Η Ευρώπη επιστρέφει στο θέατρο με μεγάλες παραστάσεις

Η Ευρώπη επιστρέφει στο θέατρο με μεγάλες παραστάσεις Facebook Twitter
«Άντι» | Γκας βαν Σαντ.
0

Πρεμιέρες στην Αθήνα, πρεμιέρες και στην Ευρώπη, με τα μεγάλα θέατρα να ανοίγουν τις πόρτες τους μετά από πολύμηνο λοκντάουν, επιστρατεύοντας το βαρύ τους πυροβολικό.

Τι θα δει η Ευρώπη; Τα πάντα. Κλασικά έργα και έργα σύγχρονα και κωμωδίες και μπουλβάρ. Θα δει τους μεγάλους σκηνοθέτες, μερικοί από τους οποίους ταξιδεύουν από χώρα σε χώρα και από τις μεγάλες σκηνές στις σκηνές των ευρωπαϊκών φεστιβάλ. Ένας περίπατος ξεκινά στις μεγάλες σκηνές, στα έργα που ανοίγουν τη θεατρική σεζόν 2020-21 και στις δουλειές γνωστών δημιουργών που κάνουν τις φθινοπωρινές πρεμιέρες τους.

Δεν συνέβησαν και λίγα στη Φολκσμπίνε τα τελευταία χρόνια, τα οποία ήταν από τα πιο ταραχώδη στην ιστορία του θεάτρου που έχει ζήσει ουκ ολίγες περιπέτειες στην εκατονταετή και πλέον ιστορία του. Ο ιστορικός του διευθυντής Φρανκ Κάστορφ, που έκανε το θέατρο κορυφαίο χώρο θεατρικού πειραματισμού στην Ευρώπη, αποχώρησε το 2017, εν μέσω διαμαρτυριών των καλλιτεχνών του Βερολίνου, που δεν είδαν με καλό μάτι την αντικατάστασή του από τον τέως επιμελητή της Tate Modern Κρις Ντέρκον, μια αντικατάσταση που δεν έγινε ποτέ αποδεκτή από τους Βερολινέζους, με αποτέλεσμα ο Ντέρκον να παραιτηθεί έναν χρόνο αργότερα και ο χρόνος της θητείας του να θεωρείται ως μια εμπορικά και καλλιτεχνικά αδύναμη περίοδος για το θέατρο.

Τι θα δει η Ευρώπη; Τα πάντα. Κλασικά έργα και έργα σύγχρονα και κωμωδίες και μπουλβάρ. Θα δει τους μεγάλους σκηνοθέτες, μερικοί από τους οποίους ταξιδεύουν από χώρα σε χώρα και από τις μεγάλες σκηνές στις σκηνές των ευρωπαϊκών φεστιβάλ.

Ο νέος διευθυντής της Φολκσμπίνε Ρενέ Πόλες, γνήσιο παιδί της βερολινέζικης σκηνής, διανύει φέτος την πρώτη χρονιά της θητείας του. Ο 59χρονος σκηνοθέτης κάνει πρεμιέρα στο θέατρο από το οποίο σχεδόν ξεκίνησε -υπήρξε διευθυντής του Prater-, πριν κάνει την καριέρα του στα θέατρα του γερμανόφωνου κόσμου.

Το πρώτο έργο που σκηνοθετεί είναι γραμμένο από τον ίδιο, με τον ποιητικό τίτλο «Η άνοδος και η πτώση της αυλαίας και η ζωή της στο ενδιάμεσο»Είναι ένα στοχαστικό έργο για τη ζωή των ηθοποιών, των θεατρικών μεταμορφώσεών τους, τα άλματα της ηλικίας που υπαγορεύουν οι ρόλοι -«τα γένια τον έκαναν να μοιάζει με τον γέρο Τολστόι περισσότερο από τον ίδιο τον Τολστόι. Τώρα μοιάζει με έναν ηλικιωμένο, ξυρισμένο 43χρονο Τολστόι» γράφει ο Πόλες- και τους ρόλους που υποδύονται, πάντα κάτω από το «βλέμμα» μιας αυλαίας που στέκεται σαν άγγελος και μερικοί μπορεί να καταφέρουν να δουν τα φτερά της. Τα ζητήματα της νεότητας και των γηρατειών, το τι σημαίνει να μεγαλώνεις στο θέατρο και πόσο πολύ εστιάζουμε σε λάθος θέματα είναι στην καρδιά αυτού του μελαγχολικού έργου.

Η Ευρώπη επιστρέφει στο θέατρο με μεγάλες παραστάσεις Facebook Twitter
Volksbühne | Ρενέ Πόλες | «Η άνοδος και η πτώση της αυλαίας και η ζωή της στο ενδιάμεσο» Φωτο: © Christian Thiel

Στη «γειτονική» βερολινέζικη Σάουμπίνε, ο Τόμας Οστερμάγιερ ανεβάζει στη σκηνή τον Εντουάρ Λουί που θα ερμηνεύσει ένα δικό του έργο, το «Ποιος σκότωσε τον πατέρα μου», μετά τη συνεργασία τους για την προσαρμογή του μυθιστορήματός του «Ιστορία της Βίας» (που θα δούμε στην Πειραιώς 260, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, στις 5 και 6/10), σε συμπαραγωγή με το παρισινό Théâtre de la Ville.

«Σε όλη μου την παιδική ηλικία, ήλπιζα ότι θα εξαφανιζόσουν» γράφει ο Εντουάρ Λουί. Όταν όμως, στο πιο πρόσφατο κείμενό του, ο Γάλλος συγγραφέας αντιμετωπίζει τον βαριά άρρωστο πλέον πατέρα του, ο θυμός του μετατρέπεται σε συμπόνια. Ο Λουί απευθύνεται στον πατέρα του σαν να του απευθύνει μια προφορική επιστολή.

