12 ελληνικές ταινίες που ο Γιάννης Οικονομίδης έχει στην καρδιά του

12 ελληνικές ταινίες που ο Γιάννης Οικονομίδης έχει στην καρδιά του Facebook Twitter
Πρόκειται για ταινίες που είδα και με καθόρισαν σε σχέση με τη δική μας πραγματικότητα, προτού αρχίσω να κάνω τις δικές μου. Φωτο: Πάρις Ταβιτιάν /LIFO
0

Ποιες θα έλεγες ότι είναι οι ελληνικές ταινίες που σε διαμόρφωσαν, που επηρέασαν τόσο εσένα όσο και το προσωπικό σου κινηματογραφικό στυλ; Θα μπορούσαμε να κάνουμε μια λίστα με κάποιες από αυτές;

Λοιπόν, υπάρχουν δώδεκα ελληνικές ταινίες οι οποίες με έχουν όντως εμβολίσει σε συγκινησιακό και νοητικό επίπεδο και σε σχέση με τα ψαξίματά μου στον ελληνικό κινηματογράφο και στην ελληνική δραματουργία. Ταινίες που με ταρακούνησαν στην ανίχνευσή μου σε ό,τι αφορά αυτό που λέγεται Έλληνας και Ελλάδα, δραματικές καταστάσεις, παίξιμο, ερμηνείες, τραγωδία, κωμωδία.


— Είναι ταινίες που είδες πριν ξεκινήσεις να γυρίζεις τις δικές σου;

Πρόκειται για ταινίες που είδα και με καθόρισαν σε σχέση με τη δική μας πραγματικότητα, προτού αρχίσω να κάνω τις δικές μου. Όταν τις έβλεπα, τις μισές στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος στην οδό Κανάρη και τις άλλες σε εμπορική διανομή, ήταν σαν να μου αποκαλυπτόταν ένας ολόκληρος κόσμος, με τον οποίο ταυτιζόμουν. Βλέποντάς τες ένιωσα ρίγος, συγγένεια, την αίσθηση ότι εκεί θέλω να πάω κι εγώ. Σαφώς αναγνωρίζω το μεγαλείο του Αγγελόπουλου, του Κακογιάννη, του Κούνδουρου, είναι δημιουργοί που έχουν κάνει σημαντικές ταινίες, ενδεχομένως κάποιες από αυτές να είναι αριστουργήματα, αλλά δεν μιλάμε γι' αυτό. Μιλάμε για κάτι ιδιαίτερο, για το ερωτικό δέσιμο, το σκίρτημα που εγώ νιώθω γι' αυτές τις συγκεκριμένες ταινίες, που ούτως ή άλλως είναι αδιαμφισβήτητα πολύ σημαντικές και ‒γιατί όχι;‒ κάποιες από αυτές αριστουργήματα.

Η «Ευδοκία» είναι κατά κάποιον τρόπο και η ιστορία της Ελλάδας. Ο φαντάρος και η πόρνη που πάνε να στήσουν ένα τσαρδί στο πουθενά και δεν τους αφήνουν ήσυχους. Όλοι γύρω τους αντιδρούν, οι νταβατζήδες, το περιβάλλον, οι Αμερικανοί στρατιώτες που τους κυνηγάνε στην παραλία ‒ καταλήγει σε τραγωδία. Γιατί η Ευδοκία δεν μπορεί ποτέ να είναι ελεύθερη. Ευδοκία ίσον Ελλάδα.


