Η Ελένη Κοκκίδου, πριν τη σαββατιάτικη απογευματινή παράσταση του θεατρικού έργου, «Αβελάρδος και Ελοΐζα» στην Θεσσαλονίκη, μας υποδέχτηκε με ένα παιχνιδιάρικο χαμόγελο όπως τη συνηθίσαμε στο ρόλο της στο τηλεοπτικό σήριαλ, «Μην αρχίζεις τη μουρμούρα». Μας μίλησε για την διαχρονική αξία του αληθινού έρωτα, τη δύναμη της τηλεόρασης και το χαρακτηριστικό του ελληνικού λαού που τον βοηθάει να επιβιώνει. Λίγο πριν βγει στη σκηνή, συνειδητοποιήσαμε ότι αυτό που την μετατρέπει σε ακαταμάχητα οικεία και αγαπητή είναι η ευγένεια και η καλοσύνη που τη διέπει.
Ο κ. Καλαβριανός υπογράφει το κείμενο και τη σκηνοθεσία. Εσείς, ωστόσο, γνωρίζατε την ιστορία πριν διαβάσετε το κείμενο;
Όχι, δεν τη γνώριζα. Πρέπει όμως να την είχα διδαχτεί στα πλαίσια της γαλλικής μου εκπαίδευσης - κατέχω πτυχία γαλλικής γλώσσας και υπήρξα ξεναγός, οπότε ξεναγούσα κόσμο στη γαλλική γλώσσα.
Αυτό που μας σώζει στην Ελλάδα είναι ότι έχουμε ένα ισχυρό δυναμικό υλικό και ότι οι άνθρωποι όταν υπάρχει ανάγκη είναι πάντα εκεί να σου κρατήσουν το χέρι. Το έχουμε αυτό σαν λαός και αυτό μας σώζει.
Υπάρχουν βλέψεις να παιχτεί η παράσταση στα γαλλικά, αφού έχετε και γαλλική παιδεία;
Θα θέλαμε πολύ να πηγαίναμε στη Γαλλία και είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον να διαπιστώσουμε πώς θα αντιδρούσαν οι Γάλλοι σε ένα έργο για τον Αβελάρδο και την Eλοΐζα. Γι’ αυτούς είναι μια εμβληματική ιστορία, κάτι σαν τον Ερωτόκριτο για εμάς. Με τη διαφορά ότι η δική τους ιστορία είναι αληθινή.
Το έργο κάνει λόγο για ένα καταλυτικό, αυτοκαταστροφικό έρωτα. Έτσι πρέπει να είναι ο απόλυτα αληθινός έρωτας;
Όχι, ο αληθινός έρωτας δεν είναι ανάγκη να είναι καταστροφικός. Ο συγκεκριμένος έρωτας ήταν πάνω από τα δεδομένα της εποχής, σε μια μεσαιωνική περίοδο, όπου κυριαρχεί η ηθική της καθολικής εκκλησίας. Αυτοί οι δύο άνθρωποι που έχουν μια αρχαιοελληνική παιδεία ζουν έναν έρωτα ελευθέριο στα αρχαιοελληνικά πρότυπα, όπου δεν υφίστανται ταμπού, δεσμεύσεις. Ήταν ένας απόλυτος έρωτας πάνω από το μέτρο και τα αυστηρά, αμετάκλητα δεδομένα της εποχής. Ένας τέτοιος έρωτας, το πιθανότερο είναι ότι κάποια στιγμή θα λήξει σε κάτι οδυνηρό.
