Ειδικό Δικαστήριο
30 χρόνια
Συνεδριάσεις του Νοέμβρη 1991 για τιο "σκάνδαλο Κοσκωτά"
Π Ρ Α Κ Τ Ι Κ Α Β Ο Υ Λ Η Σ
Ε' ΠΕΡΙΟΔΟΣ (ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ)
Σ Υ Ν Ο Δ Ο Σ Α' - ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΜΣΤ' - Τετάρτη 27 Σεπτεμβρίου 1989
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Αθανάσιος Τσαλδάρης): Ο κ. Μαντζώρης [βουλευτής και υφυπουργός της Νέας Δημοκρατίας -σ.σ.] έχει το λόγο.
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΜΑΝΤΖΩΡΗΣ: [...] Όλοι οι ομιλητές, ένα και μόνο επιδιώκουν. Να απαλειφθεί από το κατηγορητήριο ο κύριος υπεύθυνος, που είναι ο πρώην πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου. Είμαι, δε, βέβαιος, ότι, αν στο κατηγορητήριο δεν περιλαμβανόταν ο πρώην πρωθυπουργός, όλοι οι υπόλοιποι τέσσερις Υπουργοί, θα είχατε παραπεμφθεί, κύριοι συνάδελφοι, αν είστε εδώ -και οι υπόλοιποι που δεν είναι- και θα ήσασταν εξιλαστήρια θύματα. Δεν υπάρχει επ' αυτού καμία αμφιβολία.
Το πρόβλημα είναι εκείνο το μεγάλο. Χθες ελέχθη, αλλά και σήμερα, από πολλούς συναδέλφους, ότι δεν υπάρχει σκάνδαλο Κοσκωτά στην ουσία του, ότι, "ξέρετε, όλοι το ίδιο είμαστε, όλοι στο ίδιο καζάνι βράζουμε" . Και αν θέλετε, εσείς οι ίδιοι, κύριοι του ΠΑΣΟΚ, πολλές κορώνες των ομιλητών σας τις χειροκροτείτε πολλές φορές, αλλά άκριτα, χωρίς προηγουμένως να τις επεξεργασθείτε.
Και μου θυμίζετε, ξέρετε τι; Κάποτε, όταν ο Μένιος ο Κουτσόγιωργας απ' αυτό εδώ το Βήμα, και συμπληρωματικά από εκείνο, όταν έκανε τον πρωθυπουργό, έβρισε τους πάντες και τα πάντα έβρισε την οικογένεια του σεβαστού Προέδρου κ. Μητσοτάκη, έλεγε ονόματα, ποιος είναι ο Α, ποιος ο Β, ο Γ, ο Δ, ο Ε - σεις χειροκροτούσατε από κάτω μανιωδώς. Ποιον; Τον Μένιο Κουτσόγιωργα, που τώρα τον κατηγορείτε ότι τα έχει "τσεπώσει" και τα έχει πάρει.
Αν, λοιπόν, το χειροκρότημά σας εκείνο ήταν άκριτο, δεν ήταν επεξεργασμένο μέσα στη λογική σας, πώς θέλετε σήμερα να δεχθούμε, ότι και τα νέα σας χειροκροτήματα είναι πάρα πολύ ωραία και είναι ασφαλή;
Μίλησε ο κ. Ροκόφυλλος και την προηγούμενη φορά, όταν συνεζητείτο η πρόταση κατηγορίας, μίλησε και σήμερα. Απέκτησε μια παριζιάνικη χάρη, ξέρετε, να τα λέει έτσι γλαφυρά, αλλά χωρίς αποδεικτικά στοιχεία. Εγώ θα του συνιστούσα να γράψει ένα ωραίο Άρλεκιν. Κάποτε, στις μεταγενέστερες γενιές, θα διαβάζεται άνετα.
[...] Θα ασχοληθώ, δηλαδή, με το τρίγωνο της πολιτικής αμαρτίας, που λέγεται Παπανδρέου - Κοσκωτάς - Πέτσος. Ο Γεώργιος Πέτσος, τον οποίο ακούσαμε χθες βράδυ επί μία ώρα και οφείλω να πω, ότι η κοινή γνώμη τον αντιμετώπισε με κάποια συμπάθεια, εξ άλλου έχει αυτό το χάρισμα, θα πω αναλυτικότερα τις προσωπικές μου απόψεις επί του θέματος.