Η πολύπαθη σχέση του πατέρα και του ομοφυλόφιλου γιου του, μέσα σε ένα περιβάλλον που βρίθει στερεοτύπων απόρριψης και ομοφοβίας, ανασύρει τις μνήμες και τους κώδικες αγάπης μιας σχέσης που δεν μπόρεσε ποτέ να εκφραστεί. Με αφετηρία το κατεστραμμένο σώμα του πατέρα του, ο Λουί αναλαμβάνει μια προκλητική επανεγγραφή της πρόσφατης πολιτικής και κοινωνικής ιστορίας της Γαλλίας. Είναι ένα χρονικό μιας συνεχόμενης δολοφονίας, ενός σκόπιμου ακρωτηριασμού από νεοφιλελεύθερες «μεταρρυθμίσεις» εναντίον των εργαζομένων, που αναγκάζονται να βιώσουν τις συνέπειές τους στο σώμα τους.

Αυτό το πολύ προσωπικό έργο είναι και ένα μανιφέστο κατά της λήθης, του αποκλεισμού και της σωματικής βίας μιας κοινωνικής τάξης - και, ταυτόχρονα, μια οικεία δήλωση αγάπης σε ένα άτομο που είναι σχεδόν αδύνατο να τον αγαπήσει.

Η Ευρώπη επιστρέφει στο θέατρο με μεγάλες παραστάσεις Facebook Twitter
«Ποιος σκότωσε τον πατέρα μου» |Τόμας Οστερμάγιερ | Σαουμπίνε

Η πρώτη εμφάνιση σε γαλλικό θέατρο του επί 15 χρόνια καλλιτεχνικού διευθυντή του προοδευτικού Toneelhuis της Αμβέρσας γίνεται με ένα έργο-πρόκληση για έναν σκηνοθέτη που αγαπά να ανεβάζει στο θέατρο τα μεγάλα λογοτεχνικά έργα. Πολιτικοποιημένος, στοχαστής του θεάτρου, ο Γκι Κασίερς θεωρείται ένας από τους πιο καινοτόμους θεατρικούς σκηνοθέτες στην Ευρώπη. Έχει αναπτύξει μια πολύ προσωπική θεατρική γλώσσα στην οποία παντρεύει με επιτυχία δύο από τα πάθη του: την οπτική τεχνολογία και τη λογοτεχνία.

Είναι ο κατεξοχήν αριστοτέχνης του θεάτρου στον συνδυασμό εικόνας βίντεο και υποκριτικής, και διασκευάζει αυτό το φθινόπωρο το εναρκτήριο έργο για την Κομεντί Φρανσέζ στο Παρίσι, τους «Δαιμονισμένους» του Ντοστογέφσκι (για την επέτειο των 200 ετών από τη γέννηση του μεγάλου Ρώσου δημιουργού), μετατρέποντας την αίθουσα Ρισελιέ (την κεντρική σκηνή της Κομεντί Φρανσέζ) σε έναν θάλαμο με την ηχώ μιας κοινωνίας που υπονομεύεται από χειραγώγηση και φανατισμό από τα μέσα ενημέρωσης.

Ο Κασίερς βάζει τα πρόσωπα του Ντοστογέφσκι στη δίνη και στα σημεία αιχμής της ευρωπαϊκής ιστορίας. Οι ηθοποιοί καλούνται να γίνουν οι πρωταγωνιστές ενός τεχνητού κόσμου, που τρέφεται από επιπολαιότητα, πριν υλοποιήσουν την καταστροφή του.

Η Ευρώπη επιστρέφει στο θέατρο με μεγάλες παραστάσεις Facebook Twitter
«Οι Δαιμονισμένοι» | Γκι Κασίερς | Κομεντί Φρανσέζ | Φωτο: © Christophe Raynaud de Lage

Στο Κάμερσπίλε του Μονάχου ένας γνώριμός μας από την παράστασή του «Το παρελθόν είναι ένα ζώο αλλόκοτο» στη Στέγη κάνει πρεμιέρα με το έργο «Los Años». Ο 49χρονος Αργεντινός Μαριάνο Πενσότι, συγγραφέας και σκηνοθέτης και από τα λαμπρότερα θεατρικά ταλέντα της Λατινικής Αμερικής, ιδρυτής του Grupo Marea, στο νέο του έργο παρακολουθεί, με φόντο τη γενέτειρά του, έναν νεαρό που κάνει ένα ντοκιμαντέρ για ένα μικρό αγόρι σε μια φτωχή συνοικία του Μπουένος Άιρες. Αυτό το κοινωνικό πορτρέτο τον κάνει να επιστρέψει στην αρχή της καριέρας του, σε φίλους και τοποθεσίες που άφησε πριν από χρόνια.

Το έργο εκτυλίσσεται ταυτόχρονα σε δύο παρακείμενους χώρους, με τη ζωή ενός σκηνοθέτη στο παρόν και το μέλλον σε άμεση σύγκριση, με τα όνειρα και τα οράματά του να γερνάνε, ενώ στην άλλη πλευρά βλέπουμε τις ιδέες και τις φιλοδοξίες του. Καθώς η αφήγηση δεν είναι ιστορική αλλά προβάλλεται στο μέλλον, το παιχνίδι της με τον χρόνο είναι συχνά περίεργα κωμικό, αλλά και τραγικά θλιβερό. Το «Los Años» δείχνει το παρόν μας ως μελλοντικό παρελθόν, ένα θέαμα που δεν είναι ποτέ ευχάριστο.  

