Ποιητής σε κρίση

Ποιητής σε κρίση Facebook Twitter
0

Aφού για χρόνια πολλά περιπλανήθηκε στα πεδία της κοινωνιολογίας, της φιλοσοφίας, της θεωρίας της επικοινωνίας, της γραφής και της αποδόμησης, στον ανθηρό, μ’ άλλα λόγια, χώρο μιας σκέψης όπου ο πολιτικός διάλογος κι η προσωπική αγωνία ψάχνουν απεγνωσμένα ένα διανοητικό μοντέλο που να ταιριάζει στη μεταμοντέρνα συνθήκη, ο Γιώργος Βέλτσος επέστρεψε για ν’ αφοσιωθεί στη σαφώς πιο φιλόξενη περιοχή της τέχνης. Της τέχνης του λόγου, εννοείται. Και δη της ποίησης, που αποτελεί τα τελευταία χρόνια, αν όχι την αποκλειστική ασχολία του, οπωσδήποτε το μείζον έργο του.

Στην αρχή, οι άλλοι της συντεχνίας, του κύκλου των «χαμένων ποιητών», αντιμετώπισαν την ποίηση του Γιώργου Βέλτσου με δυσπιστία - πιθανόν δικαιολογημένη, απ’ τη στιγμή που αυτός, ένας παθιασμένος αναγνώστης, πανεπιστημιακός καθηγητής και συνομιλητής σπουδαίων διανοούμενων και καλλιτεχνών, θα μπορούσε να γράψει πρόζα ή ποίηση με την ευκολία που του επιτρέπει το παθιασμένο, πληθωρικό ταμπεραμέντο του.

Ήταν το 1993 όταν πρωτοκυκλοφόρησε το πρώτο θεατρικό του (Camera degli Sposi) κι η πρώτη ποιητική συλλογή του (Σύμβολα). Στα χρόνια που ακολούθησαν, η ομολογημένη αγάπη του για τον κόσμο του θεάτρου και τις επικοινωνιακές δυνατότητες του σκηνικού γεγονότος οδήγησε σε δυο σπουδαία έργα (Χώματα και Αναγγελία) και σε 2-3 ακόμη κείμενα, στα οποία η δυνατότητα σκηνικής αναπαράστασή τους εμπεριέχεται εν είδει γενετικής πληροφορίας. Σ’ αυτά τα τελευταία περιλαμβάνω τον Θάλαμο του 2010, κείμενο κατάλληλο για τον τολμηρό σκηνοθέτη που θα θελήσει ν’ αναμετρηθεί με το μη παραστάσιμο ενός κειμένου-διακειμένου, ενός «έργου πολλών γραφών και υπογραφών» (Χάρης Ράπτης), που ωστόσο αναπνέει επειδή το βίωμα (άλλως, η πλούσια ζωή που έζησε ο συγγραφέας, όχι μόνο με το πνεύμα αλλά και με το σώμα του) εμβολιάζει τις λέξεις με το υγρό πυρ του πάθους του - και με τις δύο έννοιες της λέξης. Ένα ακόμη μονόπρακτο με τρία πρόσωπα είναι σχεδόν έτοιμο, που σημαίνει ότι το θέατρο παραμένει ένας χώρος υποδοχής που ενδιαφέρει τον Γιώργο Βέλτσο, που τον ψάχνει, αβέβαιος ακόμη για τις ισορροπίες που απαιτεί.

Με την ποίηση τα πράγματα υπήρξαν διαφορετικά. Όταν κατάλαβε ότι, ναι, ένας στίχος μπορεί να χωρέσει εξίσου τα βιωμένα και τα γραμμένα και να σηκώσει το αδιέξοδο της θεωρίας σε μια γραμμή, ο Γιώργος Βέλτσος «αποποιήθηκε» χωρίς πολλή σκέψη τις άλλες ιδιότητές του, για να διεκδικήσει αυτήν του ποιητή. Και, περιέργως πώς, στον ποιητικό του λόγο είναι πιο καίριος, πιο ανοιχτός, πιο οικείος στο δυνάμει κοινό του απ’ ό,τι υπήρξε ποτέ στον υπόλοιπο, συγγραφικό του βίο. Η μικρή φόρμα έχει ανάγκη την αλήθεια κι αυτό ο Γ.Β. το ξέρει καλά και το τιμά.

