"Επέζησα από μια απόπειρα γυναικοκτονίας"
Η τραυματική εμπειρία μιας Γαλλίδας φωτογράφου και η εμφάνιση του hashtag "κάρφωσε τον φωτογράφο σου"
"Το hashtag #balancetonphotographe [κάρφωσε τον φωτογράφο σου -σ.σ.] εμφανίστηκε αυτή την εβδομάδα, μετά από ένα tweet της φωτογράφου Emma Birski. Στον απόηχο του #metoo και της μαζικής απελευθέρωσης του λόγου για τη βία σε άλλους επαγγελματικούς κύκλους, είμαι ανακουφισμένη που βλέπω επιτέλους τη φωτογραφική κοινότητα να ασχολείται μαζικά με αυτό το θέμα. Αλλά είμαι και θυμωμένη, και θα σας εξηγήσω γιατί, ξεκινώντας από τη δική μου εμπειρία.
Φωτογραφίζω γυναίκες ή/και queer άτομα εδώ και δεκαεπτά χρόνια, είτε πρόκειται για πορτρέτα, είτε για γυμνά. Έχω φωτογραφίσει πρόσωπα, επαγγελματίες μοντέλα και μη, σε όλη τη Γαλλία. Αυτό σημαίνει πολλές συναντήσεις και ανταλλαγές. Αναφέρομαι έτσι στη δική μου εμπειρία, αλλά οι πολλές μαρτυρίες που έχω ακούσει όλα αυτά τα χρόνια επιβεβαιώνουν την πεποίθησή μου ότι η βία σε αυτό το περιβάλλον είναι ευρέως διαδεδομένη.
Κατά τη διάρκεια αυτών των ανταλλαγών, κάτι που επανερχόταν πολύ συχνά ήταν τα ονόματα: "Προσοχή, τον τάδε φωτογράφο δεν τον πολύ εμπιστεύομαι", "ο τάδε φωτογράφος μου έστειλε μία dickpick ", "ο τάδε φωτογράφος μου άγγιξε το στήθος σε μία φωτογράφηση ", και ούτω καθεξής. Από τότε που ασχολούμαι με αυτή τη δουλειά, από τα 18 μου, κυκλοφορούμε μεταξύ μας τα ονόματα των επιτιθέμενων. Και λέω επιτιθέμενοι, γιατί με εξαίρεση την χονδροφοβική συμπεριφορά, οι προβληματικές συμπεριφορές (και επομένως η σεξουαλική βία) που μου έχουν αναφερθεί σε αυτό το περιβάλλον προέρχονταν αποκλειστικά από άνδρες. Και αυτή η βία είναι τρομερά συνηθισμένη, σε αναλογία με τη βία που υπάρχει σε όλους τους τομείς της κοινωνίας μας.
Στα είκοσί μου, βίωσα ή έγινα μάρτυρας μιας σειράς γεγονότων που με έκαναν να είμαι πιο δραστήρια απέναντι σε αυτή τη βία.
Επέζησα από μια απόπειρα γυναικοκτονίας από έναν φωτογράφο, ο οποίος στη συνέχεια υπέβαλε αρκετές γυναίκες στον χώρο της φωτογραφίας σε ψυχολογική βία και βιασμούς (δείτε πιο κάτω το άρθρο που τα περιγράφει λεπτομερώς). Μου πήρε χρόνια για να καταλάβω τι είχα περάσει, αλλά στο μεταξύ συγκέντρωσα μαρτυρίες από άλλα θύματά του, κι αυτό με εξόργησε. Ένιωθα επίσης ένοχη, για τους "άλλους ", αυτές που ήρθαν "μετά από μένα ".
Μεταξύ πολλών άλλων, συγκέντρωσα επίσης δύο ιδιαίτερα βίαιες μαρτυρίες εναντίον δύο άλλων φωτογράφων: ο ένας βίασε ένα μοντέλο με σοδομισμό κατά τη διάρκεια μιας φωτογράφησης όπου της είχαν δέσει τα μάτια, ενώ ο άλλος βίασε ένα μοντέλο αφού το ανάγκασε να πάρει το βράδυ GHB.
Έμαθα επίσης ότι ορισμένοι φωτογράφοι στον χώρο της μόδας και της υψηλής ραπτικής βιάζουν μοντέλα που μόλις έχουν προσληφθεί από πρακτορεία μοντέλων εκβιάζοντάς τα: "Θα κοιμηθείς μαζί μου αλλιώς θα πω στο πρακτορείο ότι δεν είσαι επαγγελματίας και δεν θα πάρεις άλλη δουλειά ".
Ένα κοινό σημείο όλων αυτών των επιθέσεων εκείνη την εποχή (εκτός από το τραύμα και το φύλο του δράστη) ήταν ότι παρέμεναν εκτός στατιστικής. Τα περισσότερα από τα θύματα δεν υπέβαλαν μήνυση και τα λίγα που το έκαναν είχαν τραυματικές εμπειρίες. Οι αστυνομικοί αρνούνταν να λάβουν τις καταγγελίες και δημιουργούσαν στα θύματα ενοχές, χρησιμοποιώντας ρητορική εμποτισμένη με την κουλτούρα του βιασμού: "Δεν είναι και παράξενο, εφόσον ήσασταν γυμνή στο σπίτι του ". Λες και το να είσαι μοντέλο και να ποζάρεις γυμνός ή γυμνή ήταν ελαφρυντικός παράγοντας, ενώ αυτή η κατάσταση ευαλωτότητας είναι επιβαρυντικός παράγοντας."
La Fille Reine
La Fille Renne
Mediapart - Billet de blog - 04.06.2022
Πριν από δώδεκα χρόνια, επέζησα από μια απόπειρα γυναικοκτονίας. Μου πήρε δέκα χρόνια για να συνειδητοποιήσω ότι είχα βιώσει κάτι σοβαρό και τραυματικό, λόγω της έλλειψης πληροφοριών, λεξιλογίου και σωστών αναπαραστάσεων στα μέσα ενημέρωσης και τον πολιτισμό στη Γαλλία. Θα περιγράψω στη συνέχεια εδώ όσα έγιναν.
Επέζησα από μια απόπειρα γυναικοκτονίας.
Αυτή η φράση εκφράζει κάτι γκροτέσκο και συνάμα θλιβερά κοινότυπο. Ωστόσο, περιγράφει μια πραγματικότητα και νομίζω ότι το να γράφεις γι' αυτές τις ιστορίες είναι μια σημαντική πολιτική πράξη. Να μην απομονώνουμε πλέον τα βιώματά μας και να μιλάμε γι' αυτά ως κοινότητες μας κάνει πιο δυνατές/ούς και πιο αποτελεσματικές/ούς στο να βρίσκουμε εργαλεία για να προστατευτούμε ή/και να αναδομηθούμε. Οι συνέπειες μιας απομόνωσης μετά από μια τραυματική εμπειρία είναι δραματικές και μας κάνουν να χάνουμε χρόνο στην πορεία της ζωής μας.
Στην περίπτωσή μου, δυσκολεύομαι να εκτιμήσω το μέγεθος του τραύματος, επειδή το γεγονός ήταν αρχικά ένα μη-γεγονός. Λόγω της έλλειψης υποστήριξης, λεξιλογίου και αναπαραστάσεων. 'Επειτα, όταν έγινε ένα γεγονός από μόνο του, ήταν πολύ αργά: είχε ήδη περάσει τόσος καιρός που το μόνο που ένιωθα ήταν θυμός, ένας θυμός που ακόμα λιμνάζει όταν το ξανασκέφτομαι.
Έτσι, δεν ξέρω αν αυτό το γεγονός σημάδεψε κάτι μέσα μου για πάντα, ή αν "απλώς" προστέθηκε στον μακρύ κατάλογο της βίας που έχω βιώσει.
