Ο χειμώνας του 2024-25 χαρακτηρίζεται κυρίως από τις επαναλήψεις της περσινής χρονιάς. Με μια πρώτη ματιά, τα έργα του κλασικού ρεπερτορίου καταλαμβάνουν σημαντική θέση, ενώ δεν λείπουν και οι αναγνώσεις σύγχρονων έργων που έχουν αγαπηθεί από το κοινό. Στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θέατρου η Μπέττυ Αρβανίτη θα υποδυθεί τη γυρολόγο έμπορο Άνα Φρίλινγκ, πρωταγωνίστρια ενός από τα σπουδαιότερα έργα που έγραψε ο Μπέρτολτ Μπρέχτ, του Η Μάνα Κουράγιο και τα παιδιά της, σε σκηνοθεσία Στάθη Λιβαθινού. Η Μάνα Κουράγιο, αντιηρωική και βαθιά ανθρώπινη, ακολουθεί το στράτευμα και πουλάει προμήθειες και ποτά σε ένα βαθιά αποκαλυπτικό έργο, με το οποίο ο συγγραφέας καυτηριάζει τα αίτια κάθε πολέμου και τις αναπόφευκτες συνέπειες: οι ταπεινοί, φτωχοί άνθρωποι δεν θα είναι ποτέ νικητές, μόνο ένα φρικτό αίσθημα αυτοσυντήρησης τους διακατέχει, που τους οδηγεί στην υλική και ηθική τους εξαθλίωση.
Ο Αλέξανδρος Μυλωνάς σκηνοθετεί στο Εθνικό Θέατρο το Σχολείο Γυναικών του Μολιέρου, με τον Γιάννη Μπέζο στον ρόλο του Αρνόλφου. Ένα έργο-σταθμός στο παγκόσμιο ρεπερτόριο, που προκάλεσε σκάνδαλο στην εποχή του, καθώς σε αυτό ο Μολιέρος όχι μόνο παραβαίνει τους κανόνες της κλασικής κωμωδίας αλλά διακωμωδεί τον θεσμό του γάμου και παρωδεί τη θρησκεία και τον ρόλο της Εκκλησίας στην εκπαίδευση. Ο δεσποτικός 42χρονος Αρνόλφος, που διακατέχεται από τον φόβο του απατημένου συζύγου και τρέμει το «κέρατο», αναλαμβάνει την κηδεμονία της τετράχρονης Αγνής, κλείνοντάς της σε μοναστήρι, ώστε να γίνει μια πειθήνια σύζυγος και να μπορεί να τη χειραγωγεί απόλυτα. Ύμνος στη δύναμη του έρωτα και τη γυναικεία εξυπνάδα που νικά την ανοησία της ανθρώπινης φύσης.
O Δημήτρης Καραντζάς αυτήν τη θεατρική περίοδο φέρνει τη γυναίκα στο επίκεντρο και σκηνοθετεί στο θέατρο Προσκήνιο την ηρωίδα του έργου του Τενεσί Ουίλιαμς, Λεωφορείον ο Πόθος, Μπλανς Ντιμπουά για να θέσει εκ νέου ερωτήματα για τη θέση της γυναίκας στις μέρες μας, την κοινωνική ανισότητα και τη μάχη για οξυγόνο σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία.
Η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση υποδέχεται τη νέα σεζόν με τις Αυστραλές Nat Randall και Anna Breckon που σκηνοθετούν τη Στεφανία Γουλιώτη στο The second woman, έναν πρωτόγνωρο θεατρικό μαραθώνιο, ένα συναρπαστικό happening 24 ωρών, στην Κεντρική Σκηνή στις 5 Οκτωβρίου. Μια γυναίκα, 100 άντρες, σε 24 ώρες. Εκατό φορές επαναλαμβάνεται η ίδια σκηνή, με τις δυναμικές να αλλάζουν και τη χημεία κάθε νέου ζευγαριού να αποκαλύπτει την ομορφιά και την πολυπλοκότητα των ανθρώπινων σχέσεων, ηλεκτρίζοντας τη σκηνή και την πλατεία. Μια ερεθιστική παράσταση, ένα μανιφέστο για τις ερωτικές σχέσεις, που προειδοποιεί ότι θα μας κρατήσει άγρυπνους χάρη στη μαγεία και το μυστήριο των σχέσεων.
