Στη Γαλλία, ενα βήμα ακόμη πιο κοντά στο αστυνομικό κράτος
Το γαλλικό κοινοβούλιο υιοθέτησε σήμερα σε πρώτη ανάγνωση (με τις ψήφους όλων των δεξιών παρατάξεων, από τους μακρονικούς ως την άκρα δεξιά) το άρθρο 24 του νομοσχεδίου για την "συνολική ασφάλεια", το οποίο ποινικοποιεί την καταγραφή και την μετάδοση από "μη δημοσιογράφους" βιντεογράφους και φωτογράφους εικόνων αστυνομικών που ελήφθησαν με σκοπό να βλάψουν τη σωματική ή ψυχική ακεραιότητά τους". Κατά αυτής της διάταξης ξεσηκώθηκε όλος ο δημοσιογραφικός κόσμος. Σε κοινό τους ψήφισμα, οι σημαντικότερες γαλλικές εφημερίδες δήλωσαν ότι "δεν έχουν κανένα λόγο οι δημοσιογράφοι να απευθυνθούν στην αστυνομική διεύθυνση για να καλύψουν μία διαδήλωση. Ως εκ τούτου, δεν θα ζητήσουμε διαπίστευση για να ασκήσουμε ελεύθερα το επάγγελμά μας στον δημόσιο χώρο".
Αστυνομία: το φλουτάρισμα και οι λύκοι
Police : des flous et des loups
Daniel Schneidermann
Arrêt sur images, 17 Νοεμβρίου 2020
*
Και τώρα, το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ. Συντάχθηκε κι αυτό με τη σειρά του με όλους όσοι αντιμάχονται το γαλλικό νομοσχέδιο για τη "συνολική ασφάλεια". Δεν είναι πλέον μόνο οι δημοσιογραφικές ενώσεις, τα συνδικάτα δημοσιογράφων, οι οργισμένοι ρεπόρτερ, η Διεθνής Αμνηστία (η οποία δημιούργησε ένα visual σπάνιας αποτελεσματικότητας), η 'Ενωση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ο David Dufresne (*), εν ολίγοις όλοι οι συνήθεις αριστεριστές, που αντιτίθενται στην υποχρέωση του φλουταρίσματος των προσώπων των αστυνομικών στις φωτογραφίες και τα βίντεο κατά τις επιχειρήσεις επιβολής του νόμου, είναι και το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών.
Μιλώντας για υποχρέωση φλουταρίσματος, κανείς δεν ξέρει, στην πραγματικότητα, αν πρόκειται όντως για κάτι τέτοιο. Ακόμα κι αν ο Υπουργός Εσωτερικών Gerald Darmanin το έχει επαναλάβει αρκετές φορές, οι βουλευτές του LREM [το κυβερνών κόμμα -σ.σ.] διαβεβαιώνουν, στο JDD, ότι δεν αναφέρθηκε ποτέ κάτι τέτοιο (παρότι η λέξη εμφανίζεται ξεκάθαρα στην κοινοβουλευτική έκθεση). Σύμφωνα με την Libé, το άρθρο 24 του παρόντος νομοσχεδίου ορίζει ότι απαγορεύεται στους "μη δημοσιογράφους" βιντεογράφους και φωτογράφους, και μόνο σε αυτούς, να καταγράφουν και να μεταδίδουν εικόνες αστυνομικών που ελήφθησαν με σκοπό να βλάψουν τη σωματική ή ψυχική ακεραιότητα των αστυνομικών. Σα να λέμε, μία καθ' όλα αμελητέα απαγόρευση.
Μόνο που αυτή η καθ' όλα αμελητέα απαγόρευση προωθείται μέσα σε ένα τέτοιο ...φλου που η παρέα του David Dufresne, η οποία χαρακτηρίζεται από ένα μόνιμο κακόβουλο πνεύμα, βλέπει την προβιά του λύκου πίσω από τα σκοτεινά ελευθεριοκτόνα σχέδια της κυβέρνησης. Πόσο κακός είναι ο κόσμος.