Η Ευρώπη επιστρέφει στο θέατρο με μεγάλες παραστάσεις Facebook Twitter
«Los Anos» | Μαριάνο Πενσότι | Καμερσπίλε | Φωτο: Isabel Machado Rios, Ruhrtriennale 2021

Στην Πορτογαλία, στη Λισαβόνα, στο Teatro Nacional D.Maria II, τη φετινή πρεμιέρα της σεζόν κάνει η πρώτη θεατρική σκηνοθεσία του Γκας βαν Σαντ στο θέατρο, με το έργο «Άντι» (που θα δούμε στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης από τις 18 έως τις 20/03/2022).

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου, ηθοποιός, συγγραφέας, σκηνοθέτης και διευθυντής από το 2015 Τιάγκο Ροντρίγκες, που θα αντικαταστήσει το 2022 τον Ολιβιέ Πι στη διεύθυνση του Φεστιβάλ της Αβινιόν, άφησε τον Γκας βαν Σαντ να ανοίξει τη σεζόν, ενώ ο δικός του «Βυσσινόκηπος» που ανέβηκε στο Φεστιβάλ της Αβινιόν το καλοκαίρι του 2021 (με την Ιζαμπέλ Ιπέρ) κάνει πρεμιέρα τον Δεκέμβριο.

Στη δεκαετία του 1960, ο Γουόρχολ πυροδότησε μια ριζική αλλαγή στο μοντέλο της τέχνης, δημιουργώντας μια συζήτηση για το τι ήταν πραγματικά σημαντικό στην αμερικανική κοινωνία. Στη μουσικοθεατρική παράσταση του Βαν Σαντ αναδημιουργείται η αρχή της καριέρας του Γουόρχολ μέσα από μια αφήγηση που βασίζεται σε γεγονότα και μνήμες και πρόσωπα, όπως η πρόωρα χαμένη Έντι Σέντγουικ, ο συγγραφέας Τρούμαν Καπότε και ο κριτικός τέχνης Κλέμεντ Γκρίνμπεργκ, τα οποία υποδύονται νέοι ηθοποιοί που πειραματίζονται με την έννοια της ταυτότητας στο πλαίσιο της γέννησης της Pop Art.

Ο Γκας βαν Σαντ χρησιμοποιεί τον κύκλο του Γουόρχολ σαν παράδειγμα για να αναζωπυρώσει την πίστη μας ότι είμαστε μαζί και δημιουργούμε μια συλλογικότητα ή ένα κίνημα αρκετά δυνατό για να αλλάξουμε τον κόσμο.

Η Ευρώπη επιστρέφει στο θέατρο με μεγάλες παραστάσεις Facebook Twitter
«Άντι» | Γκας βαν Σαντ.

Ο Μπεν Κιντ και ο Μπους Μουκαρζέλ, ιδρυτές της ιρλανδικής θεατρικής ομάδας Dead Centre, σκηνοθετούν την εναρκτήρια παράσταση του Burgtheater της Βιέννης, με τίτλο «The world is all that is the case». Πρόκεται για μια δουλειά βασισμένη στη φιλοσοφική διατριβή «Tractatus Logico-Philosophicus» του Λούντβιχ Βιτγκενστάιν, ενός από τους πιο επιδραστικούς φιλοσόφους, του οποίου το έργο διαδραμάτισε σπουδαίο ρόλο στην εξέλιξη της φιλοσοφικής σκέψης του 20ού αιώνα.

«Σε τι χρησιμεύει η φιλοσοφία; Μας βοηθάει να αλλάξουμε τον κόσμο ή έστω, τουλάχιστον, να τον καταλάβουμε;», γράφουν οι σκηνοθέτες, ανατρέχοντας στον Αυστριακό φιλόσοφο που υποστηρίζει ότι όταν πρόκειται για τα πιο σημαντικά ζητήματα -το πρόβλημα της ζωής- οι λέξεις μας αποτυγχάνουν: «Είναι σαφές ότι η ηθική δεν μπορεί να εκφραστεί». Δεν υπάρχει γλώσσα για να μιλήσουμε για όσα συμβαίνουν, και καλύτερα να σιωπήσουμε.

Οι δυο δημιουργοί έχουν παρουσιαστεί ήδη στο κοινό της Βιέννης με τη διασκευή του έργου του Σίγκμουντ Φρόιντ «Η ερμηνεία των ονείρων». Μετά από αυτό, εμβαθύνουν στον σημαντικότερο φιλόσοφο της Βιέννης.

Η Ευρώπη επιστρέφει στο θέατρο με μεγάλες παραστάσεις Facebook Twitter
«The world is all that is the case» | Burgtheater | Μπεν Κιντ και Μπους Μουκαρζέλ | Φωτο: Marcella Ruiz Cruz

Η «Επίσκεψη της γηραιάς Κυρίας» του Ελβετού Φρίντριχ Ντίρενματ κάνει πρεμιέρα σε σκηνοθεσία Νίκολας Στέμαν στο Σάουσπιλχάουζ της Ζυρίχης, στο πλαίσιο του εορτασμού των 100 ετών από τη γέννηση του «εθνικού συγγραφέα» της Ελβετίας και ενός από τους σημαντικότερους εκπρόσωπους της ανανέωσης του γερμανόφωνου θεάτρου.