— Είναι ταινίες στις οποίες επανέρχεσαι, τις έχεις ξαναδεί από τότε;

Μα, αυτό είναι το θέμα, πρόκειται για 12 ταινίες που και όταν τις είδα πρώτη φορά αλλά και τώρα, που τις βλέπω ξανά και ξανά, λέω ότι εκεί μέσα είμαι κι εγώ, ότι εκεί μέσα γεννήθηκα, από κει ξεκίνησα. Είναι όλες ταινίες με ακραία δραματουργική προσέγγιση, που ξεφεύγουν από την καθιερωμένη απόδοση των ανθρωπίνων σχέσεων και καταστάσεων, που μπαίνουν πιο βαθιά και έντονα στα πράγματα. Το μόνο μου παράπονο είναι ότι θα ήθελα να παίζονται συχνότερα στην τηλεόραση ώστε να τις μάθει το μεγάλο κοινό και να αντιληφθεί ότι υπάρχει και αυτός ο ελληνικός κινηματογράφος.

12 ελληνικές ταινίες που ο Γιάννης Οικονομίδης έχει στην καρδιά του Facebook Twitter
Πιθανόν δεν θα υπήρχε το «Σπιρτόκουτο» αν δεν υπήρχε η «Άκρη της πόλης».


— Πρόκειται για κλασικές παλαιότερων δεκαετιών ή και για πρόσφατες;

Η πιο πρόσφατη από αυτές είναι το «Από την άκρη της πόλης» του Γιάνναρη, που έπαθα πλάκα όταν την πρωτοείδα. Έσκασε σαν βόμβα τότε αυτή η ταινία. Μου έκανε τέτοια εντύπωση, που την είδα 10 φορές, τη μελέτησα σε βάθος, μου ξεκλείδωσε πόρτες σε πολλά επίπεδα. Η τόλμη της, ο τρόπος με τον οποίον μιλάνε οι ηθοποιοί, το πώς μπαίνει σε θέματα και καταστάσεις, το νεύρο της, που έχει σε σχέση με το πώς προσεγγίζει τα πρόσωπα... Είναι χαρακτηριστικό του Γιάνναρη το πώς φιλμάρει τα πρόσωπα, τα κοντινά του πλάνα, τα οποία, ακόμα κι αν είναι ακατέργαστα, έχουν μια δύναμη, μια αγριάδα, μια βούληση να πάει εκεί και να τα καταγράψει. Αυτά ήταν πρωτόγνωρα πράγματα τότε, σε μια εποχή όπου ο λόγος στον ελληνικό κινηματογράφο ήταν τελείως ξύλινος. Πιθανόν δεν θα υπήρχε το «Σπιρτόκουτο» αν δεν υπήρχε η «Άκρη της πόλης».


— Ενδιαφέρον αυτό που λες, δεν τις είχα συνδέσει μεταξύ τους αυτές τις δύο ταινίες. Ποιες άλλες είχαν ανάλογη επίδραση στο «Σπιρτόκουτο»;

Το «Προσοχή, κίνδυνος» του Σταμπουλόπουλου είναι επίσης μια πολύ τολμηρή ταινία για την εποχή της. Βλέπεις σ' αυτήν μιαν άλλη Ελλάδα, έχει σκηνές που είναι υποδειγματικές. Και είναι καταπληκτικός ο Τίτος Βανδής στον πρωταγωνιστικό ρόλο. Επίσης, στο «Θανάση, πάρε τ' όπλο σου» του Κατσουρίδη υπάρχει ένα συγκλονιστικό μονοπλάνο, εντελώς αυτοσχεδιαστικό, ανάμεσα στον Βέγγο και τον γαμπρό του, που είναι υπόδειγμα δραματουργίας. Και αυτό είναι σαν ένα πρώιμο «Σπιρτόκουτο».

 

Προσοχή Κίνδυνος


— Ο Σταμπουλόπουλος είναι ένας παραγνωρισμένος δημιουργός. Ποιο άλλο παραγνωρισμένο «αριστούργημα» τοποθετείς στη λίστα σου;

Οι «Βοσκοί» του Παπατάκη, πέρα από το ιδεολογικο-πολιτικό κομμάτι, που είναι ξεκάθαρο, έχουν τη χαρακτηριστική σκηνή στην πλατεία τη βραδιά της Ανάστασης, όπου εμφανίζεται ολόκληρο το μετεμφυλιακό κατεστημένο, ο κλήρος, η αστυνομία, ο στρατός. Ως ταινία κουβαλάει όλη τη δεκαετία του '60 και το ευρωπαϊκό πνεύμα, που λίγο μετά θα οδηγούσε στον Μάη του '68. Είναι μια ταινία που φέρει έναν αέρα φρεσκάδας με αρκετές δόσεις σουρεαλισμού, ο οποίος είναι τόσο απελευθερωτικός, που η τελευταία σεκάνς θυμίζει τον «Τρελό Πιερό». Μόνο να φανταστούμε σε ποια Ελλάδα γυρίστηκε!


