«Να κάνουμε το Βερολίνο καύλα ξανά»: Mέσα στην κατάληψη του Volksbühne

«Να κάνουμε το Βερολίνο καύλα ξανά»: Mέσα στην κατάληψη του Volksbühne Facebook Twitter
1

Πάνω στις χαρακτηριστικές κολόνες της εισόδου, αυτές που αμέσως παραπέμπουν στην αισθητική του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, έχει τοποθετηθεί ένα μεγάλο μπλε πανό που γράφει «Κι όμως είναι τέχνη». Είναι σαν να εξηγεί αυτό που συμβαίνει γύρω σου: στον προαύλιο χώρο οργανώνονται μουσικές παραστάσεις, στο εσωτερικό έχει προβολές ταινιών, στους επάνω ορόφους στήνουν τέκνο πάρτι. Το κοινό καταφθάνει κρατώντας χαρτιά υγείας και τρόφιμα. Στα γραφεία της διοίκησης του θεάτρου επικρατεί απόγνωση, ενώ στον Δήμο του Βερολίνου οι διαπραγματεύσεις οδηγούνται σε απανωτά αδιέξοδα.


Μάλλον κάτι πηγαίνει στραβά τις τελευταίες μέρες στην πλατεία Ρόζα Λούξενμπουργκ του πρώην Ανατολικού Βερολίνου. Από την Παρασκευή, το περίφημο κτίριο-έδρα της σπουδαίας Φόλκσμπινε που επί δεκαετίες δεσπόζει στη γειτονιά τελεί υπό κατάληψη από μια ακτιβιστική ομάδα που αυτοαποκαλείται «From dust to glitter». Όχι, το πρόβλημά τους δεν σχετίζεται με το αποτέλεσμα των χθεσινών γερμανικών εκλογών. Τα κίνητρά τους,λένε, είναι απολύτως καλλιτεχνικά!


Η κολεκτίβα συγκροτήθηκε για να διαμαρτυρηθεί για τη λεηλασία της πολιτιστικής ζωής της πόλης από τους επενδυτές και να στείλει ηχηρό μήνυμα ενάντια στην τρέχουσα πολιτική και στην υποβάθμιση του ιστορικού θεάτρου. Αφορμή αποτέλεσε η απομάκρυνση, έπειτα από 25 χρόνια, του «ηγέτη» της Φόλκσμπινε Φρανκ Κάστορφ από το τιμόνι του οργανισμού και η αντικατάστασή του από τον Κρις Ντέρκον, πρώην διευθυντή της Tate Modern. Οι επικριτές φοβούνται ότι η θητεία του Ντέρκον δηλώνει μια ξεκάθαρη στροφή σε εμπορικές παραγωγές. Στην ουσία φοβούνται πως ένας Βέλγος (ο πρώτος μη καλλιτέχνης που θα διευθύνει το θέατρο) ο οποίος δεν έχει πάρει μυρωδιά από το αγωνιστικό τους παρελθόν θα αμαυρώσει τις ένδοξες στιγμές τους, θα θελήσει να θαμπώσει τις σαφείς πολιτικές τους αιχμές, θα γειώσει τις ιδεολογικές τους αναζητήσεις, θα απαιτήσει πιο συντηρητικές φόρμες και δομές.

Ο Ντέρκον ονειρεύεται να επενδύσει στο επιστημονικό πεδίο και στις παραγωγές με διεθνείς υπογραφές, αλλά οι Βερολινέζοι επιμένουν πως ένας άνθρωπος που έχει τόσο στενούς δεσμούς με τον βρετανικό κόσμο της τέχνης έχει έναν και μοναδικό σκοπό: να κάνει το ριζοσπαστικό τους καμάρι πιο εμπορικό!


Πειραματική και προκλητική, πολυεπίπεδη και διαρκώς ανεξερεύνητη, πρωτοπόρα στον τρόπο που μίλησε για την πολιτική και τις καπιταλιστικές πρακτικές, η Φόλκσμπινε, με ιστορία που ξεκινά από το 1914, αρνείται να εγκαταλείψει το επαναστατικό προφίλ που μόχθησε να καθιερώσει. Επιπλέον, αυτή την ευαίσθητη για τη Γερμανία περίοδο γινεται το όχημα για να ξανανοίξει στο Βερολίνο η κουβέντα για το τι θέατρο θέλουν.


