Σέλεϊ Ντιβάλ (1949-2024): Η πιο ασυνήθιστη ηθοποιός του αμερικανικού κινηματογράφου

Σέλεϊ Ντιβάλ (1949-2024): Η πιο ασυνήθιστη ηθοποιός του αμερικανικού κινηματογράφου Facebook Twitter
Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει αν ο Άλτμαν διέκρινε τη μελλοντική Όλιβ Όιλ στα κινηματογραφικά του σχέδια. Φωτ.: Stanley Bielecki Movie Collection/Getty Images/Ideal Image
0

Το ισχνό Τεξανό κορίτσι με τα πεταχτά μάτια και τα μεγάλα δόντια ήθελε να ασχοληθεί σοβαρά και μόνο με τη διατροφή – αντίθετα με το αναμενόμενο, οι συμμαθητές της τη θεωρούσαν φρικιό όχι για την εμφάνισή της, αλλά επειδή ονειροπολούσε ασταμάτητα.

Φοιτήτρια ακόμη το 1969, η Σέλεϊ Ντιβάλ δέχθηκε πρόταση από τη δημιουργική ομάδα του Ρόμπερτ Άλτμαν να περάσει screen test για την ταινία Brewster McLoud, μετά τη γνωριμία μαζί τους σε πάρτι που παρέθεσε ο τότε αρραβωνιαστικός της. Η Ντιβάλ δεν το συζητούσε καν, δεν ενδιαφερόταν καθόλου, ο Άλτμαν επέμενε, το τεστ έγινε, ο Αμερικανός σκηνοθέτης της μίλησε θερμά για τον ρόλο μιας ξεναγού-πλανεύτρας, και εκείνη ενέδωσε λέγοντας «ε, μάλλον θα το γυρίσω για τα καλά στην υποκριτική».

Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει αν ο Άλτμαν διέκρινε τη μελλοντική Όλιβ Όιλ στα κινηματογραφικά του σχέδια, αλλά δεν υπήρχε καμία περίπτωση να την υποδυθεί άλλη, όταν ήρθε η στιγμή της υλοποίησης του εμπορικά αποτυχημένου, καλλιτεχνικά παραγνωρισμένου μουσικοχορευτικού οράματός του για τον Ποπάι, με πρωταγωνιστή τον Ρόμπιν Γουίλιαμς, περίπου μια δεκαετία αργότερα.

Είχε προηγηθεί μια σειρά από συναρπαστικές συνεργασίες με τον δημιουργό που την ανακάλυψε και, όπως υποστήριζε η ίδια, την άφησε να αποκαλύψει δυνατότητές που δεν υποψιαζόταν, υπενθυμίζοντάς της πως δεν πρέπει ποτέ να παίρνει τον εαυτό της σοβαρά. Ήταν η νύφη στο McCabe and Mrs Miller, η ερωμένη του ληστή στο Thieves Like Us, η γκρούπι με τις πλατφόρμες στο Nashville και η σύζυγος του Προέδρου στο Buffalo Bill.

Ακόμη και ο Νίκολσον της έλεγε «πώς μπορείς και το κάνεις!», κι εκείνη άκουγε λυπητερές μπαλάντες στο walkman της για να διατηρείται στη θλίψη, με το σώμα της να επαναστατεί προς το τέλος του 13μηνου γυρίσματος.

Ο καλύτερος της ρόλος, που μάλιστα της χάρισε το βραβείο ερμηνείας στο Φεστιβάλ Καννών του 1977, ήταν στις 3 Γυναίκες, σε ένα στόρι που προέκυψε μετά από όνειρο που είδε ο Άλτμαν. Η Μίλι Λαμουρό παραμένει ο πλέον πολύπλοκος και δραματικά απαιτητικός ρόλος της, και η Ντυβάλ μεταμορφώνει ένα φλύαρο πλάσμα με λιγοστές επιλογές και αλλοπρόσαλο χαρακτήρα σε μια γυναίκα που αναγκάζεται να αντιστρέψει τη συμπεριφορά της όταν η συνάδελφός της η Πίνκι (Σίσι Σπέισεκ), που τη λατρεύει και τη μιμείται, συνέρχεται από απόπειρα αυτοκτονίας και κοπιάρει τους μανιερισμούς της.

