Ιταλία: η προαναγγελθείσα καταστροφή
Hugues Le Paige
Mediapart - Billet de blog - 14 Αυγούστου 2022
Στην Ιταλία, στις βουλευτικές εκλογές της 25ης Σεπτεμβρίου, η δεξιά και η ακροδεξιά αναμένεται να θριαμβεύσουν ουσιαστικά χωρίς αντίπαλο. Ένα παράδοξο της ιστορίας: εκατό χρόνια μετά την πορεία προς τη Ρώμη που έφερε τον Μουσολίνι στην εξουσία, η Ιταλία ετοιμάζεται να αποκτήσει μία νεοφασίστρια πρωθυπουργό, την Τζόρτζια Μελόνι.
Ελάχιστες αμφιβολίες υπάρχουν για το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών της 25ης Σεπτεμβρίου που προκλήθηκαν από την παραίτηση της κυβέρνησης Ντράγκι (στις 21 Ιουλίου). Η δεξιά και η ακροδεξιά [την οποία τα περισσότερα ιταλικά και ξένα μέσα ενημέρωσης επιμένουν να την αναφέρουν ως "κεντροδεξιό συνασπισμό", προσφέροντας έτσι ένα πιστοποιητικό αξιοπρέπειας στις συνιστώσες του -σ.σ.] αναμένεται να τις κερδίσουν πανηγυρικά. Οι δημοσκοπήσεις (ακόμη και αν διατηρούμε επιφυλάξεις απέναντί τους) είναι ομόφωνες και δίνουν περίπου 45% των ψήφων στον συνασπισμό που συγκεντρώνει τους Fratelli d'Italia της Τζόρτζια Μελόνι (ακροδεξιά), τη Lega του Ματέο Σαλβίνι και τη Forza Italia, που εξακολουθεί να ηγείται ο επίμονος Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Οι προηγούμενες εκλογές είχαν ήδη αποδείξει περίτρανα ότι η δεξιά είναι πλειοψηφία στη χώρα. Και με το 45% των ψήφων, μπορεί να καρπωθεί 55 έως και 60% των εδρών χάρη σε ένα περίπλοκο και άδικο εκλογικό σύστημα, το οποίο καθιερώθηκε - υπενθυμίζουμε - από το PD [το "κεντροαριστερό" Partito Democratico -σ.σ.] για να προσπαθήσει να αποτρέψει - μάταια - το τσουνάμι των Cinque Stelle το 2018. Συν τοις άλλοις, στο πλαίσιο αυτού του συνασπισμού, η Μελόνι είναι πλέον αυτή που έρχεται πρώτη (24% σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις) και, ως εκ τούτου, διεκδικεί τη θέση της προεδρίας του Συμβουλίου. Το ιστορικό παράδοξο είναι ασύλληπτο: μόλις εκατό χρόνια μετά την πορεία στη Ρώμη που έφερε τον Μουσολίνι στην εξουσία και εγκατέστησε μια δικτατορία πρωτοφανούς αγριότητας, η Ιταλία θα αποκτήσει ως Πρωθυπουργό μια γυναίκα που προέρχεται από το νεοφασισμό.
Η Τζόρτζια Μελόνι, 45 ετών, ακολούθησε την κλασική πορεία του ιταλικού νεοφασισμού από τα νεανικά της χρόνια, μέσω των φοιτητικών και νεανικών οργανώσεων που συνδέονται με το MSI (Ιταλικό Κοινωνικό Κίνημα). Στη συνέχεια, διατηρώντας ακραίες θέσεις, ακολουθεί την εξέλιξη της πολιτικής της οικογένειας που αναζητούσε ένα είδος κανονικοποίησης, και το 2012, μαζί με ηγέτες διαφόρων ακροδεξιών οργανώσεων, ιδρύει την οργάνωση Fratelli d'Italia, την οποία έφερε κυριολεκτικά στο κατώφλι της εξουσίας. Για να το πετύχει αυτό, την ίδια ώρα που παραμένει ένθερμη οπαδός του 'Ορμπαν και του Vox, της ισπανικής άκρας δεξιάς, η Μελόνι παρουσιάζεται ως φανατική υποστηρίκτρια της Ατλαντικής Συμμαχίας και της Ουκρανίας. Θέλει όμως και να καθησυχάσει την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη. Σε ένα πρόσφατο βίντεο, που προορίζεται για τον ξένο Τύπο και στο οποίο μιλάει σε τρεις γλώσσες (αγγλικά, γαλλικά και ισπανικά, αλλά όχι ιταλικά...) διαβεβαιώνει ότι "έχουν περάσει αρκετές δεκαετίες από τότε που η ιταλική Δεξιά άφησε πίσω της στην Ιστορία τον φασισμό, καταδικάζοντας απερίφραστα τη στέρηση της δημοκρατίας και τους αποτρόπαιους αντιεβραϊκούς νόμους. Δεν είναι βέβαιο ότι αυτό είναι αρκετό: το κόμμα της εξακολουθεί να έχει σχέσεις με άτομα που δεν έπαψαν να ισχυρίζονται ότι είναι φασίστες. Ο περίγυρος της Μελόνι αποτελείται σχεδόν αποκλειστικά από άνδρες που είχαν μακρά πορεία στο νεοφασισμό. Και η ίδια έχει βρεθεί κοντά σε ανθρώπους που ενσαρκώνουν απόλυτα την ίδια αυτή ιδεολογία. Πάντως, μετά τις τελευταίες δηλώσεις της, όταν ρωτήθηκε για την τρίχρωμη φλόγα, το παλιό μουσολινικό σύμβολο, αρνήθηκε να το αφαιρέσει προς το παρόν από το έμβλημα του κόμματός της.
Σε κάθε περίπτωση, μια κυβέρνηση Μελόνι θα είχε ένα ακραίο πρόγραμμα. Η αιχμή του δόρατος του φορολογικού προγράμματος είναι ένας "ενιαίος φόρος" (περίπου 15-20%), ο οποίος φυσικά ευνοεί τα υψηλά εισοδήματα εις βάρος των χαμηλότερων. Η αντιμεταναστευτική πολιτική θα έχει στο τιμόνι τον Ματέο Σαλβίνι. Όσον αφορά τις κοινωνικές αξίες, η Τζόρτζια Μελόνι δεν χάνει ευκαιρία να διατρανώσει ότι τοποθετεί τη δράση της κάτω από το τρίπτυχο "Θεός, οικογένεια, πατρίδα". Σε δημοκρατικό επίπεδο, οι αυταρχικές παρεκκλίσεις έχουν ως γνώμονα την "αποκατάσταση της τάξης". Όσον αφορά το ζήτημα της πολιτικής εκπροσώπησης, η επανεμφάνιση του Σίλβιο Μπερλουσκόνι αποτελεί από μόνη της ένα πρόγραμμα. Στα 85 του χρόνια, ο Cavaliere ονειρεύεται να πάρει εκδίκηση: όχι μόνο θέτει υποψηφιότητα για τη Γερουσία, από την οποία εκδιώχθηκε το 2013 μετά την ποινική καταδίκη του για φορολογική απάτη, αλλά σκοπεύει επίσης, με την υποστήριξη των συμμάχων του, να καταλάβει την προεδρία της Ανώτατης Συνέλευσης, και να γίνει έτσι το δεύτερο πιο σημαντικό πρόσωπο του κράτους. Ο Μπερλουσκόνι έχει ήδη προκαλέσει αντιδράσεις δηλώνοντας ότι αν εφαρμοστεί μια "προεδρική" μεταρρύθμιση που θα υποστηρίζεται από τη δεξιά, θα ζητηθεί από τον Σέρτζιο Ματαρέλα, τον σημερινό αρχηγό του κράτους, να παραιτηθεί. Δεν είναι βέβαιο ότι αυτό θα βοηθήσει το στρατόπεδό του, το οποίο είναι διχασμένο στο θέμα αυτό και αντιμετωπίζει μια χιονοστιβάδα επικρίσεων. Το περιστατικό όμως είναι χαρακτηριστικό των ανήσυχων ερωτημάτων που τίθενται για την τύχη της ιταλικής δημοκρατίας.
Ανάμεσα στο συντηρητικό και φιλοατλαντικό εθνικισμό, που αποτελεί τη βάση αυτής της νέας ακροδεξιάς των Fratelli d'Italia, τον αντιμεταναστευτικό εθνικοπατριωτισμό της Lega και τον παλιό κομπιναδόρικο φιλελευθερισμό του Μπερλουσκόνι, δεν λείπουν οι αποκλίσεις, αλλά, τουλάχιστον αρχικά, μάλλον δεν θα εμποδίσουν τον εφιάλτη να απλωθεί στη χερσόνησο.
Οι αιτίες αυτής της κατάστασης είναι πολλές και δεν αφορούν όλες μόνο την Ιταλία. Όμως, η κεντροαριστερά του PD, η κεντροδεξιά των διάφορων μορφωμάτων και το κίνημα Cinque Stelle, βυθισμένο σε μια παθολογική και καριερίστικη αστάθεια, φέρουν βαρύτατη ευθύνη για τον σημερινό συσχετισμό δυνάμεων. Δεν μπόρεσαν να σχηματίσουν ένα είδος "δημοκρατικού μετώπου", τη μόνη φόρμουλα που θα μπορούσε να νικήσει την Μελόνι και τους συμμάχους της. Και πρέπει επίσης να αναρωτηθούμε για τις συνέπειες της παραίτησης της πολιτικής υπέρ μιας τεχνοκρατικής, αλλά ποτέ ουδέτερης, "χρηστής διακυβέρνησης".
Ο Hugues Le Paige είναι Βέλγος δημοσιογράφος και σκηνοθέτης
Η "Πορεία προς τη Ρώμη" του 1922. Διακρίνεται (στο 1:05) και ο ίδιος ο Μουσολίνι με φράκο και ημίψηλο καπέλο.