Οι σχέσεις βρίσκονται στον πυρήνα του έργου του Tiago Rodrigues, καλλιτεχνικού διευθυντή του Φεστιβάλ της Αβινιόν, που θα παρουσιάσει στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση –και για πρώτη φορά στην Ελλάδα– το πρώτο του θεατρικό έργο, τον Χορό των Εραστών. Στην ελληνική εκδοχή σκηνοθετεί, σε καλλιτεχνική συνεργασία με την Αργυρώ Χιώτη, τους Νίκο Καραθάνο και Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου σε ένα έργο που υμνεί την αγάπη και τη συντροφικότητα. Στο μεγάλο αυτό ερωτικό ποίημα δυο ηθοποιοί γίνονται ένα μέσα από παράλληλους μονολόγους, ακολουθώντας ο ένας την ανάσα και το καρδιοχτύπι του άλλου σε μια αφήγηση διαφορετικών εκδοχών της ιστορίας της μεγάλης αγάπης τους.
Ο Δημήτρης Καταλειφός σκηνοθετεί στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά το έργο του Άντον Τσέχoφ, Θείος Βάνιας, στο οποίο πρωταγωνιστεί. Το έργο, που ο Τσέχοφ χαρακτηρίζει ως «σκηνές από τη ζωή στο χωριό σε τέσσερις πράξεις», θεωρείται ένα από τα αριστουργήματα της παγκόσμιας δραματολογίας. Διαδραματίζεται στην επαρχία της Ρωσίας και αποτελεί μια ιλαροτραγωδία ανεκπλήρωτων ερώτων στην οποία πρωταγωνιστής δεν είναι μόνο ο θείος Βάνιας αλλά όλοι οι δυστυχισμένοι χαρακτήρες που τον περιβάλλουν. Ο Βάνιας αγωνίζεται επί δύο δεκαετίες να διαχειριστεί το οικογενειακό κτήμα μαζί με την ανύπαντρη ανιψιά του, τη Σόνια. Σύντομα όμως θα καταλάβει ότι όλα αυτά τα χρόνια πήγαν χαμένα, βασίστηκαν σε μια αυταπάτη, μια εσφαλμένη εκτίμηση.
Η νέα παράσταση της Λένας Κιτσοπούλου με τίτλο Η Ορέστεια του Στρίντμπεργκ κάνει πρεμιέρα τον Οκτώβριο στο Θέατρο Άνεσις με τους Ευδοκία Ρουμελιώτη, Χρήστο Σαπουντζή, Χρήστο Μαλάκη και Μαρία Μοσχούρη. Το έργο που γράφει και σκηνοθετεί αποτελείται από τρία μέρη: τον Χορό του θανάτου, τους Δανειστές και την Πιο Δυνατή. «Μία ατελείωτη νύχτα μόνο με Στρίντμπεργκ, η οποία θα σκάψει την ψυχή του συγγραφέα όσο καμία μέχρι σήμερα για να αναρωτηθεί αν τελικά ο έρωτας είναι αγάπη και αν η αγάπη έχει σχέση με τη σχέση ως συμβίωση ή ως συγκατοίκηση ή ως γάμος», γράφει η Κιτσοπούλου για το νέο της έργο.
O Δημήτρης Καραντζάς αυτήν τη θεατρική περίοδο φέρνει τη γυναίκα στο επίκεντρο και σκηνοθετεί στο θέατρο Προσκήνιο την ηρωίδα του έργου του Τενεσί Ουίλιαμς, Λεωφορείον ο Πόθος, Μπλανς Ντιμπουά για να θέσει εκ νέου ερωτήματα για τη θέση της γυναίκας στις μέρες μας, την κοινωνική ανισότητα και τη μάχη για οξυγόνο σε μια ανδροκρατούμενη κοινωνία. Την Μπλανς θα ερμηνεύσει η Αλεξία Καλτσίκη και την αδελφή της, Στέλα, η Έμιλυ Κολιανδρή. Έργο με μυθική διάσταση, αριστούργημα θεατρικού ρεαλισμού του 20ού αιώνα, αφηγείται την ιστορία της Μπλανς Ντιμπουά, με τους ήρωες να αναμετριούνται με το ξένο και το «παράξενο», με σκεπασμένες από στάχτη μνήμες, με τον συναισθηματικό τους κόσμο, τις αντιλήψεις και τους κανόνες της κοινωνίας.
