2015. Ο Χρήστος Αγγελάκος γράφει τα Ημερολόγια Μυτιλήνης
* 2015. Πάνω από ένα εκατομμύριο μετανάστες και πρόσφυγες διέσχισαν τη Μεσόγειο προς την Ευρώπη.
* 2015 - 2023. Σταδιακή μείωση των διελεύσεων, οι οποίες όμως αποβαίνουν περισσότερο θανατηφόρες.
* 2022. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, 2.439 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους ή ήταν αγνοούμενοι στη Μεσόγειο στη διάρκεια της χρονιάς.
* 2022. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο απηύθυνε προειδοποίηση στη Frontex για "κακή συμπεριφορά" κατά τη διαχείριση των αιτούντων άσυλο στα σύνορα της ΕΕ.
* Πρώτο τρίμηνο 2023. Το πιο θανατηφόρο τρίμηνο από το 2017 με 441 καταγεγραμμένους νεκρούς (ΟΗΕ).
* Φεβρουάριος 2023. Ναυάγια σε Λέρο και Μυτιλήνη. Μία γυναίκα και τέσσερα παιδιά χάνουν τη ζωή τους σε ναυάγιο στη Λέρο, ενώ στη Μυτιλήνη ανατρέπεται μία λέμβος από την οποία ανασύρονται νεκροί δύο γυναίκες και ένας άνδρας.
* Μάρτης 2023. Περισσότεροι από 1.300 μετανάστες διασώζονται στα ανοικτά των ακτών της Ιταλίας, δύο εβδομάδες μετά από ένα θανατηφόρο ναυάγιο.
* 11 Μαρτίου 2023. Ναυάγιο στο Φαρμακονήσι. Σκάφη της τουρκικής ακτοφυλακής περισυλλέγουν σώα 11 άτομα και πέντε σορούς.
* Απρίλης 2023. "Χαοτική κατάσταση". Δεκάδες σκάφη κινδυνεύουν, ενώ τα πολιτικά πλοία διάσωσης απομακρύνονται από την κεντρική Μεσόγειο για να αποβιβάσουν επιζώντες σε απομακρυσμένα λιμάνια (SOS MEDITERRANEE)
* Απρίλης 2023. 24 μετανάστες πνίγονται στα ανοιχτά της Τυνησίας.
* Απρίλης 2023. 440 άνθρωποι σώζονται από πνιγμό χάρη σε ένα πλοίο των Ιατρών χωρίς Σύνορα.
* 20 Απριλίου 2023. Ναυάγιο στη Λακωνία ενός σκάφους με 47 μετανάστες. 'Ενας άνδρας εντοπίζεται νεκρός.
* Μάης 2023. Το ιστιοφόρο της γερμανικής ΜΚΟ ResQship διασώζει συνολικά 364 ανθρώπους στην κεντρική Μεσόγειο. Όμως το Nadir φτάνει πολύ αργά στον τόπο ενός ναυαγίου, όπου πνίγηκαν τρεις μετανάστες.
* 19 Μαίου 2023. Οι New York Times αναφέρονται σε μια περίπτωση βίαιου pushback στα ελληνικά χωρικά ύδατα, παρουσιάζοντας στο ρεπορτάζ τους ένα βίντεο-ντοκουμέντο, όπου διακρίνονται, λίγο μετά το μεσημέρι της 11ης Απριλίου σε έναν μικρό όρμο στο νότιο άκρο της Λέσβου, 12 μετανάστες, ανάμεσά τους και ένα βρέφος, να αποβιβάζονται -συνοδεία των ελληνικών Αρχών- από ένα λευκό βαν χωρίς πινακίδες, να εξαναγκάζονται σε επιβίβαση σε ταχύπλοο φουσκωτό, να μεταφέρονται σε σκάφος της ελληνικής Ακτοφυλακής και στη συνέχεια να εγκαταλείπονται καταμεσής του Αιγαίου σε μια φουσκωτή σχεδία θαλάσσης.
* 30 Μαίου 2023. Ναυάγιο στη Μύκονο. Δύο σοροί μεταναστών, ενός άνδρα και μίας γυναίκας, ανασύρονται από τη θαλάσσα.