«Οι συνομιλίες έχουν λήξει, προς το παρόν χωρίς αποτελέσματα. Μένει να δούμε αν θα ξεκινήσουν πρόβες τη Δευτέρα» γράφει στη σελίδα της στο Facebook η διοίκηση του θεάτρου. Ενώ σε κοινή τους δήλωση ο Κρις Ντέρκον και η διευθύντρια προγράμματος Μαριέτα Πίκενμπροκξεκαθάρισαν: «Δεν καταδικάζουμε με κανέναν τρόπο τους καταληψίες, καθώς το κοινωνικό και πολιτικό τους ζήτημα είναι σημαντικό για το Βερολίνο. Καταδικάζουμε, ωστόσο, τον ανεύθυνο τρόπο με τον οποίο όρμησαν στο κτίριο την Παρασκευή το απόγευμα. Έβαλαν τις ανησυχίες τους πάνω από την ασφάλεια των εργαζομένων και του κοινού. Επίσης, αντιμετωπίζουν τους καλλιτέχνες μας και το έργο τους με πρωτοφανή αλαζονεία». Συγχρόνως, βέβαια, ανησυχούν για τις προγραμματισμένες παραστάσεις και κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου: «Πρέπει να ξαναρχίσουμε πρόβες το συντομότερο δυνατό, αλλά φοβόμαστε ότι θα συμπέσουμε με τις νυχτερινές εκδηλώσεις και τα πάρτι των καταληψιών. Αυτή η ενέργεια δεν είναι αποδεκτή. Ζητάμε από τους πολιτικούς να αναλογιστούν τώρα τις ευθύνες τους και να αναλάβουν δράση».

6 ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΜΙΑ ΚΑΤΑΛΗΨΗ

«Να κάνουμε το Βερολίνο καύλα ξανά»: Mέσα στην κατάληψη του Volksbühne Facebook Twitter
Καταληψίες της Volksbühne, φωτογραφημένοι προχθές. Οι «From dust to glitter» θέλουν να παραμείνουν στο περίφημο κτίριο του Ανατολικού Βερολίνου για κάνα τρίμηνο και να οργανώνουν εκεί τις δωρεάν παραστάσεις τους.
«Να κάνουμε το Βερολίνο καύλα ξανά»: Mέσα στην κατάληψη του Volksbühne Facebook Twitter
Συνέλευση της επιτροπής αγώνα
«Να κάνουμε το Βερολίνο καύλα ξανά»: Mέσα στην κατάληψη του Volksbühne Facebook Twitter

«Να κάνουμε το Βερολίνο καύλα ξανά»: Mέσα στην κατάληψη του Volksbühne Facebook Twitter
Ο χώρος υπό κατάληψη


«Να κάνουμε το Βερολίνο καύλα ξανά»: Mέσα στην κατάληψη του Volksbühne Facebook Twitter
«Να κάνουμε το Βερολίνο καύλα ξανά»: Πανό στο χώρο της κατάληψης
«Να κάνουμε το Βερολίνο καύλα ξανά»: Mέσα στην κατάληψη του Volksbühne Facebook Twitter



Αλλά οι «From dust to glitter» σφυρίζουν αδιάφορα κι έχουν άλλα σχέδια, όπως να παραμείνουν στο περίφημο κτίριο του Ανατολικού Βερολίνου για κάνα τρίμηνο και να οργανώνουν εκεί τις δωρεάν παραστάσεις τους. Αυτά λένε οι μετριοπαθείς του δικτύου. Διότι υπάρχουν και οι πιο ακραίοι που σχεδιάζουν να μετατρέψουν το θέατρο σε αυτοδιαχειριζόμενη δομή και να παρουσιάζουν εκεί τις παραστάσεις τους για τα επόμενα δύο χρόνια. Μάλιστα, το βράδυ του Σαββάτου πραγματοποίησαν την πρώτη τους συνέλευση, προτρέποντας τους υποστηρικτές τους να καταφθάσουν με προμήθειες σε χαρτί υγείας, γραφική ύλη, τρόφιμα και ποτά. Η ανταπόκριση ήταν τόσο μεγάλη, που η αστυνομία αναγκάστηκε να αφήσει αρκετούς εκτός κτιρίου, καθώς οι αίθουσες δοκίμαζαν τις αντοχές τους.