Στο θέατρο Θησείον ο Αργύρης Ξάφης μαζί με την Ιώ Βουλγαράκη επιχειρούν μια τολμηρή μεταγραφή του μυθιστορήματος του Λέοντος Τολστόι, Άννα Καρένινα, σε μια παράσταση όπου μαζί με τη Δέσποινα Κούρτη και τον Δημήτρη Γεωργιάδη ανατέμνουν τους χαρακτήρες και τα ζητήματα που πραγματεύεται το μυθιστόρημα, την προδοσία, τη θρησκευτική πίστη, την οικογένεια, τον γάμο, την κοινωνία της εποχής, τις διαφορές μεταξύ της αγροτικής και της αστικής ζωής. Το εγχείρημα, ειδικά σχεδιασμένο για τον χώρο του θεάτρου, ακολουθεί τις παράλληλες ιστορίες των δύο κεντρικών χαρακτήρων του εμβληματικού βιβλίου, της Άννας Καρένινα και του Κονσταντίν Λέβιν, την πορεία τους προς την προσωπική ελευθερία και την ευτυχία.
Ο μονόλογος της σπουδαίας νομικού Suzie Miller που άλλαξε παγκοσμίως τον τρόπο με τον οποίο το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης αντιμετωπίζει τη σεξουαλική κακοποίηση θα παρουσιαστεί στο θέατρο Πορεία στην παράσταση PRIMA FACIE σε σκηνοθεσία Γιώργου Οικονόμου, με τη Λένα Παπαληγούρα στον ρόλο της Tessa Ensler, μιας λαμπρής δικηγόρου που έχει χτίσει την καριέρα της με απόλυτη αποφασιστικότητα σε ένα ανδροκρατούμενο σύστημα. Μετά από ένα ραντεβού με συνάδελφό της που πάει στραβά βρίσκεται κακοποιημένη και ανυπεράσπιστη, για να συνειδητοποιήσει πως η αντίληψη γύρω από το τι συνιστά σεξουαλική κακοποίηση καθορίζεται αποκλειστικά και μόνο μέσα από τις απόψεις της πατριαρχικής εξουσίας γι’ αυτό το ζήτημα.
Στο θέατρο Πορεία ο Δημήτρης Τάρλοου σκηνοθετεί το έργο της Έρις Κύργια, Frankenstein & Eliza, που είναι εμπνευσμένο από το μυθιστόρημα της Mέρι Σέλεϊ και την ιστορία της AI. Ο Γιάννης Στάνκογλου κρατά τον ρόλο του Βίκτορ Φράνκενσταϊν και η Μαρία Πανουργιά της Μέρι. Ο πασίγνωστος «ανήσυχος» ήρωας της Σέλεϊ φτάνει μέχρι τον ψηφιακό αιώνα μας με στόχο να δημιουργήσει ένα «πλάσμα» προς όφελος της ανθρωπότητας. Θα τα καταφέρει αυτήν τη φορά ή θα μας «προικίσει» με άλλο ένα τέρας; Πού θα αναμετρηθεί μαζί του, τώρα που οι πάγοι στον Αρκτικό Κύκλο λιώνουν; Ο Φράνκενσταϊν και οι πειραματισμοί του αποτελούν μια πρώτης τάξεως αφορμή για να στοχαστούμε πάνω σε ερωτήματα που μας απασχολούν σήμερα.
O Θωμάς Μοσχόπουλος σκηνοθετεί στο θέατρο Πόρτα το Περιμένοντας τον Γκοντό του Μπέκετ, ένα έργο που δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις, καθώς πρόκειται για ένα από τα σπουδαιότερα και επιδραστικότερα κείμενα του 20ού αιώνα. Είναι ανοιχτό σε όλους τους θεατές, κάθε ηλικίας, παραμένοντας επίκαιρο όχι μόνο λόγω της φιλοσοφικής του βαρύτητας αλλά και του ιδιαίτερου τρόπου με τον οποίο συνδυάζει την τραγικότητα με το χιούμορ, όντας ταυτόχρονα βαθύ και διασκεδαστικό. Ιδιαίτερο στοιχείο της παράστασης αποτελεί η διανομή, που απαρτίζουν νέοι σε ηλικία ερμηνευτές, σε αντίθεση με τη συνήθη πρακτική ανάθεσης των ρόλων σε μεγαλύτερους ηθοποιούς. Έτσι, η παράσταση καταθέτει ένα σχόλιο για τα αδιέξοδα της νέας γενιάς. Επί σκηνής θα βρίσκονται οι Πάνος Παπαδόπουλος, Τάσος Ροδοβίτης, Γιάννης Σαμψαλάκης, Γιάννης Βαρβαρέσος και Πέτρος Δημοτάκης.