Η «Επίσκεψη της γηραιάς κυρίας» -μια τραγικωμωδία με πρωταγωνίστρια την Κλαίρη Ζαχανασιάν, μια εκκεντρική, πάμπλουτη γριά, η οποία προσφέρεται να δώσει στους κατοίκους ένα τεράστιο ποσό υπό έναν όρο: να σκοτώσουν έναν συμπολίτη τους, τον Ιλ, ο οποίος στα 17 της χρόνια την άφησε μ' ένα παιδί στα χέρια και έγινε αιτία να διωχτεί επαίσχυντα από την πατρίδα της- περιγράφει τη μεταστροφή των κατοίκων της φτωχής πόλης που υποκύπτουν στο δέλεαρ του χρήματος και είναι μια αλληγορία για την τερατώδη παντοδυναμία του που διαφθείρει τις συνειδήσεις, ξεθεμελιώνει τις ηθικές αρχές, εκπορνεύει τα αισθήματα και δημιουργεί μια καινούρια παγκόσμια τάξη πραγμάτων.

Ο Στέμαν περιστρέφει τη δράση γύρω από ερωτήματα όπως πόση ανταπόδοση δικαιολογεί το έγκλημα. Ποια είναι η διαφορά μεταξύ εκδίκησης και δικαιοσύνης; Και πώς το θύμα γίνεται ο δράστης;

Με καταβολές από τη μουσική και σπουδές φιλοσοφίας και σκηνοθεσίας θεάτρου, αποκλειστικός συνεργάτης της νομπελίστριας Ελφρίντε Γέλινεκ, κάνει την πρεμιέρα του και ως καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου, θέση που μοιράζεται με τον Μπέντζαμιν φον Μπλόμπεργκ. Για τον Στέμαν η ανάγνωση των θεατρικών έργων περιλαμβάνει την ανάμειξη διαφορετικών μορφών της με τις οποίες πειραματίζεται συνεχώς στις παραγωγές του, με παιγνιώδη διάθεση και χωρίς φόβο. Και με τα μάτια ανοιχτά στις πολλές πολιτικές εξάρσεις της εποχής μας.

Η Ευρώπη επιστρέφει στο θέατρο με μεγάλες παραστάσεις Facebook Twitter
«Η επίσκεψη της γηραιάς κυρίας» | Σάουσπιλχάουζ | Νίκολας Στέμαν | Φωτο: Zoe Aubry

Στο θέατρο Αμαντιέ Ναντέρ, λίγο έξω από το Παρίσι, ο καλλιτεχνικός διευθυντής Κριστόφ Ροκ, που διαδέχτηκε τον επί σειρά ετών διευθυντή, πρωτοπόρο Γάλλο σκηνοθέτη και εικαστικό Φιλίπ Κεν (στην Ελλάδα έχoυμε δει στη Στέγη τη «Μελαγχολία των Δράκων» και το «Crash Park») κάλεσε τον εμβληματικό σκηνοθέτη Κριστόφ Μαρτάλερ, που έχει επηρεάσει όσο λίγοι τη σύγχρονη ευρωπαϊκή δραματουργία με το ιδιότυπο, προσωπικό σκηνοθετικό του στυλ, να ανεβάσει το εναρκτήριο έργο της χρονιάς - ο Ροκ κάνει πρεμιέρα τον Οκτώβριο με τον «Ερρίκο VI». 

Ο Μαρτάλερ θα σκηνοθετήσει «Το κλάμα (Η σκέψη)», βασισμένο στο έργο του Ντίτερ Ροθ, ενός σπουδαίου καλλιτέχνη και μέλους του αβάν γκαρντ κινήματος Φλούξους, ανακατασκευάζοντας έναν κόσμο με ποιητική ευαισθησία και σχολαστικότητα σχεδόν επιστημονική. Πρόκειται για μια καλλιτεχνική συνάντηση κορυφής σε ένα φαρμακείο, έναν θεατρικό τόπο που ο Μαρτάλερ αγαπά, μέσα στο σκηνικό της Αν Φρίμποκ, που και αυτή με τη σειρά της έχει επηρεάσει την αισθητική των θεατρικών παραγωγών της Ευρώπης.

Ο Μαρτάλερ σχεδίασε την παραγωγή του πριν τον κορωνοϊό σε σκηνικό φαρμακείου, σε έναν χώρο άσηπτο και ουδέτερο, έχοντας στα χέρια του ένα αντίγραφο του βιβλίου του Ροθ «Das Wähnen (Das Wähnen)». Ο Μαρτάλερ εμπνέεται όχι από την πανδημία αλλά από μια παρενέργεια που προκλήθηκε από ένα αντιβιοτικό για να περιγράψει με τη μελαγχολική του ματιά την αβυσσαλέα κενότητα και ανοησία αυτού του κόσμου, σε ένα πράσινο φαρμακείο που αναβοσβήνει με τον παλμό μιας αόρατης καρδιάς, με αναστατωμένους φαρμακοποιούς και φανταστικούς ασθενείς.

Η Ευρώπη επιστρέφει στο θέατρο με μεγάλες παραστάσεις Facebook Twitter
«Το κλάμα (Η σκέψη)» | Κριστόφ Μαρτάλερ | Αμαντιέ Ναντέρ | Φωτο: Gina Folly

Το NTGent, το θέατρο της Γάνδης με καλλιτεχνικό διευθυντή τον Μίλο Ράου -στο Φεστιβάλ Αθηνών έχουμε δει το «Empire» (2016), το φινάλε και τρίτο μέρος της «Ευρωπαϊκής τριλογίας», (The Civil Wars (2014), «The Dark Ages» (2015), μιας τριετούς διερεύνησης του ουμανιστικού μύθου και της πραγματικότητας της Ευρώπης- κάνει πρεμιέρα με το δεύτερο μέρος της νέας του τριλογίας «The Trilogy of Private Life», με το έργο «Grief & Beauty» μετά το «Family» (2020).

