Ήταν Οκτώβρης του 1973. Ο πόλεμος ξεκίνησε από μια αιφνιδιαστική, κοινή επίθεση της Συρίας και της Αιγύπτου τη μέρα του Γιομ Κιπούρ, της μεγαλύτερης εβραϊκής εορτής. Η Αίγυπτος και η Συρία πέρασαν τότε τις γραμμές κατάπαυσης του πυρός στο Σινά και στα Υψώματα του Γκολάν, εδάφη που αμφότερα τα κατείχε το Ισραήλ από το 1967 και τον Πόλεμο των Έξι Ημερών. Ο λόγος για τον οποίο επιλέχθηκε η γιορτή του Γιομ Κιπούρ («εξιλασμός» στα ελληνικά) για την εκδήλωση της απρόσμενης επίθεσης εναντίον του Ισραήλ ήταν πως εκείνη τη συγκεκριμένη μέρα, σε αντίθεση με κάθε άλλη εβραϊκή εορτή, τα πάντα στο Ισραήλ «νεκρώνουν».
Από τότε έχουν περάσει πενήντα χρόνια ακριβώς και αυτόν τον Οκτώβριο, λίγες μέρες νωρίτερα, η παλαιστινιακή, σουνιτική, παραστρατιωτική οργάνωση Χαμάς εξαπέλυσε ομοβροντία ρουκετών κατά του Ισραήλ από τη Λωρίδα της Γάζας. Παράλληλα, είχαμε εισβολή ένοπλων Παλαιστίνιων στο Ισραήλ, που απήγαγαν και σκότωσαν δημόσια αμάχους. Οι υπηρεσίες πληροφοριών και οι ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ αιφνιδιάστηκαν σχεδόν με τον ίδιο τρόπο όπως και το 1973. Η χώρα κηρύχθηκε σε κατάσταση πολέμου.
Για πολλές ώρες το σκηνικό είχε ως εξής: απροετοίμαστοι στρατιωτικοί, ένας ανυπεράσπιστος λαός, ένα κράτος ευάλωτο και μια επίθεση που το Ισραήλ δεν είχε ξαναδεί σε αυτό το μέγεθος. Ύστερα; Απαγωγές, δολοφονίες γυναικών, παιδιών και αμάχων. Η 7η Οκτωβρίου χαρακτηρίστηκε ως η 11η Σεπτεμβρίου του Ισραήλ.
Αυτές τις μέρες, οι σειρήνες ηχούν διαρκώς σε Ιερουσαλήμ, νότιο και κεντρικό Ισραήλ. Ο καταιγισμός ρουκετών από τη Γάζα συνεχίζεται, οι απώλειες είναι εκατοντάδες και ο συνολικός απολογισμός των νεκρών ξεπερνά τους 1.100.
Ο κόσμος είναι ήδη αντιμέτωπος με μια νέα περίοδο αταξίας. Αυτές τις μέρες, οι σειρήνες ηχούν διαρκώς σε Ιερουσαλήμ, νότιο και κεντρικό Ισραήλ. Ο καταιγισμός ρουκετών από τη Γάζα συνεχίζεται, οι απώλειες είναι εκατοντάδες και ο συνολικός απολογισμός των νεκρών ξεπερνά τους 1.100. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, προετοίμασε ήδη τους ομοεθνείς του για έναν «μακρύ και δύσκολο πόλεμο», δεσμευόμενος ότι η Χαμάς θα πληρώσει «ένα χωρίς προηγούμενο τίμημα». Την ίδια στιγμή έχουν ξεκινήσει ήδη οι σαρωτικοί βομβαρδισμοί της Λωρίδας της Γάζας από τους Ισραηλινούς. Ο φόβος της κλιμάκωσης και ο κίνδυνος αποσταθεροποίησης της περιοχής είναι ορατός.
Γιατί η επίθεση αιφνιδίασε το Ισραήλ; Τι ελπίζει να κερδίσει η Χαμάς; Τι θα σημάνει μια γενίκευση του πολέμου στην περιοχή; Πώς θα διαμορφωθούν οι γεωπολιτικές ισορροπίες και ποιες θα είναι οι συνέπειες για την Ελλάδα; Ειδικοί αναλυτές εξηγούν στη LiFO.
