ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ

Διονύσης Καψάλης: Διαθήκη -25 Μαρτίου 1616

Διονύσης Καψάλης: Διαθήκη -25 Μαρτίου 1616 Facebook Twitter
0

Για να τιμήσουν την σημερινή επέτειο, οι Εκδόσεις Άγρα και ο Διονύσης Καψάλης τύπωσαν εκτός εμπορίου αυτό το κείμενο.

Διονύσης Καψάλης: Διαθήκη -25 Μαρτίου 1616 Facebook Twitter

 

 

Γραφή νοτάριου ή δικηγόρου

σε τρία φύλλα folio, γραμμένα 

μόνο στη μια όψη, κι από κάτω,

σε κάθε μια σελίδα, η υπογραφή του

αδιαμφισβήτητη, όπως κι οι λέξεις 

By me, από εμένα: Wiliam Shakespeare.

Το είχα ξαναδεί πολλές φορές

αυτό το έγγραφο, μεταγραμμένο

ή σε facsimile∙ δεν είναι λίγο

να σώζεται ολόκληρη η διαθήκη

του ανθρώπου που έγραψε τον Ληρ, τον Άμλετ,

την Τρικυμία, τ’ Όνειρο, τον Μάκβε,

ή τα Σονέτα του – και μόνο αυτά

θα έφταναν και με το παραπάνω, 

θα γέμιζε η ζωή μας θαυμασμό.

Ναι, τη διαθήκη του την ήξερα,

την είχα μελετήσει κι είχα δει

σε ποιούς μοιράζει τα υπάρχοντα του

ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ, ένα μόλις μήνα

πριν απ’ το θάνατο του: στη μεγάλη 

κόρη του, τη Σουζάνα, πρώτα απ’ όλους

(ελλείψει πρωτοτόκου γιού: ο Χάμνετ

είχε πεθάνει απ’ το ενενήντα έξι),

στην εγγονή του Ελισάβετ Χωλ,

στην άλλη κόρη, τη μικρή, την Τζούντιθ,

στην αδερφή του και τους ανιψιούς του,

στους φίλους του και στους φτωχούς του 

Στράφορντ∙

και στη γυναίκα του Ανν Χάθαγουευ

το δεύτερο καλύτερο κρεβάτι

με την επίπλωση του: το κρεβάτι 

που πλάγιαζε μαζί της όσο ζούσε

(και όχι, όπως σχολιάζουν κάποιοι

σκανδαλισμένοι ανόητοι, επειδή

ήταν τάχα μισογύνης). Πάντως 

για όλους μεριμνά, όλους φροντίζει,

σ’ όλους αφήνει κάτι ο γλυκός

κύκνος του Αίηβον λίγο πριν σωπάσει

για πάντα.

                   Ασφαλώς την ήξερα, 

την είχα μελετήσει αναδιφώντας 

τη νύχτα τις σελίδες κάποιου τόμου.

Όμως τη μέρα εκείνη στο Λονδίνο,

αργοπορώντας σε μιάν έκθεση

για τη ζωή του Σαίξπηρ – θες που πρώτη

φορά έβλεπα το πρωτότυπο,

θες κάποιος άλλος λόγος, αφανής

(αν όχι ο δύσκολος καιρός, τα χρόνια

που βάρυναν επάνω μου), ή κάτι

στης μέρας το ύφος, με σταμάτησαν

κι έμεινα εκεί διαβάζοντας για ώρα.

Μια φυλαγμένη μέσα μου πληγή

ή μια συγκίνηση που τόσα χρόνια

την κουβαλούσα ανέκφραστη και τώρα

μπροστά σ’ εκείνο το έγγραφο ξεσπούσε,

με θέλησε να σκύβω δακρυσμένος 

επάνω από τη γυάλινη προθήκη

και να διαβάζω πάλι τη διαθήκη 

σαν να την έβλεπα πρώτη φορά

Εις το όνομα του Κυρίου, αμήν.

Εγώ ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ, απ’ το Στράφορντ

της επαρχίας Ουώρικ, gentleman.

Αυτό κυρίως, gentleman, και τ’ άλλα

έπονται: ναι, μερίμνησε για όλους.

