Επιστροφή στα θέατρα μετά από έναν δύσκολο χειμώνα

Αεροπλάνο σε κενά αέρος: Επιστροφή στα θέατρα μετά από έναν δύσκολο χειμώνα Facebook Twitter
Χωρίς τα σχολεία και τις οργανωμένες παραστάσεις και με τους γονείς να φοβούνται να στείλουν τα παιδιά τους, δεδομένου ότι τα μικρότερα είναι ακόμα σε μεγάλο ποσοστό ανεμβολίαστα, το παιδικό θέατρο διαλύθηκε εντελώς. Εικόνα από την παράσταση «Το αγόρι στο θεωρείο», στο Μικρό Εθνικό. Φωτ.: Ελίνα Γιουνανλή
0

ΤΑ ΘΕΑΤΡΑ ΑΝΟΙΞΑΝ ΚΑΙ ΕΚΛΕΙΣΑΝ και άνοιξαν ξανά. Και έκλεισαν. Ακύρωσαν παραστάσεις. Ανέβαλαν παραστάσεις. Επέστρεφαν εισιτήρια. Μετέθεταν εισιτήρια. Παραστάσεις ακυρώνονταν τελευταία στιγμή. Τα logistics των θεάτρων αυτόν τον χειμώνα μοιάζουν με αεροπλάνο σε κενά αέρος. Ο Φεβρουάριος έδειξε σημάδια ομαλοποίησης με αλλαγές αρκετές, όπως η γεωγραφία του κοινού.

Ο Δεκέμβριος αποδείχτηκε ο χειρότερος μήνας της θεατρικής περιόδου. Με την έξαρση της παραλλαγής Όμικρον, τα περισσότερα θέατρα έκλειναν λόγω κρουσμάτων στους θιάσους. Για μερικά από αυτά ήταν καταστροφή, ειδικά για εκείνα που νοίκιαζαν τον χώρο και κάθε μέρα μετρούσε, είχαν ορισμένο αριθμό παραστάσεων και περίμενε στη σειρά το επόμενο έργο να ανέβει.

Όταν ο προγραμματισμός ενός χώρου δεν μπορούσε να τροποποιηθεί, οι παραστάσεις κυριολεκτικά χάνονταν. Λίγες ήταν οι πιθανότητες να ξαναπαιχτούν, για τους γνωστούς λόγους, τις υποχρεώσεις των ηθοποιών σε επόμενες παραγωγές ‒ και υπήρχαν κι εκείνοι που βγήκαν σε αναστολή. Για τις μικρές παραγωγές, η κατάσταση ισοδυναμούσε με ξαφνικό θάνατο. 

Στα μέσα Δεκεμβρίου η πτώση ήταν της τάξης του 30-40% και οι γιορτές για τα θέατρα δεν ήταν καλές, το αντίθετο. Κάνοντας έναν πρόχειρο υπολογισμό, σημείωσα περισσότερες από δέκα πρεμιέρες που αναβλήθηκαν. Μιλώντας με τους παραγωγούς, μου είπαν ότι οι παραστάσεις δεν βρήκαν ξανά την ορμή τους. Το ίδιο συνέβη και με εκείνες που ξεκίνησαν με φόρα, διακόπηκαν και στη δεύτερη φάση δεν μπόρεσαν ποτέ να βρουν τον αρχικό τους ρυθμό.

Μη σας ξενίζουν οι «επιστροφές» και τα «ανεβάσματα ξανά» που μας κατέκλυσαν τον προηγούμενο μήνα, έστω και για λίγες παραστάσεις. Είναι φυσικό, η δουλειά των ανθρώπων αυτών πήγε σχεδόν χαμένη, η ψυχολογία τους διαλύθηκε.

Ποια θέματα ενδιέφεραν το κοινό που μπήκε στο θέατρο; Τα πιο ανάλαφρα. Τα πιο χαρούμενα. Τα λιγότερο δραματικά. Καλές παραστάσεις με θέματα δυστοπικά, δύσκολα, με σκληρά θέματα, δεν άντεξαν. Αυτό έχει να κάνει μόνο με την ψυχολογία του κοινού αυτή την περίοδο. Μόλις ομαλοποιηθεί η κατάσταση, η θεματολογία θα διευρυνθεί.