Ως πολίτης που σέβεται τους θεσμούς και τα όργανα της τάξης, θα ήθελα να συμβάλω στη συζήτηση. Εάν οι αστυνομικοί αισθάνονται ότι έχουν κατασυκοφαντηθεί, ή ακόμη κι ότι κινδυνεύουν από viral βίντεο, δικαιούνται να ακουστούν (παρόλο που κανένα αστυνομικό συνδικάτο δεν είναι σε θέση να αναφέρει, στο πρόσφατο παρελθόν, έστω και ένα μόνο παράδειγμα αστυνομικού υπαλλήλου που έπεσε προσωπικά θύμα βίας, εκφοβισμού ή απειλών μετά την αναγνώρισή του σε κάποιο βίντεο. Ούτε ένα. Στην τρομερή υπόθεση της διπλής δολοφονίας του Magnanville το 2016, που συχνά αναφέρεται, τίποτα δεν έχει αποδειχθεί προς αυτήν την κατεύθυνση).
Ουσιαστικά, ένα βίντεο που δείχνει έναν βίαιο αστυνομικό με φλουταρισμένο πρόσωπο είναι εξίσου καταγγελτικό με κάποιο άλλο όπου το πρόσωπο είναι ορατό. Τα διακριτικά χαρακτηριστικά του προσώπου δεν προσθέτουν τίποτα. Αυτό που χρειάζεται για τους σκοπούς της έρευνας ή της πιθανής δίωξης είναι να μπορεί να ταυτοποιηθεί ο εν λόγω αστυνομικός. Μέσα στη μεγάλη του σοφία, ο νομοθέτης έχει προβλέψει μία διάταξη από το 2014. Ονομάζεται αποθετήριο ταυτοτήτων και οργάνωσης (RIO). Είναι ένας επταψήφιος αριθμός που όλοι οι αστυνομικοί, σε οποιαδήποτε επιχείρηση, είναι υποχρεωμένοι να φέρουν. Από το 2014. Αποτέλεσμα; Μόνο ένα πολύ μικρό μέρος των αστυνομικών συμμορφώνονται με αυτήν την υποχρέωση. Κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων του 2016 κατά του εργατικού νόμου, το Buzzfeed είχε εντοπίσει 3 σε σύνολο 200. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, αυτή η υποχρέωση δεν συνεπάγεται ποινή.
Μαντεύετε που θέλω να καταλήξω. Φλουτάρισμα, γιατί όχι; Αλλά τότε δίνεις και παίρνεις: υπό την προϋπόθεση ότι το RIO του αστυνομικού είναι ορατό σε όλες τις περιστάσεις, μπροστά, πίσω, παντού. Ή αλλιώς (άλλη λύση), να ορίζεται από το νόμο ότι η δίωξη κατά φωτογράφων και βιντεογράφων δεν μπορεί να ασκηθεί στο όνομα ενός αστυνομικού που εμφανίζεται σε βίντεο παρά μόνο αν το RIO του είναι απόλυτα ορατό στην εικόνα. Διαφορετικά, διαλυθείτε! Η ραπτομηχανή είναι από εκεί.
Daniel Schneidermann
(*) Ο David Dufresne είναι ένας πολυβραβευμένος γάλλος συγγραφέας, δημοσιογράφος και σκηνοθέτης. Υπήρξε για δέκα χρόνια ρεπόρτερ στην εφημερίδα Libération. Από τα μέσα της δεκαετίας του '90 αφιερώνεται στα ζητήματα της αστυνομίας και των δημόσιων ελευθεριών. Κατά τη διάρκεια του κινήματος των Κίτρινων Γιλέκων κατέγραφε καθημερινά τις περιπτώσεις αστυνομικής βίας και τους τραυματισμούς πολιτών. Το μεγάλου μήκους ντοκιμαντέρ του Μία χώρα που κάθεται φρόνιμα (2020) προβλήθηκε στο φεστιβάλ των Καννών στο πλαίσιο της Quinzaine des réalisateurs.
"Μία χώρα που κάθεται φρόνιμα" (2020), μία ταινία του David Dufresne που δεν θα μπορούσε πλέον να γυριστεί, ούτε να προβληθεί, εφόσον στηρίζεται σε φωτογραφικά ντοκουμέντα και βίντεο "μη δημοσιογράφων".
