Απενοχοποιηθείτε, η απόλαυση trashy ταινιών είναι ένδειξη ανώτερης μόρφωσης

Απενοχοποιηθείτε, η απόλαυση trashy ταινιών είναι ένδειξη ανώτερης μόρφωσης Facebook Twitter
4

Θεωρείτε τον εαυτό σας άνω του μετρίου σε επίπεδο μόρφωσης, ευφυΐας και γούστου αλλά φροντίζετε επιμελώς να κρύψετε από τον περίγυρο σας ότι απολαμβάνετε ταινίες με ζόμπι και καρχαρίες που κατακρεουργούν ανθρώπους σε ιστορίες με εμφανή σεναριακά κενά; Προσπαθείτε να κατανοήσετε τι σας οδηγεί στις "'ενοχες απολαύσεις" που δεν εξηγούνται από την καλή ανατροφή, το πιάνο και τα γαλλικά σας; Η επιστήμη βρίσκεται στο πλευρό σας για να εξηγήσει αυτό το αισθητικό αδιέξοδο.

"Εκ πρώτης όψεως φαίνεται παράδοξο να παρακολουθεί κανείς ηθελημένα κακοφτιαγμένες, ντροπιαστικές, ακόμα και ενοχλητικές ταινίες και να το απολαμβάνει." λέει ο Keyvan Sarkhosh, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Ινστιτούτο Max Planck περί Εμπειρικής Αισθητικής στην Φρανκφούρτη που αποφάσισε να μελετήσει αυτό ακριβώς το φαινομενο μαζί με τον συνάδελφο του Winfried Menninghaus και τα αποτελέσματα της έρευνας τους με τίτλο "Απολαμβάνοντας ταινίες-σκουπίδα: χαρακτηριστικά, τοποθετήσεις και διαστάσεις βιωματικής ανταπόκρισης." δημοσιεύθηκαν τον περασμένο Αύγουστο στο επιστημονικό περιοδικό Poetics.  

Πέρα από τους ιπτάμενους καρχαρίες που σπέρνουν τον πανικό όταν προσγειώνονται στροβιλιζόμενοι μέσα σε τυφώνες, το αίμα και τα εντόσθια που γεμίζουν την οθόνη είναι βασικά συστατικά των φτηνών ταινιών που θεωρητικά ποντάρουν στον εύκολο και φτηνό εντυπωσιασμό.

Οι ερευνητές διεξήγαγαν την πρώτη μεγάλη εμπειρική έρευνα για τις ταινίες "σκουπίδια" και το κοινό τους. Μέσω ερωτηματολογίων που διένειμαν online, συνέλεξαν στοιχεία από 372 ανθρώπους, οι περισσότεροι εκ των οποίων ήταν φοιτητές πανεπιστημίου, με ενεργή παρουσία στο Facebook και σε διαδικτυακά φόρουμ για trash ταινίες και μέσο όρο ηλικίας τα 34,6 έτη. Επεξεργαζόμενοι τις απαντήσεις των συμμετεχόντων οι Sarkhosh και Menninghaus κατόρθωσαν να στηρίξουν τις ήδη υπάρχουσες απόψεις σχετικά με τις "κακές" ταινίες όπως αυτές έχουν διατυπωθεί στην θεωρία των μέσων και του κινηματογράφου και συνάμα να διατυπώσουν νέα και εντυπωσιακά ευρήματα σχετικά με τους θιασώτες των φτηνών και κακών ταινιών. 

Απενοχοποιηθείτε, η απόλαυση trashy ταινιών είναι ένδειξη ανώτερης μόρφωσης Facebook Twitter
Το "Toxic Avenger" (1984), μια καλτ ταινία που πολλοί λατρεύουν να μισούν.

 

Στα πλαίσια της έρευνας ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να αναφέρουν μέχρι και είκοσι λέξεις που συνδέουν αυθόρμητα με τις "ταινίες σκουπίδια" και να περιγράψουν τα αισθήματα που τους προκαλούν οι ταινίες αυτές. Επίσης τους ζητήθηκε να αναφέρουν την συχνότητα και το πλαίσιο ή αλλιώς τις συνθήκες υπό τις οποίες τις παρακολουθούν. Σε ένα άλλο σκέλος του ερωτηματολογίου ζητούσαν από τους συμμετέχοντες να αναφέρουν μέχρι 10 ταινίες που τους έρχονται στον νου όταν ακούνε τον όρο "ταινίες σκουπίδια". Οι επιστήμονες τονίζουν ότι δεν είχαν προεπιλέξει κάποιες συγκεκριμένες ταινίες. 