Αυτοί που έχουν πληγεί περισσότεροι είναι όσοι απευθύνονταν σε ένα κοινό μεγαλύτερο, άνω των εξήντα. Αυτό το κοινό, που είναι μια ισχυρή ηλικιακή ομάδα και μετακινούνταν με γκρουπ ή ομαδικά εισιτήρια, κυριολεκτικά δεν ξεμύτισε ή, τέλος πάντων, δύσκολα βγήκε για να πάει σε θεάματα. Τα γκρουπ εξαφανίστηκαν και αυτό είχε ισχυρό αντίκτυπο στο ταμείο.

Τον Δεκέμβριο ένας παραγωγός είδε τις πρεμιέρες έξι παραστάσεών να αναβάλλονται για δεκαπέντε ημέρες. Αυτό σημαίνει ότι η φόρα που είχαν οι παραστάσεις, η διαφήμιση, το πρόμο, δηλαδή το διαφημιστικό μπάτζετ (σποτάκια, καταχωρίσεις, διαφημίσεις), πήγαν σχεδόν όλα χαμένα. Μερικές παραστάσεις δεν μπόρεσαν να βρουν ξανά τον βηματισμό τους.

Το ίδιο συνέβη και με κάποιες που ξεκίνησαν καλά, έκαναν εισιτήρια ενθαρρυντικά, έπαιξαν μία εβδομάδα και κατέβηκαν. Ούτε αυτές κέρδισαν τη δυναμική τους, γιατί χάθηκε το timing. 

Περιγράφοντας τη γενική κατάσταση ως μετριότατη, οι παραγωγοί σημειώνουν ότι οι παραστάσεις επηρεάστηκαν πολύ και από την αλλαγή του κοινού. Είναι αλήθεια αυτό.

Σε μια απογευματινή παράσταση Σαββάτου πριν από δύο εβδομάδες, που περίμενα να είναι ήρεμα τα πράγματα, σηκώθηκα από τη θέση μου για να σκανάρω το κοινό. Ο μέσος όρος ηλικίας ήταν τα τριάντα plus και είδα πολλά ζευγάρια και αγόρια στο κοινό, το οποίο αρχικά περίμενα ότι θα ήταν γυναικείο κάποιας ηλικίας, που συνήθως γέμιζε την πλατεία του θεάτρου. Η επιστροφή τόσο νεανικού κοινού στις αίθουσες θυμίζει τη δεκαετία του ’90, όταν αυτό το target group πρωταγωνιστούσε. 

Μάλιστα, ήδη μερικοί παραγωγοί για την επόμενη σεζόν προσανατολίζονται σε έργα για πιο νεανικό κοινό, και μάλιστα σε αυτά που μέχρι πριν από λίγα χρόνια ή πριν από την πανδημία τα θεωρούσαν κάπως επαναστατικά και φοβόντουσαν ότι δεν θα έβρισκαν το κοινό τους. Το νεανικό κοινό δείχνει κάτι άλλο: θέλει να δει έργα που δεν δείχνουν «αυτά που δείχνει η τηλεόραση». 

Αλλά η σχέση θεάτρου με την τηλεόραση, ειδικά φέτος που η μυθοπλασία επανήλθε δυναμικά, δημιούργησε μια νέα κατάσταση. Οι μεγαλύτεροι μένουν μέσα και βλέπουν τους ηθοποιούς που θέλουν στην τηλεόραση. Όμως τους ηθοποιούς που έχουν πάρει «εύσημα» καλής ερμηνείας σε σειρές ο κόσμος τους ψάχνει και στο θέατρο ‒ και πάλι αυτό μας θυμίζει τη δεκαετία του ’90, σε ένα πλαίσιο πιο ανοιχτό, χωρίς τον διαχωρισμό μεταξύ των τηλεοπτικών και των άλλων ηθοποιών, αφού πλέον εξαιρετικοί ηθοποιοί εμφανίζονται στη μικρή οθόνη χωρίς τους κομπλεξισμούς του παρελθόντος.

Επίσης, δούλεψε πολύ το «από στόμα σε στόμα», ίσως πιο γρήγορα από άλλες χρονιές, γιατί όλοι έψαχναν να βρουν κάτι, «σίγουρα του γούστου τους», αφού δεν ήθελαν ή δεν τολμούσαν να κάνουν πολλές εξόδους, και για οικονομικούς λόγους.

Ποια θέματα ενδιέφεραν το κοινό που μπήκε στο θέατρο; Τα πιο ανάλαφρα. Τα πιο χαρούμενα. Τα λιγότερο δραματικά. Καλές παραστάσεις με θέματα δυστοπικά, δύσκολα, με σκληρά θέματα, δεν άντεξαν. Αυτό έχει να κάνει μόνο με την ψυχολογία του κοινού αυτή την περίοδο. Μόλις ομαλοποιηθεί η κατάσταση, η θεματολογία θα διευρυνθεί.

