Πώς τα παγωτά Ben & Jerry's εξόργισαν το Ισραήλ
Ισραήλ/Παλαιστίνη: τρεις διεθνείς επιτυχίες τoυ BDS
Πρόεδρος του Ισραήλ: Το μποϊκοτάζ από τα Ben & Jerry’s είναι μέρος μιας "νέας μορφής τρομοκρατίας".
Ben Cohen και Jerry Greenfield: "Η πώληση των παγωτών μας στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη αντιβαίνει στις αρχές μας"
Ισραήλ/Παλαιστίνη: τρεις διεθνείς επιτυχίες τoυ BDS
Julien Salingue
Hebdo L’Anticapitaliste - 578 (22.07.2021)
Η εκστρατεία του BDS (Μποϊκοτάζ, Αποεπένδυση και Κυρώσεις) σημείωσε τρεις απανωτές σημαντικές επιτυχίες σε διεθνές επίπεδο, επιβεβαιώνοντας ότι, δύο μήνες μετά την τελευταία βίαιη ισραηλινή επίθεση κατά των Παλαιστινίων, το διεθνές κίνημα αλληλεγγύης αναπτύσσεται και σημειώνει πρόοδο.
Η ισραηλινή υπουργός Οικονομικών Orna Barbivai πετάει επιδεικτικά ένα παγωτό Ben & Jerry's στα σκουπίδια.
Τη Δευτέρα 5 Ιουλίου, το μεγαλύτερο συνταξιοδοτικό ταμείο της Νορβηγίας ανακοίνωσε ότι αποσυρόταν από περίπου δεκαπέντε πολυεθνικές εταιρείες, μεταξύ των οποίων η Alstom, η Altice Europe και η Motorola, επικαλούμενο τις δραστηριότητές τους στους ισραηλινούς εποικισμούς της Δυτικής Όχθης. Το KLP, το οποίο διαχειρίζεται περιουσιακά στοιχεία ύψους 95 δισεκατομμυρίων δολαρίων, εξηγεί ότι "η Motorola και άλλες εταιρείες κινδυνεύουν να γίνουν συνένοχοι σε παραβιάσεις του διεθνούς δικαίου στην κατεχόμενη Παλαιστίνη". Ο λόγος είναι η παροχή υπηρεσιών στον ισραηλινό στρατό ή/και στους εποικισμούς, αλλά και η συμμετοχή στη χρηματοδότηση της κατασκευής κατοικιών και υποδομών στα εδάφη υπό ισραηλινή κατοχή, γεγονός που οδήγησε το KLP στο να αποκλείσει πέντε τράπεζες. Το νορβηγικό συνταξιοδοτικό ταμείο ακολουθεί το παράδειγμα άλλων οργανισμών του ίδιου τύπου, όπως το ABP, το μεγαλύτερο συνταξιοδοτικό ταμείο των Κάτω Χωρών, το οποίο ανακοίνωσε το καλοκαίρι του 2020 το τέλος της συμμετοχής του σε δύο ισραηλινές τράπεζες λόγω της εμπλοκής τους στους εποικισμούς.
'Οχι στην Ιερουσαλήμ από την Barcelona FC
Στις 15 Ιουλίου, η "έμπρακτη" κριτική της ισραηλινής αποικιοκρατικής πολιτικής εκφράστηκε σε ένα εντελώς διαφορετικό πεδίο με την ανακοίνωση από τον επικεφαλής της ποδοσφαιρικής ομάδας Beitar Jerusalem της ακύρωσης του φιλικού αγώνα με την Barcelona FC που ήταν προγραμματισμένος για τις 4 Αυγούστου. Ο λόγος της ακύρωσης; "Πολιτικοί λόγοι", σύμφωνα με τον ιδιοκτήτη του συλλόγου, ο οποίος δήλωσε στη σελίδα του στο Facebook: "Αγόρασα την Beitar από αγάπη για την ιερή πρωτεύουσα και αν έκανα πίσω για πολιτικούς λόγους και δεν παίζαμε στην Ιερουσαλήμ, θα ήταν ασύμβατο με τις αρχές μου". Με άλλα λόγια, η Barcelona FC αρνήθηκε να διεξαχθεί ο φιλικός αγώνας στην Ιερουσαλήμ, την αυτοανακηρυχθείσα πρωτεύουσα του κράτους του Ισραήλ, και πρότεινε ως εναλλακτική λύση το Τελ Αβίβ. Το BDS και η Παλαιστινιακή Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία ξεκίνησαν μια ενημερωτική εκστρατεία προς τον σύλλογο της Βαρκελώνης, η οποία απέδωσε και οδήγησε στην τελική ακύρωση του αγώνα.
Τα παγωτά Ben & Jerry's δεν θα διατίθενται στους εποικισμούς
Τρίτη πράξη στις 19 Ιουλίου με την ανακοίνωση του διάσημου κατασκευαστή παγωτών Ben & Jerry's ότι σταματάει την πώληση των προϊόντων του στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη - και συνεπώς στους εποικισμούς: "Πιστεύουμε ότι δεν είναι συμβατό με τις αξίες μας να πωλούνται τα παγωτά Ben & Jerry's στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη". Μια απόφαση που προκάλεσε οργισμένες αντιδράσεις στο Ισραήλ, από το γραφείο του πρωθυπουργού Ναφτάλι Μπένετ που δήλωσε ότι "το μποϊκοτάζ δεν λειτουργεί και δεν θα λειτουργήσει, και θα το πολεμήσουμε με όλες μας τις δυνάμεις" μέχρι τον "κεντρώο" (;) υπουργό Εξωτερικών Γιαΐρ Λαπίντ, ο οποίος εξήγησε ότι "η απόφαση της Ben & Jerry's είναι μια ντροπιαστική συνθηκολόγηση απέναντι στον αντισημιτισμό και το κίνημα BDS". 'Οσο για τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, εκείνος έγραψε στο Twitter: "Εμείς οι Ισραηλινοί ξέρουμε τώρα ποιο παγωτό ΔΕΝ πρέπει να αγοράζουμε". Από τη μεριά μας, ξέρουμε ότι η εκστρατεία BDS, που έχει σχεδιαστεί για να απομονώσει το κράτος του Ισραήλ όσο παραβιάζονται τα εθνικά και δημοκρατικά δικαιώματα των Παλαιστινίων, συνεχίζει να έχει αποτελέσματα: ένα ενθαρρυντικό μήνυμα για να συνεχίζει να ενισχύεται.
Τι αποκαλύπτει η απόφαση της Ben & Jerry's για το Ισραήλ
Οι αντιδράσεις για την απόφαση του κατασκευαστή παγωτών να κάνει έναν διαχωρισμό ανάμεσα στο Ισραήλ και τα εδάφη που έχει καταλάβει, έδειξαν ότι για πολλούς Ισραηλινούς η διάκριση αυτή δεν υφίσταται πλέον.
Yasmeen Serhan
The Atlantic, 23 Ιουλίου 2021
Καμία εταιρεία δεν ακολουθεί μία προοδευτική πολιτική όπως η Ben & Jerry's. Η εταιρεία παραγωγής παγωτών με έδρα το Βερμόντ φημίζεται για τον εταιρικό της ακτιβισμό, καθώς υποστηρίζει ένα ευρύ φάσμα αριστερών αιτημάτων, όπως την ισότητα στον γάμο, το Occupy Wall Street και το Black Lives Matter. 'Οταν όμως η εταιρεία ανακοίνωσε αυτή την εβδομάδα ότι δεν θα πωλεί πλέον τα προϊόντα της στα κατεχόμενα από το Ισραήλ παλαιστινιακά εδάφη, βρέθηκε αντιμέτωπη με ένα ενδεχόμενο που κάθε κατασκευαστής παγωτών φοβάται περισσότερο: την κατάρρευση.
Το γεγονός ότι ένας κατασκευαστής παγωτών μπορεί να προκαλέσει τέτοια αναταραχή στα υψηλότερα επίπεδα της ισραηλινής πολιτικής λέει πολλά για το πόσο ευαίσθητο είναι το Ισραήλ στην ίδια την έννοια του μποϊκοτάζ εναντίον του - ακόμη και σε κάτι περιορισμένης εμβέλειας, όπως η απόφαση της Ben & Jerry's. Πιο ουσιαστικά, η αντιπαράθεση αποκαλύπτει μια αυξανόμενη απόκλιση ανάμεσα στο πώς βλέπει ο κόσμος το Ισραήλ και στο πώς βλέπει η χώρα τον εαυτό της. Ενώ η διεθνής κοινότητα, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, συνεχίζει να κάνει μια διάκριση μεταξύ του Ισραήλ και των εδαφών που κατέχει, η αντίδραση στην απόφαση της Ben & Jerry's έδειξε ότι, όσον αφορά πολλούς Ισραηλινούς πολιτικούς, αυτή η διάκριση δεν υφίσταται πλέον.Εκ πρώτης όψεως, η κίνηση της Ben & Jerry's να τερματίσει τις δραστηριότητές της στα κατεχόμενα εδάφη, την οποία η εταιρεία περιέγραψε ως ασυμβίβαστη με τις αξίες της, δημιουργεί ένα αναμφισβήτητα αμελητέο πρόβλημα για το Ισραήλ από πρακτική άποψη - ένα πρόβλημα που θα επηρεάσει το πολύ το 6% περίπου του πληθυσμού που ζει σε έναν από τους εκτεταμένους εποικισμούς της χώρας στη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ, οι οποίοι βρίσκονται υπό ισραηλινό έλεγχο από το 1967. Η Ben & Jerry's δήλωσε ότι θα συνεχίσει να πωλεί τα προϊόντα της στο ίδιο το Ισραήλ. Τόσο η Ben & Jerry's όσο και η μητρική της εταιρεία, η Unilever, αρνήθηκαν να κάνουν περαιτέρω σχόλια, αλλά οι επιπτώσεις της κίνησης είναι σαφείς: ενώ οι Ισραηλινοί πολίτες που ζουν σε εποικισμούς όπως το Ariel και το Ma'ale Adumim μπορεί να μην μπορούν πλέον να αγοράσουν το Chunky Monkey στο τοπικό τους σούπερ μάρκετ, μπορούν να το βρουν ωστόσο σε κοντινή απόσταση. (Το ίδιο δεν μπορεί να ειπωθεί για τους Παλαιστίνιους στη Δυτική Όχθη, στους οποίους δεν παρέχεται το ίδιο δικαίωμα ελεύθερης μετακίνησης).
Με άλλα λόγια, η απόφαση της Ben & Jerry’s "δεν έχει καμία ουσιαστική επίπτωση στο Ισραήλ", μου είπε η Dahlia Scheindlin, δημοσκόπος και πολιτική στρατηγική αναλύτρια με έδρα το Ισραήλ. Έχει όμως πολιτική σημασία -και, για τους Ισραηλινούς που αισθάνονται την ανάγκη να υπερασπιστούν την εθνική κυριαρχία τους, υπαρξιακή. Με τη λήξη των δραστηριοτήτων της στα κατεχόμενα εδάφη, η εταιρεία αρνήθηκε ουσιαστικά να επωφεληθεί από το status quo στην περιοχή ή και να το νομιμοποιήσει, ένα status quo στο οποίο το Ισραήλ επενδύει τα μέγιστα για την προστασία του. Έχει επίσης καταστήσει σαφές ότι θα αναγνωρίσει το Ισραήλ μόνο εντός των δημοκρατικών του συνόρων. "Είναι όλα συμβολικά", δήλωσε η Scheindlin, "αλλά ο συμβολισμός είναι τεράστιος".
Γιατί το Ισραήλ ενδιαφέρεται για το τι πιστεύει μια αμερικανική μάρκα παγωτού για τις πολιτικές του; Όταν έθεσα αυτό το ερώτημα στη Scheindlin, μου είπε ότι για πολλούς Ισραηλινούς, η κριτική της ισραηλινής πολιτικής συχνά συγχέεται με μια υπαρξιακή απειλή για το ίδιο το Ισραήλ. Για πολλούς Ισραηλινούς πολιτικούς, "η κριτική από το εξωτερικό για τις πολιτικές μας είναι αντι-ισραηλινή, είναι αντισιωνιστική και είναι αντιεβραϊκή ή αντισημιτική", είπε η Scheindlin. "Και αυτή είναι πραγματικά η αφήγηση που ακούμε". Υπάρχει επίσης ο φόβος ότι αυτό που ξεκίνησε με την Ben & Jerry's να μην τελειώσει ίσως εκεί- όταν μια εταιρεία μποϊκοτάρει τους ισραηλινούς εποικισμούς, τι θα εμποδίσει άλλες να την ακολουθήσουν;
Η επιχειρηματική αποχή από τους εποικισμούς δεν είναι καινούργια ιδέα. Πράγματι, μεγάλο μέρος της σιωνιστικής αριστεράς -όπως το Meretz, η αριστερή ομάδα νομικής υπεράσπισης Peace Now και ο διάσημος Αμερικανοεβραίος σχολιαστής Peter Beinart- έχει υποστηρίξει το μποϊκοτάζ των εποικισμών εδώ και χρόνια. Οι ακτιβιστές του κινήματος Μποϊκοτάζ, Αποεπένδυση και Κυρώσεις (BDS), παλαιστινιακής έμπνευσης, το οποίο καλεί χώρες και οργανισμούς να διακόψουν τους οικονομικούς δεσμούς με το Ισραήλ ως μέσο άσκησης οικονομικής και πολιτικής πίεσης στη χώρα για να τερματίσει την κατοχή της, το κάνουν εδώ και ακόμη περισσότερο καιρό. (Σε αντίθεση με το BDS, το οποίο στοχεύει το Ισραήλ στο σύνολό του, η απόφαση της Ben & Jerry’s ήταν περιορισμένης εμβέλειας - μια διάκριση που δεν σήμαινε πολλά για τους Ισραηλινούς και Αμερικανούς αξιωματούχους που τη συνέδεσαν λανθασμένα. Αν και το κίνημα BDS χαιρέτισε την είδηση, θα προτιμούσε η Ben & Jerry's να σταματήσει τις δραστηριότητές της σε όλο το Ισραήλ, όχι μόνο στα κατεχόμενα εδάφη).
