Το βιβλιοπωλείο
Shakespeare and Company
"Δημιούργησα αυτό το βιβλιοπωλείο όπως κάποιος θα έγραφε ένα μυθιστόρημα, χτίζοντας κάθε δωμάτιο σαν ένα κεφάλαιο, και μου αρέσει οι άνθρωποι να ανοίγουν την πόρτα όπως ανοίγουν ένα βιβλίο, ένα βιβλίο που οδηγεί στη φαντασία τους σε έναν μαγικό κόσμο ".
George Whitman
Μια σύντομη ιστορία ενός παρισινού βιβλιοπωλείου
Το Shakespeare and Company είναι ένα αγγλόφωνο βιβλιοπωλείο στην καρδιά του Παρισιού, στις όχθες του Σηκουάνα, απέναντι από την Notre-Dame. Από τότε που άνοιξε το 1951, είναι ένα σημείο συνάντησης για αγγλόφωνους συγγραφείς και αναγνώστες, και έγινε ένας λογοτεχνικός θεσμός της Αριστερής Όχθης.
Το βιβλιοπωλείο ιδρύθηκε από τον Αμερικανό George Whitman στη rue de la Bûcherie 37, στο Χιλιόμετρο Μηδέν, το σημείο από το οποίο ξεκινούν όλοι οι γαλλικοί δρόμοι. Κατασκευασμένο στις αρχές του 17ου αιώνα, το κτίριο ήταν αρχικά ένα μοναστήρι, το La Maison du Mustier. 'Αρεσε στον George να προσποιείται ότι ήταν ο μόνος επιζών μοναχός, λέγοντας: "Στον Μεσαίωνα, κάθε μοναστήρι είχε έναν frère lampier, έναν μοναχό του οποίου το καθήκον ήταν να ανάβει το βράδυ τα λυχνάρια. Είμαι εδώ τώρα ο frère lampier. Είναι ο σεμνός ρόλος που παίζω".
Όταν άνοιξε για πρώτη φορά το κατάστημα, ονομαζόταν Le Mistral. Ο George το άλλαξε, δίνοντάς του το σημερινό του όνομα τον Απρίλιο του 1964 —στην επέτειο των 400 χρόνων από τη γέννηση του Γουίλιαμ Σαίξπηρ— προς τιμήν μιας βιβλιοπώλισσας που θαύμαζε, της Sylvia Beach, η οποία είχε ιδρύσει το αρχικό Shakespeare and Company το 1919. Το κατάστημά της στο12 rue de l'Odéon ήταν ένας τόπος συγκέντρωσης για τους μεγάλους εκπατρισμένους συγγραφείς της εποχής -Joyce, Hemingway, Stein, Fitzgerald, Eliot, Pound- καθώς και για κορυφαίους Γάλλους συγγραφείς.
Μέσω του βιβλιοπωλείου του, ο George Whitman προσπάθησε να συνεχίσει το πνεύμα εκείνου της Sylvia Beach και γρήγορα έγινε κέντρο της εκπατρισμένης λογοτεχνικής ζωής στο Παρίσι. Οι Allen Ginsberg, William Burroughs, Anaïs Nin, Richard Wright, William Styron, Julio Cortázar, Henry Miller, William Saroyan, Lawrence Durrell, James Jones και James Baldwin ήταν από τους πρώτους επισκέπτες του καταστήματος.
Όταν ο George ήταν στα είκοσί του, κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης, ξεκίνησε μια "αλήτικη περιπέτεια", όπως την αποκαλούσε, με μόνο 40 $ στην τσέπη του. Περπάτησε, έκανε ωτοστόπ και ακολούθησε τις σιδηροδρομικές γραμμές από τη μια άκρη των ΗΠΑ στην άλλη, περνώντας κι από το Μεξικό και στη συνέχεια από την Κεντρική Αμερική. Πράξεις γενναιοδωρίας που βίωσε σε αυτά τα ταξίδια -όπως η στιγμή που αρρώστησε βαριά σε ένα απομονωμένο μέρος του Γιουκατάν όπου τον βρήκε και τον φρόντισε μια φυλή Μάγια- είχαν βαθιά επίδραση πάνω του. Ενέπνευσε τη φιλοσοφία του: "Μην είσαι αφιλόξενος προς τους ξένους γιατί μπορεί να είναι μεταμφιεσμένοι άγγελοι".