Ας πάμε σε μια κατηγορία-«αιμοδότη» των θεάτρων, το παιδικό θέατρο, που έζησε μια καταστροφή φέτος. Χωρίς τα σχολεία και τις οργανωμένες παραστάσεις, αφού τα περισσότερα θέατρα είχαν κρούσματα και έμειναν κλειστά ακόμα και τις γιορτές, δηλαδή την καλύτερη περίοδό τους, και με τους γονείς να φοβούνται να στείλουν τα παιδιά τους, δεδομένου ότι τα μικρότερα είναι ακόμα σε μεγάλο ποσοστό ανεμβολίαστα, το παιδικό θέατρο διαλύθηκε εντελώς.  

Αεροπλάνο σε κενά αέρος: Επιστροφή στα θέατρα μετά από έναν δύσκολο χειμώνα Facebook Twitter
Αυτοί που έχουν πληγεί περισσότεροι είναι όσοι απευθύνονταν σε ένα κοινό μεγαλύτερο, άνω των εξήντα. Αυτό το κοινό, που είναι μια ισχυρή ηλικιακή ομάδα και μετακινούνταν με γκρουπ ή ομαδικά εισιτήρια, κυριολεκτικά δεν ξεμύτισε ή, τέλος πάντων, δύσκολα βγήκε για να πάει σε θεάματα. Τα γκρουπ εξαφανίστηκαν και αυτό είχε ισχυρό αντίκτυπο στο ταμείο.

Ο Μάρτιος θα είναι μήνας-βαρόμετρο, στο ταμείο κυρίως. Τα θέατρα, ιδίως τα μικρά, που πήγαν καλά και δεν έβαλαν μέσα τους παραγωγούς, δεν είναι και λίγα. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι αυτό που διαλύθηκε σχεδόν είναι η προπώληση. Ήταν απίστευτα απογοητευτική, με πολύ λίγες εξαιρέσεις. Ο κόσμος αποφάσιζε τελευταία στιγμή για την έξοδό του, από φόβο μην αρρωστήσει, μην αναβληθεί η παράσταση ή μην αρρωστήσει η παρέα του. Είναι εντυπωσιακό ότι δούλεψαν πολύ λιγότερο τόσο οι προσκλήσεις που διανέμονται όσο και οι προσφορές.

Όσο για τις μέρες; Η Παρασκευή, μια ομολογουμένως καλή μέρα για τα θέατρα, συρρικνώθηκε πολύ. Το Σάββατο γεμίζει και στις διπλές παραστάσεις και τα δευτερότριτα σε μερικά θέατρα είναι από την αρχή sold-out ή ξεκινούν και συνεχίζουν πολύ ζορισμένα. Στη μάχη των ημερών έρχεται πρώτη η Κυριακή, που κρατά από παλιά το κοινό της, ειδικά με παραστάσεις που παίζονται ως ενδιάμεσες μεταξύ απογευματινών και βραδινών.

Οι παραγωγές που δεν άνοιξαν τον Ιανουάριο θα ανοίξουν τον Μάρτιο και οπωσδήποτε θα ανοίξουν αυτοί που οφείλουν, ως επιχορηγούμενοι, να είναι εντάξει απέναντι στο υπουργείο. Το τελευταίο διάστημα υπάρχει μια απελευθέρωση, μια πιο κανονική ροή, ακόμα και αν το ταμείο κινείται μία μέρα πριν από την παράσταση.

Ο μεγάλος χαμένος; Η συζήτηση για το θέατρο, για τη δραματουργία, τα νέα ελληνικά έργα, τις τάσεις, θέματα που δεν μπορούν να ανοίξουν σε έναν χειμώνα με τις τρέχουσες συνθήκες πανδημίας και πολέμου στην Ουκρανία. Που θα μας οδηγήσουν ‒μάλλον, και δυστυχώς‒ στην πεπατημένη οδό την επόμενη σεζόν: σε έργα κλασικά, γνωστά και σίγουρα, για να αποκατασταθεί το ταμείο και να επιβιώσουν σχήματα και ηθοποιοί. 

Μια πρώτη γεύση θα πάρουμε από τις προτάσεις των επιχορηγήσεων, που σίγουρα θα βοηθήσουν να φτάσουμε σε ένα πρώτο συμπέρασμα. Στην ουρά της πανδημίας, όπου ελπίζουμε να είμαστε, ακούγεται σαν ψίθυρος: λίγο ακόμα υπομονή.






