"Queer Liberation, not Rainbow Capitalism"
Το Pride αποτελεί ακόμη πολιτικό γεγονός;
*
Σε όλα τα Pride του κόσμου, η "ορατότητα" που απέκτησε το γκέι κινήμα μετά από μισού αιώνα αγώνες εξαργυρώνεται με την πλατιά (κάποτε και ιδιαίτερα "περήφανη", όπως στην Αμερική όπου οι φίρμες παρελαύνουν τελείως ακομπλεξάριστα) εμπορική διείσδυση μέσω των "χορηγιών", καθώς και την συμπόρευση με πλείστες "ευαισθητοποιημένες" πολιτικές προσωπικότητες. Το αθηναϊκό Pride δεν αποτελεί εξαίρεση. Συνεισέφεραν φέτως εν χορώ η Google, το Hilton, η Wella, Το 'Ιδρυμα Μποδοσάκη, το Ωνάσειο, τα H&M, η Vodafone, η Aegean, κλπ. Στο βιβλίο του Has the gay movement failed? (Απέτυχε το γκέι κίνημα;), ο αμερικανός ιστορικός, θεατρικός συγγραφέας και ακτιβιστής Martin Duberman αναρωτιέται κάτα πόσο το γκέι κίνημα εγκατέλειψε έναν αγώνα που απαιτούσε την αλλαγή του συστήματος για να αποδεχτεί μία πολιτική ένταξης, ορατότητας και κανονικότητας στα πλαίσια ενός συστήματος που παράγει πάντα τους αποκλεισμούς, τη βία και την εκμετάλλευση. Από τη στιγμή που "ο γάμος για όλους είναι νόμος σε όλη τη χώρα [στις ΗΠΑ - σ.σ.], και οι γκέι κατέχουν θέσεις εξουσίας σε όλα σχεδόν τα πεδία που επιθυμούσαν", το κίνημα γκέι απέτυχε κατά τη γνώμη του όχι μόνο να εκπροσωπήσει τα συμφέροντα των πιο περιθωριοποιημένων συνιστωσών του, αλλά και να ενσαρκώσει μόνιμα μία πολιτική απελευθέρωσης και χειραφέτησης για όλους και όλες.
Το ροζ και το κίτρινο
FMI (Front monstrueux insurrectionnel - Εξεγερτικό Τερατώδες Μέτωπο)
Lundi Matin 184, 27.03.2019
Το κείμενο αυτό, που κυκλοφόρησε από μια ομάδα queer του Μπορντώ, αναφέρεται στη Γαλλία και στα πρόσφατα κινήματα, αλλά θέλει να μοιραστεί και έναν γενικότερο προβληματισμό γύρω από τα αδιέξοδα και την εμπορευματική-πολιτική χειραγώγηση του γκέι κινήματος.
*
[..] Εμείς οι ομοφυλόφιλοι έχουμε τα πάντα. 'Εχουμε τα δικαιώματα, τις υποχρεώσεις, τους έρωτες, τα μυστικά, τους χώρους, τη μέθη, τις εικόνες, τα σουπερμάρκετ, το κοινωνικό μέρισμα, την κουλτούρα και τα παιδιά.
'Επρεπε επομένως να θυσιάσουμε κάτι σε αντάλλαγμα, ξεφορτωθήκαμε τα υπόλοιπα, δηλαδή τη διαφορά, με την αφαίρεση της ηθικής και τον πολλαπλασιασμό της αλλοτριωμένης σχέσης με την εξουσία.
'Εχουμε έτσι την κουλτούρα χωρίς τη γνώση, την ελευθερία χωρίς την περιπέτεια, το σεξ χωρίς το σώμα, τη θετικότητα χωρίς την επιβεβαίωση. Με άλλα λόγια, δεν έχουμε παρά ψευδαισθήσεις, μαγική σκόνη όπως είπε και ο άλλος [αναφορά στον Μακρόν που είχε χρησιμοποιήσει μια αντίστοιχη γαλλική έκφραση "poudre de perlimpinpin" -σ.σ.].