— Ήταν μια ταινία εντελώς ξένη προς την ελληνική καλλιτεχνική πραγματικότητα. Η «Ευδοκία» είναι στη λίστα σου;

Βέβαια! Είναι τόσο σπουδαίο αυτό που κατάφερε ο Αλέξης Δαμιανός, που τι να πει κανείς! Ξεκινώντας από αυτό το φοβερό δίδυμο ερασιτεχνών ηθοποιών που ανακάλυψε, γιατί αυτή είναι η μαγκιά της ταινίας, ότι είναι βαθιά ανθρώπινη, ερωτική και ότι συγκινεί. Μια ιστορία με πραγματικούς ήρωες που δεν είναι σύμβολα, που έχει συμβεί εκεί έξω πολλές φορές. Αυτή είναι η μεγάλη της αρετή, ότι είναι αληθινή, έχει σάρκα, μυρίζει.

Στο «Ρόμα» του Κουαρόν υπάρχει μια μακρόσυρτη σκηνή με άντρες να κάνουν ομαδικές γυμναστικές ασκήσεις σε μια αλάνα, αντίστοιχη με εκείνη την επίσης μεγάλης διάρκειας σκηνή στην «Ευδοκία» με φαντάρους που εκτελούν ασκήσεις με όπλα και παραγγέλματα που δίνει ο λοχίας. Νομίζω ότι του Δαμιανού είναι πολλή ανώτερη, με φοβερό μοντάζ, υπέροχη πλανοθεσία και γεωμετρία. Όλη αυτή η πειθαρχία, η αντρίλα, ο ιδρώτας και η στρατόκαυλα υπερτερούν. Η «Ευδοκία» είναι κατά κάποιον τρόπο και η ιστορία της Ελλάδας. Ο φαντάρος και η πόρνη που πάνε να στήσουν ένα τσαρδί στο πουθενά και δεν τους αφήνουν ήσυχους. Όλοι γύρω τους αντιδρούν, οι νταβατζήδες, το περιβάλλον, οι Αμερικανοί στρατιώτες που τους κυνηγάνε στην παραλία ‒ καταλήγει σε τραγωδία. Γιατί η Ευδοκία δεν μπορεί ποτέ να είναι ελεύθερη. Ευδοκία ίσον Ελλάδα. Αλλά έχει σημασία ότι είναι μια ιστορία αληθινών ανθρώπων με τον νταλκά τους, την τρέλα τους και την καύλα τους. Αλλιώς δεν θα με ενδιέφερε καν ως ταινία, την ιστορία της Ελλάδας έτσι κι αλλιώς την έχουν πει κι άλλοι, χωρίς ποτέ να φτάσουν σε κάτι τόσο δυνατό.

12 ελληνικές ταινίες που ο Γιάννης Οικονομίδης έχει στην καρδιά του Facebook Twitter
H μεγάλης διάρκειας σκηνή στην «Ευδοκία» με φαντάρους που εκτελούν ασκήσεις με όπλα και παραγγέλματα που δίνει ο λοχίας.


— Υπάρχουν ταινίες ταινίες γνωστών σκηνοθετών του εμπορικού κινηματογράφου του '60 που συμπεριλαμβάνεις στην προσωπική σου αυτή λίστα;

Το «Με τη λάμψη στα μάτια», η «Έβδομη ημέρα της δημιουργίας» και ο «Φόβος» είναι για μένα τρία πολύ σπουδαία δείγματα στιβαρής κινηματογραφίας, όσο κι αν αυτό ακούγεται μεγαλόστομο. Μπροστά στον κινηματογραφικό τους λυρισμό υποκλίνομαι και μένω άναυδος.