 

Θέατρο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Έφερε η πανδημία το τέλος του σινεμά arthouse στην Ελλάδα;

Οθόνες / Έφερε η πανδημία το τέλος του σινεμά arthouse στην Ελλάδα;

Με λιγότερες χειμερινές αίθουσες και λιγότερα εισιτήρια από ποτέ σε όσες έχουν απομείνει ανοιχτές, το μέλλον του καλλιτεχνικού σινεμά στην Ελλάδα δεν διαγράφεται και τόσο ρόδινο. Τι οδήγησε όμως στη σημερινή απελπιστική κατάσταση;
M. HULOT
«Το επάγγελμα του ηθοποιού είναι η ευλογία και η κατάρα της ζωής μας»

Οδηγός Θεάτρου / «Το επάγγελμα του ηθοποιού είναι η ευλογία και η κατάρα της ζωής μας»

Το εμβληματικό έργο του Μολιέρου «Ο κατά φαντασίαν ασθενής» έρχεται στο θέατρο Βασιλάκου από το ΔΗΠΕΘΕ Ρούμελης. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής Νίκος Ορφανός, που υποδύεται τον ρόλο του Μολιέρου, μίλησε με αφορμή αυτή την παράσταση για το θέατρο, τον αναβαθμισμένο ρόλο των ΔΗΠΕΘΕ, την προσωπική του σχέση με τη θεατρική σκηνή και τι θα δούμε στον «Κατά φαντασίαν ασθενή» που θα ανέβει στο θέατρο Βασιλάκου σε λίγες ημέρες.
THE LIFO TEAM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Παραστάσεις για κάθε γούστο που θα συγκινήσουν, θα διασκεδάσουν και θα προβληματίσουν

Θέατρο / Πού οφείλεται τόση δίψα για το θέατρο;

Το θέατρο εξακολουθεί να προκαλεί debates και ζωηρές συζητήσεις, παρά τις κρίσεις και τις οικονομικές περικοπές που έχει υποστεί, και φέτος ανεβαίνουν στην Αθήνα παραστάσεις για κάθε γούστο που θα συγκινήσουν, θα διασκεδάσουν και θα προβληματίσουν.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ανδρέας Κωνσταντίνου

Θέατρο / Ανδρέας Κωνσταντίνου: «Δεν μ' ενδιαφέρει τι υποστηρίζεις στο facebook, αλλά το πώς μιλάς σε έναν σερβιτόρο»

Ο ηθοποιός που έχει υποδυθεί τους πιο ετερόκλητους ήρωες και θα πρωταγωνιστήσει στην τηλεοπτική μεταφορά της «Μεγάλης Χίμαιρας» αισθάνεται ότι επιλέγει την τηλεόραση για να ικανοποιήσει την επιθυμία του για κάτι πιο «χειροποίητο» στο θέατρο.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Ο Στρίντμπεργκ και η «Ορέστεια» προσγειώνονται στον κόσμο της Λένας Κιτσοπούλου

Θέατρο / Η Μαντώ, ο Αισχύλος και ο Στρίντμπεργκ προσγειώνονται στον κόσμο της Κιτσοπούλου

Στην πρόβα του νέου της έργου όλοι αναποδογυρίζουν, συντρίβονται, μοντάρονται, αλλάζουν μορφές και λένε λόγια άλλων και τραγούδια της καψούρας. Ποιος θα επικρατήσει στο τέλος;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Η εποχή μας δεν ανέχεται το λάθος»

Οι Αθηναίοι / «Η εποχή μας δεν ανέχεται το λάθος»

Η ηθοποιός Ρουμπίνη Βασιλακοπούλου θυμάται τα χρόνια του Θεάτρου Τέχνης, το πείραμα και τις επιτυχίες του Χυτηρίου, περιγράφει τι σημαίνει γι' αυτή το θεατρικό σανίδι και συλλογίζεται πάνω στο πέρασμα του χρόνου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Θωμάς Μοσχόπουλος

Θέατρο / «Άρχισα να βρίσκω αληθινή χαρά σε πράγματα για τα οποία πριν γκρίνιαζα»