* 14 Ιουνίου 2023. Ναυάγιο στην Πύλο. 78 επιβεβαιωμένοι νεκροί, άγνωστος αριθμός αγνοουμένων (200; 300; 400;).
Μέρες Σεπτεμβρίου 2015
Ημερολόγιο Μυτιλήνης τελευταίο: Στο νεκροταφείο όπου θάβουν τους πρόσφυγες
Aνταποκρίσεις του συγγραφέα Χρήστου Αγγελάκου για το LIFO.gr
Kυριακή, 27 Σεπτεμβρίου, 11:00 π.μ.
Μου καρφώθηκε στο μυαλό από την ώρα που έμαθα γι' αυτόν: το χώρο όπου θάβουν τους πρόσφυγες. Εκείνους που πνίγηκαν στη θάλασσα ή ξεψύχησαν στη στεριά. Βρίσκεται στην πίσω μεριά του νεκροταφείου του Αγίου Παντελεήμονα. Στη Μυτιλήνη. Πίσω πίσω, προς τη μάντρα.
Είναι όμορφο νεκροταφείο: μικρογραφία, θαρρείς, του Α' νεκροταφείου της Αθήνας. Μπροστά οι πλούσιοι. Οι τάφοι τους μικρά παλάτια. Μάρμαρα σκαλιστά κι αγάλματα. Όσο προχωράμε μπαίνουμε στις τάξεις των ταπεινών. Ο Μαρξ παραδίδει μαθήματα πολιτικής οικονομίας στο Θεό, και οι πινακίδες των Φιλανθρωπικών Καταστημάτων Μυτιλήνης, καρφωμένες στα δέντρα, ζητούν 20 ευρώ το μήνα για το άναμμα των καντηλιών.
Οι φωτογραφίες απαγορεύονται. Ο φύλακας, Χρήστος κι αυτός, κλειδώνει στο καμαράκι του τη μηχανή της Βάνιας. Λέει πως πρέπει να πάρουμε άδεια από τα Φιλανθρωπικά Καταστήματα. Με το αζημίωτο, φυσικά. Δεν θέλω να δώσω ούτε ένα ευρώ για τις φιλανθρωπίες της εκκλησίας. Έχω ήδη αποφασίσει να τον ξεγελάσω.
Όσο περπατάμε η βλάστηση αραιώνει. Τέρμα οι γλάστρες, τα φυτά, οι κουρεμένοι θάμνοι, η σκιά των δέντρων. Φτάνουμε εκεί που δεν υπάρχει παρά μόνο χώμα ξερό. Το ψήνει ο ήλιος. Ο Μάρκος λέει τον Γολγοθά «κρανίου τόπο». Και τούτος δω κρανίου τόπος είναι· κυριολεκτικά.
Χαμηλά λοφάκια από χώμα, ίσα που τα διακρίνω. Περπατάω ανάμεσά τους. Πατάω πάνω στον «τάφο» ενός νεκρού. Γυρίζω πίσω και παίρνω άλλη διαδρομή. Ο φύλακας μας παρακολουθεί. Τα πτώματα τα κατεβάσανε στη γη χωρίς φέρετρο, μ' ένα σεντόνι μόνο. Πολλά απ' αυτά δεν έχουν κανένα σημάδι. Τα υπόλοιπα ένα σπασμένο κομμάτι μάρμαρο. Πάνω του γραμμένος, με μαύρη μπογιά ή χοντρό μαρκαδόρο, ένας αριθμός. Η ημερομηνία ταφής. Στην καλύτερη περίπτωση το όνομα του νεκρού στα αραβικά. Ή στα ελληνικά, γραμμένο ανορθόγραφα. Σ' έναν χωμάτινο σωρό, ένα μαδημένο στεφάνι με δυο λουλούδια άσπρα· πλαστικά.
Διαβάζω τα ονόματα: Mohamad Amin, Άγνωστος Μωχαμάντ, Άγνωστο ΣΑΑD, Ahmed, αλλού μόνο η εθνικότητα: ΑΒΓΑΝΟΣ. Διαβάζω τις ημερομηνίες, τους αριθμούς: No 14, 5-1-2013, 4-9-2015, 17-2-η χρονιά σβησμένη. Δεν έχει νόημα. Δεν έχει νόημα να συνεχίσω να διαβάζω. Το χώμα είναι παντού ίδιο. Και πουθενά ελαφρύ.