ΟΙ 12 ΤΑΙΝΙΕΣ

  • 1. «Η έβδομη μέρα της δημιουργίας» του Βασίλη Γεωργιάδη (1966)
  • 2. «Με τη λάμψη στα μάτια» του Πάνου Γλυκοφρύδη (1966)
  • 3. «Ο φόβος» του Κώστα Μανουσάκη (1967)
  • 4. «Οι βοσκοί» του Νίκου Παπατάκη (1967)
  • 5. «Ευδοκία» του Αλέξη Δαμιανού (1971)
  • 6. «Θανάση, πάρε τ' όπλο σου» του Ντίνου Κατσουρίδη (1972)
  • 7. «Ιωάννης ο βίαιος» της Τώνιας Μαρκετάκη (1973)
  • 8. «Οι απέναντι» του Γιώργου Πανουσόπουλου (1981)
  • 9. «Ρεμπέτικο» του Κώστα Φέρρη (1983)
  • 10. «Προσοχή, κίνδυνος» του Γιώργου Σταμπουλόπουλου (1983)
  • 11. «Έρωτας στην χουρμαδιά» του Σταύρου Τσιώλη (1990)
  • 12. «Από την άκρη της πόλης» του Κωνσταντίνου Γιάνναρη (1998)
12 ελληνικές ταινίες που ο Γιάννης Οικονομίδης έχει στην καρδιά του Facebook Twitter
Η χαρακτηριστική σκηνή στην πλατεία τη βραδιά της Ανάστασης στην ταινία οι «Βοσκοί» του Παπατάκη.
Οθόνες
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Γιάννης Οικονομίδης: «Έχει σπάσει ο τσαμπουκάς του Έλληνα, είναι φοβισμένος, έχει διαψευστεί 100 φορές»

Συνέντευξη / Γιάννης Οικονομίδης: «Έχει σπάσει ο τσαμπουκάς του Έλληνα, είναι φοβισμένος, έχει διαψευστεί 100 φορές»

Ο Γιάννης Οικονομίδης στη χοάνη της αβάσταχτης ελληνικής επαρχίας των κωλόμπαρων και των συμπλεγμάτων. Μια συζήτηση με τον ιδιοφυή σκηνοθέτη με αφορμή την πρεμιέρα της νέας του ταινίας, «Η Μπαλάντα της τρύπιας καρδιάς».
ΙΩΑΝΝΑ ΚΛΕΦΤΟΓΙΑΝΝΗ
Ο λοχίας της "Ευδοκίας" Γιώργος Κουτούζης αφηγείται πώς γυρίστηκε η θρυλική ταινία του Δαμιανού

Οθόνες / Ο λοχίας της «Ευδοκίας» Γιώργος Κουτούζης αφηγείται πώς γυρίστηκε η θρυλική ταινία του Δαμιανού

Ο εμβληματικός πρωταγωνιστής της «Ευδοκίας» του Αλέξη Δαμιανού, που προβάλλεται απόψε ψηφιοποιημένη στην Πειραιώς 260, στο πλαίσιο του αφιερώματος του Φεστιβάλ Αθηνών «Χώρα, σε Βλέπω», είχε μιλήσει στη LiFO δίνοντας άγνωστα στοιχεία για μια από τις σημαντικότερες ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Your Friends & Neighbors: Και ο πλούσιος λευκός πενηντάρης έχει ψυχή