Κατά τον κρίσιμο χρόνο του σκανδάλου Κοσκωτά, υπηρέτησε ως Υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών, αλλά και Υφυπουργός Βιομηχανίας, Έρευνας και Τεχνολογίας, λίγο νωρίτερα.
Ποιες είναι οι κατηγορίες, για τις οποίες βαρύνεται; Για την παθητική δωροδοκία από τον Γεώργιο Κοσκωτά, για 10 εκατ. δραχμές. Η κατηγορία του η αρχική ήταν για όλες τις ΔΕΚΟ. Στη συνέχεια όμως η Προανακριτική Επιτροπή περιόρισε την κατηγορία μόνο όσον αφορά τα ΕΛΤΑ. Και τρίτον, για την ανέγερση των αυθαιρέτων και παρανόμων κτιριακών εγκαταστάσεων της "ΓΡΑΜΜΗ Α.Ε" στην Παλλήνη. Και έρχομαι στο πρώτο θέμα . Το θέμα της δωροδοκίας του Πέτσου από τον Κοσκωτά ψιθυριζόταν στο Πανελλήνιο, αλλά στην ουσία αποκαλύφθηκε τόσο από την εφημερίδα ΕΘΝΟΣ , από τη γνωστή συνέντευξη που έδωσε ο Βακάλης στον Λεβεντογιάννη, όσο και μέσω της Εξεταστικής Επιτροπής, στην οποία προσήλθε και κατέθεσε ο κ. Βακάλης. Αντιπρόεδρος της Τράπεζας Κρήτης και διευθύνων σύμβουλος όπως σας προείπα , ήταν ο Παναγιώτης Βακάλης.
Ο Βακάλης είναι μια περίεργη φυσιογνωμία, κύριοι συνάδελφοι. Ήταν μέλος του ΠΑΚ και του ΠΑΣΟΚ από την εποχή του Καναδά. Ήταν προσωπικός φίλος του κ. Παπανδρέου στο Τορόντο. Και ήταν αυτός, που όπως φαίνεται εκ των πραγμάτων, συνέδεσε τον Κοσκωτά με τον Παπανδρέου. Και δε συνέδεσε μόνο τον Κοσκωτά με τον Παπανδρέου, συνέδεσε και άλλα από τα επίλεκτα μέλη του ΠΑΣΟΚ με κουμπαριές- το ακούσατε την άλλη φορά- ούτως ώστε απετέλεσε το συνδετικό κρίκο. Την άλλη φορά ελέχθη από τον πρώην Πρόεδρο της Βουλής ότι η κουμπαριά την οποία έκανε με τον κ. Βακάλη ήταν κουμπαριά της ανάγκης, ήταν μία κουμπαριά που έπρεπε να συνάψει για να κάνει έναν βεβιασμένο γάμο.
Κύριοι συνάδελφοι, όλοι είμαστε πικραμένοι από κουμπαριές. Αλλά όταν παντρεύουμε εμείς κάποιον ή σου βαπτίζουμε το παιδί, πράγματι πολλές φορές είναι κατάσταση ανάγκης. Αλλά να επιλέγεις εκείνον που θα σε παντρέψει ή που θα σου βαπτίσει εκείνος το παιδί, είναι επιλογή δική σου. Και επομένως η κουμπαριά του Βακάλη ήταν επιλογή του κ. Αλευρά. [...]
Όσον αφορά τώρα τον οδηγό του Κοσκωτά, τον Μανούσο Γρυλλάκη, στην αρχή δε μίλησε. Ήρθε την πρώτη φορά στην Εξεταστική Επιτροπή και δε μίλησε καθόλου, ήταν τρομοκρατημένος ο άνθρωπος.
Και δεν πρέπει να ξεχνάτε ότι αφορμή ήταν ο ίδιος ο Μένιος Κουτσόγιωργας, ο οποίος είχε δώσει εντολή όλα τα ονόματα των αστυφυλάκων να καταγράφονται οι οποίοι ήσαν γύρω στον περίβολο του σπιτιού του για να μη ξεφύγει καμιά λέξη. Έτσι η τρομοκρατία ήταν βαριά και όλοι οι άνθρωποι στην αρχή δεν είπαν τίποτα.