Οι λέξεις που χρησιμοποίησαν οι ερωτηθέντες για να περιγράψουν τις ταινίες αυτές ήταν "φτηνές", "κακογυρισμένες", με "δυσάρεστο" και "ντροπιαστικό" περιεχόμενο. Οι ταινίες τρόμου χαμηλού κόστους ήταν εκείνες που αναφέρθηκαν πιο συχνά ως παραδείγματα, κάτι που εξηγείται εύκολα από τον μεγάλο αριθμό, την αισθητική και την θεματική τους. 

Ενδιαφέρον είναι πως πέραν των κλασικών επιλογών, όπως το "Plan 9 from Outer Space" του καλτ πλέον σκηνοθέτη Εντ Γουντ, το "Sharknado" και οι συνέχειες του ήταν ανάμεσα στις συχνότερα αναφερθείσες ταινίες από τους αφισιονάδο του κακού σινεμά. Ο Keyvan Sarkhosh αναφέρθηκε στην επιλογή αυτή ως "ιδανικό παράδειγμα". Πέρα από τους ιπτάμενους καρχαρίες που σπέρνουν τον πανικό όταν προσγειώνονται στροβιλιζόμενοι μέσα σε τυφώνες, στο Λος Άντζελες, τη Νέα Υόρκη και την Ουάσινγκτον, το αίμα και τα εντόσθια που γεμίζουν την οθόνη είναι βασικά συστατικά των φτηνών ταινιών που θεωρητικά ποντάρουν στον εύκολο και φτηνό εντυπωσιασμό.

Το τρέιλερ του Sharknado

 

Ωστόσο από την επεξεργασία των απαντήσεων προκύπτει πως το κοινό τις παρακολουθεί με μια σαφώς κριτική και ειρωνική ματιά. Το συμπέρασμα αυτό είναι λογικό καθώς πρόκειται κατ' εξοχήν για λάτρεις του κινηματογράφου που επιλέγουν να δούνε τέτοιες ταινίες για την απόλαυση του να αναλύσουν (ή πιο σωστά να κατακρεουργήσουν) την παραγωγή, το σενάριο, την υποκριτική και την πλοκή. 

Η έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι 86% των συμμετεχόντων είναι τακτικοί θεατές trash ταινιών, γεγονός που ο Sarkhosh αποδίδει σε μία "σταθερή και συνειδητή ηδονιστική συνήθεια που στερείται του αισθήματος της ενοχής." 

"Για τους θεατές αυτούς οι ταινίες-σκουπίδια αποτελούν μία ενδιαφέρουσα και ευπρόσδεκτη απόκλιση από το κινηματογραφικό κατεστημένο." λέει ο Sarkhosh. "Πρόκειται για ένα κοινό με μόρφωση άνω του μετρίου που θα μπορούσε κάποιος να χαρακτηρίσει ως "πολιτιστικά παμφάγο". Οι θεατές αυτοί ενδιαφέρονται για ένα ευρύ φάσμα τεχνών και μέσων που ξεπερνούν τα παραδοσιακά όρια των υψηλών και δημοφιλών πολιτιστικών προϊόντων."  Το συμπέρασμα αυτό στηρίζεται εξάλλου και από τις συζητήσεις που διεξάγουν σχετικά με τις ταινίες αυτές σε blogs και φόρουμ.

Απενοχοποιηθείτε, η απόλαυση trashy ταινιών είναι ένδειξη ανώτερης μόρφωσης Facebook Twitter
Η ταινία "The Room" (2013) του Tommy Wiseau είναι υπόδειγμα ταινίας που είναι τόσο κακή ώστε να θεωρείται μεγαλειώδης.