Ένας έρωτας ταμπού για την εποχή του, μεταφερμένος όμως στο τώρα δεν σοκάρει εξίσου;
Ο Αβελάρδος ανήκε σε μια πάστα ανθρώπου οι οποίοι ήταν φιλόσοφοι- θεολόγοι γιατί η φιλοσοφία της εποχής ασχολείται με τη θεολογία. Αυτοί οι άνθρωποι, λοιπόν, ζούσαν με έναν κανόνα. Έναν κανόνα που έμοιαζε με κανόνα μοναχικό, οπότε απαγορευόταν να έχουν σχέση με γυναίκες και να παντρευτούν. Σαν να έχεις έναν καθολικό παπά σήμερα που συνάπτει σχέσεις με μια μαθήτριά του στο κατηχητικό. Δεν είναι σε καμία περίπτωση θέμα διαφοράς ηλικίας, νομίζω, όμως ότι και σήμερα θα προκαλούσε το δέος και το φόβο. Αναμφισβήτητα.
Ο δικός σας ρόλος τι πραγματεύεται;
Είμαστε τρεις ηθοποιοί που και οι τρεις αφηγούμαστε την ιστορία και ταυτόχρονα γλιστράμε στους ήρωες που αποτελούν την ιστορία. Όλοι παίζουμε διάφορους ρόλους και αφηγούμαστε ταυτόχρονα.
Τι μένει ανεξίτηλο στην ιστορία του Αβελάρδου και της Ελοΐζας;
Η δύναμη του έρωτά τους, η δύναμη των ψυχών τους που ίπτανται πάνω από την πραγματικότητα και ο πόνος που ζουν μέσα από αυτό τον έρωτα. Αυτός ο έρωτας έχει μια πάρα πολύ άσχημη κατάληξη. Αυτό που κρατάει την ιστορία πολύ ζωντανή και ειδικά για τους δυτικοευρωπαίους είναι το γεγονός ότι υπάρχει ο κοινός τους τάφος, ο οποίος φτιάχτηκε 700 χρόνια αργότερα. Μιλάμε, δηλαδή, για ένα θρύλο που διατηρείται 7 ολόκληρους αιώνες. Υπάρχει ο τάφος στο Παρίσι, όπου ερωτευμένα ζευγάρια επισκέπτονται και αφήνουν λουλούδια, καρδιές, ποιήματα. Είναι ένας χώρος προσκυνήματος. Αν υπήρχε ο τάφος του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας, ο οποίος θα ήταν φανταστικός, φαντάζεστε τι θα γινόταν; Εδώ μιλάμε για δυο πραγματικούς ανθρώπους που έζησαν και το γνωρίζουμε γιατί ο Αβελάρδος είναι ένας πολύ γνωστός φιλόσοφος της εποχής που ο ίδιος κατέγραψε την ιστορία τους και το πιο σημαντικό διασώζονται κάποιες από τις επιστολές που είχαν ανταλλάξει όταν είχαν χωριστεί. Έτσι η ιστορία μένει ως θρύλος στους αιώνες των αιώνων.
Θα μπορούσαμε να κάνουμε λόγο για μια δικαίωση αυτού του έρωτα μέσα από την παράσταση;
Εννοείται. Όταν αφηγείσαι μια ιστορία, την υπερασπίζεσαι. Εδώ δεν έχουμε να υπερασπιστούμε κάτι αλλόκοτο αλλά ένα μεγάλο έρωτα, ένα πάθος. Έναν έρωτα πάνω από τα κοινά, πάνω από το μέτρο υπερασπιζόμαστε. Είναι κάτι που αφορά την ανθρώπινη ελευθερία, την ελευθερία του πνεύματος, την ελευθερία της επιλογής, της ζωής, είναι μια τέτοια ιστορία. Μακάρι όλοι να έχουμε ζήσει ή να ζήσουμε έναν τέτοιο έρωτα.
Λέτε μέσα στο έργο, «εύχομαι να σας αγαπήσουν μέχρι τρέλας».
Ωραίο δεν είναι; Έχει γράψει ένα εκπληκτικό κείμενο ο Γιάννης ο Καλαβριανός. Είναι πάρα πολύ ευαίσθητο, ποιητικό, με μια ροή.