Μίλησε, όμως, στη συνέχεια ο Μανούσος Γρυλλάκης και είπε ότι ένα απόγευμα, γύρω στις 4 με 5, κατά τα τέλη Αυγούστου 1985- και ημερομηνία η οποία καθορίστηκε και με την αποδοχή του κ. Πέτσου ήταν 29η Αυγούστου 1988, συνόδευσε τον Κοσκωτά στο σπίτι του Πέτσου. Κατά την επίσκεψη ο Κοσκωτάς κρατούσε ένα πλαστικοποιημένο λευκό φάκελο της Τράπεζας Κρήτης, ο οποίος ήταν γεμάτος. Μάλιστα κατά το πάνω μέρος ήταν συρραμμένος.
Ο φάκελος κύριοι συνάδελφοι -για να τον δείτε σας τον δείχνω- ήταν όμοιος με αυτόν.
(Στο σημείο αυτό ο κ. Μαντζώρης επιδεικνύει στο Σώμα σχετικό φάκελο).
Τον κατέθεσε ο Γρυλλάκης κατόπιν προσωπικού μου αιτήματος τότε στην Εξεταστική Επιτροπή. Στα σχετικά της δικογραφίας έχει καταγραφεί με αριθμό 242 και έχει διαστάσεις 35 με 25. Αυτός ο φάκελος δε σχίζεται με καμιά δύναμη, ούτε βρέχεται. Ήταν αυτός ο φάκελος. Προσέξτε τον.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΕΗΣ: Δεν τον βλέπουμε καλά.
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΜΑΝΤΖΩΡΗΣ: Τι είπατε κύριε Μπέη;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Αθανάσιος Τσαλδάρης). Κύριε Μαντζώρη, σας παρακαλώ πολύ να απευθύνεστε στο Σώμα. Και εσάς κύριε Μπέη σας παρακαλώ μη διακόπτετε!
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΜΑΝΤΖΩΡΗΣ. Κύριε Μπέη, αυτός είναι ο φάκελος, συρραμμένος στο επάνω μέρος, και δεν άφηνε να τον ακουμπήσουν οι σωματοφύλακές του. Κατά την αποχώρησή του από το σπίτι του Πέτσου ο Κοσκωτάς δεν κρατούσε πλέον το φάκελο γιατί προφανώς τον είχε αφήσει εκεί.
Ο μάρτυρας Γρυλλάκης πιστεύει ότι ο φάκελος ήταν γεμάτος χρήματα και γι’ αυτό ο Κοσκωτάς το φύλαγε επιμελώς. Περιείχε, όπως χαρακτηριστικά είπε, δυο "τούβλα" . Ανεφέρθη προηγουμένως ο συνάδελφος κ. Πολύδωρας στο "τούβλο" .
"Τούβλο" στην ορολογία της Τράπεζας Κρήτης, είναι συμπιεσμένη από πρέσα δέσμης χιλίων πεντοχίλιαρων. Έχει σημασία αυτό στη συνέχεια θα σας πω κάτι άλλο. Δηλαδή κάθε τούβλο περιείχε 5 εκατ. και ζύγιζε, όπως είπε ο κ. Πολύδωρας, ενάμισι κιλό. Αυτά ακριβώς τα 18 τούβλα περιείχε και το πάμπερς που πήρε ο Λούβαρης από το σπίτι του Κοσκωτά.