Daily / Your Friends & Neighbors: Και ο πλούσιος λευκός πενηντάρης έχει ψυχή

Ο Τζον Χαμ υποδύεται τον επιτυχημένο επενδυτή που χάνει ξαφνικά το έδαφος κάτω από τα πόδια του σ΄αυτή την εκλεκτικά διασκεδαστική, κατά τόπους δραματική και συχνά διεισδυτική σάτιρα ηθών της πλουτοκρατικής ελίτ.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Κωστής Χαραμουντάνης: «Για να κάνω σινεμά μένω ακόμα στο πατρικό μου»

Κωστής Χαραμουντάνης / Κωστής Χαραμουντάνης: «Για να κάνω σινεμά μένω ακόμα στο πατρικό μου»

Ο 31χρονος σκηνοθέτης νιώθει πως ενηλικιώθηκε μαζί με την πρώτη του βραβευμένη ταινία, «Κιούκα: Πριν το τέλος του καλοκαιριού», κινηματογραφεί τις αναμνήσεις του και είναι μία από τις πιο μεγάλες ελπίδες του ελληνικού κινηματογράφου.
M. HULOT
«Το γυναικείο σώμα είναι το πρώτο που προσπαθεί να ελέγξει κάθε εξουσία»

Thalia Mavros / «Το γυναικείο σώμα είναι το πρώτο που προσπαθεί να ελέγξει κάθε εξουσία»

Η διεθνώς βραβευμένη παραγωγός και σκηνοθέτις Thalia Mavros μιλά στη LIFO για τη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνει η «αυτοκρατορία» του Τραμπ, καθώς και για τη θέση της γυναίκας σε έναν κόσμο που αλλάζει - και όχι προς το καλύτερο.
M. HULOT
«The last of us» - S02 : Να δεις τι σου 'χω για μετά

Οθόνες / «The last of us» - S02 : Να δεις τι σου 'χω για μετά

Το πρώτο επεισόδιο της δεύτερης σεζόν της αγαπημένης σειράς του HBO λειτουργεί ως εισαγωγή, συστήνοντας νέους χαρακτήρες, το περιβάλλον της δράσης, τη σχέση των παλιών χαρακτήρων με αυτό αλλά και μεταξύ τους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
«Κρίστοφερ Νόλαν, σε εκλιπαρώ, μην κάνεις την Οδύσσεια ‘σύγχρονη’»

Οθόνες / «Κρίστοφερ Νόλαν, σε εκλιπαρώ, μην κάνεις την Οδύσσεια σύγχρονη»

Ο επιφανής μελετητής του Ομήρου και διευθυντής του New York Times Review of Books, Ντάνιελ Μέντελσον, περιγράφει στην εφημερίδα Telegraph τους τρεις βασικούς κανόνες που ελπίζει να τηρηθούν κατά τη μεταφορά της «Οδύσσειας» στη μεγάλη οθόνη.
THE LIFO TEAM
Movies

Οθόνες / Μια ταινία για τον Bloody Hawκ και άλλοι 8 λόγοι για να πάτε σινεμά

Αυτή την εβδομάδα έχουν την τιμητική τους τα κατασκοπικά θρίλερ, παίζει η επανέκδοση του Delicatessen και ένα ντοκιμαντέρ για τον δημοφιλή ράπερ που δεν απευθύνεται μόνο στο fan base του — όχι άλλο Minecraft.
THE LIFO TEAM
«Οι περισσότεροι κινηματογράφοι στην Αργεντινή έχουν μετατραπεί σε εκκλησίες ευαγγελιστών»

Οθόνες / «Οι περισσότεροι κινηματογράφοι στην Αργεντινή έχουν μετατραπεί σε εκκλησίες ευαγγελιστών»

Με το βραβευμένο ντοκιμαντέρ Μουσείο της Νύχτας, ο Φερμίν Ελόι Ακόστα αναδεικνύει ένα πολύτιμο φωτογραφικό αρχείο για τη Νέα Υόρκη των δεκαετιών του ’70 και του ’80, ενώ μιλά στη LiFO για την αβεβαιότητα του μέλλοντος του κινηματογράφου στην Αργεντινή και τις πολιτικές αναταράξεις στη χώρα του.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
JASON MOMOA