Πέτρος Παπακωνσταντίνου: «Η απάντηση του Ισραήλ θα είναι μια μεγάλης έκτασης πολεμική επιχείρηση»
Καταρχάς, παρακολουθούμε μια ιστορικών διαστάσεων εξέλιξη, η οποία έχει ως συνέπεια ένα λουτρό αίματος. Ήδη, τώρα που μιλάμε, η ισραηλινή πλευρά έχει ανακοινώσει πάνω από 700 νεκρούς Ισραηλινούς, συμπεριλαμβανομένων 44 στρατιωτών. Ενδεικτικά, για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης, στον Πόλεμο των Έξι Ημερών, με τους στρατούς της Αιγύπτου, της Ιορδανίας και της Συρίας, οι νεκροί του Ισραήλ ήταν λιγότεροι από 1.000. Την ίδια στιγμή, οι παλαιστινιακές αρχές έκαναν λόγο για πάνω από 400 νεκρούς από τα αεροπορικά πλήγματα στη Γάζα.
συγγραφέας και δημοσιογράφος της «Καθημερινής»
Επομένως, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η απάντηση του Ισραήλ θα είναι μια μεγάλης έκτασης πολεμική επιχείρηση για να τιμωρηθεί η Χαμάς και να αποκατασταθεί το τρωθέν κύρος του εβραϊκού κράτους και της κυβέρνησής του. Όλα δείχνουν ότι η επικείμενη χερσαία επέμβαση θα επιδιώξει την πλήρη καταστροφή της στρατιωτικής υποδομής της Χαμάς και της φιλοϊρανικής Ισλαμικής Τζιχάντ, όπως και τον εξοστρακισμό των ηγεσιών τους από τα παλαιστινιακά εδάφη. Μια παρόμοια επιχείρηση σε μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες περιοχές του κόσμου, ιδανική για αντάρτικο πόλεων, ενέχει τον κίνδυνο να ανέβει σε εφιαλτικά επίπεδα ο ήδη πολύ υψηλός φόρος αίματος και για τις δύο πλευρές.
Αντιλαμβάνεστε τι θα σημάνουν αυτές οι επιδρομές για τη Γάζα, όταν μιλάμε για μια πόλη στην οποία συνωστίζονται, αποκλεισμένοι από τον έξω κόσμο, δύο εκατομμύρια άνθρωποι σε μόλις 360 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Πρόκειται για μια ανοικτή φυλακή με υψηλή ανεργία και πολυάριθμα προβλήματα επιβίωσης. Τώρα, όσον αφορά τον αιφνιδιασμό, θα σας πω ότι η άκρως επικίνδυνη εξέλιξη δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Πράγματι, η Χαμάς έπιασε στον ύπνο τους Ισραηλινούς και ήταν ένα εθνικό σοκ για αυτούς.
Από την άλλη, να θυμίσουμε ότι από τις αρχές του χρόνου η κατάσταση στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη της Δυτικής Όχθης είναι εκρηκτική, με την κυβέρνηση Νετανιάχου - ακροδεξιάς να προχωρά σε φονικές επιδρομές, ιδιαίτερα στην Τζενίν και τη Ναμπλούς, και τους Παλαιστίνιους να επιστρέφουν στον ένοπλο αγώνα. Ουσιαστικά, ο εχθρός σου προσαρμόζεται στις δικές σου δυνατότητες και αυτό παρατηρούμε να συμβαίνει αυτές τις μέρες. Με τη μαζική εκτόξευση ρουκετών «τύφλωσαν» τις τηλεπικοινωνίες του Ισραήλ αλλά και τον σιδερένιο θόλο, το ισχυρό μέσο αντιπυραυλικής και αντιαεροπορικής άμυνας των Ισραηλινών.
Το Παλαιστινιακό είναι ένα πρόβλημα κατοχής. Μιλάμε για έναν λαό χωρίς πατρίδα, ο οποίος δεν έχει καμία διεθνή υποστήριξη. Η έκρηξη αυτή λοιπόν κάποια στιγμή θα ερχόταν. Τώρα, όσον αφορά την Ελλάδα, αν ακολουθήσουμε την ίδια τακτική με τον πόλεμο στην Ουκρανία, με δηλώσεις όπως εκείνες του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, ότι πρέπει να σταθούμε στη σωστή πλευρά της ιστορίας, τότε θα πρέπει να υποστηρίξει η κυβέρνηση ότι η λύση που πρέπει να δοθεί στο Παλαιστινιακό αφορά τη δημιουργία ανεξάρτητου κράτους που θα συνυπάρχει με το Ισραήλ.