Από την πρώτη μέρα που άνοιξε το μαγαζί, συγγραφείς, καλλιτέχνες και διανοούμενοι προσκλήθηκαν να κοιμηθούν ανάμεσα στα ράφια του μαγαζιού και σε σωρούς από βιβλία, σε μικρά κρεβάτια που λειτουργούσαν ως παγκάκια κατά τη διάρκεια της ημέρας. Από τότε, υπολογίζεται ότι 30.000 νέοι και νέοι στην καρδιά συγγραφείς και καλλιτέχνες έχουν μείνει στο βιβλιοπωλείο, συμπεριλαμβανομένων των άγνωστων τότε Alan Sillitoe, Robert Stone, Kate Grenville, Sebastian Barry, Ethan Hawke, Jeet Thayil, Darren Aronfsky, Geoffrey Rush και David Rakoff. Αυτοί οι καλεσμένοι ονομάζονταν Tumbleweeds από τα γαϊδουράγκαθα που "παρασύρονται εδώ κι εκεί από τους ανέμους της τύχης", όπως περιέγραψε ο George. Η αίσθηση της κοινότητας και της κοινοκτημοσύνης ήταν πολύ σημαντική γι' αυτόν - αναφέρθηκε στο κατάστημά του ως μια "σοσιαλιστική ουτοπία μεταμφιεσμένη σε βιβλιοπωλείο".
Τρία πράγματα ζητούνταν από κάθε Tumbleweed: διάβασε ένα βιβλίο την ημέρα, βοήθησε στο κατάστημα για λίγες ώρες την ημέρα και γράψε μια μονοσέλιδη αυτοβιογραφία. Χιλιάδες από αυτές τις αυτοβιογραφίες έχουν συλλεχθεί και τώρα αποτελούν ένα εντυπωσιακό αρχείο, διατηρώντας ζωντανή τη μνήμη γενιών συγγραφέων, ταξιδιωτών και ονειροπόλων που έχουν αφήσει πίσω κομμάτια των ιστοριών τους.
Το 2002, σε ηλικία είκοσι ενός ετών, η Sylvia Whitman, το μοναχοπαίδι του George, επέστρεψε στο Shakespeare and Company για να περάσει χρόνο με τον πατέρα της, τότε ογδόντα οκτώ ετών, στο βασίλειο των βιβλίων του. Το 2006, ο Γιώργος έβαλε επίσημα τη Sylvia επικεφαλής του βιβλιοπωλείου. Στα παντζούρια έξω από το μαγαζί έγραψε: "Κάθε μοναστήρι είχε έναν frère lampier του οποίου το καθήκον ήταν να ανάβει το βράδυ τα λυχνάρια το βράδυ. Αυτό το κάνω εδώ και πενήντα χρόνια. Τώρα είναι η σειρά της κόρης μου".
Η Σύλβια εισήγαγε αρκετά νέα λογοτεχνικά δρώμενα. Τον Ιούνιο του 2003, το Shakespeare and Company φιλοξένησε το πρώτο του λογοτεχνικό φεστιβάλ, ακολουθούμενο από άλλα τρία. Οι συμμετέχοντες όλα αυτά τα χρόνια περιλαμβάνουν τους Paul Auster, Will Self, Marjane Satrapi, Jung Chang, Philip Pullman, Hanif Kureishi, Siri Hustvedt, Martin Amis και Alistair Horne, μεταξύ πολλών άλλων.
Το 2011, με το Ίδρυμα de Groot, το Shakespeare and Company ξεκίνησε το Λογοτεχνικό Βραβείο Παρισιού, έναν διαγωνισμό νουβέλας ανοιχτός σε αδημοσίευτους συγγραφείς από όλο τον κόσμο. Τα τελευταία χρόνια, το βιβλιοπωλείο είχε cameo εμφανίσεις στις ταινίες Before Sunset του Richard Linklater και Midnight in Paris του Woody Allen. Το Shakespeare and Company συνεχίζει επίσης να φιλοξενεί τουλάχιστον μία δωρεάν λογοτεχνική εκδήλωση την εβδομάδα και με χαρά καλωσορίζει νέους και ανερχόμενους συγγραφείς μαζί με κορυφαίους συγγραφείς του σήμερα, όπως οι Zadie Smith, Lydia Davis, John Berger, Jennifer Egan, C.
Shakespeare and Company
Ιανουάριος του 1985. Μια κρύα μέρα με χιόνι.