Συνέβη πριν από δώδεκα χρόνια. Ήμουν στα είκοσί μου, στο τρίτο έτος του πανεπιστημίου.
Ήταν ένας cisgender ετεροφυλόφιλος άνδρας. Σχεδόν πάντα είναι ένας cisgender ετεροφυλόφιλος άνδρας.
Ήμασταν φίλοι για πάνω από ένα χρόνο. Κι έπειτα ρομαντικά και σεξουαλικά για ένα μήνα.
Εκ των υστέρων, δεν θα μπορούσα να είμαι σε μια τέτοια σχέση σήμερα. Υπήρχαν ήδη πάρα πολλά red flags και συμπεριφορές που δεν ανέχομαι στους άνδρες. Αλλά ήμουν πολύ νέα και μόλις είχα βγει από μια μακροχρόνια σχέση, ερωτευμένη ακόμα με τον άνθρωπο που με είχε αφήσει. Δεν ήμουν καλά. Μια αρκετά μπανάλ κατάσταση.
Παραπονιόταν για τα πάντα, όλη την ώρα. "Πεινάω. Κρυώνω. Πεινάω. " Είχε διαρκώς προβλήματα, ήταν ασταθής, ζούσε στους καναπέδες των φίλων του. Αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ταξική περιφρόνηση ή/και ψυχοφοβία, αλλά η αστάθεια μπορεί πάντως να είναι ένας παράγοντας που ενθαρρύνει τη βία. Τον θεωρούσα σεξουαλικά μέτριο και χωρίς θέληση να βελτιωθεί. Μετά το σεξ, το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να μπαίνει στο Flickr για να βλέπει με απόλυτο male gaze τη δουλειά φωτογράφων, κυρίως άλλων ανδρών που φωτογράφιζαν πολύ νεαρές και πολύ τυποποιημένες γυμνές γυναίκες. Αυτό καταρράκωνε όλη την αυτοπεποίθησή μου. Δεν αισθανόμουν στο ύψος. Εκείνη την εποχή, προσπαθούσα ακόμα απεγνωσμένα να είμαι γυναίκα και να έχω το σώμα μιας γυναίκας, χωρίς να το καταφέρνω.
Η μνήμη μου είναι ακόμη πολύ θολή σχετικά με το πώς εξελίχθηκε το γεγονός αυτό, ιδίως πώς ξεκίνησε. Έχω πολύ επιλεκτική μνήμη όταν πρόκειται για τραυματικά γεγονότα. Νομίζω ότι τον έβρισκα κουραστικό και ότι δεν ανταποκρινόμουν σε αυτό που ήθελε, αλλά δεν είμαι πια σίγουρη. Για να υπερασπιστεί τη φήμη του, ξέρω επίσης ότι λέει ότι τον χτύπησα. Έχω μια αόριστη ανάμνηση ότι ήταν εκνευρισμένος, ότι δεν μπόρεσε να αντέξει μια μορφή άρνησης ή απόρριψης και ότι με έσπρωχνε για να με τραντάξει.
Κι ύστερα, τα τραντάγματα έγιναν χτυπήματα.
Μου λείπει μετά μία σεκάνς, ίσως δευτερόλεπτα, ίσως λεπτά, ίσως και ώρες. Ένα μπλακ άουτ. Έχω την αίσθηση, ακόμα και σήμερα, ότι θα μπορούσε να είχε κρατήσει ώρες, ότι αυτή η στιγμή δεν θα τελείωνε ποτέ. Έχω την αίσθηση μιας αδυσώπητης μανίας. Και δεν αντιστάθηκα.
Οι πιο καθαρές, υπερβολικά οπτικές αναμνήσεις που έχω είναι από το τέλος. Αν κλείσω τα μάτια μου, μπορώ να ξαναζήσω εκείνη τη στιγμή. Αν κάποιος βάλει τα χέρια του γύρω από το λαιμό μου, αυτό μπορεί επίσης να συμβεί.
