Δυο μέτρα και σταθμά

Δυο μέτρα και σταθμά Facebook Twitter
Αν οι προβολές και τα συναισθήματα των κοινοτήτων και των παρατάξεων είναι αναπότρεπτα, μπορούμε τουλάχιστον να αμφισβητούμε τα πιο επίπλαστα και ανούσια σχήματα. Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0

ΑΣ ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΧΤΟΥΜΕ εκ προοιμίου για να μην έχουμε αυταπάτες: δεν μπορούμε να απαλλαγούμε από ιδεολογικές «προκαταλήψεις» και είναι αδύνατο να μιλάμε και να κρίνουμε τα φαινόμενα με την ουδετερότητα του φυσικού επιστήμονα (που κι αυτή δεν είναι βέβαιη). Αξίζει τον κόπο, όμως, να μη βυθιζόμαστε για τα καλά μέσα στην ιδεολογία αγνοώντας όλα τα υπόλοιπα, τις αντίθετες ενδείξεις και τα άλλα επιχειρήματα.

Σε αυτό, ας πούμε, που έχει ονομαστεί παλαιστινιακό ζήτημα είναι φανερό ότι έχουμε μια χρόνια ιδεολογική υπερεπένδυση. Κατασκευάζεται η εικόνα του Ισραήλ ως Δύσης και των Παλαιστινίων και των συμμάχων τους ως εχθρών της Δύσης.

Η κατασκευή αυτή δεν είναι αυθαίρετη αφού πατάει, εν μέρει, σε πολιτικά και ιστορικά δεδομένα, λ.χ. στη γνωστή σχέση των κυβερνήσεων των Ηνωμένων Πολιτειών με το κράτος του Ισραήλ και την προστασία του. Το ίδιο μπορούμε να πούμε και για τις σχέσεις που είχαν αναπτύξει πολλές παλαιστινιακές οργανώσεις (από παλιά) με την τότε Σοβιετική Ένωση ή τώρα με χώρες και δυνάμεις που είναι αντίπαλοι της Δύσης.

Η αλληλεγγύη δεν μπορεί να σημαίνει τύφλωση, αυτολογοκρισία ή σκόπιμη υποβάθμιση των όσων βλέπουμε χάριν μιας «ιδέας» που μάς είναι πολύτιμη. Και αυτό ισχύει για όλες τις πλευρές.

Τέτοιες ωστόσο κατασκευές, όση αλήθεια κι αν διαθέτουν, μας παραπλανούν και μας οδηγούν σε λάθος στάσεις. Για παράδειγμα, η ταύτιση του Ισραήλ με την «ουσία της δυτικής αποικιοκρατίας» οδηγεί αριστερά και ριζοσπαστικά κινήματα στις δυτικές χώρες σε συνειδητή υποβάθμιση του χαρακτήρα και του σχεδίου που έχει η Χαμάς, η Χεζμπολάχ, το Ιράν, η Συρία κ.λπ.

Από την άλλη πλευρά, η δικαιολογημένη απέχθεια για την τρομοκρατία ή για τους τζιχαντισμούς που εξάγονται στην Ευρώπη οδηγεί πολλούς κεντρώους ή «φιλελεύθερους» πολίτες σε μια στάση άκριτου υπερασπιστή της ισραηλινής οπτικής για την περιοχή.

Στις αμερικάνικες πανεπιστημιουπόλεις έχουν φτάσει να βλέπουν το Ισραήλ ως «λευκό προνόμιο» και τους Παλαιστινίους ως Μαύρους (εκφραστές του Παγκόσμιου Νότου στην εξέγερσή του κατά των προνομιούχων του Πρώτου Κόσμου). Στην Ελλάδα, πιο κλασική στις αναφορές της, ακούγονται διαρκώς συγκρίσεις με τους εθνικοαπελευθερωτικούς αγώνες κατά του κατακτητή, με την Επανάσταση του '21 ή το ΕΑΜ ΕΛΑΣ. Στη Γαλλία ή στη Γερμανία κυριάρχησαν τα συνθήματα κατά του σιωνισμού και του ιμπεριαλισμού, αν και εκεί υπάρχει πια μια ισχυρή συνιστώσα που κρίνει τα πάντα υπό την οπτική της «επίθεσης στους Μουσουλμάνους».

