Ποιος είναι ο Ζοέλ Πομερά; Είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζεται έργο του στη χώρα μας.
Ξεκίνησε να γράφει το 1990, ανήκει δηλαδή στη γενιά των νέων δραματουργών της Γαλλίας. Συγγραφέας και σκηνοθέτης, δουλεύει με μία σταθερή ομάδα ηθοποιών. Ολοκληρώνει πάντα τα έργα του στη διάρκεια των δοκιμών, μ' έναν αρκετά ιδιότυπο τρόπο: κατά τη διάρκεια της πρόβας δίνονται κάποιοι θεματικοί άξονες στους ηθοποιούς, πάνω σ' αυτούς δουλεύουν και το ίδιο βράδυ γράφει το κείμενο που προέκυψε από τη συλλογική δουλειά. Την επόμενη μέρα δουλεύουν πια πάνω στο κείμενο. Και έτσι, σιγά σιγά, σκηνή σκηνή, γράφεται το έργο. Οι Έμποροι πρωτοπαίχτηκαν τον Ιανουάριο του 2006 στο Εθνικό Θέατρο του Στρασβούργου. Η παράσταση εντάχθηκε στο επίσημο πρόγραμμα του Φεστιβάλ της Αβινιόν του ίδιου χρόνου, όπου παρουσιάστηκε με μεγάλη επιτυχία.
Και στη Θεσσαλονίκη η παράστασή σας είχε επίσης μεγάλη επιτυχία. Απρόσμενη;
Στη Θεσσαλονίκη το θέατρο ήταν συνέχεια γεμάτο και νομίζω πως σ' αυτό έπαιξε ρόλο το ότι οι παραστάσεις συνέπεσαν με τα γεγονότα του περασμένου Δεκεμβρίου. Ήρθαν στο θέατρο νέοι, πολλοί φοιτητές, που συζήτησαν το έργο και το διέδωσαν. Θίγει βλέπετε και το πρόβλημα της ανεργίας που συμβαίνει να απασχολεί έντονα πολλούς αυτή την περίοδο. Σκεφτείτε ότι κατά, τη διάρκεια των παραστάσεων, είχαν γίνει μαζικές απολύσεις σε κάποια βιομηχανία της Θεσσαλονίκης και βρίσκαμε μπροσούρες στο δρόμο, που ήταν θαρρείς κομμάτια του έργου του Πομερά. Ήταν απρόσμενη η επιτυχία της παράστασης γιατί είναι ένα έργο περιέργο -κυρίως ως προς τη δομή του.
Δηλαδή;
Μια γυναίκα αφηγείται στους θεατές μια ιστορία, που αφορά τη σχέση της με τη καλή της φίλη, η οποία είναι άνεργη. Παράλληλα, το περιεχόμενο της αφήγησης ζωντανεύει ως βουβή θεατρική δράση από 8 ηθοποιούς. Η σκηνική δράση δεν εικονοποιεί την αφήγηση, γιατί σταδιακά οι θεατές αντιλαμβάνονται ότι η πρώτη υπονομεύει τη δεύτερη, άρα υπονομεύει και την ίδια την αφηγήτρια (κάτι μάλλον παράδοξο, καθώς στο θέατρο είθισται ο αφηγητής να είναι απόλυτα έγκυρος). Εδώ, όσα αφηγείται η γυναίκα αμφισβητούνται και τελικά αποδεικνύονται εντελώς διάτρητα, με αποτέλεσμα και το ίδιο της το πρόσωπό της να κατακερματίζεται.
Πώς συμβαίνει αυτό;
Σιγά σιγά αποκαλύπτεται ότι αυτή η γυναίκα έχει κάνει πολλές μικρές παραχωρήσεις, πολλούς μικρούς συμβιβασμούς, τους οποίους έχουμε φτάσει πια στο σημείο να θεωρούμε μέχρι και «φυσικούς». Αυτές οι παραχωρήσεις στον κυνισμό έχουν αντίκτυπο στις σχέσεις μας, τις καταστρέφουν, καταστρέφουν τη ζωή μας. Έχει υπόγεια δύναμη το κείμενο, δεν αποκαλύπτει το νόημά του με τον παραδοσιακό τρόπο κατά τη διάρκεια της παράστασης. Τα κομμάτια του παζλ συνδέονται σταδιακά στο μυαλό μας - ίσως μάλιστα η εικόνα να σχηματίζεται μετά το τέλος της παράστασης. Μοιάζει με βραδυφλεγή βόμβα.
σχόλια