 

Το ουσιώδες, θα μου πείτε, είναι άλλο:

ότι έχουμε τον Ληρ, τον Άμλετ, τον Οθέλλο,

την Τρικυμία, τ’ Όνειρο, τον Μάκβεθ 

και τα Σονέτα: τι μας ενδιαφέρει 

τι γράφει στη διαθήκη του, σε ποιόν

αφήνει το αργυρό του κύπελλο,

το δεύτερο καλύτερο κρεβάτι

ή το σπαθί του∙ αφήνω πια που τόσοι

(κι ανάμεσα τους, πες, δυό σοβαροί)

αμφισβητούν αν πράγματι υπήρξε

ο Ουίλλιαμ Σαίξπηρ και δεν ήταν κάποιος

σπουδαίος ευγενής, Κόμης ή Λόρδος,

που έγραψε τα έργα και ζητώντας

να μείνει άγνωστος συνέλαβε

αυτή τη λαμπερή ψευδωνυμία

ή κρύφτηκε πίσω από τ’ όνομα 

ενός επαρχιώτη θεατρίνου,

ενός κακόμοιριου από το Στράτφορντ,

που προφανώς δεν είχε την παιδεία

ή το ταλέντο (που είναι απ’ τον Θεό)

να γράψει τέτοια έργα.

                                    Μιά, ωστόσο 

μιά λεπτομέρεια σ΄όλη τη διαθήκη,

αυτή και μόνο ήταν αρκετή

να τ’ αναιρέσει όλα, να σαρώσει

το ανούσιο κατασκεύασμα του φθόνου

και της μικροψυχίας – και σ’ αυτή 

τη λεπτομέρεια συγκεντρώθηκε

όλη η συγκίνηση μου: ήταν η μνεία,

ανάμεσα στους άλλους κληρονόμους,

του ονόματος των φίλων του και στο Globe,

που πρώτη μου φορά την πρόσεχα:

οι εταίροι μου John Heminges, Richard Burbage,

Henry Condell, να λάβουν ο καθένας

σελίνια είκοσιέξι κι οκτώ πένες 

για ν’ αγοράσουν ένα δαχτυλίδι.

 

Ναι, ήταν αρκετή εκείνη η μνεία

για να στηθεί μπροστά μου, όπως θα ‘ταν,

στα μάτια μου και στη σκηνή του κόσμου,

όλο το πηγαινέλα της ζωής:

τα θέατρα και οι αρκτομαχίες,

το ξύλινο οικοδόμημα της Σφαίρας,

το πλήθος που συνέρεε, οι κράχτες,

οι βλοσυροί Πουριτανοί, οι πόρνες,

οι αυλικοί και οι πορτοφολάδες,

οι λασπωμένοι δρόμοι, οι αποβάθρες,

οι ύβρεις κι οι φωνές των γονδολιέρων,

οι βάρκες που κυλούσαν πάνω-κάτω

στον Τάμεση που μύριζε κατράμι

κι ανθρώπινες ακαθαρσίες –όλα 

ξανάζησαν για μια στιγμή μπροστά μου

χάρη στη μνεία εκείνων των τριών

φίλων και συνεταίρων του στο Globe,

Henry Condell, John Heminges, Richard

Burbage.

 

Όπως το βλέπω εγώ, το ουσιώδες,

το ουσιώδες και το θαυμαστό,

είναι ότι υπήρξε αυτός ο άνθρωπος,

ότι περπάτησε στους ίδιους δρόμους,

κάτω απ’ τον ίδιον ουρανό, και είδε

τον Τάμεση που αέναος κυλούσε

στην ταραχή των ανθρωπίνων κι όπως είναι

το θαύμα της ζωής μας που διαβαίνει,

ίδια για όλους κι όμως άλλη πάντα,

στο μεγαλείο της και στην οδύνη, 

στο δόξα και τη ματαιότητα της.