Στην πλευρά που στέκεται με το Ισραήλ (stand with Israel) η ιδεολογική έξαρση συνυπάρχει με μια πιο οριοθετημένη ευαισθησία. Υπάρχουν κείμενα και δημοσιεύματα που καταφεύγουν εύκολα στη θέση για πόλεμο πολιτισμών και βλέπουν το Ισραήλ ως προμαχώνα κατά της ισλαμιστικής πλημμυρίδας. Βλέπει κανείς όμως και εκδηλώσεις που μένουν περισσότερο στα θύματα μιας τρομοκρατικής επίθεσης και νοιάζονται για την τύχη του Ισραήλ ως κράτους με όρους ασφάλειας και δικαιοσύνης.

Αν, όπως είπαμε, οι προβολές και τα συναισθήματα των κοινοτήτων και των παρατάξεων είναι αναπότρεπτα, μπορούμε τουλάχιστον να αμφισβητούμε τα πιο επίπλαστα και ανούσια σχήματα. Το να βλέπει κανείς πίσω από τη Χαμάς κάποιου είδους επανάσταση κατά του «λευκού αποικιακού προνομίου» ή του ιμπεριαλισμού είναι σαν να θεωρεί στα σοβαρά το καθεστώς του Ιράν ή το Κόμμα Δικαιοσύνης του Ερντογάν μέρος της Αριστεράς. Η ίδια απουσία κρίσης είναι το να στιγματίζει κανείς κάθε σιωνισμό ως ρατσισμό ενώ την ίδια στιγμή να αθωώνει ή να ωραιοποιεί εμμέσως ακραία αντιδραστικές και καταπιεστικές ιδεολογίες μέσα στον αραβομουσουλμανικό κόσμο.

Και φυσικά είναι γελοίο το να λογαριάζει κανείς ως υπερασπιστή της ελευθερίας και του πολιτισμού μια συγκεκριμένη ισραηλινή ακροδεξιά που έχει υπονομεύσει κάθε προοπτική παλαιστινιακής ανεξαρτησίας. Φάνηκε άλλωστε τα τελευταία χρόνια, αυτή η ακροδεξιά βρέθηκε στη δίνη της διαφθοράς και διαφόρων θεσμικών και συνταγματικών εκτροπών μέσα στο ίδιο το Ισραήλ.

Όπως και σε άλλα μέτωπα της σκέψης και της πολιτικής, τα συναισθήματα, οι εξηγήσεις, οι δικαιολογήσεις θα διαφέρουν και θα αντιπαλεύουν για τον νου και την καρδιά μας. Δεν μπορούμε να συμπέσουμε ούτε καν στην υπεράσπιση της ζωής των αμάχων ή σε άλλα τέτοια ζητήματα αίματος (διαπιστώσαμε πως οι περισσότεροι κρίνουν με διαφορετικά σταθμά το ένα και το άλλο αίμα).

Μπορούμε, παρ’ όλα αυτά, να αποφύγουμε τα πρόχειρα ιδεολογικά μπαζώματα που πάνε απλώς να λύσουν άλλους λογαριασμούς στην πλάτη των θυμάτων. Η αλληλεγγύη δεν μπορεί να σημαίνει τύφλωση, αυτολογοκρισία ή σκόπιμη υποβάθμιση των όσων βλέπουμε χάριν μιας «ιδέας» που μάς είναι πολύτιμη. Και αυτό ισχύει για όλες τις πλευρές.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Πολύ δραματικοί αυτοί οι Παλαιστίνιοι»: Όταν ο σαρκασμός είναι πιο αποτελεσματικός από τις αναλύσεις

Daily / «Πολύ δραματικοί αυτοί οι Παλαιστίνιοι»: Όταν ο σαρκασμός είναι πιο αποτελεσματικός από τις αναλύσεις

Viral απ’ άκρη σ’ άκρη στον πλανήτη έγινε η συνέντευξη του Αιγύπτιου κωμικού (και όχι μόνο) Μπάσεμ Γιουσέφ στον Πιρς Μόργκαν, αποδεικνύοντας ότι κάποιες φορές η πικρή σάτιρα μπορεί να μεταδώσει την ουσία πολύ πιο αποτελεσματικά από τους πιο επιφανείς αναλυτές.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Οπτική Γωνία / Μπορεί μια φεμινίστρια να είναι χριστιανή; 

Υπάρχει τελικά ασυμβίβαστο μεταξύ χριστιανισμού και φεμινισμού; Μπορούν οι δύο ταυτότητες να συνυπάρξουν ή πρόκειται για έναν αδύνατο συνδυασμό; Δύο γυναίκες παραθέτουν τα επιχειρήματα κάθε πλευράς.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Ρεπορτάζ / Το πράσινο της Αθήνας και τα πάθη του