Ωστόσο, σχετικά λίγες διεθνείς εταιρείες έχουν πράγματι ανταποκριθεί στο κάλεσμα του BDS, γι' αυτό και όταν μια τόσο υψηλού προφίλ εταιρεία όπως η Ben & Jerry's το έκανε τελικά, έπειτα από πιέσεις φιλοπαλαιστινιακών ακτιβιστών, προκάλεσε μεγάλη αναστάτωση. (Μια αξιοσημείωτη εξαίρεση είναι η McDonald's Israel, της οποίας ο διευθύνων σύμβουλος, Omri Paden, ισραηλινός πολίτης και ιδρυτικό μέλος της Peace Now, αρνήθηκε να ανοίξει υποκαταστήματα στη Δυτική Όχθη). Αλλά η αντίδραση του Ισραήλ υποδηλώνει κάτι περισσότερο από την ιδιαίτερη ευαισθησία του στην εξωτερική κριτική. Δεν πάει πολύς καιρός που οι Ισραηλινοί πολιτικοί έλεγαν ανοιχτά ότι η εποικιστική πολιτική της χώρας απειλούσε τη μακροπρόθεσμη ασφάλειά της, καθώς και τις προοπτικές της για ειρήνη με τους γείτονές της. Αλλά υπό την ηγεσία του πρόσφατα εκθρονισμένου πρωθυπουργού της χώρας, Νετανιάχου, οι φωνές αυτές ατόνισαν, καθώς η ισραηλινή κυβέρνηση κατέβαλε μεγάλες προσπάθειες για να νομιμοποιήσει την κατοχή και να επεκτείνει την επιχείρηση εποικισμού της χώρας.
Ο Νετανιάχου δεν είναι πλέον στην εξουσία, αλλά το γεγονός ότι οι νομοθέτες όλου του πολιτικού φάσματος είναι ενωμένοι σε αυτό το θέμα αποτελεί από μόνο του κατόρθωμα, δεδομένης της εύθραυστης φύσης της ισραηλινής πολιτικής. "Πραγματικά δείχνει σε μεγάλο βαθμό ότι η ισραηλινή συναίνεση διαμορφώνεται γύρω από την άρνηση της "πράσινης γραμμής", την μη αναγνώριση της κατοχής και των κατεχόμενων εδαφών", μου είπε ο Mairav Zonszein, ανώτερος αναλυτής για το Ισραήλ και την Παλαιστίνη στο International Crisis Group. "Υπάρχει απλώς ένα μεγάλο κομμάτι γης που βρίσκεται υπό ισραηλινή κυριαρχία, και το να μην κάνεις επιχειρήσεις σε ένα οποιοδήποτε τμήμα του καταλήγει να είναι κατά κάποιο τρόπο αντισημιτικό ή αντι-ισραηλινό".
Ανεξάρτητα από το αν η Ben & Jerry's επιμείνει στην απόφασή της (ή αν υποκύψει στις πιέσεις και αλλάξει πορεία, όπως έχει συμβεί με άλλες εταιρείες), έχει ήδη αποκαλύψει σε τι βαθμό οι Ισραηλινοί ηγέτες όλου του πολιτικού φάσματος υποστηρίζουν την de facto, αν όχι de jure, προσάρτηση των κατεχόμενων εδαφών από το Ισραήλ. Παρά τη νέα κυβέρνηση αλλαγής του Ισραήλ, πολλά παραμένουν κατά βάση ίδια.
"Από τη Δεξιά έως την Αριστερά, όλοι συμφωνούν κατά κάποιον τρόπο ότι τα γεγονότα επί του εδάφους είναι αυτά που είναι", δήλωσε ο Zonszein, "και δεν σχεδιάζουν να τα αλλάξουν".
Μτφ, Σ.Σ. (με τη βοήθεια του DeepL.com/Translator (free version)
