Η βιβλιοθήκη του Montaigne
"Εδώ που μένω, πιο συχνά με βρίσκει κανείς στη βιβλιοθήκη μου, όπου μου είναι πολύ εύκολο να διευθύνω το σπιτικό μου : είμαι πάνω από την είσοδο, και βλέπω από κάτω τον κήπο μου, το κοτέτσι μου, την αυλή μου, και τους περισσότερους από τους ανθρώπους του σπιτικού μου που περιφέρονται εκεί. Εδώ, τη μια ώρα ξεφυλλίζω ένα βιβλίο, την άλλη ώρα ένα άλλο, χωρίς σειρά και χωρίς σκοπό, αποσπασματικά. Πότε ρεμβάζω, πότε συλλαμβάνω και υπαγορεύω, βηματίζοντας, τους οραματισμούς που μοιράζομαι μαζί σας. Η βιβλιοθήκη βρίσκεται στον τρίτο όροφο ενός πύργου. Στον πρώτο, είναι το παρεκκλήσι μου, στο δεύτερο ένα δωμάτιο με τους βοηθητικούς του χώρους, όπου κοιμάμαι συχνά για να είμαι μόνος. Από πάνω υπήρχε ένα μεγάλο βεστιάριο. 'Ηταν την παλιά εποχή το πιο άχρηστο μέρος του σπιτιού μου. Εδώ περνάω τις περισσότερες μέρες της ζωής μου και τις περισσότερες ώρες της ημέρας. Τη νύχτα δεν είμαι ποτέ εκεί. Στην προέκταση του δωματίου αυτού υπάρχει ένα πολύ ευχάριστο και καλά διαμορφωμένο cabinet το οποίο μπορεί να θερμαίνεται το χειμώνα. Κι αν δεν υπολόγιζα τον κόπο και τα έξοδα, τον κόπο που με απομακρύνει από κάθε εργασία, θα μπορούσα κάλλιστα να προσθέσω σε καθε πλευρά μια στοά μήκους εκατό βημάτων και πλάτους δώδεκα, έχοντας βρει τους τοίχους στο ύψος που μου χρειάζονται. Κάθε απομονωμένος χώρος έχει ανάγκη από ένα μέρος που να προσφέρεται στο περπάτημα. Οι σκέψεις μου κοιμούναι αν τις βάζω να κάθονται και το πνεύμα μου λειτουργεί αλλιώς όταν κινούνται και τα πόδια.
(...) Τα βιβλία έχουν πολλές ευχάριστες αρετές γι' αυτούς που ξέρουν να τα διαλέγουν. Αλλά αγαθά κόποις κτώνται. Πρόκειται για μια ευχαρίστηση που δεν είναι ξεκάθαρη και καθαρή σαν τις άλλες. 'Εχει και κάποιες αρκετά ενοχλητικές πλευρές. Το πνεύμα μπορεί να ασκείται, αλλά το σώμα, που δεν παρέλειψα να φροντίζω, μένει χωρίς δράση, σε ακινησία, και θλίβεται. Και για μένα, στην ηλικία μου, δεν υπάρχει χειρότερο κακό προς αποφυγή."
Michel de Montaigne, Essais (Δοκίμια),(III, 3, 828 ; 1294)
[Μετάφρ. Σ.Σ.]