Στο νέο του έργο, ο Μίλο Ράου και η ομάδα του αντιμετωπίζουν ένα θέμα που βρίσκεται στο επίκεντρο της δουλειάς του εδώ και πολλά χρόνια: το ζήτημα του αποχαιρετισμού, του πένθους και του θανάτου, αλλά και της μνήμης και της αλληλεγγύης μπροστά στις τελευταίες στιγμές. Τέσσερις ηθοποιοί συνοδεύουν μια γυναίκα που αποφασίζει να κάνει ευθανασία και μοιράζονται τις προσωπικές τους ιστορίες για τον αποχαιρετισμό και την αναγέννηση, την τέχνη και την αγάπη, τη μνήμη και τη λήθη. Μια ριζοσπαστική και τρυφερή προσέγγιση που φτάνει στα όρια του τι μπορεί να αναπαρασταθεί στη σκηνή.

Στο πρώτο μέρος της τριλογίας του ο Ράου χρησιμοποίησε τη συλλογική αυτοκτονία μιας οικογένειας για να δείξει τη δυτική κοινωνία στα πρόθυρα της απόγνωσης. Η υπογραφή του στις παραστάσεις του μετατρέπει μια προσωπική ιστορία σε μια αλληγορία ενός ιστορικού πεδίου, με μια προβληματική που ξεπερνά και επηρεάζει το πεδίο του προσωπικού. Ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζει τη μορφή του «ερευνητικού θεάτρου» είναι μοναδικός, και αυτήν τη φορά συνεχίζει τη μελέτη του ιδιωτικού που, εκτός από το φοβερό τέλος, δεν υπάρχει τίποτα στη σκηνή παρά μια συνηθισμένη βραδιά: μια μελέτη μικρών πραγμάτων, η ομορφιά και η απλότητα της καθημερινής ζωής.

Η Ευρώπη επιστρέφει στο θέατρο με μεγάλες παραστάσεις Facebook Twitter
«Grief & Beauty»| NTGent | Μίλο Ράου | Φωτο: Michiel Devijver

Στο ΙΤΑ του Άμστερνταμ, ο ταλαντούχος 34χρονος Ρόμπερτ Άικ, τον οποίο αποκαλούν το «μεγάλο ταλέντο του βρετανικού θεάτρου» και θα είναι μόνιμα σκηνοθέτης στο ΙΤΑ για τα επόμενα χρόνια, μετά τον «Οιδίποδα» και τα «Παιδιά της Νόρας», έργα που έγραψε και σκηνοθέτησε για το ολλανδικό θέατρο, ετοίμασε την εναρκτήρια παραγωγή του θεάτρου με το έργο του Άρθουρ Σνίτσλερ «Ο καθηγητής Μπερνάρντι (ο Γιατρός)» με θέμα τον αντισημιτισμό, ένα έργο που είχε προκαλέσει σκάνδαλο όταν δημοσιεύτηκε το 1912. Ο Άικ στη θέση του γιατρού Μπερνάρντι βάζει μια γυναίκα, τη Ρουθ Βολφ.  

Ένα κορίτσι πεθαίνει σε ένα δωμάτιο νοσοκομείου. Ένας ιερέας θέλει να μπει, αλλά ο γιατρός της κοπέλας δεν το επιτρέπει. Έτσι αρχίζει το έργο του Σνίτσλερ. «Για τον Σνίτσλερ, οι συγκρούσεις ήταν απλές στη διατύπωση: ιατρική εναντίον θρησκείας και Καθολικός εναντίον Εβραίου. Ωστόσο, στην πόλη του σήμερα, στην εποχή του διαδικτύου, σε έναν κόσμο όλο και πιο πολωμένο, το ζήτημα της ταυτότητας είναι ζωντανό, πολύπλευρο και ατελείωτα περίπλοκο. Πώς μπορούμε να απαντήσουμε στις πιο απλές ερωτήσεις: ποιοι είμαστε;», γράφει ο σκηνοθέτης.

Στο ίδιο θέατρο, ένα πολύ διάσημο μυθιστόρημα που έχει γοητεύσει και συγκινήσει εκατομμύρια αναγνώστες τα τελευταία χρόνια, η «Λίγη Ζωή» της Χάνια Γιαναγκιχάρα (στα ελληνικά κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο) στη θεατρική μεταφορά του από τον Ίβο βαν Χόβε, καλλιτεχνικό διευθυντή του ΙΤΑ από το 2001, σε μια παράσταση τεσσάρων ωρών, θα μεταδοθεί σε ζωντανή ροή μέσω του ITALive την Παρασκευή 1 Οκτωβρίου από το Royal Theatre Carré. Ο Ramsey Nasr κέρδισε το Louis d'Or (καλύτερη ανδρική ερμηνεία) για την ερμηνεία του στον ρόλο του Τζουντ.

Η Ευρώπη επιστρέφει στο θέατρο με μεγάλες παραστάσεις Facebook Twitter
«Λίγη Ζωή» | Ίβο βαν Χόβε | ΙΤΑ | Φωτο: Jan Versweyveld

Στην Πολωνία στο TR Warszawa (πρόσφατα ήρθε στην Ελλάδα η παράσταση «Κομμάτια μιας γυναίκας» σε σκηνοθεσία του Kornél Mundruczó), ο Φλαμανδός σκηνοθέτης και πολύ αγαπητός στο πολωνικό κοινό Λουκ Πέρσεβαλ παρουσιάζει τον Οκτώβριο την παράσταση «3STRS» ή αλλιώς «Τρεις αδερφές» του Τσέχοφ, δημιουργώντας το πορτρέτο μιας γηράσκουσας Ευρώπης που δεν θέλει να υποχωρήσει στο πέρασμα του χρόνου.