Όσο αυτή η λύση δεν προκρίνεται, οι συγκρούσεις θα αναπαράγονται διαρκώς. Επίσης, να επισημάνουμε ότι η Ευρώπη και ειδικά η Ελλάδα θα γνωρίσει ένα νέο μεταναστευτικό κύμα. Γι’ αυτό πρέπει να επιδιώξουμε αποκλιμάκωση της έντασης, να κάνουμε ό,τι μας αναλογεί για να αποφευχθούν τα χειρότερα.
Αυτός ο πόλεμος δεν θα τελειώσει σύντομα. Φοβάμαι ένα ενδεχόμενο γενίκευσης αυτής της πολεμικής σύρραξης. Το αεροπλανοφόρο που στέλνουν οι ΗΠΑ όχι μόνο είναι υπερσύγχρονο, αλλά μεταφέρει έναν στόλο 90 αεροσκαφών. Αν λοιπόν οι Αμερικανοί εμπλακούν άμεσα σε μια κοινή πολεμική επιχείρηση, αυτό θα εκληφθεί από μεγάλο τμήμα των αραβικών χωρών ως μια νέα Σταυροφορία. Και, μάλιστα, όλα αυτά τη στιγμή που από το Μαρακές ως τη Βαγδάτη, σε όλη δηλαδή τη Μέση Ανατολή, εκδηλώνεται ένα κύμα υποστήριξης για τους Παλαιστίνιους. Αυτό συμβαίνει επειδή στη συνείδησή τους βλέπουν έναν πόλεμο Αράβων απέναντι στο Ισραήλ και όχι έναν πόλεμο Χαμάς - Νετανιάχου. Ήδη η εξομάλυνση των σχέσεων Ισραήλ - Σαουδικής Αραβίας φαίνεται να απομακρύνεται εξαιτίας της επίθεσης της Χαμάς.
Τέλος, να τονίσουμε ότι το επικίνδυνο μέτωπο της επέκτασης αφορά τα βόρεια σύνορα του Ισραήλ προς τον Λίβανο με τη σιιτική, φιλοϊρανική οργάνωση του Λιβάνου Χεζμπολάχ, η οποία χαρακτήρισε την επίθεση της Χαμάς ως «ένα μήνυμα προς τα μουσουλμανικά και αραβικά έθνη, καθώς και προς τη διεθνή κοινότητα, ειδικά προς εκείνους που σπεύδουν να εξομαλύνουν τους δεσμούς με τη σιωνιστική οντότητα». Τι σηματοδοτεί αυτό; Απλώς να θυμίσουμε ότι πίσω από τη Χεζμπολάχ βρίσκεται το Ιράν, ο μεγάλος εχθρός του Ισραήλ. Αν η αιματοχυσία πάρει μεγαλύτερες διαστάσεις, η ένταση θα αυξηθεί επικίνδυνα και θα δούμε να γίνεται πράξη το πιο δυσάρεστο σενάριο.
Αστέριος Κεχαγιάς: «Οι σχέσεις Ισραήλ - Παλαιστίνης αποτελούν ένα από τα δυσκολότερα παζλ της σύγχρονης ιστορίας»
Όταν τον 5ο αιώνα π.Χ. ο Ηρόδοτος χρησιμοποίησε το όνομα Παλαιστίνη για να δηλώσει την περιοχή ανάμεσα στη Φοινίκη και την Αίγυπτο, δεν θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί τον κομβικό ιστορικό ρόλο που θα έπαιζε αυτή η ονομασία έπειτα από δυόμιση χιλιετίες καθώς και τις έριδες που θα δημιουργούσε. Οι σχέσεις Ισραήλ - Παλαιστίνης αποτελούν ένα από τα δυσκολότερα παζλ της νεότερης και σύγχρονης ιστορίας. Το μεγαλύτερο μέρος της δυσκολίας έγκειται στο ότι ο πολιτικός χαρακτήρας του ζητήματος έχει εν πολλοίς συσκοτίσει τις ιστορικές του διαστάσεις.