Σέλεϊ Ντιβάλ (1949-2024): Η πιο ασυνήθιστη ηθοποιός του αμερικανικού κινηματογράφου Facebook Twitter
Ημερολογιακά, η «Λάμψη» σήμανε το τέλος μιας δεκαετίας μεστής του ευρέος ταλέντου και της εξαιρετικής παρουσίας της ηθοποιού. Φωτ.: Warner Brothers/Getty Images/Ideal Image

Ακούγεται δύσκολο, αλλά δεν συγκρίνεται με την ανατριχιαστική εμπειρία της κάτω από την μπαγκέτα του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, στα μεγάλα του… κέφια, όταν της ζητούσε να κλαίει νυχθημερόν επί έναν μήνα και να υποστεί τη σκηνή με το τσεκούρι στην πόρτα για 127 λήψεις, με την ίδια έκφραση έντασης και τρόμου, αμείωτα και, όπως αποδείχθηκε από την αποτίμηση που έκανε αργότερα, ηθικά μειωτικά.

Κι ενώ στις πρώτες της συνεντεύξεις η Ντιβάλ δεν υπαινισσόταν κακοποίηση από την υπερβολή (υπάρχουν βίντεο με θετικές της αντιδράσεις και σεβασμό στον σκηνοθέτη), δεν άργησε να απορρίψει τη μέθοδο και να ορκιστεί πως δεν θα το επαναλάμβανε για χάρη καμίας τέχνης στον κόσμο. Ακόμη και ο Νίκολσον της έλεγε «πώς μπορείς και το κάνεις!», κι εκείνη άκουγε λυπητερές μπαλάντες στο walkman της για να διατηρείται στη θλίψη, με το σώμα της να επαναστατεί προς το τέλος του 13μηνου γυρίσματος. 

Ημερολογιακά, η Λάμψη σήμανε το τέλος μιας δεκαετίας μεστής του ευρέος ταλέντου και της εξαιρετικής παρουσίας της ηθοποιού, για όσους και όσες δεν αρκούνται στις προφανείς καλλονές και τις θορυβώδεις καρατερίστες. Αν και την έχουμε δει σε αναπάντεχα φιλμ και ποικίλα είδη, από το Νευρικό Εραστή και το Time Bandits του Γκίλιαμ ως το Πορτρέτο μιας Κυρίας της Κάμπιον, η στροφή της Ντιβάλ, ήδη από το 1981, στο πεδίο της ψυχαγωγίας για παιδιά ήταν καθοριστική και σημαντικότατη. Το Sweet Dreams ήταν ένα μουσικό άλμπουμ για παιδιά, το 26 επεισοδίων πρόγραμμα FaerieTale Theater βραβεύτηκε με Peabody Award, ενώ το 1985 λάνσαρε την ωριαία σειρά ανθολογίας Tall Tales and Legends, για λογαριασμό του καλωδιακού δικτύου Showtime, στρατολογώντας φίλους της, όπως ο Μικ Τζάγκερ, η Βανέσα Ρέντκγκρεϊβ, η Λάιζα Μινέλι, ο Τζεφ Μπρίτζες και ο Ρόμπιν Γουίλιαμς, να συμμετέχουν σχεδόν αφιλοκερδώς.

Σέλεϊ Ντιβάλ (1949-2024): Η πιο ασυνήθιστη ηθοποιός του αμερικανικού κινηματογράφου Facebook Twitter
Ο καλύτερος της ρόλος, που μάλιστα της χάρισε το βραβείο ερμηνείας στο Φεστιβάλ Καννών του 1977, ήταν στις «3 Γυναίκες»
Σέλεϊ Ντιβάλ (1949-2024): Η πιο ασυνήθιστη ηθοποιός του αμερικανικού κινηματογράφου Facebook Twitter
Με τον Τζακ Νίκολσον το 1980. Φωτ.: Robin Platzer/IMAGES/Getty Images/Ideal Image

Η πιο ασυνήθιστη και εν τέλει «αναπάντεχη» ηθοποιός του ανεξάρτητου, και όχι μόνο, αμερικανικού κινηματογράφου, διαυγής στις ερμηνείες και ανοιχτή στις προκλήσεις, πάντα με ένα διάπλατο χαμόγελο στα χείλη, όπως την είχε συμβουλεύσει ο μέντορας Άλτμαν, εξελίχθηκε σε πρωτοπόρο της εκπαιδευτικής ψυχαγωγίας για ένα ανήλικο κοινό που αγνοούσε την ύπαρξή της μέχρι τον Ποπάι, και τα κατάφερε περίφημα, με διακρίσεις και γερές πωλήσεις σε βίντεο, χρόνια μετά την πρεμιέρα των εκπομπών που συνέλαβε μέσω της εταιρείας παραγωγής της, Think Entertainment.