Οπτική Γωνία / Το σινεμά ως τοποθέτηση προϊόντος: Το «Minecraft» σπάει ταμεία

Η τεράστια επιτυχία της κινηματογραφικής διασκευής του δημοφιλούς παιχνιδιού θεμελιώνει μια νέα εποχή στο στουντιακό σινεμά που καθιστά την ταύτιση θεατή και καταναλωτή εντονότερη από ποτέ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Γιώργου Γάλλου

Μυθολογίες / «Ο Βέγγος είναι το αγχολυτικό μου»: Οι 10 αγαπημένες ταινίες του Γιώργου Γάλλου

Από τον Κουροσάβα και τον Μπέργκμαν, από τις ταινίες της Pixar μέχρι τα Batman του Nόλαν, ο ηθοποιός φτιάχνει μια ετερόκλητη και ειλικρινή λίστα και πιστεύει ότι «σινεμά είναι να βλέπεις άλλες πλευρές του κόσμου».
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΙΝΕΤΤΑ ΓΙΑΚΙΝΤΖΗ
Εβελίνα Παπούλια: «Δεν μου χαρίστηκε τίποτα»

Oι Αθηναίοι / Εβελίνα Παπούλια: «Δεν μου χαρίστηκε τίποτα»

«Μην παίξεις ποτέ κωμωδία», της είχαν πει, αλλά τελικά το ευρύ κοινό τη λάτρεψε ως Μαρίνα Κουντουράτου. Όταν αποφάσισε να ερμηνεύσει τον ρόλο μιας τρανς γυναίκας, της είπαν «θα καταστραφείς». Ήταν πάντα τολμηρή και άφοβη. Και είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
 Ντέιβιντ Κρόνεμπεργκ: «Αν είσαι υπαρξιστής άθεος όπως εγώ, το ανθρώπινο σώμα είναι η ζωή σου»

Pulp Fiction / «Αν είσαι υπαρξιστής άθεος όπως εγώ, το ανθρώπινο σώμα είναι η ζωή σου»

Ο Ντέιβιντ Κρόνεμπεργκ επιστρέφει με το «Ο Κύριος των Νεκρών» και μιλά στη LiFO για τις σκέψεις του πάνω στο πένθος, την τεχνητή νοημοσύνη που του έλυσε τα χέρια, και εξηγεί γιατί ασχολείται διαρκώς με τρομακτικές καταστάσεις.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Βαλ Κίλμερ: Ο άνθρωπος που θα (μπορούσε να) γινόταν σταρ

Απώλειες / Βαλ Κίλμερ (1959-2025): Ο άνθρωπος που θα μπορούσε να είχε γίνει σούπερσταρ

Έφυγε από τη ζωή ο Κρις του «Heat», ο Iceman του «Top Gun», ο «ξανθός» Μπάτμαν του Τζόελ Σουμάχερ, ο Τζιμ Μόρισον του Όλιβερ Στόουν, ο γκέι ντέτεκτιβ του «Kiss Kiss Bang Bang», ένας ηθοποιός που κατέγραψε μερικές αξέχαστες εμφανίσεις στο ενεργητικό του, μα δεν έκανε την αναμενόμενη καριέρα μεγάλου σταρ λόγω ατυχών συγκυριών αλλά και προσωπικών επιλογών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Η Λάιζα Μινέλι σήμερα δηλώνει ευτυχισμένη. ή Λάιζα Μινέλι: Mια απίστευτη ιστορία επιβίωσης.

Οθόνες / Λάιζα Μινέλι: Mια απίστευτη ιστορία επιβίωσης

Gay icon, μια χαρισματικά αφοσιωμένη performer, αλλά και αντικείμενο χλεύης. Το ντοκιμαντέρ του Μπρους Ντέιβιντ Κλάιν «Liza: A Truly Terrific, Absolutely True Story» σίγουρα δεν αφηγείται την ιστορία ενός τυπικού nepo baby.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