μεταδιδακτορικός ερευνητής αρχαίας ιστορίας στο North-West University της Νοτίου Αφρικής με ειδίκευση στις διαπολιτισμικές επαφές της αρχαίας Μεσογείου, του Ισραήλ και της Εγγύς Ανατολής
Για παράδειγμα, ελάχιστοι φαίνεται να γνωρίζουν ότι η επιστροφή των εβραϊκών πληθυσμών της διασποράς στην Παλαιστίνη με σκοπό την ίδρυση του κράτους τους δεν έγινε απότομα και αποκλειστικά με μορφές βίας, αλλά ότι υπήρχαν σταδιακά κύματα πληθυσμών ήδη από το 1882, μεταφέροντας στην περιοχή σημαντικούς οικονομικούς πόρους, ικανούς για ίδρυση σύγχρονων νοσοκομείων και κέντρων περίθαλψης εγκύων γυναικών που έδωσαν ανάσα ακόμη και στους ντόπιους αραβικούς πληθυσμούς.
Η ιστορία, οι διεθνείς σχέσεις, το οικονομικό κεφάλαιο και ίσως και λίγο η τύχη αποφάσισαν εν τέλει να ιδρυθεί το κράτος του Ισραήλ. Ένα κράτος με πολλές αντιφάσεις, καθώς απ’ τη μια είναι στρατιωτικού χαρακτήρα με τεράστια επίδραση της θρησκείας στις υποθέσεις του, αλλά απ’ την άλλη πρόκειται για ένα φιλελεύθερο κράτος που ενδιαφέρεται εμπράκτως για τα δικαιώματα των γυναικών, των ομοφυλοφίλων ή ακόμη και των αθέων. Ήδη από τη δεκαετία του ‘80 στο πιο συντηρητικό του πανεπιστήμιο, αυτό των Ιεροσολύμων, υπήρχαν σύλλογοι ομοφυλοφίλων και από το 1989 αυστηρότατοι νόμοι κατά της σεξουαλικής παρενόχλησης και του βιασμού, που έχουν οδηγήσει στη φυλακή μέχρι και υψηλόβαθμους πολιτικούς, όπως ο Moshe Katsav, ο 8ος Πρόεδρος του Ισραήλ.
Αρκεί να συλλογιστεί κανείς ότι σε μέρη όπως η Χάιφα ή το Τελ Αβίβ, οι κοσμικοί είναι περισσότεροι από τους θρησκευόμενους. Θα ήταν μάλλον δύσκολο να φανταστεί κανείς μια ανάλογη περίσταση ελευθερίας των γυναικών σε ένα μουσουλμανικής κοπής παλαιστινιακό κράτος. Όταν το 1949-1950 το κράτος του Ισραήλ πέρασε νόμο για υποχρεωτική εκπαίδευση όλων (συμπεριλαμβανομένων των γυναικών), η παλαιστινιακή πλευρά αντέδρασε έντονα, μη θέλοντας να στείλει τα κορίτσια της σε σχολεία και πανεπιστήμια. Ο νόμος αυτός, παρότι νόμος του ισραηλινού κράτους, απελευθέρωσε ένα σωρό Παλαιστίνιες γυναίκες από τη δικτατορία του σπιτιού και το άγρυπνο μάτι του πατέρα.
Αυτό το τελευταίο παράδειγμα αποτυπώνει με τον καλύτερο τρόπο το σύνθετο του προβλήματος: ότι τα δικαιώματα μιας μεγάλης μερίδας Παλαιστίνιων (γυναίκες, παιδιά, ομοφυλόφιλοι) φαίνεται να προστατεύονται περισσότερο από ένα κράτος σαν το Ισραήλ.
Αν θέλουμε να εκφράσουμε συνοπτικά τη φύση του προβλήματος, τότε θα λέγαμε πως πρόκειται για ένα πρόβλημα που είναι δυσεπίλυτο επειδή και τα δύο αντίπαλα μέρη έχουν μερίδιο του δικαίου. Απ’ τη μια έχουμε τους Εβραίους που εξαναγκάζονται να φύγουν στη διασπορά και να εγκαταλείψουν τις περιοχές στις οποίες κατοικούσαν επί αιώνες (συμβιώνοντας με αραβικούς πληθυσμούς). Οι άνθρωποι αυτοί έζησαν επί αιώνες σε άλλες περιοχές χωρίς κρατική οντότητα και πολύ συχνά κυνηγημένοι από διάφορους εχθρούς, με κύριους τους ναζί.