Σε ένα μεταφορικό γηροκομείο, η γηράσκουσα Ευρώπη αντιμετωπίζει τη νέα ενέργεια των μεταναστών. Τι αποτελέσματα έχει αυτή η συνάντηση; Ποιες είναι οι πολιτικές και κοινωνικές συνέπειες της γήρανσης ολόκληρων κοινωνιών; Πώς αντιμετωπίζουμε τα γηρατειά, την απώλεια μνήμης; Με ποιον τρόπο κατασκευάζουμε και εξιδανικεύουμε το παρελθόν;

«Το ταξίδι στη Μόσχα δεν είναι πλέον θέμα, αφού μπορείτε να πετάξετε στη ρωσική πρωτεύουσα με 99 ευρώ» γράφει ο Πέρσεβαλ. «Σήμερα, οι κόρες του στρατηγού Πραζόροφ, οι ηρωίδες του ομότιτλου έργου του Τσέχοφ, δεν χάνουν πλέον την ευκαιρία για να πάνε στη μεγάλη πόλη, αλλά είναι η εποχή της νιότης τους που λαχταρούν και καμία αεροπορική εταιρεία δεν ταξιδεύει προς αυτή την κατεύθυνση».

Στην ανάγνωση του Πέρσεβαλ η ρουτίνα της καθημερινής ύπαρξης των ηρωίδων του τίτλου διακόπτεται από μια προσπάθεια ανάκλησης γεγονότων από το παρελθόν. Το θέμα του παρελθόντος βίου, χαρακτηριστικό της δραματουργίας του Τσέχοφ, δεν ήταν ποτέ τόσο επίκαιρο όσο σήμερα, που η παλιά παγκόσμια τάξη καταρρέει και η νέα δεν έχει ακόμη αναπτυχθεί. Η πανδημία πρόσθεσε μια άλλη πτυχή στο πρόβλημα της γήρανσης: την απομόνωση των ηλικιωμένων. Οι τρεις αδελφές είναι σαν ναυαγοί κρατούμενες στο νησί της μνήμης. Ζουν στο παρελθόν, ανίκανες να αντιμετωπίσουν το παρόν. Τι φοβούνται και τι τους λείπει; Και εμείς, τι φοβόμαστε και ποθούμε; Την παράσταση μπορείτε να δείτε σε ζωντανή ροή από τις 29 Οκτωβρίου.

Η Ευρώπη επιστρέφει στο θέατρο με μεγάλες παραστάσεις Facebook Twitter
«Τρεις Αδερφές» | Λουκ Πέρσεβαλ | TR Warszawa | Φωτο: Monika Stolarska

Μπορεί λόγω Brexit να μην είναι Ευρώπη πλέον η Βρετανία, αλλά το βρετανικό θέατρο είναι κομμάτι της εξέλιξης της ευρωπαϊκής δραματουργίας και τα έργα του τροφοδοτούν τις ευρωπαϊκές σκηνές. Αυτό το φθινόπωρο, στο Royal Court, το θέατρο των συγγραφέων παρουσιάζει το νέο μικρής διάρκειας έργο της Κάριλ Τσέρτσιλ «What If If Only».

Η 83χρονη συγγραφέας εργάστηκε ως δραματουργός στο Royal Court Theatre από το 1974 έως το 1975 και ήταν η πρώτη γυναίκα φιλοξενούμενη θεατρική συγγραφέας, με πολλά από τα έργα της που πρωτοπαρουσιάστηκαν στο Royal Court να θεωρούνται πλέον μοντέρνα κλασικά, όπως τα «Top Girls», «A Number» και «Far Away». Το νέο έργο της Τσέρτσιλ σκηνοθετεί ο Τζέιμς Μακντόναλντ.

Στο Eθνικό Θέατρο έκανε πρεμιέρα στις 23 Σεπτεμβρίου το έργο «The Normal Heart», σε σκηνοθεσία του Ντόμινικ Κουκ, 35 χρόνια μετά την εκρηκτική πρεμιέρα του στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ο συγγραφέας του, Λάρι Κράμερ, πέθανε το 2020, σε ηλικία 84 ετών, έχοντας δώσει αγώνα σε όλη τη διάρκεια της ζωής του προκειμένου να πείσει τις ΗΠΑ και ολόκληρο τον κόσμο να λάβουν σοβαρά υπόψη το AIDS, την ασθένεια για την οποία τότε αδιαφορούσαν, θεωρώντας ότι σκότωνε «μόνον τους ομοφυλόφιλους».

Στο έργο του Κράμερ ο συγγραφέας και ακτιβιστής Ned Weeks σκοπεύει να ενώσει την κοινότητα στον αγώνα για αναγνώριση και δικαίωμα επιβίωσης. Η οργή του Κράμερ για την άγνοια των πολιτών και την αδιαφορία των αρχών κατέληξε να λάβει επικές διαστάσεις και είναι ο πρώτος που κατάφερε να στρέψει τα φώτα της δημοσιότητας σε μια λέξη που κανένας δεν ήθελε να προφέρει.

Το έργο περιγράφει την κρίση HIV-AIDS στη Νέα Υόρκη μεταξύ 1981 και 1984, μέσα από τα μάτια του συγγραφέα και ακτιβιστή Νεντ Γουίκς. Καθώς ο αυξανόμενος αριθμός νεκρών αγνοείται από την κυβέρνηση και το ιατρικό κατεστημένο, ο φόβος και η σύγχυση μετατρέπονται σε οργή και διχασμό. Είναι ένα έργο για την αγάπη, τον θυμό και τον ακτιβισμό κατά τη διάρκεια της κρίσης του AIDS της δεκαετίας του 1980.