Ποιά βήματα πρέπει να κάνουμε για να μην ζούμε σε παράλληλες διαστάσεις, χωρίς αληθινή στοργή ανάμεσα στα πάθη; Χρησιμοποιούμε ο ένας τον άλλον για σεξουαλικούς ή συναισθηματικούς σκοπούς, επιδιώκουμε να ποσοτικοποιούμε την αξία της ατομικότητάς μας στην υπαίθρια αγορά του queer ψωνιστηρίου με παγιέτες. Πότε θα νιώσουμε υπεύθυνοι για το συλλογικό μας μέλλον;
Είναι ακόμη πιο δύσκολο να απαντήσουμε σ' αυτό το ερώτημα δεδομένου ότι "η ενσωμάτωση του κόσμου στις ίδιες του τις νόρμες είναι καθεαυτή μία "απελευθέρωση" και μία "πρόοδος", ένα βήμα προς την οικουμενοποίηση μιας ανώτερης θεώρησης του ανθρώπινου". Είμαστε καταδικασμένοι να είμαστε ελεύθεροι, να ποιό είναι το κρυμμένο θεώρημα της εξουσίας
Αυτό ενεργοποιεί ένα βλέμμα που αποστρέφεται την εξουσία. Η επίθεση στο Fouquet's ή στην Ζαν Ντ' Αρκ αποτελούν παραδείγματα αυτού του είδους. 'Ωστε να γίνουμε παρείσακτοι στο θεώρημα της εξουσίας. Σ' αυτήν την περίπτωση, να έχουμε υποψηφίους κίτρινους ή ροζ στις εκλογές δεν μπορεί να είναι μια ένδειξη νίκης, θα ήταν αντίθετα η στιγμή όπου η εξουσία θα ερχόταν να καλύψει τα επαναστατικά σκιρτήματα, ένα σημάδι συνθηκολόγησης.
Και η σημερινή παρουσία των Apple, Google, Mastercard στα Pride καταδεικνύει απόλυτα το πολιτικό αυτό καπέλωμα κάτω από μια επίφαση χειραφέτησης. Ποιός μπορεί σήμερα να φανταστεί ότι στις απαρχές των Pride κρύβονταν ώραιες νύχτες φλογερών εξεγέρσεων;
Αυτό απειλεί όλα τα κινήματα αμφισβήτησης (είτε είναι Κίτρινα Γιλέκα, queers, φυλετικά, φεμινιστικά, κλπ.) από τη στιγμή που εγκαταλείπουν τον ορίζοντα που είχαν αρχίσει να σχεδιάζουν μέρα με τη μέρα, από τη στιγμή που οι διαδηλωτές γίνονται πολιτικάντηδες. Υπάρχει αυτή η πολύ ωραία φράση του Mario Mieli, της οργισμένης αυτής "τρελής" της Ιταλίας της δεκαετίας του '70: "'Ολοι οι επαναστάτες, όταν θα πάψουν να είναι πολιτικάντηδες, θα γίνουν εραστές".
"Μην ερωτεύεστε την εξουσία", έλεγε ένα πανό του pink bloc στο Pride του Μπορντώ το 2018, ήταν και μια φράση του Μισέλ Φουκώ στο κείμενό του "Εισαγωγή στη μη φασιστική ζωή". Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε μία άλλη: "Μην φανταστείτε ότι πρέπει να είσαι λυπημένος για να είσαι αγωνιστής, ακόμη κι αν αυτό κατά του οποίου αγωνίζεσαι είναι αποτρόπαιο. Είναι η σύνδεση της επιθυμίας με την πραγματικότητα που ενέχει μία δύναμη επαναστατική."
Αν υπάρχει τουλάχιστον ένα πράγμα που πρέπει να διασωθεί και να συνεχιστεί στα Pride, είναι η χαρά που ξεδιπλώνεται και που δεν υπάρχει στις αριστερές (και ακόμη λιγότερο στις δεξιές) διαδηλώσεις. Κάτι από τη χαρά αυτή φάνηκε στα Κίτρινα Γιλέκα, μία συγγενική και μεταδοτική χαρά που έγινε άγωνας (και αντίστροφα).