Απ’ την άλλη έχουμε Άραβες που απέμειναν στα εδάφη της Παλαιστίνης επί αιώνες και που ακόμη κι αν δεν ίδρυσαν μια δική τους κρατική οντότητα, είχαν βιώσει τα μέρη εκείνα ως πατρίδα τους. Αν μόνο ένας απ’ τους δύο λαούς είχε δίκιο, τότε το πρόβλημα θα ήταν ίσως πιο εύκολο. Επειδή όμως και οι δύο λαοί έχουν δίκαια αιτήματα, το εύρος των ειρηνικών λύσεων είναι περιορισμένο.
Σταύρος Λυγερός: «Είναι ξεκάθαρο ότι η Χαμάς έπιασε στον ύπνο το Ισραήλ»
Αρχικά, να αναφέρουμε ότι η πρωτόγνωρη εισβολή της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ, με τις εκατοντάδες νεκρούς, συνιστά ένα ποιοτικό άλμα στη χρόνια αυτή σύγκρουση. Από τη μία η αναβαθμισμένη επιχειρησιακή ικανότητα της ισλαμιστικής οργάνωσης και από την άλλη ο απόλυτος αιφνιδιασμός των ισραηλινών υπηρεσιών ασφαλείας καταδεικνύουν σε όσους έχουν τη δυνατότητα να αναστοχαστούν με ψυχραιμία και νηφαλιότητα ότι η στρατηγική του Ισραήλ έχει αποτύχει καθώς και ότι είναι εδώ και πολλά χρόνια σε αδιέξοδο.
δημοσιογράφος, συγγραφέας και διευθυντής του ιστότοπου SLpress.gr
Στο Ισραήλ σήμερα κυριαρχεί το απέραντο πένθος αλλά και η εξίσου απέραντη επιθυμία για σκληρή εκδίκηση. Κι όμως, με απέραντο σεβασμό στο εβραϊκό αίμα που χύθηκε και στο πλαιστινιακό που έχει ήδη αρχίσει να χύνεται, είναι ίσως η πιο κατάλληλη ώρα για να τεθεί το ζήτημα με στρατηγικούς όρους κι όχι απλώς με όρους εκδίκησης, οι οποίοι το μόνο που καταφέρνουν είναι να αναπαράγουν τον φαύλο κύκλο.
Η επέκταση των εβραϊκών οικισμών έχει πολυδιασπάσει τη συνέχεια και την ενότητα των παλαιστινιακών εδαφών στη Δυτική Όχθη, ακυρώνοντας σε μεγάλο βαθμό τη δυνατότητα ίδρυσης ενιαίου παλαιστινιακού κράτους. Η τωρινή εισβολή της Χαμάς με την εκτέλεση αμάχων έχει προκαλέσει διεθνώς απολύτως δικαιολογημένο αποτροπιασμό. Πρέπει, ωστόσο, να σημειωθεί ότι η Δύση δεν έχει δείξει την ίδια ευαισθησία για τα τρομακτικά δεινά που έχει υποστεί ο παλαιστινιακός λαός (κυρίως άμαχοι) από τις κατά καιρούς στρατιωτικές επιχειρήσεις των Ισραηλινών. Ο απολογισμός τους είναι κι αυτός αποτροπιαστικός. Ο ισραηλινός στρατός έχει σκοτώσει, τραυματίσει και συλλάβει χιλιάδες Παλαιστίνιους. Όχι μόνο στελέχη της Χαμάς και της Τζιχάντ, αλλά και αμάχους.
Είναι ξεκάθαρο ότι η Χαμάς έπιασε στον ύπνο το Ισραήλ. Οι υπηρεσίες πληροφορίων του Ισραήλ είχαν υποτιμήσει και τις πυραυλικές δυνατότητες της Χαμάς. Απέναντί τους δεν έχουν μόνο τις χειροποίητες ρουκέτες του παρελθόντος. Έχουν πιο εξελιγμένα πυραυλικά συστήματα μεσαίου βεληνεκούς, ικανά να πλήξουν στόχους ακόμα και στο βόρειο Ισραήλ. Η επίθεση της Χαμάς αποδίδεται από πολλούς στην προσπάθειά της να προκαλέσει μια αιματηρή σύγκρουση με τον ισραηλινό στρατό, προκειμένου να τορπιλίσει την –σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες– επικείμενη συμφωνία προσέγγισης του Ισραήλ με τη Σαουδική Αραβία, μετά την αντίστοιχη συμφωνία που έχει συναφθεί με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Πάντως, σε στρατηγικό επίπεδο, η αιματηρή επίθεση της Χαμάς επαναφέρει στο προσκήνιο το δόγμα με το οποίο το Ισραήλ αντιμετωπίζει το Παλαιστινιακό. Η έμπρακτη άρνησή του να αποδεχθεί την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους με μαθηματική ακρίβεια τροφοδοτεί τη Χαμάς και αναπαράγει τις συγκρούσεις, με όσα αυτές συνεπάγονται. Προφανώς, η εκδίκηση του Ισραήλ θα είναι πολύ σκληρή. Ο στρατός του θα εισβάλει στη Λωρίδα της Γάζας, θα καταστρέψει και θα σκοτώσει. Μπορεί, όμως, να κρατήσει την πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή του κόσμου σε καθεστώς κατοχής; Η επιδίωξη μιας στρατιωτικής λύσης, δηλαδή της συντριβής της ένοπλης παλαιστινιακής αντίστασης, το μόνο που καταφέρνει είναι να ανακυκλώνει το πρόβλημα. Άλλωστε, αυτό επιδιώκει και η Χαμάς, την ανακύκλωση της βίας.