Μετά το μπλακάουτ, είμαι ξαπλωμένη στο πάτωμα. Είναι από πάνω μου. Είχα λιποθυμήσει.
Σε όλη μου τη ζωή θα θυμάμαι την αίσθηση του κεφαλιού μου να χτυπάει στο πάτωμα. Τον πόνο στο πίσω μέρος του κρανίου μου.
Τα χέρια του είναι γύρω από το λαιμό μου και χρησιμοποιεί αυτό το πιάσιμο για να πετάξει το κεφάλι μου και να το χτυπήσει στο πάτωμα. Δεν αναπνέω πια, δεν ξέρω από πόση ώρα. Ούτε ξέρω πόσο καιρό έμεινα αναίσθητη. Αλλά μου τελειώνει ο αέρας, πανικοβάλλομαι, όσο κι αν εισπνέω, τίποτα δεν περνάει. Και το κεφάλι μου πονάει όλο και περισσότερο με κάθε χτύπημα. Νιώθω ότι θα πεθάνω. Ξέρω ότι θα πεθάνω.
Θα πεθάνω.
Αισθάνομαι διαυγής. Δεν έχω πια δυνάμεις για να αμυνθώ, αλλά δεν γίνεται να πεθάνω έτσι. 'Οχι έτσι.
Συγκεντρώνω την ελάχιστη ενέργεια που μου έχει απομείνει και αρχίζω να ουρλιάζω με όλη μου τη δύναμη.
Από τη στιγμή που βγαίνει ο ήχος, το πρόσωπό του αλλάζει έκφραση. Δείχνει σαστισμένος, σταματάει, σαν να συνειδητοποιεί τι κάνει. Φαίνεται εντελώς σοκαρισμένος. Επιτέλους αναπνέω.
Είμαι τρομοκρατημένη.
Επιστρέφω με το μετρό στο σπίτι του πρώην συντρόφου μου, όπου μένω ακόμα. Είμαι σαν χαμένη, και πονάω παντού. Προσπαθώ να του μιλήσω, αλλά ο θυμός που υπάρχει μεταξύ μας καταλαμβάνει πολύ χώρο και δεν θέλει να με ακούσει. Κατέληξα να του πω αυτή την ιστορία δέκα χρόνια αργότερα. Είχε δίκιο που δεν του άρεσε.
Τηλεφωνώ σε μια κοινή μας φίλη λίγες μέρες αργότερα για να της τα διηγηθώ. Μου λέει ότι ο αδελφός της τη χτυπάει, ότι έτσι είναι, ότι πρέπει να το συνηθίσω. Δεν ξέρω σε ποιον άλλο να μιλήσω. Δεν αντιλαμβάνομαι τη σοβαρότητα της κατάστασης και το γεγονός ότι αυτοί οι δύο άνθρωποι δεν αποδέχονται την ιστορία μου δεν με βοηθάει να την καταλάβω καλύτερα.
Εν τω μεταξύ, οι μελανιές εμφανίζονται σε διάφορα σημεία του σώματός μου.
Σκέφτηκα να κάνω καταγγελία, αλλά εκείνη την περίοδο ήμουν ανίκανη να διαχειριστώ τα συναισθήματά μου και τον εαυτό μου. Δεν ένιωθα ότι ήμουν αρκετά καλή ώστε να αξίζω να κάνω αυτό το βήμα.
