησαν να διαφωνήσουν. Αλλά ευτυχώς αυτοί ήταν πολλοί.
Όλο αυτό ήταν ένα αποκρουστικό θέαμα που ο οίκος κέρασε με χαρακτηριστική απάθεια στο κοινό, πιστεύοντας ότι θα τη βγάλει καθαρή, αν το βάφτιζε «καλλιτεχνικό όραμα» και φυσικά αν έβγαζε ανίδεους, άσχετους και αγράμματους όσους τόλμησαν να διαφωνήσουν. Αλλά ευτυχώς αυτοί ήταν πολλοί.
— Λέμε ότι η βιομηχανία της μόδας με κάποιον τρόπο υποτιμά τη νοημοσύνη μας;
Ξεκάθαρα. Χρόνια τώρα μοσχοπουλιέται το αφήγημα «εσείς δεν ξέρετε από υψηλή ραπτική – μη μιλάτε», με τους γκουρού της fashion βιομηχανίας να μπαίνουν μονίμως μπροστά με υψωμένο το δάχτυλο για να (μας) εξηγήσουν αυτά που το μικρό μας το μυαλό και οι περιορισμένες μας προσλαμβάνουσες δεν έπιασαν.
Όμως, το να σε αποδομούν εξίσου άνθρωποι με περγαμηνές στο ρεπορτάζ μόδας, όπως ο Tim Blanks, και ταυτόχρονα κόσμος που δεν έχει άλλη επιλογή από τη φτηνή fast fashion, λόγω των περιορισμένων οικονομικών του, είναι μια ένδειξη ότι κάτι δεν πήγε καθόλου καλά εδώ.
Επίσης, το περί «καλλιτεχνικού οράματος» άλλοθι καταρρίφθηκε βάρβαρα πριν από λίγους μήνες όταν προέκυψε το σκάνδαλο με τις παιδόφιλες απεικονίσεις στις διαφημίσεις του Balenciaga. Τα αρκουδάκια BDSM που βρέθηκαν σε παιδικά χέρια για τις ανάγκες καμπάνιας του οίκου οδήγησαν τον καλλιτεχνικό διευθυντή του οίκου Demna Gvasalia σε αναγκαστικές συγγνώμες, όταν έγινε σαφές ότι η πλειονότητα δεν «αγοράζει» τα μισόλογα περί «καλλιτεχνικού οράματος», ειδικά όταν αυτό το όραμα κλείνει το μάτι στους παιδόφιλους.
— Μήπως είναι αυστηροί όσοι καταδίκασαν αυτές τις εικόνες; Πρόκληση, αλληγορία, τροφή για σκέψη: αυτό δεν είναι η μόδα;
Μόδα είναι και η ενσυναίσθηση και η προώθηση μηνυμάτων που εκπέμπουν φως, αγάπη, ομορφιά ή ακόμα και κάποιο μεγάλο συναγερμό για ένα σοβαρό πρόβλημα της ανθρωπότητας. Για τις γυναίκες, για τους ανθρώπους, για τη φύση, για τα ζώα, για οτιδήποτε μπορεί να κινητοποιήσει δημιουργικό και φέρνοντας ελπίδα. Τι είδους συνειρμοί και συναισθήματα περιμένει κανείς να προκύψουν από κεφαλές ζώων προσαρμοσμένες σε φορέματα ή παλτό;
Και πώς είναι δυνατόν η ασχήμια στην (αποκριάτικη) μεταμφίεση της Doja Cat να μπερδεύεται ή ακόμα χειρότερα να πλασάρεται ως σουρεαλισμός αντί για κάτι αληθινά γκροτέσκο που επιχειρεί να επιβληθεί και ως άποψη;
Όλο αυτό ήταν ένα πάρτι για πολύ πλούσιους ανθρώπους και σίγουρα όχι μια σύναξη προσωπικοτήτων που αγαπούν ή γνωρίζουν τον κόσμο της μόδας. Απλώς, το... όραμα του Roseberry δεν είχε τις παιδόφιλες αναγωγές του οίκου Balenciaga, ειδάλλως θα είχε γίνει ακόμα μεγαλύτερος θόρυβος.
— Ο ξένος Τύπος τι λέει για όλον αυτόν τον θόρυβο;
Εδώ ισχύει το «ο έξυπνος παραδέχεται». Από το Business of Fashion μέχρι το Diet Prada επισημαίνονται τα λάθη στην έμπνευση του Roseberry και η δικαιολογημένη ενόχληση που οι εικόνες του προξένησαν. «Το πρώτο λάθος του Roseberry ήταν να υποθέσει ότι το κοινό του θα τον ακολουθούσε στις φιλοσοφικές περιπλοκές του ταξιδιού του Δάντη προς την κάθαρση. Το δεύτερο λάθος του ήταν να δημιουργήσει κυριολεκτικές, ωστόσο ψεύτικες αναπαραστάσεις των ανθρώπινων αδυναμιών στην πασαρέλα του. Η Shalom Harlow ήταν η λεοπάρδαλη, η Irina Shayk το λιοντάρι, η Naomi Campbell η λύκαινα. Μοιραία το Instagram θα άρχιζε να... γαυγίζει», γράφει μεταξύ άλλων το Business of Fashion.
— Οπότε τι είδαμε, τελικά, στην έναρξη της Εβδομάδας Μόδας στο Παρίσι;
Ένα show - κράχτη που θα «τσιμπήσει» τα πορτοφόλια κτηνωδώς πλουσίων ανθρώπων, με μηδενικό αισθητικό υπόβαθρο και σαφώς περιορισμένη καλλιέργεια.
— Αυτό μόνο;!
Όχι. Είδαμε να επανέρχεται –χωρίς να το συζητά ανοιχτά κανείς– το εξαιρετικά αδύνατο πρότυπο μοντέλων. Γενικώς, ό,τι αρνητικό πάλεψε για χρόνια να πετάξει από πάνω της η βιομηχανία της μόδας (τις γούνες, τα προϊόντα πολυτελείας που προέρχονται από την κακοποίηση ζώων, τα ανορεξικά πρότυπα κ.λπ), σιγά-σιγά επιστρέφει στα catwalks πιασμένο χέρι-χέρι φυσικά με τις ευλογίες αρκετών designers, των δημιουργικών τους ομάδων και των εμπορικών τους τμημάτων, βεβαίως-βεβαίως.
— Μήπως με την τόση κυριολεξία αδικούμε τον οίκο μόδας που ύμνησε όσο κανείς τον σουρεαλισμό;
Ε, όχι δα. Τρίζουν τα κόκαλα της Σκιαπαρέλι στο κοιμητήριο του Σεν Ελουά. Η λοξή ματιά της σημάδεψε τον Πικάσο και τον Νταλί, έγινε παρηγοριά για τον Κοκτό, έντυσε την Κάλλας, με πραγματική ευγένεια, χάρη και ραπτική ανατροπή. Και τώρα φτάσαμε να συζητάμε για το αφρολέξ που έγινε κεφάλι λέοντος (και λύκου και τίγρης) και στόλισε ως αξεσουάρ ένα μπούστο ή για την ευλογιά των πιθήκων που κάποιος θεώρησε ok να χρησιμοποιήσει ως καλλιτεχνικό εύρημα. Εντάξει, καλύτερα με τις πιτζάμες.