Τέλος, όσον αφορά την Ελλάδα, θεωρώ ότι η ανακοίνωση εκ μέρους της κυβέρνησης ήταν η αναμενόμενη. Απλώς η ελληνική διπλωματία θα μπορούσε να είχε αναφερθεί και στην ευρύτερη διάσταση του θέματος αυτού, τη δημιουργία δηλαδή του ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους.
Τριαντάφυλλος Καρατράντος: «Η συνεχώς επιδεινούμενη κατάσταση θα έχει επιπτώσεις και για την Ελλάδα»
Η επίθεση της Χαμάς και άλλων ένοπλων ισλαμιστικών οργανώσεων στο Ισραήλ και η σκληρή πολεμική απάντηση του τελευταίου δημιούργησαν ένα σκηνικό πλήρους αστάθειας στη Μέση Ανατολή, με τον φόβο μιας κλιμακούμενης σύγκρουσης να αποτελεί το χειρότερο αλλά όχι αδύνατο σενάριο. Προφανώς η συνεχώς επιδεινούμενη κατάσταση περιφερειακής ασφάλειας θα έχει επιπτώσεις και για την Ελλάδα.
δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών, κύριος ερευνητής ΕΛΙΑΜΕΠ
Πρώτον, οι στρατηγικές ισορροπίες και οι συμμαχίες μεταξύ των χωρών της περιοχής θα επηρεαστούν ριζικά. Αυτό θα έχει επιπτώσεις και στο momentum σταθερότητας που θα ευνοούσε πρωτοβουλίες όπως η προσέγγιση Ελλάδας - Τουρκίας. Η τελευταία, μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, και στην περίπτωση του Ισραήλ, διαφοροποιείται από τις υπόλοιπες χώρες της Δύσης, καθώς έχει στενές σχέσεις με τη Χαμάς.
Δεύτερον, οι εκτεταμένες συγκρούσεις και η γενικότερη αστάθεια στην περιοχή έχουν ήδη προκαλέσει νέες μετακινήσεις προσφύγων, κάτι που θα οδηγήσει σε γενικότερη αύξηση των μεταναστευτικών κινήσεων προς την Ευρώπη και την Ελλάδα, χώρα που επιλέγουν συχνά οι Παλαιστίνιοι που θέλουν να μεταναστεύσουν στη Δύση.
Τρίτον, η Ελλάδα, όπως και οι υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. που υποστηρίζουν το Ισραήλ και έχουν, στην περίπτωση της χώρας μας, στρατηγική σχέση μαζί του, δεν μπορούν να εξαιρεθούν από μια ενδεχόμενη μεταφορά της βίας με τρομοκρατικές επιθέσεις εκτός της περιοχής. Άλλωστε η Χαμάς κάλεσε ήδη τους Παλαιστίνιους, όπου βρίσκονται, να επιτεθούν σε στόχους Ισραηλινών.
Τέταρτον, σχετικό με το προηγούμενο σημείο, είναι η επίπτωση που θα έχει η κατάσταση στον τομέα της ισλαμιστικής ριζοσπαστικοποίησης και της τρομοκρατίας. Δεν πρέπει να ξεχνάμε τόσο τον έντονα ισλαμιστικό χαρακτήρα της Χαμάς όσο και την παραδοσιακή εργαλειοποίηση του Παλαιστινιακού από τις ισλαμιστικές τρομοκρατικές οργανώσεις.