Ενθυμούμαι τότε, κύριοι συνάδελφοι, όταν ήλθε ο μάρτυς που είχε καταχωνιάσει τα "τούβλα" μέσα στο πάμπερς και ήταν ο Γρυλλάκης, έθεσα μεγάλο θέμα. Το ρώτησα το εξής. "Αυτά τα τούβλα τα έβαλες επίπεδα ή κάθετα;" Και μου απαντά: "Όχι, δε χώραγαν επίπεδα, τα έβαλα κάθετα" . Και πετάγεται ο κ. Κατσιμπάρδης και λέει "Να εδώ πιάσαμε την αλήθεια. Διότι αν βάζαμε κάθετα τα λεφτά και άνοιγε από πάνω το πάμπερς θα βλέπαμε τις κόγχες των δεσμών που αν ήσαν καινούργια χαρτονομίσματα, θα ήσαν άσπρες, αν ήσαν παλιά θα ήσαν σταχτιές". Νάτο λοιπόν! Αλλά εισέπραξε όμως την απάντηση ο κ. Κατσιμπάρδης - και δεν το είπε χθες- από τον ίδιο τον κ. Γρυλλάκη. Του λέει "ξέρετε το πάμπερς δεν άνοιγε έτσι, άνοιγε όπως ανοίγει ένα πακέτο από τσιγάρα Μάλμπορο" . Εγώ δεν είμαι καπνιστής, αλλά το έφερα. Ανοίγει έτσι λέει.
(Στο σημείο αυτό ο κ. Μαντζώρης επιδεικνύει ένα πακέτο τσιγάρα).
Και όπως ήταν κάθετα ή θα έβλεπε τον Κολοκοτρώνη κάθετο ή θα έβλεπε την Καρύταινα.
ΑΜΑΛΙΑ ΜΑΡΙΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ: Κύριε Μαντζώρη, ποιο ανοίγει έτσι;
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΜΑΝΤΖΩΡΗΣ: Κυρία Μερκούρη, αφήστε τα αυτά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Αθανάσιος Τσαλδάρης): Κυρία Μερκούρη, σας παρακαλώ.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Αθανάσιος Τσαλδάρης): Κύριε Γιαννόπουλε σε τι συνίσταται το προσωπικό σας θέμα; Κάνω και μία προειδοποίηση προς όλο το Σώμα. Το Προεδρείο δε θα δεχθεί αγορεύσεις, εάν υπάρχουν προσωπικά θέματα. Να λεχθεί καθαρά μόνο το προσωπικό θέμα.
Ορίστε, κύριε Γιαννόπουλε, πέστε μας το προσωπικό σας θέμα.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ: Κύριε Πρόεδρε, δεν θα απασχολήσω τη Βουλή ούτε δυο λεπτά λέγοντας και το προσωπικό μου θέμα.
Αναφέρθηκε το όνομά μου πάρα πολλές φορές γύρω από αυτό το θέμα και από τις δύο πλευρές ερωτώντος και ερωτώμενου, δια του ερωτώντος διετυπώθη μια άποψη. Αν θέλετε να ακούσετε ποια είναι η πραγματική της υποθέσεως αλήθεια να μου δώσετε το λόγο για δυο λεπτά.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Αθανάσιος Τσαλδάρης). Κύριε Γιαννόπουλε, αν δεν απατώμαι χθες μιλήσατε επί του ιδίου θέματος. Σήμερα το όνομα σας δεν ανεφέρθη παρά μόνο, εάν θυμάμαι καλά, από τον κ. Κατσιμπάρδη, ο οποίος ουσιαστικά επιβεβαίωσε εκείνα, τα οποία ελέχθησαν από την άλλη πλευρά, ότι είπατε μια ή δύο φράσεις πάνω σε ένα θυμό, σε έναν εκνευρισμό -το δέχομαι, δεν τις εννοούσατε προσωπικώς- αλλά σας παρακαλώ πάρα πολύ, μην ταλαιπωρούμε τη Βουλή. Εδημιούργησε ο κ. Κατσιμπάρδης προσωπικό θέμα για σας σήμερα;
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ. Κύριε Πρόεδρε, θα είχα τελειώσει.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Αθανάσιος Τσαλδάρης). Ορίστε, έχετε το λόγο.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ. Κύριε Πρόεδρε, ο κ. Κατσαρός απαντών είπε κάτι κουβέντες ότι είπα. Δεν πρέπει, λοιπόν και εγώ να πω τη δική μου θέση;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Αθανάσιος Τσαλδάρης). Τι είπε ο κ. Κατσαρός;
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ. Ότι εθίγει. Τον έθιξα, με έθιξε, πρόκειται περί της καταθέσεως του Γαλιανού.