Πλατεία République, οι εικόνες της ντροπής
"Η εκδίκηση των μη φλουταρισμένων εικόνων"
Jonathan Bouchet-Petersen
Libération, 24 Νοεμβρίου 2020
*
Αχαλίνωτα όργανα της τάξης και ευτυχώς υπήρχαν βίντεο που το έδειξαν. Ενώ η διάδοση μη φλουταρισμένων εικόνων αστυνομικών ή χωροφυλάκων κατά την άσκηση των καθηκόντων τους παραμένει ένα φλέγον θέμα στην Place Beauvau [Υπουργείο Εσωτερικών - σ.σ.], οι εικόνες δημοσιογράφων βιντεογράφων, που κάλυπταν την εκκένωση ενός καταυλισμού μεταναστών στην πλατεία της Δημοκρατίας [Place de la République], είναι ακριβώς εκείνες μέσω των οποίων ο Υπουργός Εσωτερικών συνειδητοποίησε ότι κάτι πήγε στραβά.
Τουλάχιστον αυτό τουίταρε, δηλώνοντας το βράδυ ότι μπροστά από τις "σοκαριστικές εικόνες" που είχε δει να κυκλοφορούν, ζήτησε από τον αρχηγό της αστυνομίας μία "λεπτομερή έκθεση" σχετικά με τα "πραγματικά γεγονότα", υποσχόμενος "αποφάσεις μόλις την παραλάβει". Θέλοντας έτσι να προλάβει τις εντυπώσεις, την ώρα που οι εικόνες των αστυνομικών βιαιοτήτων κατά των μεταναστών, εν πρώτοις, αλλά και των δημοσιογράφων, δεν μπορούν παρά να ρίξουν κι άλλο λάδι στη φωτιά στην πολιτικο-μηντιακή σκηνή.
Η μαρτυρία του βιντεογράφου του Brut, Rémy Busine, ο οποίος έχει παραβρεθεί και σε άλλες εκκενώσεις καταυλισμών, και χτυπήθηκε μάλιστα αρκετές φορές και ο ίδιος το βράδυ της Δευτέρας, είναι ιδιαίτερα εύγλωττη. Εμβρόντητος, περιγράφει αχαλίνωτους αστυνομικούς, που έσπρωχναν βίαια τους μετανάστες, σκίζοντας τις σκηνές τους και καταδιώκοντας με σπρέι δακρυγόνου στο χέρι στους γύρω δρόμους όσους καθυστερούσαν να απομακρυνθούν. Διάφορα βίντεο δείχνουν ομάδες μεταναστών να επιστρέφουν στη μέση της νύχτας με τα πόδια στο Seine-Saint-Denis, χωρίς να έχουν πουθενά που να σταθούν και που να μείνουν.
Δευτέρα βράδυ, στην Place de la République, στην καρδιά του Παρισιού, δεν υπήρχε πρόθεση να "προσφερθεί καταφύγιο" σε απεγνωσμένους ανθρώπους, που οι περισσότεροι περιπλανιόντουσαν αφότου διώχθηκαν την Τρίτη 17 Νοεμβρίου από τον καταυλισμό του Saint-Denis: λόγω έλλειψης χώρου στα κέντρα φιλοξενίας, μερικές εκατοντάδες άνθρωποι βρίσκονται πράγματι στο δρόμα στο βόρειο τμήμα της πρωτεύουσας, χωρίς λύση, ενώ καταδιώκονται ασταμάτητα τις τελευταίες ημέρες, σύμφωνα με αρκετούς μάρτυρες, από αστυνομικούς και ιδιωτικούς φρουρούς.
'Ηθελαν μόνο να τραβήξουν την προσοχή και να μαθευτεί η μοίρα τους, και γι' αυτό είχαν επιλέξει την République για να συγκεντρωθούν, έχοντας στο πλευρό τους δικηγόρους και οργανώσεις. Αλλά από τη Δημοκρατία, δοκίμασαν μόνο μία επιχείρηση "διάλυσης", σύμφωνα με τη λέξη που χρησιμοποίησε ο υπουργός στο tweet του. Όπως όταν τελειώνει μια διαδήλωση που καταλήγει σε έκτροπα. Απροσχημάτιστα, επομένως. Και με μία εμφανώς υπερβολική χρήση βίας που ισοδυναμεί με καταχρηστική βία. Το πρόσταγμα γι' αυτήν την χονδροειδή επιχείρηση εκκαθάρισης έδωσε ο Didier Lallement, ο διαβόητος αρχηγός της αστυνομίας που διακρίθηκε στην καταστολή του κινήματος των κίτρινων γιλέκων. Αυτός ο τελευταίος θα μπορούσε αυτή τη φορά, επιτέλους, να είναι υπόλογος. Το σοκ και η εκδίκηση των μη φλουταρισμένων εικόνων.
Jonathan Bouchet-Petersen
Μτφ. Σ.Σ.