Το ουσιώδες και το θαυμαστό,

όπως το βλέπω εγώ κι όπως το είδα

την κρύα εκείνη μέρα στο Λονδίνο,

που περπατώντας ώρες ξαναζούσα

μέρη που τα θυμόμουνα και άλλα 

καινούργια, μαγαζιά, δρόμους, ανθρώπους- 

το ουσιώδες είναι ότι υπήρξε 

ο Ουίλιαμ Σαίξπηρ, γιατί αυτός εδώ

ο κόσμος, ο δικός μας, όπως είναι

ακόρεστος στον πόνο και το δάκρυ,

μπορεί να πλάσει κάποτε ταλέντα

σαν τον φτωχό ετούτο θεατρίνο

από το Στράτφορντ∙ και το ουσιώδες

είναι οι δύο από τους τρεις εταίρους

που ονομάζονται μες στη διαθήκη,

ο Χέμινγκς κι ο Κοντέλλ (γιατί ο Μπέρμπετζ

είχε πεθάνει απ’ το δεκαεννιά),

φορώντας ένα δαχτυλίδι πένθους

στον μέσο τους, όπως συνηθιζόταν,

θα φρόντιζαν μετά να εκδοθούν

σε σχήμα folio όλα τα έργα

του συνεταίρου κι ακριβού τους φίλου

Guiliamus filius Johannes Shakspere,

όπως τον μνημονεύει η βάπτιση του. 

0

ΜΑΡΑΘΩΝΙΟΣ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο Στρίντμπεργκ και η «Ορέστεια» προσγειώνονται στον κόσμο της Λένας Κιτσοπούλου

Θέατρο / Η Μαντώ, ο Αισχύλος και ο Στρίντμπεργκ προσγειώνονται στον κόσμο της Κιτσοπούλου

Στην πρόβα του νέου της έργου όλοι αναποδογυρίζουν, συντρίβονται, μοντάρονται, αλλάζουν μορφές και λένε λόγια άλλων και τραγούδια της καψούρας. Ποιος θα επικρατήσει στο τέλος;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Η εποχή μας δεν ανέχεται το λάθος»

Οι Αθηναίοι / «Η εποχή μας δεν ανέχεται το λάθος»

Η ηθοποιός Ρουμπίνη Βασιλακοπούλου θυμάται τα χρόνια του Θεάτρου Τέχνης, το πείραμα και τις επιτυχίες του Χυτηρίου, περιγράφει τι σημαίνει γι' αυτή το θεατρικό σανίδι και συλλογίζεται πάνω στο πέρασμα του χρόνου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Θωμάς Μοσχόπουλος

Θέατρο / «Άρχισα να βρίσκω αληθινή χαρά σε πράγματα για τα οποία πριν γκρίνιαζα»

Έπειτα από μια δύσκολη περίοδο, ο Θωμάς Μοσχόπουλος ανεβάζει τον δικό του «Γκοντό». Έχει επιλέξει μόνο νέους ηθοποιούς για το έργο, θέλει να διερευνήσει την επίδρασή του στους εφήβους, πραγματοποιώντας ανοιχτές πρόβες. Στο μεταξύ, κάνει μια πολύ ενδιαφέρουσα κουβέντα με την Αργυρώ Μποζώνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τι είναι για σένα το «Οξυγόνο»;

Θέατρο / Τι είναι για σένα το «Οξυγόνο»;

Ένα συναρπαστικό υβρίδιο θεάτρου, συναυλίας, πολιτικοκοινωνικού μανιφέστου και rave party, βασισμένο στο έργο του επικηρυγμένου στη Ρωσία δραματουργού Ιβάν Βιριπάγιεφ, ανεβαίνει στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης σε σκηνοθεσία Γιώργου Κουτλή και αποπειράται να δώσει απάντηση σε αυτό το υπαρξιακό ερώτημα.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Υπάρχει το «για πάντα» σε μια σχέση;

The Review / Υπάρχει το «για πάντα» σε μια σχέση;

Ο Αλέξανδρος Διακοσάββας και ο δημοσιογράφος και κριτικός θεάτρου Γιώργος Βουδικλάρης μιλούν για την παράσταση «Ο Χορός των εραστών» της Στέγης, τα υπαρξιακά ερωτήματα που θέτει το κείμενο του Τιάγκο Ροντρίγκες και τη χαρά τού να ανακαλύπτεις το next best thing στην τέχνη.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Φανί Αρντάν: «Σκυλάκι δεν είμαι, προτιμώ να παραμείνω λύκος»

Όπερα / Φανί Αρντάν: «Σκυλάκι δεν είμαι, προτιμώ να παραμείνω λύκος»

Πολυσχιδής και ανήσυχη, η Φανί Αρντάν δεν δίνει απλώς μια ωραία συνέντευξη αλλά ξαναζεί κομμάτια της ζωής και της καριέρας της, με αφορμή την όπερα «Αλέκο» του Σεργκέι Ραχμάνινοφ που σκηνοθετεί για την Εθνική Λυρική Σκηνή.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Το «Κυανιούχο Κάλιο» είναι μια παράσταση για το ταμπού των αμβλώσεων 