Μερικά χρόνια αργότερα είχε κουραστεί από το Χόλιγουντ και επέστρεψε στα πάτρια εδάφη του Τέξας, έχοντας βρει τον άνθρωπο της ζωής της, τον ντράμερ και τραγουδιστή Νταν Γκιλρόι. Δυστυχώς η υγεία της ήταν ήδη κλονισμένη: έχοντας αποσυρθεί αναγκαστικά από τα πλατό μετά το Manna from Heaven του 2002, επανήλθε για λίγο σε μια τηλεοπτική σειρά πριν από μια διετία, αλλά δήλωσε σε τηλεοπτική εκπομπή πως έπασχε από ψυχική ασθένεια και τελικά έφυγε από τη ζωή εξαιτίας επιπλοκών από διαβήτη, επιτέλους ελεύθερη από τα βάσανα, όπως επισήμανε στο αποχαιρετιστήριο σημείωμά του ο σύντροφός της.

Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

τομ χάρντι

Οθόνες / 10 τηλεοπτικές σειρές που θα δούμε την άνοιξη

Από τη μεγάλη επιστροφή του «The Last of Us» σε εκείνη του «Αστερίξ» και από τη σεξουαλική αναζήτηση της Μισέλ Ουίλιαμς σε μια απολαυστική ματιά στον κόσμο του σύγχρονου μπαλέτου, αυτές είναι οι σειρές που θα μας κρατήσουν καθηλωμένους στη μικρή οθόνη το επόμενο διάστημα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Οι 10 αγαπημένες ταινίες της Μαρίνας Σάττι

Μυθολογίες / «Οι εικόνες του Ζβιάγκιντσεφ είναι υπνωτιστικές»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες της Μαρίνας Σάττι

Στην κινηματογραφική λίστα της τραγουδοποιού, η σιωπή λέει περισσότερα από τα λόγια, οι εικόνες αποκαλύπτουν κρυμμένα συναισθήματα, οι κόσμοι είναι γεμάτοι αβεβαιότητες και συγκρούσεις, και η μουσική έχει μια ιερή διάσταση.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
21 ντοκιμαντέρ του 21ου αιώνα που αξίζει να δείτε

Οθόνες / 21 ντοκιμαντέρ του 21ου αιώνα που αξίζει να δείτε

Από μια σπουδαία στιγμή του σκορσεζικού σινεμά ως την ψηφιακή επανάσταση της Ανιές Βαρντά κι από το συγκλονιστικό δίπτυχο του Τζόσουα Οπενχάιμερ ως τη μεγάλη φιλμική «σκανταλιά» του Banksy, αυτοί είναι 21 σταθμοί του σύγχρονου σινεμά τεκμηρίωσης που πρέπει να έχει δει κάθε σινεφίλ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
«Μπορεί να γίνει μια παραγωγή σαν το “Flow” στην Ελλάδα, αρκεί να το θέλουμε»

Οθόνες / «Μπορεί να γίνει μια παραγωγή σαν το “Flow” στην Ελλάδα, αρκεί να το θέλουμε»

Με αφορμή τη δεύτερη απονομή των βραβείων Stratos, που τιμούν το ελληνικό animation, o πρόεδρος της ASIFA HELLAS Κωνσταντίνος Κακαρούντας μιλά για την άνθηση της σκηνής, τις προκλήσεις και για το πώς η Ελλάδα μπορεί να πετύχει μια παραγωγή οσκαρικού επιπέδου.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
 «Εσύ, θείο, δεν θα φύγεις, θα μείνεις εδώ μαζί μου!» ή Γιάννα Δεληγιάννη: «Βρίσκω την ουσία μόνο στο να στηρίζει ο ένας τον άλλον». ή Η Γιάννα Δεληγιάννη προβάλλει ταινίες στους μαθητές της άγονης γραμμής.