Η Ευρώπη επιστρέφει στο θέατρο με μεγάλες παραστάσεις Facebook Twitter
«The Normal» Heart | ΝΤ | Ντόμινικ Κουκ
Θέατρο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Τόμας Οστερμάιερ

Θέατρο / «Ο ουρανός είναι άδειος, δεν υπάρχουν θεοί πια»

Ο Τόμας Οστερμάιερ και η Σάουμπινε ανεβάζουν στην Επίδαυρο μια σύγχρονη εκδοχή του Οιδίποδα όπου δεν υπάρχει κανένας Θεός και η μοίρα και το πεπρωμένο το καθορίζει ο άνθρωπος, υπαίτιος έτσι κι αλλιώς για όλα τα δεινά του σύγχρονου κόσμου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Η θεατρική «Λίγη Ζωή» του Ίβο βαν Χόβε που παρουσιάζεται στο Άμστερνταμ είναι τόσο υπέροχη όσο το βιβλίο

Θέατρο / Η θεατρική «Λίγη Ζωή» του Ίβο βαν Χόβε που παρουσιάζεται στο Άμστερνταμ είναι τόσο υπέροχη όσο το βιβλίο

Το μυθιστόρημα της Χάνια Γιαναγκιχάρα που αγαπήθηκε (και μισήθηκε) όσο λίγα τα τελευταία χρόνια ευτυχεί σε μια κολοσσιαία διασκευή για τη σκηνή.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ηow to resuscitate a dinosaur/ Έι, Romeo, πώς δίνεις το φιλί της ζωής σε έναν δεινόσαυρο;

Guest Editors / «Ο Καστελούτσι σκηνοθετεί μια υπόσχεση· και κάνει τέχνη εκκλησιαστική»

«Πέρασαν μέρες από την πρώτη μου επαφή με τη Βερενίκη. Μάντρωσα ένα κοπάδι σκέψεις» – ο Κυριάκος Χαρίτος γράφει για μια από τις πολυσυζητημένες παραστάσεις της σεζόν, που ανέβηκε στη Στέγη.
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΧΑΡΙΤΟΣ
Onassis Dance Days 2025: Ένας ύμνος στα αδάμαστα σώματα

Θέατρο / Onassis Dance Days 2025: Ένας ύμνος στα αδάμαστα σώματα

Ένα νέο, αλλιώτικο σύμπαν για τον «χορό» ξεδιπλώνεται από τις 3 έως τις 6 Απριλίου στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, μέσα από τα πρωτοποριακά έργα τεσσάρων κορυφαίων Ελλήνων χορογράφων και του διεθνούς φήμης Damien Jalet.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κώστας Νικούλι

Θέατρο / «Μπορώ να καταλάβω το πώς είναι να νιώθεις παρείσακτος»

Ο 30χρονος Κώστας Νικούλι μιλά για την πορεία του μετά το «Ξενία» που του χάρισε το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου ηθοποιού όταν ήταν ακόμα έφηβος, για το πόσο Έλληνας νιώθει, για την πρόκληση του να παίζει τρεις γκέι ρόλους και για το πόσο τον έχει αλλάξει το παιδί του.
M. HULOT
Μέσα στον θησαυρό με τις εμβληματικές φορεσιές της Δόρας Στράτου

Θέατρο / «Κάποτε έδιναν τις φορεσιές για έναν πλαστικό κουβά, που ήταν ό,τι πιο μοντέρνο»

Μια γνωριμία με τη μεγάλη κληρονομιά της Δόρας Στράτου μέσα από τον πλούτο αυθεντικών ενδυμάτων που δεν μπορούν να ξαναραφτούν σήμερα και συντηρούνται με μεγάλο κόπο, χάρη στην αφοσίωση και την εθελοντική προσφορά μιας ομάδας ανθρώπων που πιστεύουν και συνεχίζουν το όραμά της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Βασιλική Δρίβα: «Με προσβάλλει να με χρησιμοποιούν σαν καθρέφτη για την ανωτερότητά τους»

Οι Αθηναίοι / Βασιλική Δρίβα: «Με προσβάλλει να με χρησιμοποιούν σαν καθρέφτη για την ανωτερότητά τους»

Ανατρέποντας πολλά από τα στερεότυπα που συνοδεύουν τους ανθρώπους με αναπηρία, η Βασιλική Δρίβα περιγράφει τις δυσκολίες που αντιμετώπισε αλλά και τις χαρές, και μπορεί πλέον να δηλώνει, έστω δειλά, πως είναι ηθοποιός. Είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ξαναγράφοντας τον Ίψεν

Θέατρο / Ο Ίψεν στον Πειραιά, στο μουράγιο

«Δεν είναι εύκολο να είσαι ασυμβίβαστη. Όπως δεν είναι εύκολο να ξαναγράφεις τον Ίψεν» – Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για την παράσταση «Εχθρός του λαού» σε διασκευή και σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Βασιλακόπουλου.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
«Δυσκολεύτηκα να διαχειριστώ τις αρνητικές κριτικές και αποσύρθηκα για έναν χρόνο»

Lifo Videos / «Δυσκολεύτηκα να διαχειριστώ τις αρνητικές κριτικές και αποσύρθηκα για έναν χρόνο»

Η ηθοποιός Παρασκευή Δουρουκλάκη μιλά για την εμπειρία της με τον Πέτερ Στάιν, τις προσωπικές της μάχες με το άγχος και την κατάθλιψη, καθώς και για το θέατρο ως διέξοδο από αυτές.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Μαρία Σκουλά: «Πιστεύω πολύ στο χάος μέσα μου»

Θέατρο / Μαρία Σκουλά: «Πιστεύω πολύ στο χάος μέσα μου»