Οι θεατές συγκινούνται στο σύνολό τους. Αναγνωρίζουν κάτι δικό τους;
Εννοείται. Εγώ πάντα συγκινούμαι όταν βλέπω ανολοκλήρωτους έρωτες, στο κινηματογράφο, στο θέατρο, στην τηλεόραση. Είναι το ωραιότερο πράγμα ο έρωτας. Όταν έχει μια ατυχή κατάληξη, είναι πολύ συγκινητικό. Αυτός ο έρωτας είναι ένα κλαράκι που κάποια στιγμή σπάει, ραγίζει. Είναι heartbreaking που λένε οι Αμερικάνοι. Αυτό το έχεις ζήσει, άρα βλέπεις τον εαυτό σου μέσα από την ιστορία, θυμάσαι δικά σου βιώματα.
Είστε μια διακριτική διαχρονική θεατρική παρουσία στο πέρασμα τον χρόνων. Άλλη η θεατρική και άλλη η τηλεοπτική σας υπόσταση;
Άλλο η τηλεόραση, άλλο το θέατρο. Η τηλεόραση σε κάνει γνωστό σε μεγάλη ομάδα ανθρώπων. Στο θέατρο παραμένεις γνωστός στους θεατρόφιλους.
Ο ρόλος σας στην τηλεοπτική σειρά, «Μην αρχίζεις τη μουρμούρα», φαίνεται να ξετρελάνει τα παιδιά. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Έχει μια παιδικότητα. Της αρέσει το παιχνίδι και επιλέγει να παίζει με όρους παιδιού. Δεν έχει καθόλου δόλο, τη διακρίνει μια αθωότητα και μια εσκεμμένη παιδικότητα. Και φυσικά μπορεί να τους θυμίζω και τη γιαγιά τους!
Όταν διαβάσατε το κείμενο, φανταστήκατε ότι θα ιντριγκάρει τόσο τον κόσμο;
Μου άρεσε πολύ το κείμενο και θεώρησα ότι είναι κάτι που ακουμπάει στην πραγματικότητα. Δεν είναι υπερβολικό, είναι καθημερινές ζωές απλών ανθρώπων, έχει σκηνές που όλοι μας ζούμε. Είναι ένα κείμενο απλό, αληθινό, πραγματικό, καλογραμμένο, με ωραίο χιούμορ. Είναι μεγάλη τύχη για τους ηθοποιούς να πατούν σε ένα κείμενο με τόσα πλεονεκτήματα.
Οι άνθρωποι σήμερα περισσότερο από ποτέ βιώνουν καταστάσεις που τους είναι δύσκολο να διαχειριστούν. Εσείς περάσατε τέτοια στάδια στη ζωή σας και πώς τα ξεπεράσατε;
Σε τέτοιες περιπτώσεις χρειάζονται διαχείριση και χρόνος. Θέλει ενδοσκόπηση, υπομονή, ανασύνταξη δυνάμεων. Βεβαίως είναι και περιπτώσεις μεγάλης ένδειας και μεγάλης ανάγκης. Εκεί σηκώνω τα χέρια μου. Αυτό που μας σώζει στην Ελλάδα είναι ότι έχουμε ένα ισχυρό δυναμικό υλικό και ότι οι άνθρωποι όταν υπάρχει ανάγκη είναι πάντα εκεί να σου κρατήσουν το χέρι. Το έχουμε αυτό σαν λαός και αυτό μας σώζει.
Μια ιδιαίτερη χροιά φωνής…
Τραγουδώ, τώρα βέβαια έχω δύο χρόνια να το κάνω. Είμαι μουσικός άνθρωπος και σκέφτομαι να κάνω κάτι δικό μου...
Info:
«Αβελάρδος και Ελοΐζα»
του Γιάννη Καλαβριανού
από το Φεστιβάλ Αθηνών & την Εταιρεία Θεάτρου Sforaris
Θέατρο Αυλαία
Παρασκευή 17 Απριλίου-Κυριακή 10 Μαΐου 2015
Πληροφορίες: www.avlaiatheatre.gr
σχόλια