Θέατρο / «Κυανιούχο Κάλιο»: Μια παράσταση για το ταμπού των αμβλώσεων στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά

Όχι μόνο σε ανελεύθερα ή σκοταδιστικά καθεστώτα, αλλά και στον δημοκρατικό κόσμο, η συζήτηση για το δικαίωμα της γυναίκας σε ασφαλή και αξιοπρεπή ιατρική διακοπή κύησης παραμένει τρομακτικά επίκαιρη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τενεσί Ουίλιαμς: Ο ποιητής των χαμένων ψυχών

Θέατρο / Τενεσί Ουίλιαμς: Ο ποιητής των χαμένων ψυχών

«Εκείνο που με σπρώχνει να δημιουργώ θεατρικούς χαρακτήρες είναι ο έρωτας», έλεγε ο Ουίλιαμς, που πίστευε ότι ο πόθος «είναι κάτι που κατακλύζει πολύ μεγαλύτερο χώρο από αυτόν που μπορεί να καλύψει ένας άνθρωπος». Σε αυτόν τον πόθο έχει συνοψίσει τη φυγή και την ποίηση, τον χρόνο, τη ζωή και τον θάνατο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι δυο Ιφιγένειες του Ντμίτρι Τσερνιακόφ

Όπερα / Οι δυο βραβευμένες Ιφιγένειες του Ντμίτρι Τσερνιακόφ ανεβαίνουν σε περίοδο πολέμου

Λίγο πριν σηκωθεί η αυλαία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για τις δύο εμβληματικές όπερες του Γκλουκ, ο σημαντικός Ρώσος σκηνοθέτης εξηγεί τις σύγχρονες παραμέτρους της θυσίας της αρχαίας τραγικής ηρωίδας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ήμουν το νο. 7 από τους 100 άντρες που χώρισε η Γουλιώτη στη Στέγη

Θέατρο / Ήμουν το νο. 7 από τους 100 άντρες που χώρισε η Γουλιώτη στη Στέγη

Περίπου στις 17:30 το απόγευμα του Σαββάτου τόλμησα να ανέβω στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση για να συμμετάσχω σε έναν αδιανόητο 24ωρο θεατρικό μαραθώνιο, πλάι στο θηρίο υποκριτικής που ονομάζεται Στεφανία Γουλιώτη.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Στο Σώμα της

Θέατρο / Ένα έργο στο Εθνικό Θέατρο για την περίοδο, την εμμηνόπαυση, την κλειτορίδα και τον γυναικείο αυνανισμό

Μαζί με άλλες 22 γυναίκες, η Ελένη Ευθυμίου, η Σοφία Ευτυχιάδου και η Νεφέλη Μαϊστράλη ανεβάζουν ένα έργο για ζητήματα που θεωρητικά μπορούν να συζητηθούν ανοιχτά, αλλά στην πραγματικότητα όχι.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Σπύρος Παπαδόπουλος: «Δεν μου αρέσει να φαίνομαι, κι ας κατέληξα να παίζω μπροστά σε κόσμο»

Θέατρο / Σπύρος Παπαδόπουλος: «Δεν μου αρέσει να φαίνομαι, κι ας κατέληξα να παίζω μπροστά σε κόσμο»

Παρά τις προσπάθειές του να το αποφύγει, μια σειρά από συμπτώσεις τον οδήγησε στο θέατρο. Οι «Απαράδεκτοι» δεν συνεχίστηκαν λόγω δικής του απόφασης, το «Στην υγειά μας, ρε παιδιά» σταμάτησε όταν κουράστηκε ψυχολογικά. Ο δημοφιλής κωμικός ηθοποιός είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας.
M. HULOT
Οι θρυλικοί Trocks στην Αθήνα για την επέτειο των 50 χρόνων της ομάδας τους

Χορός / Trocks: Η θρυλική και διαφορετική ομάδα μπαλέτου έρχεται στην Αθήνα

Άντρες χορευτές ντυμένοι με τουτού και πουέντ ερμηνεύουν μεγάλα κλασικά αλλά και μοντέρνα μπαλέτα, παρωδώντας τις πολύπλοκες χορογραφίες και τις παραξενιές των μπαλαρίνων της παλιάς, αλλά και της νέας, εποχής.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