Η ποίησή του παίζει με μορφές και δομές, με την εκπληκτική ευελιξία του ανθρώπου που γνωρίζει τόσο καλά τη γλώσσα, ώστε να μπορεί να τη χρησιμοποιεί από την καλή κι από την ανάποδη, και με τη διανοητική ελευθερία που του επιτρέπει να ζευγαρώνει τους πιο (φαινομενικά) αντίθετους χώρους και τρόπους. Τους κλασικούς με τους εκπροσώπους της πιο πρόσφατης πρωτοπορίας, την κυριολεξία με τη συνειρμική ελευθερία - ο ίδιος πάντα μοντερνιστής, ωστόσο.

Πλην όμως, η περίοδος που ζούμε είναι πολύ σκληρή για ποιητές. Και γι’ αναγνώστες ποίησης, επίσης. Οπότε, το παλιό ερώτημα του Φρειδερίκου Χαίλντερλιν «Τι χρειάζονται οι ποιητές σε χαλεπούς καιρούς;» («Κι οι ποιητές τι χρειάζονται σ’ έναν μικρόψυχο καιρό;», αν προτιμάτε την απόδοση του Σεφέρη) επανέρχεται πιο κρίσιμο από ποτέ. Δεν αφήνει τον ποιητή Γιώργο Βέλτσο να ησυχάσει.

Στις 20 Οκτωβρίου, λοιπόν, στο Μέγαρο Μουσικής (αίθουσα Δημήτρης Μητρόποπουλος), ο Γ.Β. θα επιχειρήσει μια απάντηση. Θα σταθεί στη σκηνή και θα διαβάσει μέρος από την ποιητική σύνθεσή του «Ρημάζει», υπό την «προστασία» ενός μεγάλου έργου του φίλου του Χρόνη Μπότσογλου και με συνοδεία πρωτότυπης μουσικής του Γιώργου Κουμεντάκη (σε σκηνοθετική φροντίδα Ρούλας Πατεράκη).

Η ουδέτερη διατύπωση του τίτλου, «Ρημάζει», δηλώνει αυτό που ζει-από-το ρήμα (ρημα-ζει), από τον λόγο και συγχρόνως μια κατάσταση κατάρρευσης. Του ποιητή; Μπορεί. Της χώρας; Σίγουρα. Γι’ αυτό και ο Γ.Β. θα μιλήσει στη συνέχεια για το πολιτικό συμφραζομενο της ποίησής του, επιχειρώντας να εξηγήσει τον ρόλο του ποιητή σε «μικρόψυχο καιρό». Στις 19:00, είσοδος ελεύθερη.

0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η Νεφέλη Θεοδότου είναι ο λόγος που όλο το ελληνικό TikTok χόρευε Φουρέιρα το 2024

Portraits 2025 / Η Νεφέλη Θεοδότου είναι ο λόγος που όλο το ελληνικό TikTok χόρευε Φουρέιρα το 2024

Η χορογράφος και στενή συνεργάτιδα της Ελένης Φουρέιρα, αφού έφτιαξε την πιο viral χορογραφία της χρονιάς για το «Αριστούργημα», αποφάσισε να δοκιμαστεί και στη συναυλία της Άννας Βίσση στο Καλλιμάρμαρο. Και ναι, πήγε καλά αυτό.
ΒΑΝΑ ΚΡΑΒΑΡΗ
Άκης Δήμου

Θέατρο / «Ζούμε σε καιρούς φλυαρίας· έχουμε ανάγκη τη σιωπή του θεάτρου»

Άφησε τη δικηγορία για το θέατρο, δεν εγκατέλειψε ποτέ τη Θεσσαλονίκη για την Αθήνα. Ο ιδιαίτερα παραγωγικός συγγραφέας Άκης Δήμου μιλά για τη Λούλα Αναγνωστάκη που τον ενέπνευσε, και για μια πόλη όπου η ζωή τελειώνει στην προκυμαία, δίχως να βρίσκει διαφυγή στο λιμάνι της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Επιστροφή στο σπίτι της γιαγιάς: Ένα θεατρικό τσουνάμι αναμνήσεων

Θέατρο / Επιστροφή στο σπίτι της γιαγιάς: Ένα θεατρικό τσουνάμι αναμνήσεων

Ο νεαρός σκηνοθέτης Δημήτρης Χαραλαμπόπουλος ανεβάζει στην Πειραματική του Εθνικού το «ΜΑ ΓΚΡΑΝ'ΜΑ», μια ευαίσθητη σκηνική σύνθεση, αφιερωμένη στη σιωπηλή ηρωίδα της οικογενειακής ιστορίας μας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Ματαρόα στον ορίζοντα»: Φέρνοντας ένα θρυλικό ταξίδι στη σημερινή του διάσταση