Πόσο τρελό θα ήταν να δούμε να συνατιούνται, να διασταυρώνονται, να αλληλοκαλύπτονται, το ροζ και το κίτρινο σε όλα τα Σάββατα του Ιουνίου. Αν υποθέσουμε πως ο αγώνας διατηρείται και αποδέχεται τέτοια επίπεδα ερμηνείας.
Δεν έχουμε να ανησυχούμε για έναν εμφύλιο πόλεμο στη Γαλλία. Θα μπορούσαμε, αντίθετα, να χαιρόμαστε που η κοινωνική τάξη διασαλεύτηκε στη Γαλλία τόσο ώστε να μας επιτρέψει να φέρουμε στην επιφάνεια όλα τα πολιτικά μας ανεπίγνωστα για να τα αντιμετωπίσουμε σοβαρά.
Θα μπορούσαν να ειπωθούν ακόμη πολλά. Το κείμενο αυτό, τόσο στο περιεχόμενό του όσο και στη μορφή του, είναι ανολοκλήρωτο, ελλειπές, μη ικανοποιητικό. Ελπίζουμε ότι θα προκαλέσει απαντήσεις και προεκτάσεις. Ο στόχος του είναι να κάνει τουλάχιστον αντιληπτή τη δυνατότητα μιας σύμπλευσης ανάμεσα στο κίνημα αμφισβήτησης των Κίτρινων Γιλέκων και την περίοδο των Pride, με τον ίδιο τρόπο που είδαμε γυναίκες των Κίτρινων Γιλέκων σε κάποιες φεμινιστικές πορείες στις 8 Μαρτίου. Διότι υπάρχει ένας κοινός αγώνας. Τα Κίτρινα Γιλέκα δεν θέλουν να αποτελούν σκηνικό των Ηλυσίων Πεδίων, θέλουν να καταστρέψουν τα Ηλύσια Πεδία. Και οι προσεχείς ευρωπαϊκές εκλογές δεν φαίνεται να ενδιαφέρουν πάρα μόνο τους πολιτικούς και τους δημοσιογράφους-ειδήμονες. Στη δεκαετία του '70, σε μία συνέλευση του FHAR (Front homosexuel d'action révolutionnaire - Ομοφυλοφιλικό μέτωπο επαναστατικής δράσης), η φεμινίστρια Françoise d'Eaubonne χρησιμοποίησε την εξής φράση που θα μπορούσε να χαροποιήσει αρκετά Κίτρινα Γιλέκα: "Λέτε ότι η κοινωνία θα πρέπει να ενσωματώσει τους ομοφυλόφιλους, εγώ λέω ότι οι ομοφυλόφιλοι πρέπει να αποσυνθέσουν την κοινωνία".
Ας γιορτάσουμε λοιπόν με αξιοπρέπεια τα 50 χρόνια από την εξέγερση του Stonewall, ας συνεχίσουμε τους αγώνες που βρίσκονται σε εξέλιξη, ας πανηγυρίσουμε για τη νίκη αυτή πάνω στον φόβο και η ταπείνωση ας γίνει πρόκληση. 'Ετσι πραγματοποιείται μία ανατροπή των συσχετισμών δυνάμεων. Να κατέβουμε στα Pride με κίτρινα γιλέκα θα σήμαινε ότι αρνούμαστε να υψώσουμε τείχη γύρω από το εγώ μας μόλις μας καταδιώκουν. Χρειάζεται να κάνουμε μία συνεχή δουλειά ανάλυσης, κατανόησης, αναδραστικότητας και πολιτικής ευαισθησίας.
"Ας βγούμε λοιπόν έξω φανερά -όχι για να πάμε με αυτούς που έχουν μέχρι σήμερα ορίσει και καθορίσει τα πάντα, αλλά περισσότερο από γενναιοδωρία, για να έχουν την τύχη να δουν σ' εμάς τον εαυτό τους και να πάρουν μέρος στη μεγάλη περιπέτεια που έχει ήδη αρχίσει."
FMI (Front monstrueux insurrectionnel - Εξεγερτικό Τερατώδες Μέτωπο) του Bordeaux
Μτφ. Σ.Σ.
Δείτε επίσης (στα αγγλικά):
Gay Emancipation Goes to Market