Την επόμενη φορά λοιπόν που θα σας χλευάσουν οι φίλοι σας για την επιλογή σας να δείτε για νιοστή φορά ταινίες του Εντ Γούντ ή του Στάθη Ψάλτη ενώ θα μπορούσατε να παρακολουθήσετε παράσταση στο Ηρώδειο, αγνοήστε τους - ή ακόμα καλύτερα επικαλεστείτε την επιστήμη και καυχηθείτε πως οι επιλογές σας αποδεικνύουν την ανώτερη μόρφωση και το εύρος των ενδιαφερόντων σας. 

* κι αν θέλετε συγκεκριμένα στοιχεία για το επίπεδο μόρφωσης των ερωτηθέντων ιδού:
148 (43.3%) κατέχουν πτυχίο πανεπιστημίου.
110 (32.2%) κατέχουν πτυχίο ιδρύματος ανώτερης εκπαίδευσης.
61 (17.8%) διαθέτουν απολυτήριο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης
15 (4.4%) έχουν ολοκληρώσει μόνο την υποχρεωτική δευτεροβάθμια εκπαίδευση (αντιστοιχεί σε απολυτήριο Γυμνασίου για την Ελλάδα.)
4 (1.2%) δεν διαθέτουν εκπαιδευτικά διπλώματα
4 (1.2%) ανέφεραν ότι διαθέτουν κάποιον τίτλο σπουδών που δεν συμπεριλαμβάνεται στην λίστα.

Δείτε εδώ την πλέον ανεξήγητη σκηνή στην ιστορία του κινηματογράφου, από το "διαμάντι" Nazi Surfers Must Die:

4

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

τομ χάρντι

Οθόνες / 10 τηλεοπτικές σειρές που θα δούμε την άνοιξη

Από τη μεγάλη επιστροφή του «The Last of Us» σε εκείνη του «Αστερίξ» και από τη σεξουαλική αναζήτηση της Μισέλ Ουίλιαμς σε μια απολαυστική ματιά στον κόσμο του σύγχρονου μπαλέτου, αυτές είναι οι σειρές που θα μας κρατήσουν καθηλωμένους στη μικρή οθόνη το επόμενο διάστημα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Οι 10 αγαπημένες ταινίες της Μαρίνας Σάττι

Μυθολογίες / «Οι εικόνες του Ζβιάγκιντσεφ είναι υπνωτιστικές»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες της Μαρίνας Σάττι

Στην κινηματογραφική λίστα της τραγουδοποιού, η σιωπή λέει περισσότερα από τα λόγια, οι εικόνες αποκαλύπτουν κρυμμένα συναισθήματα, οι κόσμοι είναι γεμάτοι αβεβαιότητες και συγκρούσεις, και η μουσική έχει μια ιερή διάσταση.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
21 ντοκιμαντέρ του 21ου αιώνα που αξίζει να δείτε

Οθόνες / 21 ντοκιμαντέρ του 21ου αιώνα που αξίζει να δείτε

Από μια σπουδαία στιγμή του σκορσεζικού σινεμά ως την ψηφιακή επανάσταση της Ανιές Βαρντά κι από το συγκλονιστικό δίπτυχο του Τζόσουα Οπενχάιμερ ως τη μεγάλη φιλμική «σκανταλιά» του Banksy, αυτοί είναι 21 σταθμοί του σύγχρονου σινεμά τεκμηρίωσης που πρέπει να έχει δει κάθε σινεφίλ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
«Μπορεί να γίνει μια παραγωγή σαν το “Flow” στην Ελλάδα, αρκεί να το θέλουμε»

Οθόνες / «Μπορεί να γίνει μια παραγωγή σαν το “Flow” στην Ελλάδα, αρκεί να το θέλουμε»

Με αφορμή τη δεύτερη απονομή των βραβείων Stratos, που τιμούν το ελληνικό animation, o πρόεδρος της ASIFA HELLAS Κωνσταντίνος Κακαρούντας μιλά για την άνθηση της σκηνής, τις προκλήσεις και για το πώς η Ελλάδα μπορεί να πετύχει μια παραγωγή οσκαρικού επιπέδου.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
 «Εσύ, θείο, δεν θα φύγεις, θα μείνεις εδώ μαζί μου!» ή Γιάννα Δεληγιάννη: «Βρίσκω την ουσία μόνο στο να στηρίζει ο ένας τον άλλον». ή Η Γιάννα Δεληγιάννη προβάλλει ταινίες στους μαθητές της άγονης γραμμής.