Οθόνες / Η Γιάννα Δεληγιάννη προβάλλει ταινίες στους μαθητές της άγονης γραμμής

Η κινηματογραφίστρια και πρόεδρος της Cinemathesis μιλά για την πρωτοβουλία της να υλοποιεί κινηματογραφικά εργαστήρια για παιδιά σε απομακρυσμένα δημοτικά σχολεία της άγονης γραμμής, το όραμα και το αποτύπωμα της δράσης της, για τις δυσκολίες που αντιμετώπισε και για το τι λείπει από την τυπική εκπαίδευση.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί το «Adolescence» έχει αναδειχθεί σε παγκόσμιο φαινόμενο;

Pulp Fiction / Γιατί το «Adolescence» έχει αναδειχθεί σε παγκόσμιο φαινόμενο;

Είναι η τεχνική αρτιότητα μιας αστυνομικής σειράς με επίκαιρο κοινωνικό θέμα που της χαρίζει τόσο μεγάλο αντίκτυπο στο κοινό; Ή μήπως η πραγματική δύναμη πηγάζει από τον φόβο των γονιών για τις εγκληματικές παραλείψεις και, κυρίως, για την άγνοιά τους απέναντι στα κρυφά σημάδια του ψηφιακού κόσμου;
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η μαμά μου, ο Μπαρτ Ρέινολντς κι ένας θάνατος που παραμένει μυστηριώδης εδώ και μισό αιώνα

Οθόνες / Η μαμά μου, ο Μπαρτ Ρέινολντς κι ένας θάνατος που παραμένει μυστηριώδης εδώ και μισό αιώνα

Ο γιος της ηθοποιού Σάρα Μάιλς ήταν τεσσάρων ετών όταν βρέθηκε νεκρός ο μάνατζερ και πρώην εραστής της μητέρας του. Οι υποψίες είχαν πέσει τότε πάνω στον συμπρωταγωνιστή της Μπαρτ Ρέινολντς. 51 χρόνια αργότερα, ο Μπολτ προσπαθεί να θυμηθεί τι συνέβη.
LIFO NEWSROOM
Το Παιδί Τραύμα επιλέγει τις 10 αγαπημένες του ταινίες

Μυθολογίες / «Το Festen έχει επηρεάσει τους στίχους μου»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Παιδιού Τραύματος

Χάνεκε αλλά και Αγγελόπουλος, «Καμιά πατρίδα για τους μελλοθάνατους» αλλά και «Aftersun», το Παιδί Τραύμα επιλέγει 10 ταινίες που κυμαίνονται από τον ωμό ρεαλισμό και τη βία μέχρι τον θρίαμβο της ποίησης και της τρυφερότητας.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
10 εξαιρετικές ταινίες που μπορείτε να δείτε τώρα στο Netflix

Οθόνες / 10 εξαιρετικές ταινίες που μπορείτε να δείτε τώρα στο Netflix

Το Netflix έχει γίνει ο παράδεισος της εύκολης ψυχαγωγίας, αλλά για τους πραγματικούς σινεφίλ κρύβει και έναν άλλο κόσμο. Αυτή είναι μια λίστα με ταινίες που απαιτούν προσοχή και αφοσίωση, που αξίζουν τον κόπο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Movies

Οθόνες / Η Χιονάτη και 8 καλύτεροι λόγοι για να πάτε σινεμά

Ένα υποψήφιο για Όσκαρ animation για ενήλικες, το σκηνοθετικό ντεμπούτο της Αριάν Λαμπέντ και μια τολμηρή ταινία για την προσφυγική εμπειρία, γυρισμένη στην Αθήνα, είναι μερικές από τις προτάσεις της εβδομάδας που θα σας αποζημιώσουν.
THE LIFO TEAM
Tο πρόβλημα με την «Εφηβεία»

Daily / Tο πρόβλημα με την «Εφηβεία»

Συμπονά κανείς όχι μόνο τους γονείς που μετά την παρακολούθηση της δραματικής μίνι σειράς του Netflix θα ψάχνουν μάταια απαντήσεις στα «ιερογλυφικά» μηνύματα που κρύβονται στα κινητά των παιδιών τους, αλλά και τα ίδια τα παιδιά.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