Μωχάμετ, Σαάντ, Αμίν, Αχμέτ, πρόσφυγα, μετανάστη, άγνωστε, αριθμέ, το χώμα είναι το μόνο που είχαμε να σου δώσαμε. Δεν καταδέχτηκες τη φιλανθρωπία μας. Δεν ανακυκλώσαμε πάνω σου τα παλιά μας αθλητικά, τα παντελόνια που δεν μας χωράνε, τις μπλούζες που δεν φοράμε πια. Δεν σου δώσαμε ένα σάντουιτς ή μια μερίδα φαγητό, δεν ήπιες το νερό μας.
Δεν είσαι τίποτα για μας, κι εμείς δεν είμαστε τίποτα για σένα.
Δεν ξέρω τίποτα, δεν θα μάθω ποτέ.
Αν η μάνα σου έβαζε τα χείλη της στο μέτωπό σου, μην έχεις πυρετό.
Αν ο πατέρας σου σε μάθαινε να φυτεύεις ή σ' έδερνε με τη λωρίδα.
Αν έπαιζες πόλεμο με τα παιδιά της γειτονιάς.
Αν πρόλαβες να κάνεις έρωτα, αν ο ιδρώτας της έτρεξε στο πρόσωπό σου.
Πόσο κοντά πέρασε μια σφαίρα από τον ώμο σου.
Αν είχες γδαρμένα γόνατα, αίματα στις παλάμες.
Αν σιχτίρισες τον Θεό σου.
Αν μίσησες, αν έκλεψες, αν σ' έκανε να κλάψεις η ομορφιά.
Τι έκανες το φοβό σου. Πώς τον τάιζες. Πώς τον κοίμιζες. Πώς τον ξυπνούσες.
Σε βγάλανε νεκρό από τη θάλασσα. Σε πήγανε στο νεκροτομείο. Κανείς δεν παρουσιάστηκε να σε αναγνωρίσει. Η μάνα σου δεν θα μάθει ότι πέθανες. Ούτε τ' αδέρφια σου. Ούτε το παιδί σου.
Ο θάνατός σου σημαίνει πως δεν θα φτάσεις ποτέ εκεί που θέλησες. Και δεν θα γυρίσεις εκεί απ' όπου ξεκίνησες. Σημαίνει ένα ατέλειωτο εδώ. Ένα σεντόνι θαμμένο στο χώμα.
Σ' αφήνω τώρα. Έχω κι εγώ μια καρδιά από χώμα. Ξερό. Και τρίβεται.
Ημερολόγια Μυτιλήνης στο σάιτ της Lifo
Ναυάγιο στη Μεσόγειο: ένα ευρωπαϊκό φρούριο μετατρέπεται σε νεκροταφείο. Ενίσχυση της Frontex, οικονομικές συμφωνίες με τις μεθοριακές χώρες... Το ναυάγιο της Τετάρτης είναι το αποτέλεσμα μιας μεταναστευτικής πολιτικής της ΕΕ που γίνεται όλο και πιο βίαιη τα τελευταία χρόνια.
Η εικόνα ξαφνιάζει. Την Κυριακή 11 Ιουνίου, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ταξίδεψε στην Τύνιδα, συνοδευόμενη από την Ιταλίδα πρωθυπουργό, Τζόρτζια Μελόνι, για να προσφέρει στον πρόεδρο της Δημοκρατίας της Τυνησίας, Καΐς Σαγιέντ, πάνω από ένα δισεκατομμύριο ευρώ οικονομική στήριξη από την ΕΕ. Το ποσό αυτό προορίζεται όχι μόνο να αποτρέψει τη χρεοκοπία της χώρας του, αλλά και να τη βοηθήσει να ενισχύσει τους συνοριακούς της ελέγχους, δεδομένου ότι η Τυνησία έχει καταστεί ένα από τα κύρια σημεία διέλευσης των μεταναστών προς την Ιταλία. Τι επιτυχία για την ακροδεξιά ηγέτιδα που εξελέγη με μια αντιμεταναστευτική ρητορική! Θα μπορούσαμε να φανταστούμε το 2015 τον Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, τον τότε πρόεδρο του ευρωπαϊκού εκτελεστικού οργάνου, να ταξιδεύει στην Τουρκία παρέα με τον Βίκτορ Όρμπαν, τον Ούγγρο πρωθυπουργό που μόλις είχε χτίσει ένα αντιμεταναστευτικό τείχος με τη Σερβία και την Κροατία, προκειμένου να πείσει την Άγκυρα να εμποδίσει την αναχώρηση των Σύρων προσφύγων; Οκτώ χρόνια μετά, μπορούμε να εκτιμήσουμε την ορμπανοποίηση των μυαλών. [...]