Οθόνες / Η Γιάννα Δεληγιάννη προβάλλει ταινίες στους μαθητές της άγονης γραμμής

Η κινηματογραφίστρια και πρόεδρος της Cinemathesis μιλά για την πρωτοβουλία της να υλοποιεί κινηματογραφικά εργαστήρια για παιδιά σε απομακρυσμένα δημοτικά σχολεία της άγονης γραμμής, το όραμα και το αποτύπωμα της δράσης της, για τις δυσκολίες που αντιμετώπισε και για το τι λείπει από την τυπική εκπαίδευση.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί το «Adolescence» έχει αναδειχθεί σε παγκόσμιο φαινόμενο;

Pulp Fiction / Γιατί το «Adolescence» έχει αναδειχθεί σε παγκόσμιο φαινόμενο;

Είναι η τεχνική αρτιότητα μιας αστυνομικής σειράς με επίκαιρο κοινωνικό θέμα που της χαρίζει τόσο μεγάλο αντίκτυπο στο κοινό; Ή μήπως η πραγματική δύναμη πηγάζει από τον φόβο των γονιών για τις εγκληματικές παραλείψεις και, κυρίως, για την άγνοιά τους απέναντι στα κρυφά σημάδια του ψηφιακού κόσμου;
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η μαμά μου, ο Μπαρτ Ρέινολντς κι ένας θάνατος που παραμένει μυστηριώδης εδώ και μισό αιώνα

Οθόνες / Η μαμά μου, ο Μπαρτ Ρέινολντς κι ένας θάνατος που παραμένει μυστηριώδης εδώ και μισό αιώνα

Ο γιος της ηθοποιού Σάρα Μάιλς ήταν τεσσάρων ετών όταν βρέθηκε νεκρός ο μάνατζερ και πρώην εραστής της μητέρας του. Οι υποψίες είχαν πέσει τότε πάνω στον συμπρωταγωνιστή της Μπαρτ Ρέινολντς. 51 χρόνια αργότερα, ο Μπολτ προσπαθεί να θυμηθεί τι συνέβη.
LIFO NEWSROOM
Το Παιδί Τραύμα επιλέγει τις 10 αγαπημένες του ταινίες

Μυθολογίες / «Το Festen έχει επηρεάσει τους στίχους μου»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Παιδιού Τραύματος

Χάνεκε αλλά και Αγγελόπουλος, «Καμιά πατρίδα για τους μελλοθάνατους» αλλά και «Aftersun», το Παιδί Τραύμα επιλέγει 10 ταινίες που κυμαίνονται από τον ωμό ρεαλισμό και τη βία μέχρι τον θρίαμβο της ποίησης και της τρυφερότητας.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
10 εξαιρετικές ταινίες που μπορείτε να δείτε τώρα στο Netflix

Οθόνες / 10 εξαιρετικές ταινίες που μπορείτε να δείτε τώρα στο Netflix

Το Netflix έχει γίνει ο παράδεισος της εύκολης ψυχαγωγίας, αλλά για τους πραγματικούς σινεφίλ κρύβει και έναν άλλο κόσμο. Αυτή είναι μια λίστα με ταινίες που απαιτούν προσοχή και αφοσίωση, που αξίζουν τον κόπο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Movies

Οθόνες / Η Χιονάτη και 8 καλύτεροι λόγοι για να πάτε σινεμά

Ένα υποψήφιο για Όσκαρ animation για ενήλικες, το σκηνοθετικό ντεμπούτο της Αριάν Λαμπέντ και μια τολμηρή ταινία για την προσφυγική εμπειρία, γυρισμένη στην Αθήνα, είναι μερικές από τις προτάσεις της εβδομάδας που θα σας αποζημιώσουν.
THE LIFO TEAM
Tο πρόβλημα με την «Εφηβεία»

Daily / Tο πρόβλημα με την «Εφηβεία»

Συμπονά κανείς όχι μόνο τους γονείς που μετά την παρακολούθηση της δραματικής μίνι σειράς του Netflix θα ψάχνουν μάταια απαντήσεις στα «ιερογλυφικά» μηνύματα που κρύβονται στα κινητά των παιδιών τους, αλλά και τα ίδια τα παιδιά.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