Έπειτα από μια δύσκολη περίοδο, ο Θωμάς Μοσχόπουλος ανεβάζει τον δικό του «Γκοντό». Έχει επιλέξει μόνο νέους ηθοποιούς για το έργο, θέλει να διερευνήσει την επίδρασή του στους εφήβους, πραγματοποιώντας ανοιχτές πρόβες. Στο μεταξύ, κάνει μια πολύ ενδιαφέρουσα κουβέντα με την Αργυρώ Μποζώνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τι είναι για σένα το «Οξυγόνο»;

Θέατρο / Τι είναι για σένα το «Οξυγόνο»;

Ένα συναρπαστικό υβρίδιο θεάτρου, συναυλίας, πολιτικοκοινωνικού μανιφέστου και rave party, βασισμένο στο έργο του επικηρυγμένου στη Ρωσία δραματουργού Ιβάν Βιριπάγιεφ, ανεβαίνει στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης σε σκηνοθεσία Γιώργου Κουτλή και αποπειράται να δώσει απάντηση σε αυτό το υπαρξιακό ερώτημα.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Υπάρχει το «για πάντα» σε μια σχέση;

The Review / Υπάρχει το «για πάντα» σε μια σχέση;

Ο Αλέξανδρος Διακοσάββας και ο δημοσιογράφος και κριτικός θεάτρου Γιώργος Βουδικλάρης μιλούν για την παράσταση «Ο Χορός των εραστών» της Στέγης, τα υπαρξιακά ερωτήματα που θέτει το κείμενο του Τιάγκο Ροντρίγκες και τη χαρά τού να ανακαλύπτεις το next best thing στην τέχνη.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Φανί Αρντάν: «Σκυλάκι δεν είμαι, προτιμώ να παραμείνω λύκος»

Όπερα / Φανί Αρντάν: «Σκυλάκι δεν είμαι, προτιμώ να παραμείνω λύκος»

Πολυσχιδής και ανήσυχη, η Φανί Αρντάν δεν δίνει απλώς μια ωραία συνέντευξη αλλά ξαναζεί κομμάτια της ζωής και της καριέρας της, με αφορμή την όπερα «Αλέκο» του Σεργκέι Ραχμάνινοφ που σκηνοθετεί για την Εθνική Λυρική Σκηνή.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Το «Κυανιούχο Κάλιο» είναι μια παράσταση για το ταμπού των αμβλώσεων 

Θέατρο / «Κυανιούχο Κάλιο»: Μια παράσταση για το ταμπού των αμβλώσεων στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά

Όχι μόνο σε ανελεύθερα ή σκοταδιστικά καθεστώτα, αλλά και στον δημοκρατικό κόσμο, η συζήτηση για το δικαίωμα της γυναίκας σε ασφαλή και αξιοπρεπή ιατρική διακοπή κύησης παραμένει τρομακτικά επίκαιρη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τενεσί Ουίλιαμς: Ο ποιητής των χαμένων ψυχών

Θέατρο / Τενεσί Ουίλιαμς: Ο ποιητής των χαμένων ψυχών

«Εκείνο που με σπρώχνει να δημιουργώ θεατρικούς χαρακτήρες είναι ο έρωτας», έλεγε ο Ουίλιαμς, που πίστευε ότι ο πόθος «είναι κάτι που κατακλύζει πολύ μεγαλύτερο χώρο από αυτόν που μπορεί να καλύψει ένας άνθρωπος». Σε αυτόν τον πόθο έχει συνοψίσει τη φυγή και την ποίηση, τον χρόνο, τη ζωή και τον θάνατο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι δυο Ιφιγένειες του Ντμίτρι Τσερνιακόφ

Όπερα / Οι δυο βραβευμένες Ιφιγένειες του Ντμίτρι Τσερνιακόφ ανεβαίνουν σε περίοδο πολέμου

Λίγο πριν σηκωθεί η αυλαία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για τις δύο εμβληματικές όπερες του Γκλουκ, ο σημαντικός Ρώσος σκηνοθέτης εξηγεί τις σύγχρονες παραμέτρους της θυσίας της αρχαίας τραγικής ηρωίδας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ήμουν το νο. 7 από τους 100 άντρες που χώρισε η Γουλιώτη στη Στέγη

Θέατρο / Ήμουν το νο. 7 από τους 100 άντρες που χώρισε η Γουλιώτη στη Στέγη

Περίπου στις 17:30 το απόγευμα του Σαββάτου τόλμησα να ανέβω στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση για να συμμετάσχω σε έναν αδιανόητο 24ωρο θεατρικό μαραθώνιο, πλάι στο θηρίο υποκριτικής που ονομάζεται Στεφανία Γουλιώτη.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