Με την πλάτη στον τοίχο βρίσκεται, λοιπόν, ο πρώην διευθυντής της Tate Modern, που ό,τι κι αν κάνει δεν πείθει τους Γερμανούς για τις αγνές καλλιτεχνικές του προθέσεις. Ούτε η εξαιρετικά επιτυχημένη θητεία του στο Haus der Kunst του Μονάχου μπόρεσε να κάμψει τις αμφιβολίες ούτε και το λαμπρό πρόγραμμα που παρουσίασε μέσα Μαΐου μετρίασε τον προβληματισμό (παρόλο που τους ετοίμασε πρεμιέρα με Μπορίς Σαρμάτζ, μια αραβική «Ιφιγένεια» σε σκηνοθεσία του Σύριου ακτιβιστή σκηνοθέτη Ομάρ Αμπουσαάντα και κείμενο πειραγμένο από τον συμπατριώτη του συγγραφέα Μοχάμεντ Αλ Ατάρ, μια ιδιαίτερη περφόρμανς βασισμένη στο «Let them eat chaos» της Κέιτ Τέμπεστ, μια πρωτοποριακή περφόρμανς του Γερμανοβρετανού καλλιτέχνη Τίνο Σίγκαλ κ.ά.).


Ασφαλώς η κορύφωση των τελευταίων ημερών είναι το κερασάκι στην τούρτα, καθώς η αμφισβήτηση στο πρόσωπο του Ντέρκον ξεκίνησε με το που ανακοινώθηκε ότι θα διαδεχτεί τον Κάστορφ. Ούτε ένας ούτε δύο αλλά 200 καλλιτέχνες και τεχνικοί υπέγραψαν πέρσι μια επιστολή για να διαμαρτυρηθούν που ο Βέλγος είχε έρθει φορτσάτος να επαναξετάσει το προφίλ του θεάτρου. Με αυτήν προειδοποιούσαν για «καταστροφή της πρωτοπορίας με την οποία η Φόλκσμπινε κέρδισε διεθνή φήμη και παγκόσμια αναγνώριση».

«Να κάνουμε το Βερολίνο καύλα ξανά»: Mέσα στην κατάληψη του Volksbühne Facebook Twitter
Ο προηγούμενος διευθυντής Φρανκ Κάστορφ ανέπτυξε μια πολύ ξεχωριστή αισθητική στο θέατρο και μετέτρεψε τις παραστάσεις του σε πολυδιάστατη καλλιτεχνική εμπειρία.


Από την πρώτη στιγμή ήταν σαφές πως ο Ντέρκον προγραμμάτιζε έναν εφ' όλης της ύλης επαναπροσδιορισμό του ρόλου της Φόλκσμπινε στο πολιτιστικό τοπίο της πόλης. Αλλά πώς να αλλάξεις έναν οργανισμό που τα τελευταία 25 χρόνια, με καλλιτεχνικό διευθυντή τον Φρανκ Κάστορφ, έγινε η σκηνή στην οποία κλασικό ρεπερτόριο και σύγχρονα κείμενα ξαναέγραψαν την ιστορία του ευρωπαϊκού θεάτρου;


Ο Κάστορφ ανέπτυξε μια πολύ ξεχωριστή αισθητική στο θέατρο και μετέτρεψε τις παραστάσεις του σε πολυδιάστατη καλλιτεχνική εμπειρία. Είχε αδυναμία –και ουδέποτε το έκρυψε– στις μακρές αφηγήσεις και στις αφηρημένες αποδόσεις. Πολύ συχνά χρησιμοποιούσε βίντεο, ζωντανή κινηματογράφηση (να, όπως έκανε στον «Παίκτη» του Ντοστογιέφσκι, με τον οποίο ήρθε πρόσφατα στο Φεστιβάλ Αθηνών) και άλλα τεχνολογικά μέσα και φυσικά τρελαινόταν να καταργεί τις παραδοσιακές αφηγηματικές φόρμες. Άλλωστε, όταν το 1992 η πολιτική ηγεσία του Βερολίνου ανέθεσε στον ήδη καταξιωμένο και αβανγκάρντ σκηνοθέτη την καλλιτεχνική διεύθυνση του θεάτρου, η εντολή ήταν ρητή: «Είτε θα κάνεις τη Φόλκσμπινε διάσημη μέσα στα δύο επόμενα χρόνια είτε το θέατρο θα βάλει λουκέτο».


Ο Ντέρκον από τη μεριά του ονειρεύεται να επενδύσει στο επιστημονικό πεδίο και στις παραγωγές με διεθνείς υπογραφές, αλλά οι Βερολινέζοι επιμένουν πως ένας άνθρωπος που έχει τόσο στενούς δεσμούς με τον βρετανικό κόσμο της τέχνης έχει έναν και μοναδικό σκοπό: να κάνει το ριζοσπαστικό τους καμάρι πιο εμπορικό! Οι υψηλές του γνωριμίες προκάλεσαν από την πρώτη στιγμή αλλεργία στο απαιτητικό κοινό το οποίο έχει πειστεί πως ο Βέλγος είναι απολύτως ακατάλληλος για ένα θέατρο που βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη δημόσια χρηματοδότηση (το 2016 η Φόλκσμπινε έλαβε περίπου το 90% του προϋπολογισμού απευθείας από την πόλη του Βερολίνου). Τέλος πάντων, «Volksbühne» στα γερμανικά σημαίνει το «Θέατρο του λαού». Και τώρα ο λόγος είναι σε αυτούς.