Ο Πουπουλένιος, το εμβληματικό έργο του Μάρτιν ΜακΝτόνα, ανεβαίνει στο Σύγχρονο θέατρο σε σκηνοθεσία Νικορέστη Χανιωτάκη. Εδώ ο ιδιαίτερα αγαπητός στην Ελλάδα ΜακΝτόνα συνδυάζει στοιχεία αστυνομικού θρίλερ και μαύρης κωμωδίας, δημιουργώντας ένα έργο με αμείωτη ένταση. Ένας συγγραφέας που ζει σε ένα κράτος με αυταρχικό καθεστώς ανακρίνεται για το φρικιαστικό περιεχόμενο των διηγημάτων του και τις ομοιότητές τους με μια σειρά από ανεξιχνίαστες παιδοκτονίες που συμβαίνουν στην πόλη. Ο κόσμος της φαντασίας μπλέκεται με τον πραγματικό, δημιουργώντας ένα σύμπαν όπου όλα είναι πιθανά και απίθανα. Μια ιστορία για παιδιά που κακοποιήθηκαν, που δεν έλαβαν αγάπη, που βίωσαν τον πόνο και που, εν τέλει, δεν μεγάλωσαν ποτέ.
Το αριστούργημα του Σάμιουελ Ντ. Χάντερ, Η Φάλαινα, σε σκηνοθεσία Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη ανεβαίνει στο θέατρο ΝΕΟΣ Ακάδημος. Συναντάμε το συγκινητικό, λυτρωτικό, ανθρωποκεντρικό δράμα ενός ανθρώπου που βυθίζεται στο σκοτάδι. Ο Τσάρλι, ένας αυτοκαταστροφικός, παχύσαρκος μέχρι νοσηρότητας καθηγητής αγγλικών που έχει χάσει κάθε επαφή με τον έξω κόσμο, μαζί και κάθε επιθυμία να συνεχίσει να ζει, βουλιάζει μέσα στον χρόνο περιμένοντας την λύτρωση από την ίδια τη ζωή. Παλεύει να συμφιλιωθεί με την αποξενωμένη κόρη του και με το ίδιο του το παρελθόν. Το έργο σε ωθεί να βρεις την ανθρωπιά σου μέσα από χαρακτήρες που δεν είναι ούτε καλοί ούτε κακοί, που έχουν πλούσιο και περίπλοκο εσωτερικό κόσμο. Όλοι τους έχουν κάνει λάθη, αλλά μοιράζονται την επιθυμία να αγαπήσουν ακόμα και όταν οι άλλοι φαίνεται ότι δεν μπορούν.
«Γκιακ» στην αρβανίτικη διάλεκτο σημαίνει αίμα, συγγένεια εξ αίματος, έγκλημα αίματος, αντεκδίκηση, βεντέτα, φυλή. Ο πήλινος κόσμος του ανδρικού λόγου τιμής των διηγημάτων του Δημοσθένη Παπαμάρκου ζωντανεύει στη σκηνή του θεάτρου Σταθμός σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Ντέλλα και αναμετριέται με τις έννοιες του ηρωισμού, του αρσενικού προσώπου της βίας αλλά και με τη μετατραυματική διάσταση του πολέμου. Οι ήρωες του Γκιακ, βετεράνοι της Μικρασιατικής Εκστρατείας, συνυπάρχουν σκηνικά σε έναν απ’ τα κόκαλα βγαλμένο σουρεαλιστικό κόσμο, ακροβατώντας στα όρια ενός χωροχρονικού διηνεκούς, άλλοτε ως φιγούρες παλιότερων εποχών άλλοτε ως σημερινές μορφές, ρημαγμένες από το βάρος της κανονιστικής εικόνας της αρρενωπότητας που διατρέχει τις γενιές ως τις μέρες μας.
Το Festen των Τόμας Βίντερμπεργκ και Μπο Χάνσεν, η πρώτη και πιο εμβληματική ταινία του Δόγματος 95, έρχεται στο θέατρο Άλμα σε θεατρική διασκευή και σκηνοθεσία Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλου. Η ιστορία μιας οικογενειακής γιορτής για τα 60ά γενέθλια του πατέρα που όλοι αγαπούν και σέβονται. Κατά τη διάρκειά της ο μεγαλύτερος γιος, ο Κρίστιαν, αποκαλύπτει το μυστικό που κρύβει από την παιδική του ηλικία και πιθανότατα υπήρξε ο λόγος αυτοκτονίας της δίδυμης αδελφής του. Η παράσταση θα φέρει στο φως τη συνταρακτική ιστορία αυτής της «γιορτής» μέσα από μια θεατρική διασκευή που θα επιχειρήσει να σπάσει τα όρια της σκηνής αλλά και τα όρια μεταξύ θεατή και ηθοποιού.
To άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO
