Ο μοντερνισμός
στην αρχιτεκτονική της Μεσογείου
Δείγματα ρασιοναλιστικής αρχιτεκτονικής
Φωτογραφίες
Bruna Biaminο
Επιμέλεια: Αφροδίτη Οικονομίδου
*
H Bruna Biamino, Τορινέζα και εξειδικευμένη στη φωτογραφία αρχιτεκτονικού τοπίου -από τα Μπαρόκ ανάκτορα της Βόρειας Ιταλίας ως τα πιό γνωστά μνημεία βιομηχανικής αρχαιολογίας- αφιέρωσε ένα μεγάλο τμήμα της δουλειάς της στην έρευνα και την καταγραφή των πρωτοποριακών κινημάτων στην ιταλική αρχιτεκτονική. Ξεκινώντας από την πεποίθηση της άρρηκτης διαλεκτικής σχέσης που ενώνει την αρχιτεκτονική με την φωτογραφία, η Biamino μεταθέτει την τρισδιάστατη αισθητική της αρχιτεκτονικής στην δισδιάστατη φωτογραφική αναπαράσταση, προσαρμόζοντάς την στις σύγχρονες εικαστικές/εικονικές επιταγές. Στα πλαίσια αυτής της αναζήτησης η φωτογράφος επικέντρωσε την προσοχή της στο κίνημα του Ρασιοναλισμού, που αποτελεί ένα από τα πιό σημαντικά και ενδιαφέροντα κεφάλαια της πρόσφατης ιταλικής αρχιτεκτονικής κληρονομιάς.
Ο Ρασιοναλισμός (ορθολογιστική Αρχιτεκτονική) γεννήθηκε στις αρχές του 1900 και αποτέλεσε, όχι απλά ένα καινούργιο αρχιτεκτονικό στυλ, αλλά μια νέα αρχιτεκτονική κοσμοθεωρία, έναν καινούργιο τρόπο αντιμετώπισης της σχέσης του αρχιτεκτονήματος με τον άνθρωπο και την κοινωνία, ένα κίνημα που χαρακτηρίζεται από τον άμεσο συσχετισμό φόρμας και λειτουργικότητας, από την εξάλειψη των διακοσμητικών στοιχείων, την χρήση καινοτόμων υλικών και καθαρών όγκων. Ακολουθώντας το ισχυρό ρεύμα ανανέωσης και μοντερνισμού που έπνεε στις αρχές του περασμένου αιώνα, ο Ιταλικός Ρασιοναλισμός εμπνεύστηκε από τις διδαχές και τις πρακτικές των φημισμένων εκπροσώπων του Μοντέρνου Κινήματος (όπως ο Gropius στην Γερμανία, ο Le Corbusier στην Γαλλία, ο Aalto στην Φινλανδία ή ο Wright στην Αμερική) συνδυάζοντας τον ορθολογισμό και την λειτουργικότητα με τον δημιουργικό οίστρο. Παράλληλα, από αισθητική άποψη, δέχθηκε ισχυρή επίδραση από τις καλλιτεχνικές τάσεις των δεκαετιών 1920 -30 στην Ιταλία, όπως ο φουτουρισμός του Marinetti και του Boccioni και η μεταφυσική ζωγραφική του de Chirico και του Carrà ενώ, από τεχνική άποψη, πρωτοστάτησε στην έρευνα και την χρήση καινοτόμων υλικών και τεχνολογιών, πολύ πρωτοποριακών για την εποχή τους.
Δημιουργήθηκε έτσι ένα είδος "Μεσογειακού Ρασιοναλισμού" που άφησε έντονο το αποτύπωμά του στην Ιταλία αλλά και σε πολλές χώρες που περιβάλλουν την Μεσόγειο. Αντιπροσωπευτικά δείγματα αυτής της αρχιτεκτονικής συναντάμε και στον ελληνικό χώρο, στα Δωδεκάνησα, όπου οι πολεοδομικές επεμβάσεις περιλάμβαναν την αναδιαμόρφωση των ιστορικών κέντρων, τη βελτίωση του οδικού δικτύου, την επέκταση ή και επανασχεδίαση του πολεοδομικού ιστού. Τα δημόσια κτήρια που σχεδιάστηκαν και κατασκευάστηκαν από Ιταλούς αρχιτέκτονες στην Ρόδο, Κάλυμνο, Κω και Λέρο -όπου και εντοπίζεται η μεγαλύτερη πολεοδομική επέμβαση- είναι σχολεία, νοσοκομεία, κινηματογράφοι και θέατρα, στρατώνες, σταθμοί και γέφυρες, εξαιρετικά αρχιτεκτονήματα, πολλά από τα οποία είναι σε χρήση μέχρι σήμερα, έχοντας ενσωματωθεί πλήρως στον αρχιτεκτονικό ιστό των νησιωτικών πόλεων.
Η Bruna Biamino, με άξονα την αρχιτεκτονική, κατέγραψε με τον φακό της αρχιτεκτονικές μαρτυρίες της κοινής Ιστορίας των δύο χωρών μας και παραθέτει τα φωτογραφικά της έργα σαν έναν εικαστικό φόρο τιμής στην ισχυρή πολιτισμική σχέση που ενώνει την Ελλάδα με την Ιταλία. Μέσα από την προσεκτική ματιά μιας Ιταλίδας φωτογράφου που είναι λάτρης της Ελλάδας, η έκθεση, σε επιμέλεια της Αφροδίτης Οικονομίδου, προσφέρει στον θεατή την δυνατότητα να ανακαλύψει και να απολαύσει τους αρχιτεκτονικούς θησαυρούς που κρύβει η χώρα μας, ενώ παράλληλα δίνει την ευκαιρία να εμβαθύνει την γνώση του γύρω από το κίνημα του Ρασιοναλισμού. Με τον στόχο αυτό, η έκθεση θα πλαισιωθεί από μια διάλεξη πάνω στο θέμα της Ρασιοναλιστικής Αρχιτεκτονικής, που διοργανώνεται σε συνεργασία με το Πολυτεχνείο Κρήτης και στην οποία θα συμμετέχουν έλληνες και ιταλοί εμπειρογνώμονες (16 Νοεμβρίου, Κεντρική Σάλα, Μεγάλο Αρσενάλι).
INFO
Το 2019 είχε διοργανωθεί η έκθεση στο Μεγάλο Αρσενάλι, Παλιό Λιμάνι Χανίων, με θέμα
«Ο Μοντερνισμός στην Αρχιτεκτονική της Μεσογείου»
με φωτογραφίες της Bruna Biamino και επιμέλεια της Αφροδίτης Οικονομίδου.
Οι φωτογραφίες είναι από την έκθεση εκείνη.
H Bruna Biamino γεννήθηκε στο Τορίνο, όπου ζει και εργάζεται.
Το 1984 έλαβε υποτροφία για το Εργαστήριο Οπτικών Σπουδών στο Rochester Ν.Υ., όπου σπούδασε με τον Nathan Lyons, παρακολουθώντας μαθήματα ασπρόμαυρης φωτογραφίας και μαθήματα Ψυχανάλυσης και Φωτογραφίας.
Εργάζεται ως επαγγελματίας φωτογράφος στον τομέα της αρχιτεκτονικής και της βιομηχανικής φωτογραφίας. Τα τελευταία χρόνια εστιάζει την έρευνά της στο αστικό τοπίο, ενώ έχει εξειδικευτεί και στην φωτογραφία επαγγελματικού πορτραίτου.
Διδάσκει στο Istituto Europeo di Design και στη Σχολή Holden. Οι φωτογραφίες της φυλάσσονται στις συλλογές μουσείων και πολιτιστικών ιδρυμάτων στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, συμπεριλαμβανομένων των: Musee de l'Elysée στη Λωζάνη, Ιταλικό Ίδρυμα Φωτογραφίας στο Τορίνο, Αρχείο Διαστήματος του Μιλάνου, Ίδρυμα Polaroid στο Cambridge Μασαχουσέτης, GAM Δημοτική Πινακοθήκη Μοντέρνας και Σύγχρονης Τέχνης του Τορίνο, Μουσείο MAXXI της Ρώμης.