Jean Quatremer - Libération - 14.06.2023
Το editorial της Libération
Από την Alexandra Schwartzbrod, υποδιευθύτρια σύνταξης της εφημερίδας
Ναυάγιο στη Μεσόγειο: το θανατηφόρο λουκέτο στα σύνορα της Ευρώπης
Πόσο ακόμα θα δεχόμαστε να πνίγονται παιδιά, γυναίκες και άνδρες προσπαθώντας, με κάθε κόστος, να ξεφύγουν από την πείνα, τη δυστυχία και τη βία για να βρουν καταφύγιο στην Ευρώπη; Πώς μπορούμε ακόμα, όταν κοιτάμε απαθείς τον εαυτό μας στον καθρέφτη κάθε πρωί, να επιμένουμε να διπλοκλειδώνουν τα σύνορα της Ευρώπης, όταν γνωρίζουμε ότι ακριβώς αυτό το λουκέτο είναι που ενθαρρύνει τους μετανάστες να παρακάμπτουν το εμπόδιο και να παίρνουν τις πιο επικίνδυνες διαδρομές; Πώς μπορούμε εύλογα να αποφασίζουμε να μειώνουμε τα μέσα διάσωσης στη θάλασσα, πιστεύοντας ότι αυτό θα αποτρέψει τους μετανάστες από το να επιχειρήσουν τον διάπλου; Πώς μπορούμε ακόμα να διανοηθούμε να στερήσουμε από τον άλλον, τον ξένον, μια καλύτερη ζωή, όταν όλοι μας είμαστε προϊόντα προηγούμενων μεταναστεύσεων και οι περισσότεροι πρόγονοί μας έδωσαν τις ίδιες μάχες; Πώς μπορούμε ακόμα να εμποδίζουμε άνδρες και γυναίκες να έρθουν να εργαστούν στο έδαφός μας, όταν συνεχώς παραπονιόμαστε για την έλλειψη προσωπικού σε νοσοκομεία, βρεφονηπιακούς σταθμούς, σχολεία, εταιρείες μεταφορών, εστιατόρια, αρτοποιεία κ.ο.κ.;
Η τραγωδία στην Πελοπόννησο είναι ανείπωτη: εκατοντάδες άνθρωποι σε ένα απλό αλιευτικό σκάφος, από τους οποίους ζητήθηκε να αφαιρεθούν τα σωσίβια για να στοιβαχτούν ακόμη πιο πολύ, αφήνοντας τη Συρία, το Αφγανιστάν και τη Λιβύη με το φόβο στα σωθικά τους, χωρίς εναλλακτική λύση. Όταν ξανασκεφτόμαστε τις έξαλλες φωνές που ακούστηκαν μετά την τραγωδία στο Ανσί την περασμένη εβδομάδα, τους Zemmour και Ciotti που έσπευσαν να μετατρέψουν μια συγκεκριμένη περίπτωση σε γενικότητα για να ενσταλάξουν καλύτερα τον φόβο και να ευδοκιμήσει η μικρή τους επιχείρηση του μίσους απέναντι στον ξένο, ντρεπόμαστε για λογαριασμό τους. Είναι καιρός να αλλάξουμε το λογισμικό μας, και αν όχι για ανθρωπιστικούς λόγους, τουλάχιστον για ένα ζήτημα κοινής λογικής: η πολιτική μας να μην υποδεχόμαστε τους μετανάστες δεν λειτουργεί. Δεν αποτρέπει τους επίδοξους μετανάστες να δοκιμάσουν την τύχη τους στην Ευρώπη. Τους σκοτώνει.