Ο Γαλιανός εταλαιπωρείτο από τον κ. Κωνσταντινίδη επί πολλή ώρα να αναφέρει το όνομα του Ανδρέα Παπανδρέου. Δηλαδή ότι του είπε ο Βακάλης ότι "προ ημών είναι άλλοι εκατό" . Στην ερώτηση "ποιος" , δεν απαντούσε. Ίσως να έκανε και 20 ερωτήσεις ο κ. Κωνσταντινίδης. Τον άφησε και τον παίρνει ο κ. Ξαρχάς, αφού τον είχε ταλαιπωρήσει ο κ. Κωνσταντινίδης κάμποση ώρα. Και ο κ. Ξαρχάς απέτυχε. Πήρε τότε το λόγο για να πει ο Γαλιανός, ότι "ναι όταν ο Βακάλης ήταν στη φυλακή και σμίξαμε είπε αυτά τα λόγια" . Στην ερώτηση "πότε" απάντησε "το Δεκέμβριο" . Το Δεκέμβριο όμως ο Γαλιανός δεν ήταν στη φυλακή. Και ο Γαλιανός είπε τα παραπάνω ψευδή, κι` αυτά τα ψευδή περιελήφθησαν στο πόρισμα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Αθανάσιος Τσαλδάρης): Πού είναι το δικό σας προσωπικό θέμα κύριε Γιαννόπουλε;
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ: Τελειώσαμε.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Αθανάσιος Τσαλδάρης): Πέστε μας το δικό σας προσωπικό θέμα.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ: Αναγκάζομαι, λοιπόν, να πω στον κ. Κατσαρό ότι είναι εκβιαστής -συνέχισε να ρωτάει- είναι τραμπούκος. Εκείνη τη στιγμή εγκατέλειψε τη θέση του και όρμησε προς την δική μου κατεύθυνση. Τον ανέτρεψε ο κ. Πολύδωρας. Είδα να κρατάει ένα ποτήρι. Το εάν έκοψε το χέρι του ή δεν το έκοψε δεν το είδα. Διακόπτει την συνεδρίαση και επεμβαίνει ο κ. Ποττάκης και του λέει: "Δεν θα την διακόψεις, γιατί πάτε να τον κατασκευάσετε ψευδομάρτυρα" . Αυτή ήταν όλη η ιστορία. Και είπαμε να μη γραφεί στα Πρακτικά. Και δέχθηκα να μη γραφούν αυτά στα πρακτικά. Τώρα όμως δημιουργήθηκε αυτό το θέμα.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ (Αθανάσιος Τσαλδάρης): Κύριε Γιαννόπουλε αν θα πρέπει να έχει κάποιος το λόγο για προσωπικό θέμα αυτός θα πρέπει να είναι ο κ. Κατσαρός.
ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ: Πώς αναγόρευσε τον κ. Νέστορα σε καθηγητή Πανεπιστημίου, κύριε Πρόεδρε; Είναι καθηγητής του Πανεπιστημίου και δεν το ξέρω;
ΠΡΟΕΔΡΟΣ(Αθανάσιος Τσαλδάρης): Κύριε Γιαννόπουλε τελειώσατε. Εάν κάποιος έχει προσωπικό θέμα αυτός είναι ο κ. Κατσαρός και όχι εσείς.
Επανερχόμεθα στη συζήτηση επί του πορίσματος της Προανακριτικής Επιτροπής για το σκάνδαλο της Τράπεζας Κρήτης.
Ο κ. Κουλούρης έχει το λόγο.
ΚΙΜΩΝ ΚΟΥΛΟΥΡΗΣ. Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αντηχεί ακόμη σ’ αυτήν την Αίθουσα ο πολιτικός λόγος του Ανδρέα Παπανδρέου που παρουσιάστηκε με την περισσή λιτότητα, ευθύτητα και καθαρότητα σήμερα το πρωί. Αυτός ο πολιτικός λόγος είχε μια ξεχωριστή παρουσία, γιατί έξω από την αποκαλυπτικότητά του είχε και μια αγωνία για το που πάει τούτος ο Τόπος. Είχε ακριβώς αυτό που πιστεύω και που πρέπει σ’ αυτήν την Αίθουσα να κυριαρχήσει. [...]