Η ακρόπολη της αρχαίας Μιδέας
Ανοιξιάτικη επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο πλημμυρισμένο με αγριολούλουδα
Η ακρόπολη της Μιδέας συγκαταλέγεται, μαζί με τις Μυκήνες και την Τίρυνθα, στα τρία κυρίαρχα μυκηναϊκά κέντρα της Αργολίδας. Η σημασία της καταφαίνεται από την εντυπωσιακή κυκλώπεια οχύρωση, τη θέση της στη μυθολογία, το πλούσιο νεκροταφείο της στα γειτονικά Δενδρά και από τα ευρήματα των ανασκαφών στον χώρο, που άρχισαν το 1939 και μετά από μακρόχρονη διακοπή συνεχίζονται συστηματικά κατά τη τελευταία εικοσαετία.
Ο λόφος όπου ιδρύθηκε η ακρόπολη δεσπόζει στο ανατολικό άκρο της αργολικής πεδιάδας και βρίσκεται στη μέση περίπου της απόστασης μεταξύ Μυκηνών και Τίρυνθος. Είναι η ψηλότερη μυκηναϊκή ακρόπολη, με υψόμετρο 270 μ, από τη θάλασσα. Το κυκλώπειο τείχος είναι κτισμένο με μεγάλους ογκολίθους και έχει μήκος 450 μ., πλάτος 5 έως 7 μ. και σε ορισμένα σημεία σώζεται σε ύψος 7 μ. Η συνολική έκταση του οχυρωμένου χώρου, ο οποίος αποτελείται από την άνω και την κάτω ακρόπολη, είναι 24 στρέμματα.
Ο λόφος της Μιδέας κατοικήθηκε από τη Νεολιθική έως τη Βυζαντινή Εποχή. Κατά τη Μεσοελλαδική και την πρώιμη Μυκηναϊκή Εποχή (18ος-16ος αι. π.Χ.) η Μιδέα είναι ήδη ένας αξιόλογος οικισμός, ο οποίος εξελίσσεται σε μεγάλο και σημαντικό μυκηναϊκό κέντρο. Η ακμή της τοποθετείται στον 13ο αι. π.Χ., οπότε κτίζεται το κυκλώπειο τείχος. Στην εποχή αυτή ανήκουν τα περισσότερα και καλύτερα διατηρημένα οικοδομήματα που έχουν αποκαλυφθεί στο εσωτερικό της ακρόπολης. Η Μιδέα, όπως και η Τίρυνθα, επλήγη από ισχυρό σεισμό στο τέλος του 13ου αι. π.Χ., με αποτέλεσμα την εκτεταμένη καταστροφή της οχύρωσης και των κτηρίων της. Στα ερείπια ενός από τα κτήρια βρέθηκε καταπλακωμένος σκελετός ανθρώπου, που ανήκε προφανώς σε θύμα του σεισμού.
Οι ανασκαφές έφεραν στο φως τις δύο μνημειώδεις πύλες της ακρόπολης, την Ανατολική και τη Δυτική. Διάφορα οικοδομικά συγκροτήματα αποκαλύφτηκαν κοντά στις πύλες, καθώς και στα βορειοανατολικά και νοτιοδυτικά άνδηρα με πολλά δωμάτια, μερικά από τα οποία ήταν αποθήκες και εργαστήρια. Εντοπίστηκαν επίσης κατάλοιπα δικτύου αποχέτευσης. Όπως δείχνουν τα θραύσματα τοιχογραφιών που βρέθηκαν, πολλά από τα δωμάτια πρέπει να είχαν ζωγραφιστό διάκοσμο. Από τους χώρους αυτούς προέρχονται άφθονα ευρήματα, όπως πήλινα και λίθινα αγγεία, πήλινοι αποθηκευτικοί ψευδόστομοι αμφορείς, μερικοί με επιγραφές της Γραμμικής Β γραφής, μολύβδινα σκεύη, πήλινα χειροποίητα και τροχήλατα ειδώλια, σφραγιδόλιθοι, καθώς και διάφορα εργαλεία λίθινα και χάλκινα. Ανάμεσα στα ευρήματα ξεχωρίζουν πολυάριθμα ακατέργαστα κομμάτια ημιπολύτιμων λίθων και μήτρα από στεατίτη για τη χύτευση χαντρών από χρυσό και υαλόμαζα, που μαρτυρούν την ύπαρξη εργαστηρίων κατασκευής κοσμημάτων στη Μιδέα.
Eφορεία Αρχαιοτήτων Αργολίδας
*
Περιορισμένη έρευνα στη Μυκηναϊκή Ακρόπολη της Μιδέας πραγματοποιήθηκε το 1907 από το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο. Οι πρώτες όμως δοκιμαστικές ανασκαφές έγιναν το 1939 από το Σουηδό αρχαιολόγο Axel Persson, τον ανασκαφέα των Δενδρών και της Ασίνης. Το 1963 άρχισε η Ελληνοσουηδική συνεργασία στη Μιδέα από τους Νικόλαο Βερδελή και Paul Astrom με μικρή δοκιμαστική έρευνα κοντά στην Ανατολική Πύλη. Το 1983 άρχισαν οι συστηματικές ελληνοσουηδικές ανασκαφές στην Ακρόπολη, υπό τη διεύθυνση της Δρος Καίτης Δημακοπούλου, τότε Έφορου Αρχαιοτήτων Αργολιδοκορινθίας, και του καθηγητή του Πανεπιστημίου του Goteborg P. Astrom, τον οποίο διαδέχτηκε το 2000 η Διευθύντρια του Σουηδικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Δρ. Ann-Louise Schallin. Στην ανασκαφή συμμετέχει η αρχαιολόγος Νικολέττα Διβάρη-Βαλάκου, Διευθύντρια της Γ΄ Εφορείας Προϊστορικών & Κλασικών Αρχαιοτήτων Αθηνών. Τα ευρήματα από τις συστηματικές ανασκαφές απέδειξαν τη σημασία της Μιδέας ως μεγάλου Μυκηναϊκού κέντρου της Αργολίδας, ισάξιου των Μυκηνών και της Τίρυνθος. Η συνεχιζόμενη ανασκαφική έρευνα του χώρου με σύγχρονες επιστημονικές μεθόδους και υπό το φως των νεώτερων συμπερασμάτων της αρχαιολογικής έρευνας, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά έργα που εκτελούνται στην Ελλάδα. Εξάλλου οι συστηματικές ανασκαφές οδήγησαν στη διαμόρφωση της Μυκηναϊκής Ακρόπολης και την ανάδειξή της ως οργανωμένου επισκέψιμου αρχαιολογικού χώρου. Ετήσιες προκαταρκτικές εκθέσεις για τις Ελληνοσουηδικές ανασκαφές στη Μιδέα δημοσιεύονται στο Σουηδικό επιστημονικό περιοδικό Opuscula Atheniensia από το 1986 και εξής.
Δρ. Κ. Δημακοπούλου, Ν. Διβάρη-Βαλάκου
[ΟΔΥΣΣΕΥΣ - Υπουργείο Πολιτισμού]
Δείτε ακόμα στο Αλμανάκ:
Αρχαία Τύρινθα
'Ενας μυκηναϊκός τάφος μέσα σε πορτοκαλεώνα
Το μυκηναϊκό νεκροταφείο των Δενδρών
Μυκήνες. Série rouge.
Αρχαία Ασίνη