Από τον ρόλο της Μάσα στην πραγματική ζωή, από το Ηράκλειο όπου μεγάλωσε μέχρι τη ζωή με τους ανθρώπους του θεάτρου, από τον φόβο στην ελευθερία, η ζωή της Μαρίας Σκουλά είναι ένας δρόμος μακρύς και δύσκολος που όμως την οδήγησε σε κάτι δυνατό και φωτεινό.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια νέα παράσταση χαρτογραφεί το χάσμα μεταξύ γενιάς Z και γενιάς X

Θέατρο / Μια νέα παράσταση χαρτογραφεί το χάσμα μεταξύ γενιάς Z και γενιάς X

Μέσα από την εναλλαγή αφηγήσεων, εμπειριών, αναπαραστάσεων, χορού, βίντεο και ήχου, η παράσταση του Γιώργου Βαλαή αναδεικνύει τις διαφορές αλλά και τις συνδέσεις που υπάρχουν μεταξύ των δυο διαφορετικών γενεών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ρομέο Καστελούτσι: «Όπου παρεμβάλλεται το κράτος, δεν υπάρχει χώρος για τον έρωτα. Ο έρωτας είναι εναντίον του κράτους και το κράτος εναντίον του έρωτα».

Θέατρο / Ρομέο Καστελούτσι: «Πάντα κάποιος πολεμά τον έρωτα. Και οι εραστές είναι πάντα τα θύματα»

Ο σπουδαίος Ιταλός σκηνοθέτης, λίγο πριν επιστρέψει στην Αθήνα και στη Στέγη για να παρουσιάσει τη «Βερενίκη» του, μας μίλησε για τον έρωτα, τη γλώσσα και τη μοναξιά, την πολιτική και την ανυπέρβλητη Ιζαμπέλ Ιπέρ.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
CHECK How soon is now: Μια παράσταση για τους μετεξεταστέους της συστημικής ιστορίας

Θέατρο / How soon is now: Μια παράσταση για τους μετεξεταστέους της Iστορίας

Σκηνοθετημένη από έναν νέο δημιουργό, η παράσταση που βασίζεται στο τελευταίο κείμενο της Γλυκερίας Μπασδέκη επιχειρεί έναν διάλογο με μία από τις πιο σκοτεινές περιόδους της ελληνικής ιστορίας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Αγορίτσα Οικονόμου

Αγορίτσα Οικονόμου / «Πέφτω να κοιμηθώ και σκέφτομαι ότι κάτι έχω κάνει καλά»

Βρέθηκε να κυνηγάει το όνειρο της υποκριτικής, χωρίς να γνωρίζει τον τρόπο, αλλά με τη βεβαιότητα ότι δεν ήθελε ποτέ να μείνει με την απορία «γιατί δεν το έκανα;». Μέσα από σκληρή δουλειά και πολλούς μικρούς ρόλους, κατάφερε να βρει τον δρόμο της στην τέχνη, στον οποίο προχωρά και αισθάνεται τυχερή. Η Αγορίτσα Οικονόμου είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ 

Θέατρο / «Αν κλάψω με ένα έργο, είμαι σε καλό δρόμο»

Ο Χρήστος Θεοδωρίδης, που έχει σκηνοθετήσει με επιτυχία δύο έργα φέτος, του Βιριπάγιεφ και της Αναγνωστάκη, εξηγεί γιατί τον ενδιαφέρουν τα κείμενα που μιλάνε στον άνθρωπο σήμερα, ακόμα κι αν σε αυτά ακούγονται ακραίες απόψεις που ενοχλούν και τον ίδιο.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Να είσαι γκέι στη Νέα Υόρκη

Θέατρο / «Η Κληρονομιά μας»: Τι αποκομίσαμε από την εξάωρη παράσταση στο Εθνικό

«Μία ποπ queer saga, παραδομένη πότε στη μέθη των κοκτέιλ Μανχάταν και πότε στο πένθος μιας αλησμόνητης συλλογικής απώλειας» – Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για το πολυβραβευμένο έργο του Μάθιου Λόπεζ, που παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα από τον Γιάννη Μόσχο.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
«Δεν είμαι ασεβής, ούτε ιδιοσυγκρασιακή ούτε αιρετική»

Θέατρο / «Δεν είμαι ασεβής, ούτε ιδιοσυγκρασιακή, ούτε αιρετική»

Μετά την Ορέστεια του Στρίντμπεργκ και τις πρόβες για το έργο του Βασίλη Βηλαρά, η Λένα Κιτσοπούλου μιλάει για προσδοκίες και αποφάσεις, για επιτυχίες και απορρίψεις, για το «σύστημα» μέσα στο οποίο δουλεύει και για όλους εκείνους τους χαρακτηρισμούς που της αποδίδουν.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Με Μαρμαρινό, Κουρεντζή, Ράσσε, Mouawad και Ζυλιέτ Μπινός στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Επιδαύρου

Πολιτισμός / Μαρμαρινός, Κουρεντζής, Ράσε, Mouawad και Ζιλιέτ Μπινός στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ Επιδαύρου

Καλλιτέχνες με ιστορικό ίχνος στην Επίδαυρο θα παρουσιάσουν τη δουλειά τους δίπλα σε ξένους και άλλους Έλληνες δημιουργούς, ενώ στις 19 Ιουλίου θα ακούσουμε την ορχήστρα Utopia υπό τη διεύθυνση του Θ. Κουρεντζή.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μπορεί το ελληνικό θέατρο να σατιρίσει τον εαυτό του;      

Θέατρο / Μπορεί το ελληνικό θέατρο να σατιρίσει επιτυχημένα τον εαυτό του;      

«Αν θες να αναμετρηθείς με κάτι, αν θες να πας στην ουσία, πρέπει να πονέσεις» – Κριτική για την πολυσυζητημένη παράσταση «Merde!» των Βασίλη Μαγουλιώτη και Γιώργου Κουτλή στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