Στην πραγματικότητα, δεν κατάφερα να υπερασπιστώ τον εαυτό μου επειδή δεν μπορούσα να διαχειριστώ καλά τα συναισθήματά μου. Είχα εξασκηθεί στη γαλλική πυγμαχία και έκανα ασκήσεις μυϊκής ενδυνάμωσης δύο φορές την εβδομάδα. Ήμουν αρκετά μυώδης και αυτός ήταν ελαφρύτερος από μένα. Έλεγα συνέχεια στον εαυτό μου ότι αν αμυνόμουν, μπορεί να έχανα τον έλεγχο και με τρόμαζε η σκέψη ότι μπορούσα να κάνω κάτι ανεπανόρθωτο. Και κατά κάποιο τρόπο δεν καταλάβαινα πραγματικά ότι ρίσκαρα τη ζωή μου.
Θα ξαναβρεθούμε λίγες μέρες αργότερα. Μετά θα διακόψω την επικοινωνία.
Θα ξαναμιλήσουμε μέσω διαδικτύου, εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά ο ένας από τον άλλον, μερικά χρόνια αργότερα. Με κολακεύει, μου λέει να τα ξαναβρούμε, κι αυτό το συναίσθημα ότι αρέσω σε κάποιον με κάνει ευτυχή, μετά σταματάω την επικοινωνία οριστικά.
Το μετά
Ο θυμός ήρθε αφού διέκοψα την επαφή, όταν συνειδητοποίησα ότι κακοποιούσε σωματικά, σεξουαλικά ή ψυχολογικά τις επόμενες συντρόφους του. Χειριζόταν, θύμωνε, απατούσε, έλεγε ψέματα, βίαζε, ήλεγχε τις επαφές στα τηλέφωνά τους και τα κοινωνικά δίκτυα (διαγράφοντας τις επαφές των ανδρών), ανάγκαζε αυτή που ήταν χορτοφάγος να τρώει κρέας κρύβοντάς το στα πιάτα της, απεκδυόταν όλων των οικονομικών βάρων και των δουλειών του σπιτιού και άφηνε να τον συντηρούν. Άρχισα να καταλαβαίνω πραγματικά τη σοβαρότητα της κατάστασης όταν ανακάλυψα ότι φωτογράφιζε τις συντρόφους του γυμνές στον ύπνο τους χωρίς να το γνωρίζουν, με την ταυτότητά τους δίπλα. Αυτό έδινε μια "συλλεκτική" διάσταση.
Έγινα πιο δραστήρια απέναντι σε αυτό: μίλησα γι' αυτό, βοήθησα να τον εγκαταλείψει μια από τις συντρόφους του, στην οποία ασκούσε ψυχολογική, σωματική και σεξουαλική βία. Αλλά ποτέ δεν κατέθεσα μήνυση.
Παλαιότερα, επειδή δεν πίστευα ότι το άξιζα. Σήμερα, επειδή δεν πιστεύω στο νομικό μας σύστημα όταν πρόκειται για τη βία κατά των γυναικών και των έμφυλων μειονοτήτων.
Πέρα από τον θυμό μου, η συνειδητοποίηση του τι είχα βιώσει ήρθε μεταξύ 2019 και 2020, δέκα χρόνια αργότερα, όταν ανακάλυψα τον όρο "γυναικοκτονία " και διάβασα σχετικά με το θέμα. Πριν από αυτό, δεν μπορούσα να καταλάβω τη σοβαρότητα αυτού που μου είχε συμβεί, επειδή ήμουν ακόμη ζωντανή και δεν υπήρχαν σωματικές συνέπειες. Απλώς δεν ήταν τόσο σοβαρό, παρόλο που αυτό που έκανε στις άλλες γυναίκες με εξοργίζει στον υπέρτατο βαθμό.
Κι όμως, ήταν η πιο βίαιη πράξη βίας και κυριαρχίας πάνω στο σώμα και τη ζωή μου που μπόρεσε να μου κάνει ένας άντρας. Είναι απλώς η πιο ακράια περίπτωση μιας ολόκληρης γκάμας σεξιστικής βίας που η κοινωνία τους εκπαιδεύει να μας προξενούν σε καθημερινή βάση, και την οποία παρουσιάζει ως είδηση στο αστυνομικό δελτίο.
