Ο στρατηγός των πουλιών
Ο φίλος μου
"Κι έπειτα, αυτό τι αποδεικνύει;" όπως έλεγε ο Ντενί Ντιντερό.
Αποδεικνύει ότι ο φίλος που συνάντησα είναι ένας από αυτούς τους εκ πεποιθήσεως αργόσχολους που ο Ντίκενς θα αποκαλούσε cockneys, ένα αρκετά συνηθισμένο προϊόν του πολιτισμού μας και της πρωτεύουσας. Θα τον έχετε δει είκοσι φορές, είστε ο φίλος του, και δεν σας αναγνωρίζει. Περπατάει μέσα σε ένα όνειρο όπως οι θεοί της Ιλιάδας περπατούσαν μερικές φορές μέσα σε νέφη· μόνο που εδώ συμβαίνει το αντίθετο: τον βλέπετε ενώ αυτός δεν σας βλέπει.
Θα σταματήσει μια ολόκληρη ώρα μπροστά από ένα κατάστημα με πτηνά, προσπαθώντας να καταλάβει τη γλώσσα τους σύμφωνα με το φωνητικό λεξικό που μας άφησε ο Ντιπόν (ντε Νεμούρ) - το οποίο κατέγραψε χίλιες πεντακόσιες λέξεις μόνο για τη γλώσσα του αηδονιού!
Δεν υπάρχει κύκλος γύρω από κάποιον τραγουδιστή ή κάποιον λούστρο, ούτε και φιλονικία, ή κυνομαχία, που να μην τραβήξει την αφηρημένη του προσοχή. Ο πορτοφολάς δανείζεται πάντα το μαντήλι του, το οποίο τυχαίνει να έχει πάνω του κάποιες φορές, ή την δεκάρα, που δεν την έχει πάντα.
Αν τον πλησιάσετε, θα αισθανθεί κολακευμένος που κατέκτησε έναν ακροατή με τη φλυαρία του, τα συστήματά του, τις ατελείωτες αναλύσεις του, τις ιστορίες του από τον άλλο κόσμο. "Θα σας μιλήσει επί τέσσερις ώρες για το omni re scibili και το quibusdam aliis, με πνεύμονες που δυναμώνουν καθώς ανάβουν· και θα σταματήσει μόνο όταν παρατηρήσει ότι οι περαστικοί σχηματίζουν κύκλο ή ότι οι σερβιτόροι του καφενείου ετοιμάζουν τα κρεβάτια τους. Θα περιμένει ακόμα να σβήσουν οι φανοστάτες. Και τότε, αναγκαστικά, θα είναι η ώρα να πηγαίνει· αφήστε τον στη μέθη του θριάμβου που μόλις έλαβε, γιατί κατέχει όλα τα κόλπα της διαλεκτικής, και μαζί του δεν θα έχετε ποτέ και σε τίποτα την τελευταία λέξη. Τα μεσάνυχτα, όλοι σκέφτονται με τρόμο τον θυρωρό τους. Εκείνος, όμως, έχει ήδη λησμονήσει τον δικό του, και θα πάει για μια μακρινή βόλτα, ή, έστω, μόνο στη Μονμάρτρη.
Τι ωραίος περίπατος, πράγματι, αυτός στις ανηφοριές της Μονμάρτρης, τα μεσάνυχτα, όταν τα αστέρια λάμπουν και μπορούμε να τα παρατηρούμε τακτικά στον μεσημβρινό του Λουδοβίκου ΙΓ΄, κοντά στο μύλο του Βουτύρου! Ένας τέτοιος άνθρωπος δεν φοβάται τους κλέφτες. Τον γνωρίζουν· όχι ότι είναι πάντα φτωχός, μερικές φορές είναι και πλούσιος· αλλά έχουν υπόψη τους ότι αν χρειαστεί, θα ξέρει πώς να χειριστεί το μαχαίρι, ή να κάνει κανένα μουλινέ με τέσσερις άκρες, με τη βοήθεια του πρώτου ξύλου που θα βρει μπροστά του. Για την κλωτσιά, είναι ο μαθητής του Lozès. Μόνο στην ξιφομαχία υστερεί, επειδή δεν του αρέσουν οι αιχμηρές μύτες, και δεν έχει μάθει στα σοβαρά ποτέ το πιστόλι, επειδή πιστεύει ότι οι σφαίρες έχουν τους αριθμούς τους.
Gérard de Nerval
Les Nuits d'octobre, "Mon ami".
Μτφ. Σ.Σ.