Θέατρο / «Ματαρόα στον ορίζοντα»: Ένα θρυλικό ταξίδι στη σημερινή του διάσταση

Στην πολυεπίπεδη νέα παραγωγή της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ, λόγος, μουσική και σκηνική δράση συνυπάρχουν ισάξια και συνεισφέρουν από κοινού στην αφήγηση των επίδοξων ταξιδιωτών ενός ουτοπικού πλοίου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το video art στο ελληνικό θέατρο

Θέατρο / Video art στο ελληνικό θέατρο: Έχει αντικαταστήσει τη σκηνογραφία;

Λειτουργεί το βίντεο ανταγωνιστικά με τη σκηνογραφία και τη σκηνική δράση ή αποτελεί προέκταση του εθισμού μας στην οθόνη των κινητών μας; Οι γιγαντοοθόνες είναι θεμιτές στην Επίδαυρο ή καταργούν τον λόγο και τον ηθοποιό; Πώς φτάσαμε από τη video art στα stage LED screens; Τρεις video artists, τρεις σκηνοθέτες και ένας σκηνογράφος καταθέτουν τις εμπειρίες τους.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Κωνσταντίνος Ρήγος

Οι Αθηναίοι / «Έχω αισθανθεί να απειλούμαι τη μέρα, όχι δουλεύοντας τη νύχτα»

Οκτάνα, Επίδαυρος, ΚΘΒΕ, Πέγκυ Ζήνα, Εθνικό, Λυρική, «Brokeback Mountain» και «Ρωμαίος και Ιουλιέτα». Ως χορογράφος και σκηνοθέτης, ο Κωνσταντίνος Ρήγος έχει κάνει τα πάντα. Και παρότι έχει αρκετούς haters, νιώθει ότι αυτοί που τον καταλαβαίνουν είναι πολύ περισσότεροι.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Οσιέλ Γκουνεό: «Είμαι πρώτα χορευτής και μετά μαύρος»

Χορός / «Δεν βλέπω τον εαυτό μου ως έναν μαύρο χορευτή μπαλέτου αλλά ως έναν χορευτή καταρχάς»

Λίγο πριν εμφανιστεί ως Μπαζίλιο στον «Δον Κιχώτη» της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, ο κορυφαίος κουβανικής καταγωγής χορευτής Οσιέλ Γκουνεό –έχει λάβει πολλά βραβεία, έχει επίσης εμφανιστεί στο Θέατρο Μπολσόι της Μόσχας, στην Όπερα του Παρισιού, στο Λίνκολν Σέντερ της Νέας Υόρκης και στο Ελίζιουμ του Λονδίνου– μιλά για την προσωπική του πορεία στον χορό και τις εμπειρίες που αποκόμισε, ενώ δηλώνει λάτρης της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Σμαράγδα Καρύδη: «Ήθελα να είμαι η Βουγιουκλάκη και ο Ρέτσος μαζί»

Οι Αθηναίοι / Σμαράγδα Καρύδη: «Ήθελα να είμαι η Βουγιουκλάκη και ο Ρέτσος μαζί»

Ηθοποιός, σκηνοθέτις, ακατάτακτη και αγαπημένη του κοινού, η Σμαράγδα Καρύδη θυμάται πως ανέκαθεν ήθελε το σύμπαν, χωρίς να περιορίζεται. Στον απολογισμό της μέχρι τώρα πορείας της, ως η Αθηναία της εβδομάδας, καταλήγει πως, ούτως ή άλλως, «στο τέλος ανήκεις εκεί που μπορείς να φτάσεις», ενώ δηλώνει πως πάντα θα επιλέγει συνειδητά να συντάσσεται με τη χαρά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το ανάπηρο σώμα που αντιστέκεται

Θέατρο / Το ανάπηρο σώμα που αντιστέκεται

Πώς διαβάζουμε σήμερα τον «Γυάλινο Κόσμο» του Τενεσί Oυίλιαμς; Στην παράσταση του Θεάτρου Τέχνης ο Antonio Latella προσφέρει μια «άλλη» Λόρα που ορθώνει το ανάστημά της ενάντια στο κυρίαρχο αφήγημα περί επαγγελματικής ανέλιξης, πλουτισμού και γαμήλιας ευτυχίας.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