Με πληροφορίες από The Guardian, New York Times

Θέατρο
1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Οι γυναίκες αντιστέκονται στην Αβινιόν

Θέατρο / Οι γυναίκες αντιστέκονται στην Αβινιόν

Έρχονται από την Αφρική και την Ευρώπη, μάχονται εναντίον της καταπίεσης και της βίας, κουβαλούν στις «πλάτες» τους το ένα τρίτο του φετινού προγράμματος. Δίπλα τους, σταθερά, μεγάλοι σύγχρονοι σκηνοθέτες που ξαναδιαβάζουν κλασικά κείμενα, στη μεγαλύτερη θεατρική διοργάνωση του καλοκαιριού
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Η Φόλκσμπυνε και ο Ρενέ Πόλλες: ένα από τα πιο αναμενόμενα αφιερώματα του φετινού Φεστιβάλ Αθηνών

Θέατρο / Η Φόλκσμπυνε και ο Ρενέ Πόλλες: ένα από τα πιο αναμενόμενα αφιερώματα του φετινού Φεστιβάλ Αθηνών

Η Αθήνα θα γνωρίσει ένα «μωσαϊκό» του ιστορικού θεάτρου μέσα από τρεις σημαντικές παραστάσεις, ταινίες, εγκαταστάσεις, γερμανική μπίρα, πάρτι, συναυλίες, υπηρεσίες σιδερώματος, Βratwurst και περφόρμανς!
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ανδρέας Κωνσταντίνου

Θέατρο / Ανδρέας Κωνσταντίνου: «Δεν μ' ενδιαφέρει τι υποστηρίζεις στο facebook, αλλά το πώς μιλάς σε έναν σερβιτόρο»

Ο ηθοποιός που έχει υποδυθεί τους πιο ετερόκλητους ήρωες και θα πρωταγωνιστήσει στην τηλεοπτική μεταφορά της «Μεγάλης Χίμαιρας» αισθάνεται ότι επιλέγει την τηλεόραση για να ικανοποιήσει την επιθυμία του για κάτι πιο «χειροποίητο» στο θέατρο.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Ο Στρίντμπεργκ και η «Ορέστεια» προσγειώνονται στον κόσμο της Λένας Κιτσοπούλου

Θέατρο / Η Μαντώ, ο Αισχύλος και ο Στρίντμπεργκ προσγειώνονται στον κόσμο της Κιτσοπούλου

Στην πρόβα του νέου της έργου όλοι αναποδογυρίζουν, συντρίβονται, μοντάρονται, αλλάζουν μορφές και λένε λόγια άλλων και τραγούδια της καψούρας. Ποιος θα επικρατήσει στο τέλος;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Η εποχή μας δεν ανέχεται το λάθος»

Οι Αθηναίοι / «Η εποχή μας δεν ανέχεται το λάθος»

Η ηθοποιός Ρουμπίνη Βασιλακοπούλου θυμάται τα χρόνια του Θεάτρου Τέχνης, το πείραμα και τις επιτυχίες του Χυτηρίου, περιγράφει τι σημαίνει γι' αυτή το θεατρικό σανίδι και συλλογίζεται πάνω στο πέρασμα του χρόνου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Θωμάς Μοσχόπουλος

Θέατρο / «Άρχισα να βρίσκω αληθινή χαρά σε πράγματα για τα οποία πριν γκρίνιαζα»

Έπειτα από μια δύσκολη περίοδο, ο Θωμάς Μοσχόπουλος ανεβάζει τον δικό του «Γκοντό». Έχει επιλέξει μόνο νέους ηθοποιούς για το έργο, θέλει να διερευνήσει την επίδρασή του στους εφήβους, πραγματοποιώντας ανοιχτές πρόβες. Στο μεταξύ, κάνει μια πολύ ενδιαφέρουσα κουβέντα με την Αργυρώ Μποζώνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τι είναι για σένα το «Οξυγόνο»;

Θέατρο / Τι είναι για σένα το «Οξυγόνο»;

