Βρίσκονται μέσα στον πυκνοδομημένο ιστό του εμπορικού τριγώνου και είναι απόλυτα συνυφασμένες με την ταυτότητα της πόλης. Η πλατεία Αγίας Ειρήνης, η πλατεία Θεάτρου, η πλατεία Καρύτση και η πλατεία Αγίων Θεοδώρων έχουν πλούσια και συναρπαστική ιστορία, αλλά φτωχό έως ανύπαρκτο πράσινο. Εδώ και πολλά χρόνια είναι εμφανής και η κακή κατάσταση των υποδομών τους.
Η ζωντάνια που διαθέτουν δεν προέρχεται από κάποια αστική αναβάθμιση, αλλά κυρίως από την υπερσυγκέντρωση all day bars που δημιούργησαν μία ανάπτυξη υψηλής εντάσεως με πολλά ντεσιμπέλ.
Η υπεραξία των ακινήτων στις περιοχές γύρω από τις πλατείες αυτές έχει ήδη εκδιώξει και συνεχίζει να πιέζει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τις μικρές βιοτεχνίες που κάποτε ανθούσουν στα στενά κάθετα δρομάκια των γύρω περιοχών. Αντίστοιχα βέβαια έχουν εκτιναχθεί τα ενοίκια και οι τιμές κατοικίας.
Όσοι Αθηναίοι αντέχουν ακόμη την πίεση των υψηλών ενοικίων θα πρέπει παράλληλα να ανεχθούν την ηχορύπανση και τη συρρίκνωση του ελεύθερου ζωτικού χώρου που καταλαμβάνεται από τα τραπέζια και τις καρέκλες των δεκάδων καταστημάτων, τα οποία είναι σχεδόν πάντα γεμάτα.
Θα υπάρξει μία λειτουργική, αισθητική και περιβαλλοντική αναβάθμιση του δημόσιου χώρου των πλατειών, που θα αναδείξουν και τα ιδιαίτερα πολιτιστικά χαρακτηριστικά της καθεμιάς από αυτές.
Το επόμενο διάστημα όμως, οι ιστορικές αυτές πλατείες πρόκειται να αναβαθμιστούν μέσα από ένα πρόγραμμα εργασιών ανάπλασης.
Λεπτομέρειες για τη νέα εικόνα των πλατειών δίνει στη LiFO ο Ανδρέας Γραμματικογιάννης, αντιδήμαρχος Υποδομών στον δήμο Αθηναίων: «Εάν πάτε και στις τέσσερις πλατείες, θα δείτε ότι υπάρχουν αρκετά προβλήματα και στις πλακοστρώσεις και στον αστικό εξοπλισμό», λέει.
Μας εξηγεί ότι «πρόκειται να γίνουν κάποιες συνολικές παρεμβάσεις όπως η ενίσχυση πρασίνου, η αντικατάσταση του φωτισμού, των δαπεδοστρώσεων με υδατοπερατά και φυσικά υλικά, του αστικού εξοπλισμού, ενώ προβλέπεται και η κατασκευή κάποιων στοιχείων νερού».
Ουσιαστικά, όπως λέει, «θα υπάρξει μία λειτουργική, αισθητική και περιβαλλοντική αναβάθμιση του δημόσιου χώρου των πλατειών», που θα αναδείξουν και τα ιδιαίτερα πολιτιστικά χαρακτηριστικά της καθεμιάς από αυτές.
Οι πεζοδρομήσεις
Στην ίδιο έργο της συγκεκριμένης εργολαβίας, η οποία ξεκίνησε από την προηγούμενη δημοτική αρχή και σήμερα επισπεύδεται η ολοκλήρωσή της από τη νέα διοίκηση του δήμου Αθηναίων, ο Α. Γραμματικογιάννης μάς λέει ότι συμπεριλαμβάνεται και η πεζοδρόμηση των οδών Πραξιτέλους και Περικλέους.
Στη συνέχεια θα υπάρξουν μελέτες και για νέες πεζοδρομήσεις στον πυρήνα του μητροπολιτικού κέντρου. Παράλληλα, όπως λέει ο αντιδήμαρχος Υποδομών, «στην ευρύτερη περιοχή σχεδιάζονται και ήδη πραγματοποιούνται αναβαθμίσεις πεζοδρομίων με αποκαταστάσεις πλακοστρώσεων, βελτιώσεις των ραμπών και των προσβάσιμων οδεύσεων για ΑμεΑ».
Πότε θα παραδοθούν
Εργοτάξια σήμερα υπάρχουν στην πλατεία Αγίας Ειρήνης και στην πλατεία Θεάτρου. Η πλατεία Αγίας Ειρήνης, όπως λέει ο Α. Γραμματικογιάννης είναι η πρώτη πλατεία που θα παραδοθεί.
Το deadline παράδοσης που δίνει είναι ένα δίμηνο από τώρα. Για την πλατεία Θεάτρου, η εργολαβία επίσης είναι ανοιχτή, καθώς η ανάπλασή της είχε κολλήσει μετά την αποκάλυψη αρχαιοτήτων, για τα οποία, το προσεχές διάστημα, θα αποφασιστεί πώς θα αναδειχθούν και αν θα υπάρξει τροποποίηση της υπάρχουσας μελέτης.