Το πράσινο της πόλης μπορεί να είναι περιορισμένο, αλλά σε αρκετές περιπτώσεις είναι αξιόλογο - και η άνοιξη το φέρνει ξανά στο προσκήνιο, μαζί με τα προβλήματά του. Λύσεις υπάρχουν· το ζητούμενο είναι να εισακουστούν.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ζωή, όπως Ζορό

Βασιλική Σιούτη / Ζωή, όπως Ζορό

Τιμωρός του κατεστημένου ή εκπρόσωπος μιας δήθεν αντισυστημικής ελίτ που παίζει με τα σπίρτα; Η δημοσκοπική εκτόξευσή της είναι γεγονός και όλοι προσπαθούν να μαντέψουν πόσο θα κρατήσει και ποιες θα είναι οι συνέπειες.   
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Πράγματι, μεγάλος αριθμός των Ένορκων Διοικητικών Εξετάσεων καταλήγουν σε απαλλακτικά πορίσματα»

Οπτική Γωνία / Οι ΕΔΕ στην Ελλάδα: Πόσες καταλήγουν σε απαλλακτικά πορίσματα;

Πότε διενεργείται μια Ένορκη Διοικητική Eξέταση; Είναι αλήθεια ότι μεγάλος αριθμός ΕΔΕ καταλήγουν στο αρχείο και τι πρέπει να αλλάξει στο ρυθμιστικό πλαίσιο; Μιλά στη LiFO ο δικηγόρος στον Άρειο Πάγο, Νίκος Βιτώρος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ακαρνανικά Όρη: Ενεργειακές Κοινότητες-«μαϊμού» και διά της πλαγίας

Ρεπορτάζ / Ακαρνανικά Όρη: Ενεργειακές κοινότητες-«μαϊμού» και διά της πλαγίας

Μια κραυγαλέα κατάχρηση του θεσμού των ενεργειακών κοινοτήτων στα Ακαρνανικά Όρη αμαυρώνει τον θεσμό, παρακάμπτει την περιβαλλοντική νομοθεσία και αποκαλύπτει την αδυναμία της διοίκησης να ελέγξει την επιχειρηματική δραστηριότητα που βλάπτει το περιβάλλον και την οικονομία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Τελικά αν οι γκέι δεν κάνουν παιδιά θα σωθούν οι γυναίκες απ’ το trafficking; 

Οπτική Γωνία / Τελικά, αν οι γκέι δεν κάνουν παιδιά, θα σωθούν οι γυναίκες από το trafficking; 

Τι αλλάζει με την τροποποίηση Φλωρίδη για την παρένθετη κυοφορία και γιατί ο όρος «παρένθετη μητρότητα» είναι λάθος; Η νομικός Μαριάννα Βασιλείου λύνει όλες μας τις απορίες.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
JASON MOMOA

Οπτική Γωνία / Το σινεμά ως τοποθέτηση προϊόντος: Το «Minecraft» σπάει ταμεία

Η τεράστια επιτυχία της κινηματογραφικής διασκευής του δημοφιλούς παιχνιδιού θεμελιώνει μια νέα εποχή στο στουντιακό σινεμά που καθιστά την ταύτιση θεατή και καταναλωτή εντονότερη από ποτέ.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ
Γιώργος Φλωρίδης, υπουργός Α-δικαιοσύνης

Οπτική Γωνία / Γιώργος Φλωρίδης, υπουργός Α-δικαιοσύνης

Πολιτικός «παντός καιρού», κυνικός, αλαζόνας, οπορτουνιστής, οπισθοδρομικός με εκσυγχρονιστικό προσωπείο, γίνεται όλο και περισσότερο «βασιλικότερος του βασιλέως» μετά τη μετεγγραφή του στο κυβερνητικό στρατόπεδο, με χαρακτηριστικά παραδείγματα τις δηλώσεις του για τα Τέμπη, τον νέο Π.Κ. και τη χρήση της παρενθεσίας από ζευγάρια ανδρών.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Ghiblipocalypse»: Είναι η AI δώρο για τον εκδημοκρατισμό της τέχνης;

Οπτική Γωνία / «Ghiblipocalypse»: Είναι η AI δώρο για τον εκδημοκρατισμό της τέχνης;

Η μαζική χρήση AI για τη δημιουργία εικόνων με την αισθητική του Studio Ghibli ανοίγει ξανά τη συζήτηση για το ποια είναι τα όρια της αντιγραφής στην τέχνη. Γιορτάζουμε την προσβασιμότητα ή κηδεύουμε τη δημιουργία;
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