Ένα συναρπαστικό υβρίδιο θεάτρου, συναυλίας, πολιτικοκοινωνικού μανιφέστου και rave party, βασισμένο στο έργο του επικηρυγμένου στη Ρωσία δραματουργού Ιβάν Βιριπάγιεφ, ανεβαίνει στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης σε σκηνοθεσία Γιώργου Κουτλή και αποπειράται να δώσει απάντηση σε αυτό το υπαρξιακό ερώτημα.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Υπάρχει το «για πάντα» σε μια σχέση;

The Review / Υπάρχει το «για πάντα» σε μια σχέση;

Ο Αλέξανδρος Διακοσάββας και ο δημοσιογράφος και κριτικός θεάτρου Γιώργος Βουδικλάρης μιλούν για την παράσταση «Ο Χορός των εραστών» της Στέγης, τα υπαρξιακά ερωτήματα που θέτει το κείμενο του Τιάγκο Ροντρίγκες και τη χαρά τού να ανακαλύπτεις το next best thing στην τέχνη.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Φανί Αρντάν: «Σκυλάκι δεν είμαι, προτιμώ να παραμείνω λύκος»

Όπερα / Φανί Αρντάν: «Σκυλάκι δεν είμαι, προτιμώ να παραμείνω λύκος»

Πολυσχιδής και ανήσυχη, η Φανί Αρντάν δεν δίνει απλώς μια ωραία συνέντευξη αλλά ξαναζεί κομμάτια της ζωής και της καριέρας της, με αφορμή την όπερα «Αλέκο» του Σεργκέι Ραχμάνινοφ που σκηνοθετεί για την Εθνική Λυρική Σκηνή.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Το «Κυανιούχο Κάλιο» είναι μια παράσταση για το ταμπού των αμβλώσεων 

Θέατρο / «Κυανιούχο Κάλιο»: Μια παράσταση για το ταμπού των αμβλώσεων στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά

Όχι μόνο σε ανελεύθερα ή σκοταδιστικά καθεστώτα, αλλά και στον δημοκρατικό κόσμο, η συζήτηση για το δικαίωμα της γυναίκας σε ασφαλή και αξιοπρεπή ιατρική διακοπή κύησης παραμένει τρομακτικά επίκαιρη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τενεσί Ουίλιαμς: Ο ποιητής των χαμένων ψυχών

Θέατρο / Τενεσί Ουίλιαμς: Ο ποιητής των χαμένων ψυχών

«Εκείνο που με σπρώχνει να δημιουργώ θεατρικούς χαρακτήρες είναι ο έρωτας», έλεγε ο Ουίλιαμς, που πίστευε ότι ο πόθος «είναι κάτι που κατακλύζει πολύ μεγαλύτερο χώρο από αυτόν που μπορεί να καλύψει ένας άνθρωπος». Σε αυτόν τον πόθο έχει συνοψίσει τη φυγή και την ποίηση, τον χρόνο, τη ζωή και τον θάνατο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι δυο Ιφιγένειες του Ντμίτρι Τσερνιακόφ

Όπερα / Οι δυο βραβευμένες Ιφιγένειες του Ντμίτρι Τσερνιακόφ ανεβαίνουν σε περίοδο πολέμου

Λίγο πριν σηκωθεί η αυλαία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για τις δύο εμβληματικές όπερες του Γκλουκ, ο σημαντικός Ρώσος σκηνοθέτης εξηγεί τις σύγχρονες παραμέτρους της θυσίας της αρχαίας τραγικής ηρωίδας.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ήμουν το νο. 7 από τους 100 άντρες που χώρισε η Γουλιώτη στη Στέγη

Θέατρο / Ήμουν το νο. 7 από τους 100 άντρες που χώρισε η Γουλιώτη στη Στέγη

Περίπου στις 17:30 το απόγευμα του Σαββάτου τόλμησα να ανέβω στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση για να συμμετάσχω σε έναν αδιανόητο 24ωρο θεατρικό μαραθώνιο, πλάι στο θηρίο υποκριτικής που ονομάζεται Στεφανία Γουλιώτη.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΙΑΚΟΣΑΒΒΑΣ
Στο Σώμα της

Θέατρο / Ένα έργο στο Εθνικό Θέατρο για την περίοδο, την εμμηνόπαυση, την κλειτορίδα και τον γυναικείο αυνανισμό

Μαζί με άλλες 22 γυναίκες, η Ελένη Ευθυμίου, η Σοφία Ευτυχιάδου και η Νεφέλη Μαϊστράλη ανεβάζουν ένα έργο για ζητήματα που θεωρητικά μπορούν να συζητηθούν ανοιχτά, αλλά στην πραγματικότητα όχι.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