Η προσπάθεια για την ανάδειξη της ιστορικής αυτής πλατείας, η οποία βρίσκεται πίσω από το δημαρχείο της Αθήνας, πάει αρκετά πίσω. Η ανάπλασή της εντάσσεται στην ίδια εργολαβία με τις άλλες τρεις και δρομολογήθηκε όταν επί δημαρχίας Κώστα Μπακογιάννη ανασύρθηκε μία μελέτη για την πλατεία, η οποία είχε βραβευτεί σε αρχιτεκτονικό διαγωνισμό.
Οι αναπλάσεις των άλλων δύο πλατειών, δηλαδή της πλατείας Καρύτση και των Αγίων Θεοδώρων, θα ξεκινήσουν το φθινόπωρο, «ούτως ώστε να μη συμπέσουν οι κατασκευαστικές εργασίες με το peak της τουριστικής περιόδου, όπως λέει ο Α. Γραμματικογιάννης.
Νέες αναπλάσεις σε άλλες πλατείες
Παρεμβάσεις αποκαταστάσεων θα πραγματοποιηθούν και στην πλατεία Συντάγματος, αρχικά στο πάνω μέρος της πλατείας, αλλά σε άλλες πλατείες της Αθήνας, όπως στον Νέο Κόσμο, όπου θα προχωρήσει η ανάπλαση της πλατείας του Αγίου Σώστη, η πλατεία Ηούς στα Πετράλωνα, αλλά και η πλατεία στον Άγιο Ανδρέα στη Λαμπρινή. Για τον Α. Γραμματικογιάννη αυτές οι αναφορές αναπλάσεων είναι ενδεικτικές, όπως λέει, καθώς «αυτήν τη στιγμή είμαστε σε φάση ωρίμανσης μελετών για να προχωρήσουν στη συνέχεια οι εργολαβίες σε διάφορα σημεία της πόλης»
Πλατείες και δημόσιες βρύσες
Σε μία Αθήνα που η άνοδος της θερμοκρασίας ανεβάζει συνέχεια στροφές, ρωτάμε τον αντιδήμαρχο αν στις πλατείες αυτές θα υπάρχουν δημόσιες βρύσες. Μας λέει ότι οι μελέτες για τις τέσσερις αυτές εμβληματικές πλατείες «δεν προέβλεπαν κρήνες, αλλά στοιχεία νερού, δηλαδή μικρούς πίδακες νερού για καλλωπιστικούς λόγους και για τη μείωση της θερμοκρασίας».
Ωστόσο, υποστηρίζει ότι οι βρύσες στον δημόσιο χώρο της Αθήνας είναι κάτι που απασχολεί τη δημοτική αρχή και γι' αυτό ήδη γίνεται μελέτη, για τα σημεία όπου θα χωροθετηθούν. «Από εκεί και πέρα, είτε με χορηγούς είτε με δικά μας έξοδα, θα προσπαθήσουμε να αναπτύξουμε αυτό το δίκτυο σε κοινόχρηστους χώρους του δήμου Αθηναίων».
Ο Α. Γραμματικογιάννης εξηγεί ότι οι δημόσιες βρύσες που θα σχεδιαστούν θα έχουν ποτίστρες για τα ζώα και τα πουλιά. Θα έχουν δηλαδή ειδικές γούρνες κάτω από τη βρύση, όπου θα καταλήγει η ποσότητα του νερού που θα περισσεύει.
Για το ζήτημα, όπως μας είπε, υπάρχει και συνεργασία με την Greenpeace, η οποία έχει χαρτογραφήσει τις δημόσιες βρύσες μέσα από ένα πρότζεκτ το οποίο έχει ονομάσει «Ραντεβού στις βρύσες», που έχει ως στόχο, όπως υποστηρίζει η οργάνωση, να εξασφαλιστεί πόσιμο νερό και πρόσβαση σε ένα επαρκές δίκτυο κοινόχρηστων βρυσών για όλους.
Μέσα από τη σελίδα του πρότζεκτ, οι πολίτες βλέπουν σε χάρτη πού υπάρχουν δημόσιες βρύσες, ποιες λειτουργούν και ποιες όχι, ενώ έχουν τη δυνατότητα να μπορούν να προσθέσουν και οι ίδιοι τις δημόσιες βρύσες που θα εντοπίσουν.
Οι παρεμβάσεις που θα γίνουν στις τέσσερις πλατείες είναι σημαντικές. Για τα ιστορικής σημασίας όμως αυτά τοπόσημα, το στοίχημα, πέρα από τις αναβαθμίσεις του αστικού εξοπλισμού, είναι να βρεθεί η ισορροπία μεταξύ της επιχειρηματικής δραστηριότητας και της προστασίας της κατοικίας και του περιβάλλοντος, από την άλλη.
Αυτό είναι το πιο δύσκολο στοίχημα που πρέπει να κερδίσει ο δήμος.